ОРТОПЕДИЯЛЫҚ ЕМДЕУ САПАСЫН ҚАМСЫЗДАНДЫРУДЫҢ КЛИНИКАЛЫҚ – БАҒДАРЛЫ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ: СУЫҚ ПОЛИМЕРИЗАЦИЯСЫ АКРИЛДІК ПЛАСТМАССАЛАРДЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ- МЕХАНИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН САЛЫСТЫРМАЛЫ БАҒАЛАУ
Кіріспе. Тіс протездерін қалпына келтіру мен жөндеу, уақытша протездерді, пародонтоз кезіндегі шиналар, модельдер және б. жасау үшін стоматологияда суық қатыру пластмассалары пайдаланылады. Алынып салынатын протезді даярлау көптеген кезеңдерден тұрады. осылардың біріншісі – бедерді түсіріп алу, содан кейін тістехникалық зертханада технологиялық кезеңдер қатарынан тұрады. Осыларға жатады модельді алу, тістерді қою, воскілік модельді жасау, тістехникалық кюветте гипстік форманы жасау және алып тастау, воскіні қайнату, сосын тіс протездері немесе базистік материалмен жасау үшін материалмен форманың алынған кеңістігін толтыру.
Зерттеу мақсаты. Тіс протездерін жасаудың клиникалық-бағдарлы технологиясын ескере отырып, стоматологиялық пациенттерді ортопедиялық емдеу сапасымен қамтамасыз ету үшін суық полимеризациясының акрилдік пластмассалардың физикалық- механикалық қасиеттерін салыстырмалы бағалау өткізілген болатын.
Нәтижелері. Суық полимеризациясы пластмассалардың физикалық- механикалық зерттеулері мынадай параметрлер бойынша зерделенді: қысу кезінде иілетін кернеудің деформациясы, соққы беруші жабысқақтық, үгілуге қарсылық, қалдық мономердің пайызы, 360 тәжірибелік үлгілердегі судың сіңуі. Зерделенген қасиеттердің жалпы талдауы суық полимеризациясы пластмассаларынан әрбіреуі үшін арнайы квалиметрикалық профилдің болуы туралы куәлендіреді.
Тұжырымдар. Сонымен, белгілі болғандай суық полимеризациясының акрилдік пластмассалары тіс протездерін қалпына келтіру мен жөндеу үшін, уақытша протездерді, пародоноз кезіндегі шиналар, модельдер және жеке қасықтар және б. жасау үшін материал ретінде дәрігер-стоматолог-ортопед тәжірибесінде кеңінен қолданылады, сондықтан олардың физикалық - мехнаникалық қасиеттерін зерделеу мен талдау ортопедиялық емдеудің қажеттіліктерін тиісінше қанағаттандыру үшін нақты клиникалық жағдайда қажетті материалды түсінуге және қолдануға мүмкіндік береді. Бірақ осындай материалды қолдану кезінде осы аспектіде полимеризация тәртіптерінен бас тарту ғана емес, қажетті болып табылады.
И. В. Янишен
Харьков Ұлттық медициналық университеті, Харьков, Украина
Литература:
1. Аболмасов Н. Г., Аболмасов Н. Н., Бычков В. А., Аль-Хаким А. Ортопедическая стоматология // Руководство для врачей, зубных техников, студентов стомат.фак.вузов. Смоленск, 2004. 575 с.
2. Акуленко А. Л., Варнавский С. В. Съемные протезы – качественно и просто // Стоматологический вестник №4, 2009. С. 17-18.
3. Белобородов С. М. Планирование клинического исследования// Проблемы репродукции, 2003. Ч.І. №2. С. 6-10.
4. Гудман С. Н. На пути к доказательной биостатистике: Часть 1. Обманчивость величины Р // Междунар. журн. мед. практики, 2002. №1. С. 8-17.
5. Гурьев А. В. Изготовление пластиноч-ных протезов из пластмасс холодного отверждения методом компрессационной полимеризации // Новое в стоматологиии, 2005. №4. С. 124-126.
6. Дубикайтис Т. А. Случайные и систематические ошибки в исследованиях // Росс. семейн. врач, 2003. №2. С. 32-37.
7. Жмуров В. О., Мальцев В. І., Eфімцева Т. К., Ковтун Л. І. Обробка даних та аналіз результатів клінічних випробувань лікарських засобів// Український медичний часопис, 2001. №6. С. 34-38
8. Копейкин В. Н. Руководство по ортопедической стоматологи // М.: Триада-Х, 2004. 495 с.
9. Лабунец В. А., Куликов М. С., Диева Т. В. Уровень удовлетворенности лиц молодого возраста в основных видах зубных протезов// Современная стоматология, 2013. № 3. С. 130–132.
10. Лебеденко И. Ю., Григорьев А. Г., Гринева Т. В., Маркин П. Ю. Сравнительная оценка физико-механических и эксплуатационных свойств акриловых пластмасс холодного отверждения для перебазаровки и починки съемных зубных протезов // Российский стоматологический журнал, 2006. №3. С. 14-16.
