ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ МЕДИЦИНА САЛАСЫНЫҢ ӘРТҮРЛІ БАҒЫТЫНДАҒЫ ДӘРІГЕРЛЕРДІҢ МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚАТЕЛЕРІНІҢ ПАЙДА БОЛУ ҚАУПІН БАҒАЛАУ
Тақырыптың өзектілігі. Медициналық тұрғыдан алғанда «медициналық қателік» - бұл объективті және субъективті себептер бойынша клиникалық хаттама аясында қажетті диагностикалық шараны немесе емдеуді жүргізудің мүмкін еместігі болып табылады. Медициналық қателіктердің көп бөлігі медицина қызметкерлерінің кәсіби деңгейінің төмендігінен емес, дәрігерлер мен науқастар арасындағы қарым-қатынастың бұзылуынан және олардың арасындағы келіспеушіліктердің салдарынан болатындығын ескеру маңызды, сондықтан медициналық қателіктердің пайда болу қаупін зерттеу әрқашан өзекті мәселе болып қала береді.
Жұмыстың мақсаты. Шығыс Қазақстан облысының медицина саласының әртүрлі бағытындағы дәрігерлердің медициналық қателіктерінің пайда болу қауіптерін бағалау.
Зерттеу материалдар мен әдістері. Денсаулық сақтау саласындағы қолданыстағы заңнамаға, сондай-ақ Шығыс Қазақстан облысы тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау департаментінің (ШҚО ТҚСҚБД) 2014-2018 жылдар кезеңіндегі жылдық есептеріне талдау жасалды.
Зерттеу нәтижелері. ШҚО ТҚСҚБД-ның жылдық есептерін мамандықтар бойынша бөліп талдау нәтижесінде жеке және заңды тұлғалардың өтініштеріне сәйкес 2014-2018 ж.ж. жетекші орындарда келесі дәрігерлердің қатысуымен сараптамалардың жетекші орын алатындығы анықталды: терапевттер - 199 жағдай (23,69%), хирургтар - 149 жағдай (17,74%) және акушер-гинекологтар 115 (13,69%). Невропатолог, неонатолог және травматолог сынды мамандар да сараптамаларға 96 (11,43%), 58 (6,90%), 46 (5,48%) жағдайларда жиі тартылған. Сонымен қатар, барлық бөлімдерде «сапасыз емдеу», «еңбекке уақытша жарамсыздық парақшасын берудің негізділігі», «этика және деонтология нормаларын бұзу», «науқастан пара алу» сияқты көптеген үндеулер бар. Айта кететін жайт, сараптамалардың көп бөлігі сарапшы дәрігердің үкімінде «негізсіз» деп танылды, ал жеке және заңды тұлғалардың «негізделген» және «жартылай негізделген» үндеулері тең үлестермен тіркелді.
Қорытынды. Қорытындылай келе, зерттеу нәтижесі бойынша стационарлық және амбулаторлық деңгейдегі терапиялық, хирургиялық көмекті алатын науқастарға ең көп назар аудару қажет екендігі анықталды. Көрсетілетін қызметтердің сапасы және уақытша еңбекке жарамсыздық парақтарын беру медициналық мекемелерде бірнеше кезеңде бақылануы тиіс, бұл осы себептерге байланысты берілетін өтініштер санын азайтуға мүмкіндік береді. Этика және деонтология барлық мамандықтар бойынша өзекті мәселе болып қала береді, сондықтан психологтар немесе психотерапевтердің тартылуымен кезеңді профилактикалық әңгімелер, тренингтер жүргізу медициналық мекемелер жұмысының әр кезеңінде дәрігер мен науқас арасындағы өзара қарым-қатынас процесін жақсартуға және науқастың барлық үміттерін қанағаттандыруға көмектеседі.
Ольга Б. Андреева 1, http://orcid.org/0000-0002-2802-9441
Тасболат А. Адылханов 1, http://orcid.org/0000-0002-9092-5060,
Айдана М. Рахманкулова 1, https://orcid.org/0000-0003-3307-413X
Жансая Уағызханқызы 1, https://orcid.org/0000-0002-0240-0097
Елизавета С. Саяпина, Мадина Е. Қабыкенова, Кәмила Н. Ерғалиева,
Әсем Е. Әсемжанова, Жадыра М. Боранбаева, Толғанай А. Тұрсымбаева, Айжан Ж. Калдыкулова, Дана Е. Камаданова
1 "Семей медицина университеті" КeАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы.
