АЯҚ СЫНЫҚТАРЫ КЕЗІНДЕ СҮЙЕК АРҚЫЛЫ ОСТЕОСИНТЕЗБЕН ЕМДЕУ КЕЗІНДЕ НАУҚАСТАРДЫҢ ӨМІР СҮРУ САПАЛАРЫН БАҒАЛАУ
Өзектілігі. Травматологиялық тәжірибеде ең жиі кездесетін сынықтардың бірі аяқ сүйектерінің сынықтары. Оларды емдеу кезінде жақсы қызметтік нәтижеге қол жеткізу маңызды. Өздігінен жүре алмайтын науқастардың өмір сүру сапасы төмендейді.
Зерттеудің мақсаты. Аяқ-қолдың әртүрлі локолизациясындағы сынықтары кезіндегі қолданылған сүйек арқылы остеосинтезбен ішке енгізіліп жасалған остеосинтездер кезіндегі ем барысындағы өмір сүрудің сапасының салыстырмалы сараптамасы.
Материалдар мен әдістер. Рандомизацияланбаған проспективті зерттеу Семей қаласының Мемлекеттік медициналық университеттінің Жедел медициналық көмек ауруханасында орналасқан 2012- 2017 жылдар аумағында болды. Зерттеуге қатысқан науқастардың барлық саны 406, аяқ сүйектерінің сынықтары бар науқастар 3 топқа бөлінді: I - тізе үсті сүйектерінің сыныгы (n=81), II - сирақ сүйектері (n=93), III - тобық сүйектері (n=232)
Ем түріне байланысты науқастар топтарға бөлінді. Негізгі топ науқастарында сұйек арқылы остеосинтез әдістері өолданылыд, ал салыстыру тобының науқастары ішке енгізіліп жасалатын остеосинтез әдістерімен емделді. Өмір сүру сапасы жалпы SF-36 сауалнамасы мен арнайы KOOS (тізе үсті сүйегі сынығы кезінде) және FOAS (асықты жілік пен табан сүйектері сынықтарында).
Дистрибутивтің қалыптыға және деректердің дисперсия теңдігіне сәйкестігі үшін сандық серияларды талдау жүргізілді [15]. Топтар арасындағы айырмашылықтардың статистикалық маңыздылығы туралы гипотезаны тестілеу Стьюденттің Т критерийін пайдалана отырып, орташа сандықпен салыстыру арқылы жүргізілді. Параметрлік талдауға шектеу болған жағдайда, параметрлік емес Mann-Whitney тесті қолданылды [7]. Нөлдік гипотезаны жоққа шығару үшін статистикалық маңыздылық деңгейі p <0,05 деп қабылданды.
Зерттеу нәтижелері. Салыстыру тобына қарағанда аяқтың әртүрлі сынықтары сүйек арқылы остеосинтезбен емделген негізгі топ науқастарының өмір сүру сапалары жоғары болып шықты. Айтарлықтай айырмашылықтар арнайы сауалнамалар арқылы 6-9 айлар аралығында анықталды және ол зерттеудің соңына қарай 1 жыл қткеннен соң ниверленді.
Қорытынды. Аяқ сүйектірінің әртүрлі сынықтары кезінде әртүрлі әдістер арқылы емдеу кезінде анықталған өмір сүру сапаларын ың көрсеткіштеріне сүйене отырып, авторлар сүйек арқылы остеосинтез әдістерін қолдануға кеңес береді.
Алмас А. Дюсупов 1, https://orcid.org/0000-0002-2086-8873,
Аскар К. Букатов 1, Аскар С. Серикбаев 1, Елжан М. Манарбеков 1,
Ажар А. Дюсупова 1, http://orcid.org/0000-0002-8857-4118
Ахметкали З. Дюсупов 1, Сабырбек А. Джумабеков 1
Семей қаласының Мемлекеттік медицина университеті, Қ. Семей, Қазақстан Республикасы
1. Анкин Н.Л., Петрик Т.М., Грошовский М.В., Анкин Л.Н. Проблемы внедрения в практику малоинвазивного накостного остеосинтеза // Збірник наукових праць XV з’їзду ортопедів-травматологів України. Донецк: Ліра, 2010: 187.
