ЙОДПЕН АЗ МӨЛШЕРДЕ ТАМАҚТАЛҒАН, ЖАҢА ТУҒАН ЕГЕУҚҰЙРЫҚТАРДА, 131 I СӘУЛЕЛЕНДЕРУ КЕЙІН, ПЛАЗМАДА ТРИЙОДТИРОНИН, ТИРОКСИН ЖӘНЕ ТИРЕОТРОПИН ГОРМОНДАРЫНЫҢ ӨЗГЕРУЫ
Кіріспе: Адамның қалқанша безі, негізінде радияциядан кейін қатерлі ісікке шалдығу қаупі аз мүше болып саналады. Бірақ 1986 жылы болған Чернобылда АЭС-ның авариядан кейін , қалқанша бездің қатерлі ісіктердін күрт көбейгені анықталды. Соңдықтан қалқанша бездің қатерлі ісіктерді әсер ету факторларын зерттеу керек болды. Ұш негізгі кауіп факторлар анықталды: (1) ішкі сәулелендіру 131I, (2) жасы, (3) дене салмағы. Алдында болған зерттеуде, ен көп радияцадан зардап алған жаңа тұған егеуқұйрықтар йодпен аз мөлшерде тамақталған.
Мақсаты: әр түрлі жастағы егеуқүйрықтарда, аз мөлшерде йодпен тамақталған, қалқанша бездің гормондарына ішкі сәулелендерудің аз дозаларының қысқа мерзімді әсерін зерттеу керек.
Әдістер: 1, 4, 9 апталық F344 егеуқүйырықтар іштеріне 131I салынған. Жануарлар йодпен аз мөлшерде тамақталған. Қан сарысуында трийодтиронин (T3), тироксин (T4) және тиреотропты гормон (TSH) анықталған.
Нәтижелер: Гормондардың манызды өзгертулері, 1 апталық егеуқүйырықтарда анықталды, ТЗ денгейі тез төмендеді, TSH денгейі өзгерген, ал басқа топтарда осы гормондар өзгерген жоқ.
Қортынды: Йодтапшылығы бар жаңа тұған егеуқұйрықтарда қалқанша без ішкі сәулелендеруге сезімтал 131IНариаки Фуджимото 1*, http://orcid.org/0000-0002-8570-4001
Юмико Нитта 2 http://orcid.org/0000-0002-8002-2730
Сатору Ендо 3, http://orcid.org/0000-0001-5961-681X
Масахару Хоши 1, http://orcid.org/0000-0001-6978-0883
1 Ғылыми зерттеу Радияция, биология және медицина ғылыми зерттеу институты, Хиросима Университеті, Хиросима, Жапония;
2 Сузугамини қыздар колледжі, Хиросима, Жапония;
3 Инженерияның жоғары мектебі, Хиросима Университеті, Хиросима, Жапония
1. Axelrod A. A., Leblond C.P. Induction of thyroid tumors in rats by a low iodine diet. Cancer. 1955, 8, pp.339-367.
2. Clark O. H., Rehfeld S. J., Castner B., Stroop J., Loken H. F., Deftos L. J. Iodine deficiency produces hypercalcemia and hypercalcitonemia in rats. Surgery. 1978, 83, pp.626-632.
3. Kanno J., Onodera H., Furuta K., Maekawa A., Kasuga T., Hayashi Y. Tumor-promoting effects of both iodine deficiency and iodine excess in the rat thyroid. Toxicological Pathology. 1992, 20, pp.226-235.
4. Kristensen H. L., Vadstrup S., Knudsen N., Siersbaek N. K. Development of hyperthyroidism in nodular goiter and thyroid malignancies in an area of relatively low iodine intake. Journal of Endocrinological Investigation. 1995, 18, pp.41-43.
5. Fukuda H., Yasuda N., Greer M. A., Kutas, M., Greer S. E. Changes in plasma thyroxine, triiodothyronine, and TSH during adaptation to iodine deficiency in the rat. Endocrinology 1975, 97, pp.307-314.
6. Denef J. F., Haumont S., Cornette C., Beckers C. Correlated functional and morphometric study of thyroid hyperplasia induced by iodine deficiency. Endocrinology. 1981, 108, pp.2352-2358.
7. Ohshima M., Ward J. M. Promotion of N-methyl-N-nitrosourea-induced thyroid tumors by iodine deficiency in F344/NCr rats. Journal of National Cancer Institute. 1984, 73, pp.289-296.
8. Potter G. D., Lindsay S., Chaikoff I. L. Induction of neoplasms in rat thyroid glands by low doses of radioiodine. Archives of Pathology. 1961, 69, pp.257-269.
9. Doniach I. Effects including carcinogenesis of I-131 and x rays on the thyroid of experimental animals: A review. Health Physics. 1963, 9, pp.1357-1362.
10. Lindsay S., Nichols C. W. Jr., Chaikoff I. L. Carcinogenic effect of irradiation. Archives of Pathology. 1968, 85, pp.487-492.