1. Багмет А.М., Черкасова Л.И. Тактика и методика расследования причинения смерти по неосторожности вследствие ненадлежащего исполнения медицинскими работниками своих профессиональных обязанностей. Учебное пособие,– 2013. – 139 с.
2. Баринов Е.Х. и др. Юридическая квалификация дефектов оказания медицинской помощи и врачебных ошибок - помощь практическому здравоохранению // Медицинское право. 2010. №. 5. С. 3-8.
3. Батюкова В.Е. за Об ответственности ошибки врачей за служба допущенные ошибки //кадры Государственная служба и кадры. 2019. №. 1. С. 108-110
4. Варданян Г.Д. и др. Врачебные ошибки: современное состояние проблемы // Армянская медицина. 2019. Т. 59. №. 4. С. 105-120.
5. Зарецкий М.М., Черникова Н.М. Врачебная ошибка: невежество или халатность? // Новости медицины и фармации. 1-2 (267-268) 2009. – № 2.
6. Ибатулина Ю.Ф. Ненадлежащее исполнение профессиональных обязанностей медицинскими работниками и врачебная ошибка: уголовно-правовой аспект // Российский следователь. 2010. №.1. С.12.
7. Костикова Е.О. Возмещение вреда, причиненного жизни или здоровью граждан вследствие медицинской ошибки. М.: НОУ ВПО «ИМПиЭ им. А.С. Грибоедова. 2009. –11 с.
8. Кравченко Л.М. Проблемы коммуникации в медицине как ведущая причина врачебных ошибок // Colloquium - journal. – Голопристанський міськрайонний центр зайнятості, 2019. №. 7. 31 с.
9. Лопатина Т.М. Профессиональная ошибка в условиях функционирования право цифровой медицины // Российское право: Образование. Практика. Наука. 2019. №. 5. С. 68-74.
10. Панков А.А., Исаев А.А., Ермолаева Е.В. Риски в медицине. Бюллетень медицинских интернет-конференций. – Общество с ограниченной ответствен-ностью «Наука и инновации», 2015. Т.5. №.12. 1568 с.
11. Сергеев Ю.Д., Козлов С.В. Основные виды дефектов оказания медицинской помощи (по данным комиссионных судебно-медицинских экспертиз) // Медицинское право. 2012. №. 3. С. 35-38.
12. Субботина Е.В. Критерии установления пределов осуществления субъективных гражданских прав // Вестник Магнитогорского государственного технического университета им. ГИ Носова. 2010. №.3. С. 24-28.
13. Субботина Е.В. Характеристика шиканы как формы злоупотребления правом // Юрист. 2013. №.5. С. 37-40.
14. Султанов И.Я. Некоторые этические и правовые аспекты в проблемы врачебных ошибок в свете истории медицины // Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Медицина. 2001. №.1. С. 54-60.
15. Сучков А.В. Анализ дефиниций понятия "врачебная ошибка", с целью формулирования определения "профессиональные преступления медицинских работников" // Медицинское право. 2010. №. 5. С. 45-50.
16. Сучкова Т.Е., Семенов А.В. О юридической ответственности медицинских работников при совершении ими профессиональных правонарушений // Вестник Вятского государственного университета. 2011. №. 2-1. С. 91-98.
17. Тихомиров А.В. Проблемы правовой квалификации вреда здоровью при оказании медицинских услуг. Автореф. канд. диссерт. 2008. 180 с.
18. Тузлукова М.В. Актуальные вопросы расследо-вания ятрогенных преступлений // Вестник Московского университета МВД России. 2012. №.11. 35с.
19. Battard J. Nonpunitive response to errors fosters a just culture // Nursing management. 2017. Vol. 48. №. 1. pp. 53-55.
20. Becher E.C., Chassin M.R. Improving quality, minimizing error: making it happen // Health Affairs. 2001. Vol. 20. №. 3. pp. 68-81.
21. Bouldin E.D. et al. Falls among adult patients hospitalized in the United States: prevalence and trends // Journal of patient safety. 2013. Vol. 9. №. 1. p. 13.
22. Delacroix R. Exploring the experience of nurse practitioners who have committed medical errors: A phenomenological approach // Journal of the American Association of Nurse Practitioners. 2017. Vol. 29. №. 7. pp. 403-409.