2. Бараненков О.А., Голозубов О.М., Голубев В.Г., Голубев Г.Ш., Жданов В.Г. Региональная адаптация шкалы оценки исходов повреждений и заболеваний коленного сустава KOOS // Травматология и ортопедия России. 2007 №1(43): 26-32.
3. Бардеев А.Ю. Лечение переломов костей голени и их последствий методом чрескостного остеосинтеза на основе биомеханической концепции фиксации переломов: автореф. дисс. к.м.н. М., 2005: 28 с.
4. Белова А.Н., Щепетова О.Н. Шкалы, тесты и опросники в медицинской реабилитации. М.: Антидор; 2002. 440 с.
5. Вискарра Моллинедо Э., Зимина Э.В., Турина С.А., Ярыгин Н.В. Валидизация шкал и вопросников для оценки функционального состояния и качества жизни пациентов с переломовывихами голеностопного сустава // Российские медицинские вести. 2011 Том XVI, №2: 61-71.
6. Воронкевич И.А. Хирургическое лечение переломов мыщелков большеберцовой кости (клинико-экспериментальное исследование): автореф. дисс… д.м.н. Санкт-Петербург, 2010: 46.
7. Гланц С. Медико-биологическая статистика (пер. с англ.). М., Практика: 1998: 459с.
8. Гусейнов А.Г. Оптимизация метода Илизарова при лечении переломов длинных костей нижних конечностей. Всероссийская научно-практическая конференция с международным участием «Современные принципы и технологии остеосинтеза костей конечностей, таза и позвоночника». Санкт-Петербург, 2015. С.31.
9. Дюсупов А.З., Дюсупов А.А., Букатов А.К. Устройство для тракции и фиксации спиц к внешним опорам аппарата для чрескостного остеосинтеза: Патент РК №91114, приоритет 20.03.2015.
10. Дюсупов А.З., Дюсупов А.А., Козыкенов А.А., Манарбеков Е.М. Способ чрескостного остеосинтеза перелома надколенника: Патент РК №76234, приоритет 12.06.2012.
11. Дюсупов А.З., Серикбаев А.С., Тузельбаев К.К. Шотыкова А.М., Токабаева Г.Т. Устройство для трнсартикулярного проведения спиц через стопу к большеберцовой кости: Патент РК №19661, приоритет 17.04.2006.
12. Загородний М.В., Волна А.А., Панин М.А. Удаление имплантатов. Вестник РУДН. Серия Медицина. 2010. 4: С.44-51.
13. Каплунов О.А. Чрескостный остеосинтез по Илизарову в травматологии и ортопедии: автореф. дисс. д.м.н. Курган, 2004. 44с.
14. Карасев А.Г. Чрескостный остеосинтез аппаратом Илизарова в системе лечения больных с множественными перело- мами бедра и голени: автореф. дисс. д.м.н. Курган, 2007: 36 с.
15. Козлов А.П., Попов Н.Н. Медицинская статистика. Харьков, 2006: 88 с.
16. Мюллер М.Е., Альговер М., Шнайдер Р., Виллинеггер X. Руководство по внутреннему остеосинтезу (пер. с нем.). М., 2013: 750 с.
17. Сикилинда В.Д., Алабут A.B., Механцева К.Ф. К методологии создания шкал качества жизни пациентов в травматологии и ортопедии. Современные технологии в травматологии и ортопедии: Материалы 3-го междунар. конгр. М., 2006. Т.2. 362с.
18. Ситник А.А., Белецкий А.В. Минимально инвазивный остеосинтез пластинами при переломах длинных трубчатых костей. Мед.новости. 2009. 175(7). С.15-18.
19. Травматология: национальное руководство / под ред. Г.П. Котельникова, С.П. Миронова. М.: ГЭОТАР-Медиа, 2008: 808 с.
