МЕДИЦИНА ЖОҒАРҒЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫНЫҢ (СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ) СТУДЕНТТЕРІНІҢ РЕПРОДУКТИВТІ МІНЕЗ - ҚҰЛЫҚТЫҢ МЕДИКО- ӘЛЕУМЕТТІК АСПЕКТІЛЕРІ
Кіріспе. Жасөспірімдердің физикалық дамуының қарқынды жүзеге асуы олардың ересек адамдардың әлеуметтік әлеміне ұмтылуымен сипаттауға болады,себебі қазіргі қоғамда жас өспірімдер заманауи әлемді танудың барлық аясында қатысуға мүмкіншіліктері бар. Жыныстық моральды ырықтандыру, отбасы және білім беру мекемелерінің функцияларының әлсіреуіне байланысты жастардың гендерлік рөлі әлеуметтендіру процессінде ажырамас бөліміне айналды [1,5].
Мақсаты: (мысалы, Семей қаласының Мемлекеттік медицина университетінің қаласының) медициналық студенттердің репродуктивті мінез-медициналық және әлеуметтік аспектілері.
Материалдар және әдістер: Зерттеу - көлденең қимасының [9,10]. Сауалнамаға қатысқандар Семей Мемлекеттік Медицина Университетінің студенттері 200 студент сауалнамаға қатысты (n=196). Статистикалық өңдеуді SPSS Statistics 20.0 бағдарламасы бойынша жүргізідік. Сапалық деректер статистикалық айырмашылықтарды маңыздылығы үшін хи-квадрат (χ2) критериі бойынша анықталды, сандық деректер үшін – Стьюдента Т-критериі қолданылды.
Әлеуметтік (сауалнамалар). Ақпараттық-сараптамалық. Статистикалық (мәліметтерді жинап стат., SPSS Statistics 20.0).
Нәтижелер: студенттердің 17,3% ішімдік тұтынады. 9,3% респонденттерде жаман әдеттері бар деп есептейді, 1,5% шылым шегетіндері белгілі болған. Респонденттердің 40% қыз балалар темекі шегеді. Респонденттердің 1/5қыз балалар жыныстық қатынасты қолдайды некеде болмасада, ¾ ұл балалар болып табылады. Контрацепция әдістерін білу 2/3 респондент растады. Респонденттердің көпшілігі контрацепция әдістерін шамалы білмейді. Респонденттердің арасында, аборт туралы білім деңгейі төмен. Респонденттердің көпшілігі аборт зияндығын біледі.
Қорытынды: Ұрпақты болу денсаулықты жақсарту және өмір сүру шарттарына сәйкес интеллектуалдық мінез-құлқын дамыту үшін қабілетіне байланысты. Науқастармен қарым-қатынас қалай, салауатты өмір салтын принциптерін көтереді, олардың отбасылары мен тең қызметкерлері, дене, адамгершілік және рухани денсаулығын сақтау ықпал етуі тиіс жеке үлгі және сендіру тиесілі.
Зайтуна А. Хисметова, http://orcid.org/0000-0001-5937-3045
Алия К. Атабаева, http://orcid.org/0000-0001-7725-2255
Умытжан С. Самарова, http://orcid.org/0000-0003-3320-7115
Камила М. Худайбердина
Семей мемлекеттік медицина университеті, Қоғамдық денсаулық сақтау кафедрасы, Семей қ., Казахстан;
1. Альбицкий В.Ю., Юсупова А.Н., Шарапова Е.И. и др. Репродуктивное здоровье и поведение женщин России. Казань, 2001. 247 с.
2. Абзалова Р.А. Медико-социальные проблемы подростков и молодежи в современ-ных условиях // Центрально-Азиатский Журнал Общественного Здравоохранения. 2005. Т. 4, № 4. С. 45.
3. Архангельский В.Н. Обоснование выбора направлений и мер политики по стимулированию рождаемости. Политика народонаселения: настоящее и будущее. - М.: Макс Пресс, 2005. С.74-84.
4. Бабнева Т.Н. Экстренная контрацепция у подростков и молодежи. основы консультирования // Репродуктивное здоровье детей и подростков. 2008. №1. С.13-18.
5. Бексултанова А.К. Репродуктивное здоровье и репродуктивный потенциал: методология исследования и оценки // Валеология. 2010. С. 47-51.
