ЖАМБАС-САН БУЫНЫН ЭНДОПРОТЕЗДЕУ ОТАСЫНАН КЕЙІНГІ ОҢАЛТУ КЕЗІНДЕ ҚАРСЫ-ТАРТУ ЖАТТЫҒУЛАРЫН ҚОЛДАНУ
Кіріспе. Мақалада жамбас-сан буынының эндопротезінен кейінгі оңалту кезіндегі қарсы-тарту жаттығуларының тиімділігі көрсетілген. Негізгі мақсат – оңалту пациенттерін емдеу кезінде тәжірибе алмасу, қозғалыс ауқымын, жүруді, күш индикаторларын жақсарту және мерзімін қысқарту. Мақсаты: Пациенттердің өзін-өзі күтуіне дейін қалпына келтіру кезеңін қысқарта отырып, күш көрсеткіштерін, буындардың қозғалыс ауқымын, жүру индикаторларын бағалау арқылы оңалтудың сапасын зерттеу. Материалдар мен тәсілдер. Зерттеу дизайны - бақылау. Өскемен қаласындағы дәрігер Бубновскийдің орталығында ем алған науқастарды оңалтудың нәтижелер ұсынылды. Зерттеу жамбас артропластикасынан кейінгі 40 науқас арасында жүргізілді. Науқастардың жасы 42-ден 64 жасқа дейін, 14 ер адам, 26 әйел болды. Науқастар 20 адамнан тұратын 2 топқа бөлінді. Зерттеуге кірудің негізгі критерийлері – жамбас буынының эндопротезасынан кейінгі жағдайы және оңалту еміне қарсы көрсетілімдердің болмауы. Пациенттер кездейсоқ түрде екі топқа бөлінді. 1-топ ауырлық салмақтарын қолданбай оңалту курсынан өтті, ал 2-ші топ – тренажерларда ауырлық салмақтарын қолданып оңалту курсынан өтті. Реабилитациядан бұрын және оңалудан 2 ай өткенсоң науқастар бұлшықеттердің функционалды тестілеуінен өтті. Зерттеу нәтижелерін сипаттау үшін сипаттамалық статистика қолданылды. Эмпирикалық деректерді өңдеу жүзеге асырылды, оларды жүйелеу қолданылды. Қорытынды. Бұләдіс оңалту кезеңін жеделдетеді, күш индикаторларын тез қалпына келтіреді және эндопротез типі мен бекіту түрінеқарамастан компоненттерінің тұрақсыздығының дамуына түрткі болып табылмайды.
Ильяс М. Даулетин1, https://orcid.org/0000-0002-6643-0180 Бактыбала Б. Дюсупова1, https://orcid.org/0000-0002-2658-4839 Айдос С. Тлемисов1, https://orcid.org/0000-0002-4239-6627 Ерсин Т. Жунусов1, https://orcid.org/0000-0002-1182-5257 Ернар Н. Токтаров1, https://orcid.org/0000-0002-5166-243X 1 "Семей медицина университеті" КeАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы;
1. Абдрахманов А.Ж., Орловский Н.Б. О технике эндопротезирования тазобедренного сустава // Травматология және ортопедия. 2002. № 1. С. 9-11. 2. Авдонченко Т.С., Робина С.И., Замулин А.Д. Лечебная физкультура после эндопротезирования тазобедренного сустава у пожилых людей // Реабилитация в медицине и спорте: Тезисы докладов. М. 1998. С. 103. 3. Артемьев Э.В. Хирургическое лечение диспластического коксартроза: диссертация канд. мед, наук: 14.00.22. – СПб. 2001. 14 с. 4. Батпенов Н.Д., Белокобылов А.А., Тулеубаев Б.Е. и др. Роль НИИТО в развитии эндопротезирования тазобедренного сустава в Казахстане // Травматология және ортопедия. 2009. № 2. С. 17-18. 5. Батпенов Н.Д., Оспанов К.Т., Джаксыбекова Г.К. Научно-исследовательский институт травматологии и ортопедии, Астана // Травматология және ортопедия. 2009. № 2. С 4-7. 6. Белова А.Н., Щепотова О.Н. Шкалы, тесты и опросники в медицинской реабилитации. — М.: Антидор, 2002. — С. 54-66 7. Берглезов М.А., Андреева Т.М. Остеоартроз (этиология, патогенез) // Вестник травматологии и ортопедии им. Н.Н. Приорова. 2006. № 4. С.79–86. 8. Бонев Л., Слывчева П., Баннев С.Т. Руководство по кинезотерапии. Медицина и физкультура, Москва.1978, С.298-301. 9. Бубновский С.М. Правдо о тазобедренном суставе. ЭКСМО, 2018. С.12-35. 10. Варшавский Ю.В., Ставицкий Р.В. Визуализация заболеваний тазобедренного сустава и контроль эндопротезирования. — М., 2005. С. 18-23. 11. Девятова М.В., Смирнов Г.И., Машков В.