20. Тюляев Н.В., Воронцова Т.Н., Соломин Л.Н., Скоморошко П.В. История развития и современное состояние проблемы лечения травм конечностей методом чрескостного остеосинтеза (обзор литературы) // Травматология и ортопедия России. 2011 2: 179-190.
21. Швед С.И., Карасев А.Г., Долганова Т.И., Свешников А.А. Лечение больных с множественными переломами костей нижних конечностей методом чрескостного остеосинтеза по Илизарову // Гений ортопедии. 2006. 4: С. 75-78.
22. Шевцов В.И., Швед С.И., Сысенко Ю.М. Чрескостный остеосинтез при лечении оскольчатых переломов. Курган, 2002: 328с.
23. Шукуров Э.М. Современные аспекты лечения больных с множественными переломами костей нижних конечностей (обзор литературы) // Гений ортопедии. 2014. 3: С. 89-93.
24. Alexandridis G., Gunning A.C., Leenen L.P. Healthrelated quality of life in trauma patients who sustained a calcaneal fracture. Injury. 2016 Jul;47(7):1586-1591.
25. Busam M.L., Esther R.J., Obremskey W.T. Hardware removal: indications and expectations // J Am Acad Orthop Surg. 2006 Feb;14(2):113-120.
26. Conforte J.J., Alves C.P., Sánchez Mdel P., Ponzoni D. Impact of trauma and surgical treatment on the quality of life of patients with facial fractures // Int J Oral Maxillofac Surg. 2016 May;45(5):575-581.
27. Kaske S., Lefering R., Trentzsch H., Driessen A., Bouillon B., Maegele M., Probst C. Quality of life two years after severe trauma: a single-centre evaluation. Injury. 2014 Oct;45 Suppl 3:S100-105.
28. Mörsdorf P., Becker S.C., Holstein J.H., Burkhardt M., Pohlemann T. Quality of life after multiple trauma. Chirurg. 2014 Mar;85(3):208, 210-4.
29. Schepers T., van Lieshout E.M., van Ginhoven T.M. Current concepts in the treatment of intra-articular calcaneal fractures: results of a nationwide survey // Int Orthop. 2008;32:711–715.
30. Scannell B.P., Waldrop N.E., Sasser H.C., Sing R.F., Bosse M.J. Skeletal traction versus external fixation in the initial temporization of femoral shaft fractures in severely injured patients // J. Trauma. 2010 68(3): 633–640.
31. SF-36 health survey: Manual and Interpretation Guide / J.E. Ware et al. MA: Boston, 1993: 143 p.
32. Wang P.F., Fu Q.G., Liu X.W. Case-control study on two methods for the treatment of calcaneal fractures. China J Orthop Trauma. 2012;2:92–96.
33. Wang X.J., Su Y.X., Li L., Zhang Z.H., Wei X.C., Wei L. Percutaneous poking reduction and fixation versus open reduction and fixation in the treatment of displaced calcaneal fractures for Chinese patients: A systematic review and meta-analysis // Chin J Traumatol. 2016 Dec 1;19(6): 362-367.
34. Yan W.Y. Comparative study between percutaneous poking internal fixation and open reduction internal fixation in the treat- ment of calcaneal fractures // For All Health. 2014;6:124–125.
35. Ziegler C., Neshkova I., Schmidt K., Meffert R., Jakubietz M., Jakubietz R. Surgical treatment of ulnar collateral ligament injuries of the thumb metacarpophalangeal joint // Oper Orthop Traumatol. 2016 Apr; 28(2):111-126.
References:
1. Ankin N.L., Petrik T.M., Groshovskii M.V., Ankin L.N. Problemy vnedreniya v praktiku maloinvazivnogo nakostnogo osteosinteza [Problems of implementation in the practice of minimally invasive plate osteosynthesis]. Zbіrnik naukovikh prats' XV z’їzdu ortopedіv-travmatologіv Ukraїni. Donetsk: Lіra, 2010: 187. [In Ukrainian]
2. Baranenkov O.A., Golozubov O.M., Golubev V.G., Golubev G.Sh., Zhdanov V.G. Regional'naya adaptatsiya shkaly otsenki iskhodov povrezhdenii i zabolevanii kolennogo sustava KOOS [Regional adaptation of the KOOS knee joint injury outcome and disease outcome assessment scale] Travmatologiya i ortopediya Rossii [Traumatology and orthopedics of Russia]. 2007. №1(43): 26-32. [In Russian].
