ЖҮРЕКТІҢ СОЗЫЛМАЛЫ ЖЕТКІЛІКСІЗДІГІ БАР НАУҚАСТАРДЫҢ ӨМІР САПАСЫНА МЕЙІРБИКЕЛІК КҮТІМ ӘСЕРІ
Жүректің созылмалы жеткіліксіздігі (ЖСЖ) кең тарағанына, өлім-жітімнің жоғары деңгейде болуына, өмір сапасының (ӨС) күрт төмендеуіне байланысты қазіргі заманның өте өзекті медикалық әлеуметтік мәселесі болып табылады. Біздің елімізді ЖСЖ бар науқастарды денсаулық сақтау саласында қарап емдеу шаралары халықаралық деңгейге қарағнда төмен, өйткені арнайы дайындығы бар мейірбикелер жұмысы ұйымдастырылмаған.
Зерттеу мақсаты ЖСЖ бар науқастардың ӨС мейірбикелік күтімді жетілдіру арқасында жақсарту болып табылды.
Зерттеу мәліметтері мен әдістері. ЖСЖ бар науқастардың ӨС Минессот сауалнамасы бойынша зерттелді, бұның ішінде ЖСЖ бар науқастардың жағдайы физикалық және психологиялық тараптардан жан-жақты қарастырылған. Бақылау клиникалық зерртеу барысында ӨС көрсеткіштерінің өзгерістері екі топта салыстырылды: 150 науқас үнемі мейірбике бақылауында болып, өмір салты өзгертілуі, тамақтану, физикалық тұрғыдан белсенді болу жайлы толық нұсқаулар алып отырды (негізігі топ), 148 науқас бекітілген дәрігерлік амбулаторияларда дағдылы түрде қаралып жүрді (бақылау тобы). Арасына бір ай салып, ӨС қайталап зерттегенімізде, негізгі топта жалпы орташа балл және жеке бөлек көрсеткіштер (аяқтардың ісінуі, баспалдақпен жоғары көтерілу қиыншылығы, тамақтану шектелуі және диета ұстану қажеттілігі, ентігу, депрессия) бойынша орташа балл статистикалық маңызды дәрежеде өзгерді, ал бақылау тобында науқастардың ӨС айтарлықтай өзгерген жоқ.
Қорытынды. Сонымен, ЖСЖ бар науқастардың өмір сапасы адамның өзін-өзі сезінуі тұрғысынан да, әлеуметтік психологиялық тұрғыдан да едәуір төмендейді. ЖСЖ бар науқастардың күтіміне ерекше көңіл бөлініп, арнайы білім алған мейірбике тарапынан бұларға үнемі бақылау жүргізіліп, қолдау көрсетілсе, ЖСЖ бар науқастардың өмір сапасы анағұрлым жақсаратын болады.
Даулет Х. Даутов 1, http://orcid.org/0000-0003-0838-6983
Айнагуль К. Нугурбекова 1, http://orcid.org/0000-0001-7301-7960
Аурелия Блажявичене 2, http://orcid.org/0000-0003-2130-5615
1 Семей мемлекеттік медицина университеті, Ішкі аурулар пропедевтика кафедрасы, Семей қ., Казахстан;
2 Литваның денсаулық сақтау саласындағы ғылымдар Университеті, Мейірбикелер факультеті, Каунас, Литва.
1. Агеев Ф. Т., Даниелян М. О., Мареев В. Ю. и др. Больные с хронической сердечной недостаточностью в российской амбулаторной практике: особенности контингента, диагностики и лечения: исследование ЭПОХА-О-ХСН // Сердечная недостаточность. 2004. Т. 5, № 1. С. 4–7.
2. Малая Л.Т., Горб Ю.Г. Хроническая сердечная недостаточность. – М.: Эксмо, 2004. – 960 с.
3. Мареев В.Ю. Первые результаты эпидемиологического исследования по ХСН // Сердечная недостаточность. 2003. Т.4, № 1. С.17-18.