23. Donaldson M.S. et al. (ed.). To err is human: building a safer health system. – National Academies Press, 2000. Vol. 6. pp. 27 – 32.
24. Helo S., Moulton C.A. Complications: acknowledging, managing, and coping with human error // Translational andrology and urology. 2017. Vol. 6. №. 4. p. 773.
25. Hines S., Kynoch K., Khalil H. Effectiveness of interventions to prevent medication errors: an umbrella systematic review protocol // JBI database of systematic reviews and implementation reports. 2018. Vol. 16. №. 2. pp. 291-296.
26. James J.T. A new, evidence-based estimate of patient harms associated with hospital care // Journal of patient safety. 2013. Vol. 9. №. 3. pp. 122-128.
27. Kellogg K.M. et al. Our current approach to root cause analysis: is it contributing to our failure to improve patient safety? // BMJ quality & safety. 2017. Vol. 26. №. 5. – pp. 381-387.
28. Mascioli S., Carrico C.B. Spotlight on the 2016 national patient safety goals for hospitals // Nursing 2020 Critical Care. 2016. Vol. 11. №. 6. pp. 19-22.
29. Oyebode F. Clinical errors and medical negligence // Medical Principles and Practice. 2013. Vol. 22. №.4. pp. 323-333.
30. Palojoki S. et al. Electronic health record-related safety concerns: a cross-sectional survey of electronic health record users // JMIR medical informatics. 2016. Vol. 4. №. 2. p. 13.
31. Revelas A. Healthcare–associated infections: A public health problem // Nigerian medical journal: journal of the Nigeria Medical Association. 2012. Vol. 53. №. 2. p. 59.
32. Robertson J.J., Long B. Suffering in silence: medical error and its impact on health care providers // The Journal of emergency medicine. 2018. Vol. 54. №. 4. pp. 402-409.
33. Saleem A. M. et al. Initial assessment of patient handoff in accredited general surgery residency programs in the United States and Canada: a cross-sectional survey // Canadian Journal of Surgery. 2015. Vol. 58. №. 4. p. 269.
34. Singh H. et al. The global burden of diagnostic errors in primary care // BMJ quality & safety. 2017. Vol. 26. №. 6. pp. 484-494.
35. Tarrac S.E. Medical Error and Harm: Understanding, Prevention, and Control // Aorn Journal. 2011. Vol. 4. №. 93. p. 513.
36. Wolf Z.R. et al. Nursing student medication errors involving tubing and catheters: A descriptive study // Nurse Education Today. 2009. Vol. 29. №. 6. pp. 681-688.
References
1. Bagmet A.M., Cherkasova L.I. Taktika i metodika rassledovaniya prichineniya smerti po neostorozhnosti vsledstvie nenadlezhashchego ispolneniya meditsinskimi rabotnikami svoikh professional'nykh obyazannostei [Tactics and methods of investigation of death caused by negligence due to improper performance by medical workers of their professional duties]. Uchebnoe posobie [Tutorial], 139 p. – 2013. – p. 58 [in Russian].
2. Barinov E.H. i dr. Yuridicheskaya kvalifikatsiya defektov okazaniya meditsinskoi pomoshchi i vrachebnykh oshibok - pomosch' prakticheskomu zdravookhraneniyu [Legal qualification of defects in the provision of medical care and medical errors - assistance to practical health care]. Meditsinskoe pravo [Medical law]. 2010. №. 5. pp. 3-8 [in Russian].
3. Batyukova V.E. Ob otvetstvennosti vrachei za dopuschennye oshibki [About the responsibility of doctors' mistakes for the service made mistakes]. Gosudarstvennaya sluzhba i kadry [Civil service and personnel]. 2019. №. 1. pp. 108-110 [in Russian].
4. Vardanyan G.D. i dr. Vrachebnye oshibki: sovremennoe sostoyanie problem [Medical errors: current state of the problem]. Armyanskaya meditsina [Armenian medicine]. 2019. Vol. 59. №. 4. pp. 105-120 [in Russian].
5. Zareckij M.M., Chernikova N.M. Vrachebnaya oshibka: nevezhestvo ili khalatnost'? [Medical error: ignorance or negligence?]. Novosti meditsiny i farmatsii. (News of Medicine and Pharmacy]. 1-2 (267-268) 2009. – №. 2 [in Russian].