3. Bardeyev A.Yu. Lecheniye perelomov kostey goleni i ikh posledstviy metodom chreskostnogo osteosinteza na osnove biomekhanicheskoy kontseptsii fiksatsii perelomov: avtoref. cand.diss. [Treatment of fractures of the bones of the leg and their consequences by the method of transosseous osteosynthesis based on the biomechanical concept of fixation of fractures: abstract. cand.diss.] 2005: 28 p. [in Russian]
4. Belova A.N., Shchepetova O.N. Shkaly, testy i oprosniki v meditsinskoy reabilitatsii [Scales, tests and questionnaires in medical rehabilitation]. M.: Antidor. 2002. 440 p. [in Russian]
5. Viskarra Mollinedo E., Zimina E.V., Turina S.A., Yarygin N.V. Validizatsiya shkal i voprosnikov dlya otsenki funktsional'nogo sostoyaniya i kachestva zhizni patsiyentov s perelomovyvikhami golenostopnogo sustava [Validation of scales and questionnaires to assess the functional status and quality of life of patients with ankle fractures. Rossiyskiye meditsinskiye vesti [Russian medical news]. 2011. T.XVI, №2. pp.61-71. [in Russian]
6. Voronkevich I.A. Khirurgicheskoye lecheniye perelomov myshchelkov bol'shebertsovoy kosti (kliniko-eksperimental'noye issledovaniye): avtoref. doct. diss… [Surgical treatment of tibial condyles fractures (clinical and experimental study): abstract. doct. diss.]. St. Petersburg, 2010: 46p. [in Russian]
7. Glants S. Mediko-biologicheskaya statistika. [Biomedical statistics]. M., Practice 1998: 459 p. [in Russian]
8. Guseynov A.G. Optimizatsiya metoda Ilizarova pri lechenii perelomov dlinnykh kostey nizhnikh konechnostey. [Optimization of the Ilizarov method in the treatment of fractures of the long bones of the lower extremities]. Vserossiyskaya nauchno-prakt. konf. s mezhdunarodnym uchastiyem «Sovremennyye printsipy i tekhnologii osteosinteza kostey konechnostey, taza i pozvonochnika» [All-Russian scientific-practical conference with international participation "Modern principles and technologies of osteosynthesis of the bones of the limbs, pelvis and spine"]. St. Petersburg, 2015. p.31. [in Russian]
9. Dyusupov A.Z., Dyusupov A.A., Bukatov A.K. Ustroystvo dlya traktsii i fiksatsii spits k vneshnim oporam apparata dlya chreskostnogo osteosinteza: Patent RK №91114, prioritet 20.03.2015 [A device for traction and fixation of the spokes to the external supports of the apparatus for transosseous osteosynthesis: Patent of the Republic of Kazakhstan No. 111114, priority of 03.20.2015]. [in Russian]
10. Dyusupov A.Z., Dyusupov A.A., Kozykenov A.A., Manarbekov Ye.M. Sposob chreskostnogo osteosinteza pereloma nadkolennika: Patent RK №76234, prioritet 12.06.2012 [The method of transosseous osteosynthesis of a patella fracture: Patent of the Republic of Kazakhstan No. 76234, priority 12.06.2012]. [in Russian]
11. Dyusupov A.Z., Serikbayev A.S., Tuzel'bayev K.K. Shotykova A.M., Tokabayeva G.T. Ustroystvo dlya trnsartikulyarnogo provedeniya spits cherez stopu k bol'shebertsovoy kosti: Patent RK №19661, prioritet 17.04.2006 [A device for the transarticle holding of the spokes through the foot to the tibia: Patent of the Republic of Kazakhstan No. 19661, priority 17.04.2006]. [in Russian]
12. Zagorodnii M.V., Volna A.A., Panin M.A. Udaleniye implantatov. Vestnik RUDN. Seriya Meditsina [Implant removal. Bulletin of RUDN. Medicine series]. 2010. 4: P.44-51. [in Russian]