11. Лебеденко И. Ю., Каливраджияна Э. С., Ибрагимова Т. Н. Руководство по ортопедической стоматологии. Протезирова-ние при полном отсутствии зубов // Учебное пособие для студентов. М. : Мед. информ. агенство, 2005. 400 с.
12. Ледощук Б. О., Троцюк Н. К. Проблеми систематичних і випадкових помилок під час планування та виконання наукових досліджень // Демографічна та медична статистика у XXI столітті: Мат. конф. К., 2004. С.121-124.
13. Мармоза А. Т. Практикум з математичної статистики // Навч. посіб. К. Кондор, 2009. 264 с.
14. Медик В. А., Комаров Ю. М., Токмачев М. С., Фишман Б. Б. Статистика в медицине и биологии. Руководство в 2 томах: Том 1. Теоретическая статистика. Том 2. Прикладная статистика здоровья // Москва, 2001. 764 с.
15. Москаленко В. М., Вороненко Ю. В. Соціальна медицина та організація охорони здоров’я // Підручник. Тернопіль, 2002. С. 50-75.
16. Павленко О. В., Вахненко О. М. Шляхи формування системи надання стоматологічної допомоги населенню України: Дискусія // Современная стоматология, 2013. № 4. С. 180–181.
17. Павленко О. В., Голубчиков М. В. Стоматологічна допомога в Україні // К., 2012. 89 с.
18. Поюровская И. Я. Стоматологическое материаловедение // Учебное пособие КГМУ, 2007. С.192.
19. Ричард ван Нурт. Полимерные матери-алы для базисов съемных зубных протезов // URL:http://medbe.ru/materials/stomatologicheskoe-materialovedenie/polimernye-materialy-dlya-bazisov-semnykh-zubnykh-protezov/ (дата обращения: 26.02.2015).
20. Трезубов В. В. Концептуальные, клинические и организационные подходы к системе экспертных оценок качества ортопедической стоматологической помощи населению: автореф. дисс. д-ра. мед. наук: спец. 14.01.22. Стоматология // М., 2012. 36с.
21. Трезубов В. Н., Штейнгарт М. З., Мишнев Л. М. Ортопедическая стоматология. Прикладное материаловедение// Учебник для медицинских вузов. С-П: Спецлит, 2001. С. 143-149.
22. Чубенко А. В., Бабич П. Н., Лапач С. Н., Ефимцева Т. К. Применение современных статистических методов в клинических исследованиях // Український медичний часопис, 2003. №4. С. 139-143.
References:
1. Abolmasov N. G., Abolmasov N. N., Bychkov V. A., Al'-Khakim A. Ortopedicheskaya stomatologiya [Prosthetic dentistry]. Rukovodstvo dlya vrachei, zubnykh tekhnikov, studentov stomat.fak.vuzov. Smolensk, 2004. 575 p. [in Russian]
2. Akulenko A. L., Varnavskii S. V. S"emnye protezy – kachestvenno i prosto [Dentures is quality and just]. Stomatologicheskii vestnik №4 [Dental bulletin №4]. 2009. pp. 17-18.
3. Bєloborodov S. M. Planirovanie klinicheskogo issledovaniya [Planning a clinical trial]. Problemy reproduktsii [Problems of reproduction]. 2003. Ch.І. №2. pp. 6-10.
4. Gudman S. N. Na puti k dokazatel'noi biostatistike: Chast' 1. Obmanchivost' velichiny P [On the way to the evidentiary biostatistics: Part 1. Fallacy of the value of P]. Mezhdunar. zhurn. med. praktiki [International Journal of Medical Practice]. 2002. №1. pp. 8-17.
5. Gur'ev A. V. Izgotovlenie plastinochnykh protezov iz plastmass kholodnogo otverzhdeniya metodom kompressatsionnoi polimerizatsii [Manufacture of plastic prostheses laminar from plastics polymerized with cold temperature by method of polymerization with compression]. Novoe v stomatologiii [New in Dentistry]. 2005. №4. pp. 124-126.
6. Dubikaitis T. A. Sluchainye i sistematicheskie oshibki v issledovaniyakh [Random and systematic errors in the study]. Ross. semein. vrach [Russian family doctor]. 2003. №2. pp. 32-37. [in Russian]
7. Zhmurov V. O., Mal'tsev V. І., Efіmtseva T. K., Kovtun L. І. Obrobka danikh ta analіz rezul'tatіv klіnіchnikh viprobuvan' lіkars'kikh zasobіv [Processing of data and analysis of results clinical trials of medicines]. Ukraїns'kii medichnii chasopis [Ukrainian Medical Journal]. 2001. №6. pp. 34-38.
8. Kopeikin V. N. Rukovodstvo po ortopedicheskoi stomatologii [Guide to Orthopedic Dentistry]. M.: Triada-Kh, 2004. 495 p.