11. Lee W., Chiacchierini R. P., Shleien B., Telles N. C. Thyroid tumors following 131I or localized X irradiation to the thyroid and pituitary glands in rats. Radiation Research. 1982, 92, pp.307-319.
12. Saenger E. L., Seltzer R. A., Sterling T. D., Kereiaker J. G. Carcinogenic effects of I-131 compared with x irradiation - A review. Health Physics. 1963, 9, pp. 1371-1384.
13. Holm L. E., Dahlqvist I., Israelsson A., Lundell G. Malignant thyroid tumors after iodine-131 therapy: a retrospective cohort study. New England Journal of Medicine. 1980, 303, pp.188-191.
14. Baverstock K., Egloff B., Pinchera A., Ruchti C., Williams, D. Thyroid cancer after Chernobyl. Nature. 1992, 359, pp.21-22.
15. Nikiforov Y., Gnepp D. R. Pediatric thyroid cancer after the Chernobyl disaster. Pathomorphologic study of 84 cases (1991-1992) from the Republic of Belarus. Cancer. 1994, 74, pp.748-766.
16. Cardis E., Howe G., Ron E., Bebeshko V., Bogdanova T., Bouville A., Carr Z., Chumak V., Davis S., Demidchik Y., Drozdovitch V., Gentner N., Gudzenko N., Hatch M., Ivanov V., Jacob P., Kapitonova E., Kenigsberg Y., Kesminiene A., Kopecky K. J., Kryuchkov V., Loos A., Pinchera A., Reiners C., Repacholi M., Shibata Y., Shore R. E., Thomas G., Tirmarche M., Yamashita S., Zvonova I. Cancer consequences of the Chernobyl accident: 20 years on. Journal of Radiological Protection. 2006 26, pp.127-140.
17. Mityukova T. A., Astakhova L. N., Asenchyk L. D., Orlov M. M., Van Middlesworth L. Urinary iodine excretion in Belarus children. European Journal of Endocrinology. 1995, 133 pp.216-217.
18. Shakhtarin V. V., Tsyb A. F., Stepanenko V. F., Orlov M. Y., Kopecky K. J., Davis S. Iodine deficiency, radiation dose, and the risk of thyroid cancer among children and adolescents in the Bryansk region of Russia following the Chernobyl power station accident. International Journal of Epidemiology. 2003, 32, pp.584-591.
19. Nitta Y., Endo S., Fujimoto N., Kamiya K., Hoshi M. Age-dependent exposure to radioactive iodine (131-I) in the thyroid and total body of new born pubertal and adult fishcer 344 rats. Journal of Radiation Research. 2001, 42, pp.143-155.
20. Fujimoto N., Onodera H., Mitsumori K., Tamura T., Maruyama S., Ito A. Changes in thyroid function during development of thyroid hyperplasia induced by Kojic acid in F344 rats. Carcinogenesis. 1999, 20, pp.1567-1571.
21. Sikov M. R. Effect of age on the iodine-131 metabolism and the radiation sensitivity of the rat thyroid. Radiation Research. 1969, 38, pp.449-459.
22. Vigouroux E. Dynamic study of post-natal thyroid function in the rat. Acta Endocrinologica. 1976, 83, pp.752-762.
23. Dubois J. D., Dussault J. H. Ontogenesis of thyroid function in the neonatal rat. Thyroxine (T4) and triiodothyronine (T3) production rates. Endocrinology. 1977, 101, pp.435-441.
24. Ooka H., Fujita S., Yoshimoto E. Pituitary-thyroid activity and longevity in neonatally thyroxine-treated rats. Mechanisms of Ageing and Development. 1983, 22, pp.113-120.
25. de Picoli Souza K., Silva F. G., Nunes M. T. Effect of neonatal hyperthyroidism on GH gene expression reprogramming and physiological repercussions in rat adulthood. Journal of Endocrinology. 2006 190, pp.407-414.
Greer M. A, Panton P., Greer S. E. The effect of iodine deficiency on thyroid function in the infant rat. Metabolism 1975, 24, pp.1391-1402Библиографиялық сілтемелер
Фуджимото Н., Нитта Ю., Ендо С., Хоши М. Изменения в плазме трийодтиронина, тироксина и тиреотропного гормона после облучения 131 I у новорожденных крыс, содержавшихся на йододефицитном питании / / Наука и Здравоохранение. 2016. №3. С. 26-33.
Fujimoto N., Nitta Y., Endo S., Hoshi M. Changes in plasma triiodothyronine, thyroxine, and thyroid-stimulating hormone after 131I irradiation of newborn rats fed with iodine deficient diet. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2016, 3, pp. 26-33.
Фуджимото Н., Нитта Ю., Ендо С., Хоши М. Йодпен аз мөлшерде тамақталған, жаңа туған егеуқұйрықтарда, 131 I сәулелендеру кейін, плазмада трийодтиронин, тироксин және тиреотропин гормондарының өзгеруы / / Ғылым және Денсаулық сақтау. 2016. №3. Б. 26-33.