6. Ibatulina Yu.F. Nenadlezhaschee ispolnenie professional'nykh obyazannostei meditsinskimi rabotnikami i vrachebnaya oshibka: ugolovno-pravovoi aspect [Improper performance of professional duties by health workers and medical error: criminal law aspect]. Rossijskii sledovatel' [Russian investigator]. 2010. №. 1. p. 12 [in Russian].
7. Kostikova E.O. Vozmeschenie vreda, prichinennogo zhizni ili zdorov'yu grazhdan vsledstvie medicinskoi oshibki [Compensation for harm caused to the life or health of citizens as a result of a know-how of a medical error]. M.: NOU VPO «IMPiE im. A.S. Griboedova. 2009. p.11 [in Russian].
8. Kravchenko L.M. Problemy kommunikatsii v meditsine kak vedushchaya prichina vrachebnykh oshibok [Communication problems in medicine as a leading cause of medical errors]. Colloquium-journal. – Golopristans'kii mіs'kraionnii centr zanyatostі [Colloquium-journal. - Holopristansky mіs'krajonnij center zajnyatostі], 2019. №. 7 p. 31 [in Russian].
9. Lopatina T.M. Professional'naya oshibka v usloviyakh funktsionirovaniya tsifrovoi meditsiny [Professional error in the functioning of digital medicine]. Rossiiskoe pravo: Obrazovanie. Praktika. Nauka [Russian law: Education. Practice. The science]. 2019. №. 5. pp. 68-74 [in Russian].
10. Pankov A.A., Isaev A.A., Ermolaeva E.V. Riski v meditsine [Risks in medicine]. Byulleten' meditsinskikh internet-konferencii. – Obschestvo s ogranichennoi otvetstvennost'yu «Nauka i innovatsii» [Limited Liability Company "Science and Innovations"], 2015. Vol. 5. №. 12. – 1568 [in Russian].
11. Sergeev Yu.D., Kozlov S.V. Osnovnye vidy defektov okazaniya meditsinskoi pomoschi (po dannym komissionnykh sudebno-meditsinskikh ekspertiz) [The main types of defects in the provision of medical care (according to Commission forensic medical examinations]. Meditsinskoe parvo [Medical law]. 2012. №. 3. pp. 35-38 [in Russian].
12. Subbotina E.V. Kriterii ustanovleniya predelov osushchestvleniya sub"ektivnykh grazhdanskikh prav [Criteria for setting limits on the exercise of subjective civil rights]. Vestnik Magnitogorskogo gosudarstvennogo tekhnicheskogo universiteta im. G.I. Nosova [Bulletin of the Magnitogorsk State Technical University G.I. Nosova]. 2010. №. 3. pp. 24-28 [in Russian].
13. Subbotina E.V. Kharakteristika shikany kak formy zloupotrebleniya pravom [Characteristic of chicanes as a form of abuse of law]. Yurist [Lawyer]. 2013. №. 5. pp. 37-40. [in Russian].
14. Sultanov I.Ya. Nekotorye aspekty eticheskikh i vrachebnykh pravovykh aspekty v problemy vrachebnykh istorii oshibok v svete istorii universiteta mediciny [Some aspects of ethical and medical legal aspects in the problem of medical history of errors in the journal of medical history of the University of medicine]. Vestnik narodov Rossiiskogo universiteta druzhby narodov. Seriya: Meditsina [Bulletin of the peoples of the Peoples' Friendship University of Russia. Series: Medicine]. 2001. №. 1. pp. 54-60 [in Russian].
15. Suchkov A.V. Analiz definitsii ponyatiya "vrachebnaya oshibka", s tsel'yu formulirovaniya opredeleniya "professional'nye prestupleniya meditsinskikh rabotnikov" [Analysis of definitions of the concept "medical error", in order to formulate the definition of "professional crimes of medical workers"]. Meditsinskoe pravo [Medical law]. 2010. №. 5. pp. 45-50 [in Russian].
16. Suchkova T.E., Semeno A.V. O yuridicheskoi otvetstvennosti meditsinskikh rabotnikov pri sovershenii imi professional'nykh pravonarushenii [About legal liability of medical workers when they commit professional offenses]. Vestnik Vyatskogo gosudarstvennogo universiteta [Vyatka State University Bulletin]. 2011. №. 2-1. pp. 91-98. [in Russian].