9. Labunets V. A., Kulikov M. S., Dieva T. V. Uroven' udovletvorennosti lits molodogo vozrasta v osnovnykh vidakh zubnykh protezov [Satisfaction level of young people in the main types of dentures]. Sovremennaya stomatologiya [Modern dentistry]. 2013. № 3. pp. 130–132.
10. Lebedenko I. Yu., Grigor'ev A. G., Grineva T. V., Markin P. Yu. Sravnitel'naya otsenka fiziko-mekhanicheskikh i ekspluatatsion-nykh svoistv akrilovykh plastmass kholodnogo otverzhdeniya dlya perebazarovki i pochinki s"emnykh zubnykh protezov [Comparative evaluation of physical, mechanical and performance properties of acrylic plastic cold cure for re basing and fix dentures]. Rossiiskii stomatologicheskii zhurnal [Russian Dental Journal]. 2006. №3. pp. 14-16.
11. Lebedenko I. Yu., Kalivradzhiyana E. S., Ibragimova T. N. Rukovodstvo po ortopedicheskoi stomatologii. Protezirovanie pri polnom otsutstvii zubov [Manual prosthetic dentistry. Prosthetics in the complete absence of teeth]. Uchebnoe posobie dlya studentov. M. : Med.infor.agenstvo [Study Guide for students. Medical News Agency]. 2005. 400 p.
12. Ledoshchuk B. O., Trotsyuk N. K. Problemi sistematichnikh і vipadkovikh pomilok pіd chas planuvannya ta vikonannya naukovikh doslіdzhen' [Problems systematic and random errors in planning and execution of research]. Demografіchna ta medichna statistika u XXI stolіttі: Mat. konf. [Demographic and health statistics in the XXI Century: conference materials]. K., 2004. pp.121-124.
13. Marmoza A. T. Praktikum z matematichnoy statistiki [Practicum on Mathematical Statistics]. Nauch.posob. [Study guide]. K. Kondor, 2009. 264 p.
14. Medik V. A., Komarov Yu. M., Tokmachev M. S., Fishman B. B. Statistika v meditsine i biologii. Rukovodstvo v 2 tomakh: Tom 1. Teoreticheskaya statistika. Tom 2. Prikladnaya statistika zdorov'ya [Statistics in Medicine and Biology. Manual in 2 volumes: Volume 1. Theoretical Statistics. Volume 2. Applied Statistics Health]. Moskva, 2001. 764 p.
15. Moskalenko V. M., Voronenko Yu. V. Sotsіal'na meditsina ta organіzatsіya okhoroni zdorov’ya [Social Medicine and organization of health protection]. Pіdruchnik [Textbook]. Ternopіl', 2002. pp. 50-75.
16. Pavlenko O. V., Vakhnenko O. M. Shlyakhi formuvannya sistemi nadannya stomatologіchnoї dopomogi naselennyu Ukraїni: Diskusіya [Ways Creation of dental care Ukraine: Discussion]. Sovremennaya stomatologiya [Modern dentistry]. 2013. № 4. pp. 180–181.
17. Pavlenko O. V., Golubchikov M. V. Stomatologіchna dopomoga v Ukraїnі [Dental care in Ukraine]. K., 2012. 89 p.
18. Poyurovskaya I. Ya. Stomatologicheskoe materialovedenie [Dental Materials]. Uchebnoe posobie KGMU [Study Guide KSMU]. 2007. 192 p.
19. Richard van Nurt. Polimernye materialy dlya bazisov s"emnykh zubnykh protezov [Poly-meric materials for bases of removable dentures]. URL: http://medbe.ru/materials/stomatologiches-koe-materialovedenie/polimernye-materialy-dlya-bazisov-sem... (data obrashcheniya: 26.02.2015).
20. Trezubov V. V. Kontseptual'nye, klini-cheskie i organizatsionnye podkhody k sisteme ekspertnykh otsenok kachestva ortopedicheskoi stomatologicheskoi pomoshchi naseleniyu: avtoref. diss. d-ra. med. nauk: spets. 14.01.22. Stomatologiya [Conceptual, clinical and organizational approaches to the system of expert assessments of the quality of orthopedic dental care: the thesis abstract MD: spec. 14.01.22. Stomatology]. M., 2012. 36 p.
21. Trezubov V. N., Shteingart M. Z., Mishnev L. M. Ortopedicheskaya stomatologiya. Prikladnoe materialovedenie [Prosthetic Dentistry. Applied Material]. Uchebnik dlya meditsinskikh vuzov [Textbook for Medical Schools]. S-P: Spetslit, 2001. pp. 143-149.
22. Chubenko A. V., Babich P. N., Lapach S. N., Efimtseva T. K. Primenenie sovremennykh statisticheskikh metodov v klinicheskikh issledovaniyakh [The application of modern statistical methods in clinical trials]. Ukraїns'kii medichnii chasopis [Ukrainian Medical Journal]. 2003. №4. pp. 139-143.