13. Kaplunov O.A. Chreskostnyy osteosintez po Ilizarovu v travmatologii i ortopedii: avtoref. diss. d.m.n. Kurgan [Transosseous osteosynthesis according to Ilizarov in traumatology and orthopedics: abstract diss. d.m.s. Kurgan]. 2004. 44p. [in Russian]
14. Karasev A.G. Chreskostnyy osteosintez apparatom Ilizarova v sisteme lecheniya bol'nykh s mnozhestvennymi perelo- mami bedra i goleni: avtoref. diss. d.m.n. Kurgan [Transosseous osteosynthesis by the Ilizarov apparatus in the treatment system of patients with multiple hip and tibial fractures: abstract diss. d.m.s. Kurgan]. 2007: 36 p. [in Russian]
15. Kozlov A.P., Popov N.N. Meditsinskaya statistika [Medical statistics]. Khar'kov, 2006: 88 p. [in Russian]
16. Myuller M.Ye., Al'gover M., Shnayder R., Villinegger X. Rukovodstvo po vnutrennemu osteosintezu (per. s nem.). M. [Guide to internal osteosynthesis (translated from germ.). M. 2013: 750 p. [in Russian]
17. Sikilinda V.D., Alabut A.B., Mekhantseva K.F. K metodologii sozdaniya shkal kachestva zhizni patsiyentov v travmatologii i ortopedii. Sovremennyye tekhnologii v travmatologii i ortopedii: [To the methodology of creating scales of quality of life of patients in traumatology and orthopedics]. Modern technologies in traumatology and orthopedics: Materialy 3-go mezhdunar. kongr. [Proceedings of the 3rd international. congr.]. M. 2006. P.2. 362p. [in Russian]
18. Sitnik A.A., Beletskiy A.V. Minimal'no invazivnyy osteosintez plastinami pri perelomakh dlinnykh trubchatykh kostey. Med.novosti. [Minimally invasive osteosynthesis with plates for fractures of long tubular bones. Med.news.] 2009. 175(7). P.15-18. [in Russian]
19. Travmatologiya: natsional'noye rukovodstvo / pod red. G.P. Kotel'nikova, S.P. Mironova. M.: GEOTAR-Media [Traumatology: national leadership / ed. G.P. Kotelnikova, S.P. Mironov. M .: GEOTAR-Media]. 2008: 808 p. [in Russian]
20. Tyulyayev N.V., Vorontsova T.N., Solomin L.N., Skomoroshko P.V. Istoriya razvitiya i sovremennoye sostoyaniye problemy lecheniya travm konechnostey metodom chreskostnogo osteosinteza (obzor literatury). Travmatologiya i ortopediya Rossii [The history of development and the current state of the problem of treating extremity injuries by the method of transosseous osteosynthesis (literature review). Traumatology and Orthopedics of Russia]. 2011 2: 179-190. [in Russian]
21. Shved S.I., Karasev A.G., Dolganova T.I., Sveshnikov A.A. Lecheniye bol'nykh s mnozhestvennymi perelomami kostey nizhnikh konechnostey metodom chreskostnogo osteosinteza po Ilizarovu. Geniy ortopedii [Treatment of patients with multiple fractures of the lower extremities by the method of transosseous osteosynthesis according to Ilizarov. Genius of Orthopedics]. 2006. 4: P. 75-78. [in Russian]
22. Shevtsov V.I., Shved S.I., Sysenko YU.M. Chreskostnyy osteosintez pri lechenii oskol'chatykh perelomov [Transosseous osteosynthesis in the treatment of comminuted fractures]. Kurgan, 2002: 328p. [in Russian]
23. Shukurov E.M. Sovremennyye aspekty lecheniya bol'nykh s mnozhestvennymi perelomami kostey nizhnikh konechnostey (obzor literatury). Geniy ortopedii. [Modern aspects of the treatment of patients with multiple fractures of the lower extremities (literature review). The genius of orthopedics]. 2014. 3: P. 89-93. [in Russian]
24. Alexandridis G., Gunning A.C., Leenen L.P. Healthrelated quality of life in trauma patients who sustained a calcaneal fracture. Injury. 2016 Jul;47(7):1586-1591.
