ОНКОЛОГИЯЛЫҚ АУРУЛАРДЫ ЕРТЕ АНЫҚТАУҒА АРНАЛҒАН СКРИНИНГТІК БАҒДАРЛАМАЛАРДЫ ІСКЕ АСЫРУЫНА ӘКЕЛЕТІН ӘКІМШІЛІК КЕДЕРГІЛЕРІ
Кіріспе. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2016 - 2019 жылдарға арналған "Денсаулық" мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде халықтың денсаулығына барынша әсер ететін ауруларды ерте анықтау бойынша негізгі скринингтік бағдарламаларды одан әрі дамытуын, сондай-ақ скринингтік бағдарламаларды жүргізу, мониторингілеу және тиімділігін бағалау стандарттарын үнемі жетілдіруін қамтамасыз етіледі. Зерттеудің мақсаты. Павлодар облысы мысалында экономикалық бағалау нәтижелері бойынша скринингтік бағдарламаларды табысты іске асыруына келтіретін кедергілерді анықтау. Зерттеу материалдары мен әдістері. Сүт безі, жатыр мойны және колоректалды обырын ерте анықтауға арналған скринингтік бағдарламаларды бағалау үшін зерттеуде фармакоэкономикалық талдаудың мынадай әдістері пайдаланды: "бюджетке әсер ету" анализі (BIA - Budget Impact analysis), "аурудың құны" анализі (COI - Cost of illness), ауруды диагностикалауға тікелей шығындар ғана есепке алынды. Салыстырмалы бағалау жүргізу үшін Павлодар облысының Денсаулық сақтау басқармасымен бекітілген бюджеттік өтінімдер және ақылы қызмет көрсететін мемлекеттік және жеке медициналық ұйымдардың прейскуранттары пайдаланылды. Зерттеу нәтижелері. 2017 жылмен салыстырғанда 2018 жылы сүт безі обырын анықтау үшін скрининг-зерттеулерге қаржыландыру көлемі 65,6% - ға артты, бұл 4144,30 мың теңгені құрады. Осы бағдарламаның негізгі проблемасы 1 кезеңді қаржыландырудың болмауы (маммографиядан өту) болып табылады. Жатыр мойны обырын анықтау үшін скринингтік бағдарламаға қаржыландыру көлемінің 83,4% - ға артуы байқалды, бұл 62 587,6 мың теңгені құрады. Негізгі кедергі "жатыр мойнынан жағынды алу" медициналық қызметіне қаржыландырудың болмауы болып табылады. Қаржыландырудың күрт өсуі пациенттер санының артуына және нысаналы топтың өзгеруіне байланысты. 2017 жылмен салыстырғанда 2018 жылы гемокульт-тестілерді сатып алуға қаржыландыру көлемі 20,7% - ға төмендеді, бұл 13 827,6 мың теңгені құрады. Колоноскопиядан өтуге қаржыландыру көлемі 21,8% - ға төмендеді, бұл 1128,4 мың теңгені құрады. Қаржыландыру көлемінің төмендеу себебі нысаналы топты қамту көлемінің 70% - дан 25% - ға дейін азаюына байланысты. Қорытынды. Анықталған әкімшілік және әлеуметтік - экономикалық кедергілер мемлекеттік-жеке меншік әріптестікті дамытуға және скринингтік бағдарламалардың көрсеткіштерін жақсартуға кедергі келтіріп соқтыруына әкеледі.
Дарига С. Мусина ¹, Серик Е. Ибраев ², Гульнара С. Казизова 3 Лука Брусати 4, Умутжан С. Самарова ¹, Фарида С. Рахимжанова ¹, Зайтуна А. Хисметова ¹, Элиза Фаббро 4 1 Семей қаласының мемлекеттік медицина университеті, Семей қ., Қазақстан Республикасы; 2 Астана медицина университеті, Астана қ., Қазақстан Республикасы; 3 Инновациялық Еуразия университеті, Павлодар қ., Қазақстан Республикасы; 4 Удине Университеті, Удине қ., Италия.