6. Борисов В.А. Демография (учебник для ВУЗов).— М.: NOTA BENE, 2005. .344с.
7. Вишневский А.Г., Андреев Е.М., Богоявленский Д.Д., Захаров С.В., Иванова Е.И., Кваша Е.А., Сакевич В.И., Харькова Т.Л. Демографическая модернизация России, 1900-2000. Под ред. А.Г. Вишневского. М.: Новое издательство, 2006. 608с.
8. Глушкова Н.Е. Барьеры доступа молодежи к медицинским и социальным услугам на примере студентов медицинского вуза // Сборник материалов XLVII научно – практической конференций «Гигиена, организация здравоохранения и проф. патология». Новокузнецк, 2012. T. 1. С. 52 – 55.
9. Гржибовский А.М., Иванов С.В. Поперечные (одномоментные) исследования в здравоохранении // Наука и Здравоохранение. 2015. № 2. С. 5-18
10. Гржибовский А.М., Иванов С.В., Горбатова М.А. Экологические (корреляционные) исследования в здравоохранении // Наука и Здравоохранение. 2015. № 5. С. 5-18
11. Денисова Д.В. Воздействие новых информационных технологий на здоровье студентов.: дисс. … канд. мед. наук, СПб, 2001. 152 с.
12. Зеленин А. Национальная модель реализации молодежной политики в соединенных штатах америки // Вестник Кемеровского Государственного медицинского университета. 2009. Т. 4. С. 69–72
13. Зелинская Д.И. Социальное сиротство как одна из проблем здравоохранения Российской Федерации // Росс.вестн.перинат.и педиатрии. 2008. №1. С.83-89.
14. Ильясов Ф.Н. О репродуктивном пове-дении и не только // Мониторинг обществен-ного мнения: экономические и социальные перемены. 2013. № 4 (116). С. 175-182.
15. Наруск А.Х. Формирование репродук-тивных установок молодого поколения в родительской семье // Демографическая полити-ка в региональном разрезе. - М., 1988. С. 105.
16. Кабакова М.П. Социально-психологические аспекты формирования репродуктивной установки молодежи в родительской семье // Вестник университета «Кайнар». 2005. № 1-2. С. 62-72.
17. Казақстан жастары. Молодежь казахстана - статистический сборник. Астана 2015..55 с.
18. Каржаубаева Ш.Е. Ресурсное обеспечение молодежных центров здоровья в Республике Казахстан // Российский семейный врач. 2009. Vol. 13, № 2. С. 16.
19. Кошкимбаева Г.Д. Опыт работы молодежного центра в информировании молодежи по вопросам репродуктивного здоровья // Репродуктивная медицина. 2010. Т. 4–5. С. 22–23.
20. Проект концепции государственной молодежной политики до 2020 года http://www.zhasotan.kz/index.php?element_id=4771. (Режим доступа-свободный, 22.03.2014)
21. Послание президента Республики Казахстан - лидера нации Н.А. Назарбаева народу Казахстана 14 декабря 2012 г. Стратегия «Казахстан – 2050». Новый политический курс состоявшегося государства http://www.akorda.kz/ru /page/page_poslanie-prezidenta-respubliki-kazakhstan-n-nazarbaeva-narodu-kazakhstana-14-dekabrya-2012-g_1357813742. (дата обращения: 22.03.2014).
22. Постановление Правительства РК от 21.11.2001 № 1500 "О концепции по нравственно-половому воспитанию в Республике Казахстан" // http://www.pavlodar.com/zakon/?dok=01450&all=all. (дата обращения: 22.03.2014)
23. Прилепская В.Н., Косарева Е.А. Репродуктивное поведение у женщин: современные тенденции (обзор литературы) // Контрацепция и здоровье женщины. 2000. №2. С. 18–25.
24. Национальный доклад «О ходе работы для ССГАООН» Республика Казахстан. отчётный период: январь 2010-декабрь 2011 года. Астана-Алматы. 2012.
25. Уварова Е.В. Репродуктивное здоровье девочек подросткового возраста // Российский вестник перинатологии и педиатрии. 2003. №5. C.8-9.
26. Яковлева М.В. Состояние здоровья молодёжи по данным социально-гигиеничес-кого мониторинга «Здоровье населения – основа благополучия страны»: Материалы V Республиканского съезда организаторов здравоохранения РБ, Минск, г. Минск, 2006. С. 334–336.