4. Национальные рекомендации ОССН, РКО и РНМОТ по диагностике и лечению ХСН (четвертый пересмотр) Утверждены на Конгрессе ОССН 7 декабря 2012 года, на Правлении ОССН 31 марта 2013 года и Конгрессе РКО 25 сентября 2013 года. ISSN 1728–4651 // Сердечная недостаточность. 2013. Т. 14, №7 (81). С. 380.
5. Оганов Р.Г. Сердечно-сосудистые заболевания в начале XXI века: медицинские, социальные, демографические аспекты и пути профилактики. В кн. «Федеральный справочник. Здравоохранение России». Т. 13. С. 257–264.
6. Пилипенко С.А., Морозова И.А. Роль медицинской сестры-руководителя в организации школы здоровья для пациентов с артериальной гипертензией // Материалы III Всероссийского съезда средних медицинских работников, 14-16 декабря 2008 г., Санкт-Петербург. СПб., 2008. С.233.
7. Пинэко-Скворцова И.И. Характеристика больных с хронической сердечной недостаточностью на госпитальном этапе // Наука и здравоохранение. 2012. №2. С.18-22.
8. Реабилитация кардиологических больных / Под ред. К.В. Лядова, В.Н. Преображенского. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2005. – 288 с.
9. Ситникова М.Ю., Нестерова И.В., Иванов С.Г. и др. Роль специализированной клиники хронической сердечной недостаточности в реализации рекомендаций по лечению больных с ХСН // Журнал сердечная недостаточность. 2005. Т.6, № 3. С.105-109.
10. Якушин С.С., Никулина Н.Н., Зайцева Н.В. и др. Эффективность терапевтического обучения и амбулаторного наблюдения больных с ХСН III-IV ФК: клинические и инструментальные доказательства // Журнал сердечная недостаточность. 2004. Т. 5, № 5. С.240-243.
11. 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC) // Journal of Hypertension. – 2013. Vol. 31. №7. Р.1281-1357.
12. ACC/AHA 2005 Guideline Update for the Diagnosis and Management of Chronic Heart Failure in the Adult: in report of the American College Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines (Writing Committee to Update the 2001 Guidelines for the Evaluation and Management of Heart failure) // J. Am. Coll. Cardiol. 2005. Vol. 46. e1-e82.
13. Colуsimo F.C., da Silva S.S., Toma Gde A., et al. Nursing actions increases the control of hypertensive patients and reduces white-coat effect // Rev Esc Enferm USP. 2012 Vol. 46. P.10- 15.
14. ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure // European Journal of Heart Failure, Volume 14, issue 8, pages 803-869, August 2012.
15. Freedland K.E., Carney R.M., Rich M.W. Effect of depression on prognosis in heart failure / K.E. Freedland, R.M. Carney, M.W. Rich // Heart Fail Clin. 2011. Vol.7. №1. P.11-21.
16. Garcia-Peсaa C., Thorogoodb M., Armstrongc B., et al. Pragmatic randomized trial of home visits by a nurse to elderly people with hypertension in Mexico // Int. J. Epidemiol. 2001.
17. Guedes N.G., Moreira R.P., Cavalcante T.F., et al. Nursing interventions related to health promotion in hypertensive patients // Acta Paul Enferm. 2012. Vol. 25. №1. P.151-156.
18. Laurant M.G., Hermens R.P., Braspenning J.C., et al. An overview of patients’ preference for, and satisfaction with, care provided by general practitioners and nurse practitioners // J Clin Nurs. 2008. Vol. 17. №20. P.2690-2698.
19. Mosterd A., Hoes A.W. Clinical epidemiology of heart failure // Heart. 2007. №93. pp. 1137–1146.
20. Nursing Management of Hypertension. Registered Nurses’ Association of Ontario (RNAO). – 2005. http: // rnao.ca/bpg/guidelines/nursing-management-hypertension.