1. Википедия. Численность населения города Семей. https://ru.wikipedia.org/wiki/Семей. (Дата обращения: 29.09.2018). 2. Комплексная медицинская информационная система DamuMed. http://www.cit-damu.kz. (Дата обращения:25.09.2018). 3. Министерством здравоохранения Республики Казахстан проводится опрос населения о скрининговых исследованиях. http://rcrz.kz/index.php/ru/2017-03-12-10-50-44/press-reliz/709-15082017-3. (Дата обращения: 27.09.2018). 4. Мусина Д.С., Рахимжанова Ф.С., Ибраев С.Е., Самарова У.С., Элиза Фаббро. Профессиональная компетентность специалистов ПМСП по вопросам Национальной скрининговой программы // Вестник КазНМУ. 2018. №. 1. С. 394–7. 5. Мусина Д.С., Самарова У.С., Рахимжанова Ф.С., Каденов Г.М., Болатов А.К., Ибраев С.Е. Пути улучшения качества и повышения экономической эффективности национальной скрининговой программы на раннее выявление онкологических заболеваний (на примере Павлодарской области). Протокол исследования // Наука и Здравоохранение. 2017. №1. С. 97-111. 6. Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 20 ноября 2017 года №840 "О внесении изменений и дополнения в приказ Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года №281"Об утверждении Правил оказания первичной медико-санитарной помощи и Правил прикрепления граждан к организацииям первичной медико-санитарной помощи”. http://adilet.zan.kz/rus/docs/V1700016054#z8. (Дата обращения: 25.09.2018). 7. Приказ Министра здравоохранения Республи-ки Казахстан от 25 декабря 2017 года № 995 "О внесе-нии изменений и дополнения в приказ исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 10 ноября 2009 года № 685 "Об утверждении Правил проведения профилактических медицинских осмотров целевых групп населения". 8. Указ Президента РК №176 от 15 января 2016 года Государственная программа развития здравоохранения РК «Денсаулық» на 2016-2019 годы. http://www.ksph.kz/files/densaulyk-1619.pdf . 9. Шалгумбаева Г.М., Сагидуллина Г.Г., Сандыбаев М.Н., Мусаханова А.К., Семенова Л.М. и др. Изучение барьеров для прохождения скрининга на раннее выявление патологии шейки матки в городе Семей // Наука и здравоохранение. 2015. № 2. С. 55–57. 10. Официальный сайт клинико-диагностической лаборатории «ОЛИМП». https://www.kdlolymp.kz/-pricelist/astana (Дата обращения: 28.09.2018). 11. Официальный сайт лаборатории INVIVO. https://www.invivo.kz/research. (Дата обращения: 28.09.2018). 12. Официальный сайт Национального научного медицинского центра, прейскурант. https://www.nnmc.kz/patsientam/prejskurant. (Дата обращения: 28.09.2018). 13. Официальный сайт Онкологического центра города Астаны, прейскурант http://www.onko-astana.kz/index.php/ru/o-centre/uslugi/10-obshaya-informacia/674-prejskurant-2016-g. (Дата обращения: 28.09.2018). 14. Официальный сайт Корпоративного фонда ‘University Medical Center’, прейскурант http://umc.org.kz/services/32894. (Дата обращения: 28.09.2018). 15. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Vital signs: colorectal cancer screening test use--United States, 2012. // Morbidity and Mortality Weekly Report. 2013. 62(44);881-888. PMID:24196665. 16. Barfar E., Rashidian A., Hosseini H., Nosratnejad S., Barooti E., Zendehdel K. Cost-effectiveness of mammography screening for breast cancer in a low socioeconomic group of Iranian women // Arch Iran Med. 2014. 