М. Двигательная реабилитация при эндопротезировании тазобедренного сустава // Теория и практика физ. культуры. 1998. №1. С. 52-53. 12. Ежов Ю.И., Петрушков К.Н., Ежов И.Ю. Оперативное лечение больных с дегенеративно – дистрофическими заболеваниями тазобедренного сустава // Травматология и ортопедия XXI века. - М.ОАО «Издательство «Медицина», 2006. 425с. 13. Епифанов В.А Медицинская реабилитация. Медпрессинформ, 2005 г. С. 168-175. 14. Епифанов В.А., Епифанов А.В. Восстановительное лечение при повреждениях опорно-двигательного аппарата, - М.: Авторская академия, 2009. С. 28-32. 15. Загородний М.В., Банецкий Д.В., Елкин А.С., Пантелеева Н.В., Гребченко С.С., Никитин Н.Г., Захарян А.Б., Майсигов М.Н. Аспекты реабилитации пациентов после эндопротезирования тазобедренного сустава. http://journals.rudn.ru/medicine/article/view/3727 (дата обращения 08.11.2020) 16. Каптелин А.Ф., Лебедева И.П. Лечебная физкультура в системе медицинской реабилитации: Руководство для врачей / Под редакцией : Медицина, 1995. С. 58-61. 17. Клинический протокол «Реабилитация поздняя» Профиль «Травматология и ортопедия» (взрослые) РГП на ПХВ «Республиканский центр развития здравоохранения» Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 12.12.2014 г. http://online.kz./Document/?doc_id=32775142 (дата обращения: 08.08.2020г.) 18. Краснов А.Ф. Ортопедия. М.: Медицина, 1998. С.464 – 477. 19. Маркс В.О. Ортопедическая диагностика. «Наука и теника», Минск. 1975. С. 365-375. 20. Москалев В.П., Корнилов Н.В., Шапиро К.И. и др. Медицинские и социальные проблемы эндопротезирования суставов конечностей. - СПб.: МОРСАР АВ, 2001. – 160 с. 21. Нуждин В.И., Попова Т.П., Кудинов O.A. Тотальное эндопротезирование тазобедренного сустава // Вестник травматологии и ортопедии им. H.H. Приорова. 1999. № 1. С. 4-7. 22. Прохоренко В.М. Первичное и ревизионное эндопротезирование тазобедренного сустава. – Новосибирск: АОН «Клиника НИИТО», 2007.– 348 с. 23. Романов К.П. Многофакторная оценка восстановления двигательной активности у больных с поражением крупных суставов в процессе занятий ЛФК // Восстановительная травматология и ортопедия. Казань: НИЦТ, 1995. – С. 23. 24. Сазонова Н.В. Организация специализированной ортопедической помощи больным остеоартрозами тазобедренного и коленного суставов: дис.д-ра мед. наук: 14.00.22 – Курган, 2009. – 248 с. 25. Секирин А.Б., Майбродская А.Е., Санкаранараянан А.С. Оценка эффективности трехэтапного комплексного подхода вреабилитации пациентов после тотального эндопротезирования тазобедренного сустава // Современные проблемы науки и образования. 2018. № 5. С. 96. 26. Синица Н.С. Хирургическое лечение диспластическогококсартроза у детей и подростков: дисссертация канд. мед. наук: 14.00.22. – Кемерово, 2000. – 219 с. 27. Уилмор Дж.Х., Костилл Д.Л. Физиология спорта и двигательной активности. 2001. К.: Олимпийская литература, 2001 г. - 59 с. 28. Шацилло О.И., Белянин O. Ранняя реабилитация больных после восстановительных операций на тазобедренном суставе / Тезисы докладов научно-практич. конф. ЦНИИПП-50. – СПб. НИИП-75. – М., 1994. – С. 106. 29. Шапиро К.И., Москалев В.П., Корнилов Н.В. Стандарты объема мед. помощи при хирургическом лечении дегенеративно-дистрофических заболеваний суставов // Травматология и ортопедия России. 1998. №4. С. 70-72. 30. Физическая реабилитация: Учебник для академий и институтов физической культуры / Под общей редакцией С.Н. Попова. Ростов-на-Дону: Феникс, 1999. – 608 с. 31. McCollum D.E., Gray W.J. Dislocation after total hip arthroplasty: causes and prevention // Clin. Orthop. 1990; 261: 159—70. 