17. Tihomirov A.V. Problemy pravovoi kvalifikatsii vreda zdorov'yu pri okazanii meditsinskikh uslug [Problems of legal qualification of harm to health in the provision of medical services]. Kand. dissertat [Cand. Dissertate.] – 2008. – 160 p. [in Russian]
18. Tuzlukova M.V. Aktual'nye voprosy rassledovaniya yatrogennykh prestuplenii [Topical issues of investigation of iatrogenic crimes]. Vestnik Moskovskogo str universiteta MVD Rossii [Bulletin of the Moscow University of the Ministry of Internal Affairs of Russia]. 2012. №.11. - pp. 35 [in Russian].
19. Battard J. Nonpunitive response to errors fosters a just culture. Nursing management. 2017. Vol. 48. №.1. pp. 53-55.
20. Becher E.C., Chassin M.R. Improving quality, minimizing error: making it happen. Health Affairs. 2001. Vol. 20. №.3. pp. 68-81.
21. Bouldin E.D. et al. Falls among adult patients hospitalized in the United States: prevalence and trends. Journal of patient safety. 2013. Vol. 9. №. 1. 13 p.
22. Delacroix R. Exploring the experience of nurse practitioners who have committed medical errors: A phenomenological approach. Journal of the American Association of Nurse Practitioners. 2017. Vol. 29. №.7. pp. 403-409.
23. Donaldson M.S. et al. To err is human: building a safer health system. – National Academies Press, 2000. – Vol. 6. pp. 27 – 32.
24. Helo S., Moulton C.A. Complications: acknowledging, managing, and coping with human error. Translational andrology and urology. 2017. Vol. 6. №.4. p. 773.
25. Hines S., Kynoch K., Khalil H. Effectiveness of interventions to prevent medication errors: an umbrella systematic review protocol. JBI database of systematic reviews and implementation reports. 2018. Vol. 16. №. 2. pp. 291-296.
26. James J.T. A new, evidence-based estimate of patient harms associated with hospital care. Journal of patient safety. 2013. Vol. 9. №. 3. pp. 122-128.
27. Kellogg K.M. et al. Our current approach to root cause analysis: is it contributing to our failure to improve patient safety? BMJ quality & safety. 2017. Vol. 26. №. 5. pp. 381-387.
28. Mascioli S., Carrico C. B. Spotlight on the 2016 national patient safety goals for hospitals. Nursing. 2020 Critical Care. 2016. Vol. 11. №. 6. pp. 19-22.
29. Oyebode F. Clinical errors and medical negligence // Medical Principles and Practice. 2013. Vol. 22. №. 4. pp. 323-333.
30. Palojoki S. et al. Electronic health record-related safety concerns: a cross-sectional survey of electronic health record users. JMIR medical informatics. 2016. Vol. 4. №. 2. p. 13.
31. Revelas A. Healthcare–associated infections: A public health problem. Nigerian medical journal: journal of the Nigeria Medical Association. 2012. Vol. 53. №. 2. p. 59.
32. Robertson J.J., Long B. Suffering in silence: medical error and its impact on health care providers. The Journal of emergency medicine. 2018. Vol. 54. №. 4. pp. 402-409.
33. Saleem A.M. et al. Initial assessment of patient handoff in accredited general surgery residency programs in the United States and Canada: a cross-sectional survey. Canadian Journal of Surgery. 2015. Vol. 58. №. 4. p. 269.
34. Singh H. et al. The global burden of diagnostic errors in primary care. BMJ quality & safety. 2017. Vol. 26. №. 6. pp. 484-494.
35. Tarrac S.E. Medical Error and Harm: Understanding, Prevention, and Control. Aorn Journal. 2011. Vol. 4. №. 93. p. 513.
36. Wolf Z. R. et al. Nursing student medication errors involving tubing and catheters: A descriptive study. Nurse Education Today. 2009. Vol. 29. №. 6. pp. 681-688.
Көрген адамдардың саны: 613
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Андреева О.Б., Адылханов Т.А., Рахманкулова А.М., Уағызханқызы Ж., Саяпина Е.С., Қабыкенова М.Е., Ерғалиева К.Н., Әсемжанова Ә.Е., Боранбаева Ж.М., Тұрсымбаева Т.А., Калдыкулова А.Ж., Камаданова Д.Е. Шығыс Қазақстан облысының медицина саласының әртүрлі бағытындағы дәрігерлердің медициналық қателерінің пайда болу қаупін бағалау // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2020. 3 (Т.22). Б. 105-118. doi 10.34689/SH.2020.22.4.011Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