25. Busam M.L., Esther R.J., Obremskey W.T. Hardware removal: indications and expectations. J Am Acad Orthop Surg. 2006 Feb;14(2):113-120.
26. Conforte J.J., Alves C.P., Sánchez Mdel P., Ponzoni D. Impact of trauma and surgical treatment on the quality of life of patients with facial fractures. Int J Oral Maxillofac Surg. 2016 May;45(5):575-581.
27. Kaske S., Lefering R., Trentzsch H., Driessen A., Bouillon B., Maegele M., Probst C. Quality of life two years after severe trauma: a single-centre evaluation. Injury. 2014 Oct;45 Suppl 3:S100-105.
28. Mörsdorf P., Becker S.C., Holstein J.H., Burkhardt M., Pohlemann T. Quality of life after multiple trauma. Chirurg. 2014 Mar;85(3):208, 210-4.
29. Schepers T., van Lieshout E.M., van Ginhoven T.M. Current concepts in the treatment of intra-articular calcaneal fractures: results of a nationwide survey. Int Orthop. 2008; 32:711–715.
30. Scannell B.P., Waldrop N.E., Sasser H.C., Sing R.F., Bosse M.J. Skeletal traction versus external fixation in the initial temporization of femoral shaft fractures in severely injured patients. J. Trauma. 2010 68(3): 633–640.
31. Ware J.E. et al. SF-36 health survey: Manual and Interpretation Guide / MA: Boston, 1993: 143 p.
32. Wang P.F., Fu Q.G., Liu X.W. Case-control study on two methods for the treatment of calcaneal fractures. China J Orthop Trauma. 2012;2:92–96.
33. Wang X.J., Su Y.X., Li L., Zhang Z.H., Wei X.C., Wei L. Percutaneous poking reduction and fixation versus open reduction and fixation in the treatment of displaced calcaneal fractures for Chinese patients: A systematic review and meta-analysis. Chin J Traumatol. 2016 Dec 1;19(6): 362-367.
34. Yan W.Y. Comparative study between percutaneous poking internal fixation and open reduction internal fixation in the treat- ment of calcaneal fractures. For All Health. 2014;6:124–125.
35. Ziegler C., Neshkova I., Schmidt K., Meffert R., Jakubietz M., Jakubietz R. Surgical treatment of ulnar collateral ligament injuries of the thumb metacarpophalangeal joint. Oper Orthop Traumatol. 2016 Apr; 28(2):111-126.
Библиографиялық сілтемелер
Дюсупов А.А., Букатов А.К., Серикбаев А.С., Манарбеков Е.М., Дюсупова А.А., Дюсупов А.З., Джумабеков С.А. Оценка качества жизни больных в период лечения переломов костей нижних конечностей чрескостным остеосинтезом // Наука и Здравоохранение. 2018. 6 (Т.20). С. 98-107.
Dyussupov A.A., Bukatov A.K., Serikbaev A.S., Manarbekov Ye.M., Dyussupova А.А., Dyussupov A.Z., Dzhumabekov S.A. Quality control of life of patients in the period of treatment by transosseous osteosynthesis of lower extremities bones fractures. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2018, (Vol.20) 6, pp. 98-107.
Дюсупов А.А., Букатов А.К., Серикбаев А.С., Манарбеков Е.М., Дюсупова А.А., Дюсупов А.З., Джумабеков С.А. Аяқ сынықтары кезінде сүйек арқылы остеосинтезбен емдеу кезінде науқастардың өмір сүру сапаларын бағалау // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2018. 6 (Т.20). Б. 98-107.