17(4):241-5. doi: 014174/AIM.005. PMID:24724599. 17. Bigby J., Holmes M.D. Disparities across the breast cancer continuum // Cancer Causes Control. 2005. 16(1):35-44. PMID:15750856. DOI: 10.1007/s10552-004-1263-1. 18. Hoffman R.M., Rhyne R.L., Helitzer D.L., Stone S.N., Sussman A.L., Bruggeman E.E., Viera R., Warner T.D. Barriers to colorectal cancer screening: physician and general population perspectives, New Mexico, 2006. // Prev. Chronic Dis. 2011. 8(2):A35. PMID:21324249. 19. Jia Y., Li S., Yang R., Zhou H., Xiang Q., Hu T., Zhang Q., Chen Z., Ma D., Feng L. Knowledge about Cervical Cancer and Barriers of Screening Program among Women in Wufeng County, a High-Incidence Region of Cervical Cancer in China // PLoS One. 2013. 8(7):e67005. doi: 10.1371/journal.pone.0067005. PMID:23843976. 20. Knight J.R., Kanotra S., Siameh S., Jones J., Thompson B., Thomas-Cox S. Understanding Barriers to Colorectal Cancer Screening in Kentucky // Prev Chronic Dis. 2015. 18;12:E95. doi: 10.5888/pcd12.140586. PMID:26086608. 21. Lee Y.Y., Jun J.K., Suh M., Park B.Y., Kim Y., Choi K.S. Barriers to cancer screening among medical aid program recipients in the Republic of Korea: a qualitative study // Asian Pac. J. Cancer Prev. 2014. 15(2):589-94. PMID:24568462. 22. Lince-Deroche N., Phiri J., Michelow P., Smith J.S., Firnhaber C. Costs and Cost Effectiveness of Three Approaches for Cervical Cancer Screening among HIV-Positive Women in Johannesburg, South Africa. // PLoS One. 2015. 16;10(11):e0141969. doi: 10.1371/journal.pone.0141969. 23. Ward E., Jemal A., Cokkinides V., Singh G.K., Cardinez C., Ghafoor A., Thun M. Cancer disparities by race/ethnicity and socioeconomic status. // CA. Cancer J. Clin. 2004.54(2):78-93. PMID:15061598. References: 1. Vikipediya. Chislennost' naseleniya goroda Semey [Wikipedia. Population of Semey city]. https://ru.wikipedia.org/wiki/Semey. (accessed: 29.09.2018). [in Russian] 2. Kompleksnaya meditsinskaya informatsionnaya sistema DamuMed [Comprehensive medical information system DamuMed]. http://www.cit-damu.kz. (accessed 25.09.2018). [in Russian] 3. Ministerstvom zdravookhraneniya provoditsya opros naseleniya o skriningovykh issledovaniyakh [The Ministry of Healthcare of the Republic of Kazakhstan is conducting a survey on screening studies]. http://rcrz.kz/index.php/ru/2017-03-12-10-50-44/press-reliz/709-15082017-3. (accessed: 27.09.2018). [in Russian] 4. Musina D.S., Rahimzhanova F.S., Ibraev S.E., Samarova U.S., Jeliza Fabbro. Professional'naya kompetentnost' spetsialistov PMSP po voprosam Natsional'noi skriningovoi programmy [Professional competence of primary healthcare specialists on the National Screening Program]. Vestnik KazNMU [Vestnik KazNMU]. 2018. №. 1. pp. 394–7. [in Russian] 5. Musina D.S., Samarova U.S., Rakhimzhanova F.S., Kadenov G.M., Bolatov A.K., Ibraev S.E. Puti uluchsheniya kachestva i povysheniya ekonomicheskoi effektivnosti natsional'noi skriningovoi programmy na rannee vyyavlenie onkologicheskikh zabolevanii (na primere Pavlodarskoi oblasti). Protokol issledovaniya [Ways of improving the quality and enhancing the economic efficiency of national screening program for the early detection of oncological diseases (for example, Pavlodar region). Study protocol.]. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2017. №1. pp. 97-111. [in Russian] 6. Prikaz Ministra zdravookhraneniya Respubliki Kazakhstan ot 20 noyabrya 2017 goda №840 "O vnesenii izmenenii i dopolneniya v prikaz Ministra zdravookhraneniya i sotsial'nogo razvitiya Respubliki Kazakhstan ot 28 aprelya 2015 goda №281"Ob utverzhdenii Pravil okazaniya pervichnoi mediko-sanitarnoi pomoshhi i Pravil prikrepleniya grazhdan k organizatsiiyam pervichnoi mediko-sanitarnoi pomoshhi. [Order of the Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan dated November 20, 2017 No. 840 "On introducing amendments and additions to the order of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated April 28, 2015 No. 281" On approval of the Rules for the provision of primary health care and the Rules of citizens' attachment to primary health care organizations”]. http://adilet.zan.kz/rus/docs/V1700016054#z8. (accessed 25.09.2018). [in Russian] 7. Prikaz Ministra zdravookhraneniya Respubliki Kazakhstan ot 25 dekabrya 2017 goda № 995 "O vnesenii izmenenii i dopolneniya v prikaz ispolnyayushhego obyazannosti Ministra zdravookhraneniya Respubliki Kazakhstan ot 10 noyabrya 2009 goda № 685 "Ob utverzhdenii Pravil provedeniya profilakticheskih meditsinskikh osmotrov tselevykh grupp naseleniya" [Order of the Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan of December 25, 2017 No. 995 "On Amendments and Addenda to the Order of the Acting Minister of Health of the Republic of Kazakhstan of November 10, 2009 No. 685" On Approval of the Rules for conducting preventive medical examinations of target population groups"]. [in Russian] 8. Ukaz Prezidenta RK №176 ot 15 yanvarya 2016 goda Gosudarstvennaya programma razvitiya zdravookhraneniya RK «Densaulyқ» na 2016-2019 gody. [Decree of the President of the Republic of Kazakhstan No. 176 dated January 15, 2016. The State Program for the Development of Healthcare of the Republic of Kazakhstan “Densaulyk” for 2016-2019]. http://www.ksph.kz/files/densaulyk-1619.pdf. [in Russian] 9. Shalgumbaeva G.M., Sagidullina G.G., Sandybaev M.N., Musahanova A.K., Semenova L.M. i dr. Izuchenie bar'erov dlya prokhozhdeniya skrininga na rannee vyyavlenie patologii shijki matki v gorode Semey [Study of barriers to screening for early detection of cervical pathology in Semey city]. Nauka i zdravoohranenie [Science & Healthcare]. 2015. № 2. S. 55–57. [in Russian] 10. Ofitsial'nyi sait kliniko-diagnosticheskoi laboratorii «OLIMP» [Official website of the clinical diagnostic laboratory "OLIMP"]. https://www.kdlolymp.kz/pricelist/astana. (accessed 28.09.2018). [in Russian] 11. Ofitsial'nyi sait laboratorii INVIVO [The official website of the laboratory INVIVO]. https://www.invivo.kz/research. (accessed 28.09.2018). [in Russian] 12. Ofitsial'nyi sait Natsional'nogo nauchnogo meditsinskogo tsentra, preijskurant [Official website of the National Scientific Medical Center, price list].https://www.nnmc.kz/patsientam/prejskurant. (accessed 28.09.2018). [in Russian] 13. Ofitsial'nyi sait Onkologicheskogo centra goroda Astany, preiskurant [Official website of the Oncology Center of Astana, price list]. http://www.onko-astana.kz/index.php/ru/o-centre/uslugi/10-obshaya-informacia/674-prejskurant-2016-g. (accessed 28.09.2018). [in Russian] 14. Ofitsial'nyi sait Korporativnogo fonda ‘University Medical Center’, prejskurant [The official site of the Corporate Foundation ‘University Medical Center’, price list]. http://umc.org.kz/services/32894. (accessed 28.09.2018). [in Russian] 15. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Vital signs: colorectal cancer screening test use--United States, 2012. Morbidity and Mortality Weekly Report. 2013. 62(44);881-888. PMID:24196665. 16. Barfar E., Rashidian A., Hosseini H., Nosratnejad S., Barooti E., Zendehdel K. Cost-effectiveness of mammography screening for breast cancer in a low socioeconomic group of Iranian women. Arch Iran Med. 2014. 17(4):241-5. doi: 014174/AIM.005. PMID:24724599. 17. Bigby J., Holmes M.D. Disparities across the breast cancer continuum. Cancer Causes Control. 2005. 16(1):35-44. PMID:15750856. DOI: 10.1007/s10552-004-1263-1. 18. Hoffman R.M., Rhyne R.L., Helitzer D.L., Stone S.N., Sussman A.L., Bruggeman E.E., Viera R., Warner T.D. Barriers to colorectal cancer screening: physician and general population perspectives, New Mexico, 2006. Prev. Chronic Dis. 2011. 8(2):A35. PMID:21324249. 19. Jia Y., Li S., Yang R., Zhou H., Xiang Q., Hu T., Zhang Q., Chen Z., Ma D., Feng L. Knowledge about Cervical Cancer and Barriers of Screening Program among Women in Wufeng County, a High-Incidence Region of Cervical Cancer in China. PLoS One. 2013. 8(7):e67005. doi: 10.1371/journal.pone.0067005. PMID:23843976. 20. Knight J.R., Kanotra S., Siameh S., Jones J., Thompson B., Thomas-Cox S. Understanding Barriers to Colorectal Cancer Screening in Kentucky. Prev Chronic Dis. 2015. 18;12:E95. doi: 10.5888/pcd12.140586. PMID:26086608. 21. Lee Y.Y., Jun J.K., Suh M., Park B.Y., Kim Y., Choi K.S. Barriers to cancer screening among medical aid program recipients in the Republic of Korea: a qualitative study. Asian Pac. J. Cancer Prev. 2014. 15(2):589-94. PMID:24568462. 22. Lince-Deroche N., Phiri J., Michelow P., Smith J.S., Firnhaber C. Costs and Cost Effectiveness of Three Approaches for Cervical Cancer Screening among HIV-Positive Women in Johannesburg, South Africa. PLoS One. 2015. 16;10(11):e0141969. doi: 10.1371/journal.pone.0141969. 23. Ward E., Jemal A., Cokkinides V., Singh G.K., Cardinez C., Ghafoor A., Thun M. Cancer disparities by race/ethnicity and socioeconomic status. CA. Cancer J. Clin. 2004.54(2):78-93. PMID:15061598.
Көрген адамдардың саны: 927

Түйенді сөздер:

Библиографиялық сілтемелер

Мусина Д.С., Ибраев С.Е., Казизова Г.С., Брусати Л., Самарова У.С., Рахимжанова Ф.С., Хисметова З.А., Фаббро Э. Административные барьеры реализации скрининговых программ на раннее выявление онкологических заболеваний // Наука и Здравоохранение. 2018. 5 (Т.20). С. 57-67. Mussina D.S., Ibrayev S.E., Kazizova G.S., Brusati L., Samarova U.S., Rakhimzhanova F.S., Khismetova Z.А., Fabbro E. Administrative barriers of the implementation of screening programs for the early detection of oncological diseases. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2018, (Vol.20) 5, pp. 57-67. Мусина Д.С., Ибраев С.Е., Казизова Г.С., Брусати Л., Самарова У.С., Рахимжанова Ф.С., Хисметова З.А., Фаббро Э. Онкологиялық ауруларды ерте анықтауға арналған скринингтік бағдарламаларды іске асыруына әкелетін әкімшілік кедергілері // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2018. 5 (Т.20). Б. 57-67.

Авторизируйтесь для отправки комментариев