32. Ring P.A. Five to fourteen years results of uncemented total hip arthroplasty // Clin. Orthop. 1978. V. 137. P. 87. References: 1. Abdrakhmanov A.Zh., Orlovskij N.B. O tekhnike endoprotezirovaniya tazobedrennogo sustava [On the technique of hip arthroplasty]. Travmatologiya zhane ortopediya [Traumatology and orthopedics]. 2002. № 1. pp. 9-11. [in Russian] 2. Avdonchenko T.S., Robina S.I., Zamulin A.D. Lechebnaya fizkul'tura posle endoprotezirovaniya tazobedrennogo sustava u pozhilykh lyudei [Physiotherapy after hip arthroplasty in elderly people]. Reabilitatsiya v meditsine i sporte [Rehabilitation in medicine and sports ] Tezisy dokladov. M. – 1998. – p. 103. [in Russian] 3. Artem'ev Je.V. Khirurgicheskoe lechenie displasticheskogo koksartroza [Surgical treatment of dysplastic coxarthrosis]: avtoref. kand. med. nauk: – SPb., 2001. – 14 p. [inRussian] 4. Batpenov N.D., Belokobylov A.A., Tuleubaev B.E. idr. Rol' NIITO v razvitii endoprotezirovaniya tazobedrennogo sustava v Kazakhstane [Role of NIITO in the development of hip arthroplasty in Kazakhstan]. Travmatologiya zhane ortopediya [Traumatology and orthopedics]. 2009. №2. pp. 17 - 18. [in Russian] 5. Batpenov N.D., Ospanov K.T., Dzhaksybekova G.K. Nauchno-issledovatel'skii institute travmatologii i ortopedii. Astana [Research Institute of Traumatology and Orthopedics. Astana]. Travmatologiya zhane ortopediya. [Traumatology and orthopedics]. 2009. 2. pp.4-7. [in Russian] 6. Belova A.N., Shhepotova O.N. Shkaly, testy I oprosniki v meditsinskoi reabilitatsii [Scales, tests and questionnaires in medical rehabilitation]. - M.: Antidor, 2002. pp. 54-66 [in Russian] 7. Berglezov M.A., Andreeva T.M. Osteoartroz (etiologiya, patogenez) [Osteoarthritis (etiology, pathogenesis)]. Vestnik travmatologii i ortopedii im. N.N. Priorova [Bulletin of Traumatology and Orthopedics N.N. Priorova]. 2006. №4. pp. 79–86. [in Russian] 8. Bonev L., Slyvcheva P., Bannev S.T. Rukovodstvo po kinezoterapii [Kinesiotherapy Guide]. Meditsina I fizkul'tura [Medicine and physical education]. Moscow. 1978. pp. 298-301. [in Russian] 9. Bubnovskij S.M. Vsya pravda o tazobedrennom sustave [The truth about the hip joint]. EKSMO. 2018. pp 12-35. [in Russian] 10. Varshavskii Ju.V., Stavitskii R.V. Vizualizatsiya zabolevanii tazobedrennogo sustava I kontrol' endoprotezirovaniya [Visualization of diseases of the hip joint and control of endoprosthetics]. - M., 2005. pp.18-23. [in Russian] 11. Devyatova M.V., Smirnov G.I., Mashkov V.M. Dvigatel'naya reabilitatsiya pri endoprotezirovanii tazobedrennogo sustava [Motor rehabilitation for hip arthroplasty]. Teoriya I praktika fiz. kul'tury [Theory and Practice Phys. culture]. 1998. №1. pp. 52-53. [in Russian] 12. Ezhov Ju.I., Petrushkov K.N., EzhovI Ju. Operativnoe lechenie bol'nyh s degenerativno – distroficheskimi zabolevanijami tazobedrennogo sustava [Surgical treatment of patients with degenerative - dystrophic diseases of the hip joint]. Travmatologiya i ortopediya XXI veka [Traumatology and Orthopedics of the XXI century]. - M. OJSC "Publishing House" Medicine". 2006. P. 425. [in Russian] 13. Epifanov V.A. Meditsinskaya reabilitatsiya» [Medical rehabilitation]. Medpress inform [Medpress inform] 2005. pp. 168-175. [in Russian] 14. Epifanov V.A., Epifanov A.V. Vosstanovitel'noe lechenie pri povrezhdeniyakh oporno-dvigatel'nogo apparata [Rehabilitation treatment for injuries of the musculoskeletal system], M.: Authors' Academy. 2009. pp 28-32. [in Russian] 15. Zagorodnij M.V., Baneckij D.V., Elkin A.S., Panteleeva N.V., Grebchenko S.S., Nikitin N.G., Zaharjan M.N. Aspekty reabilitatsii patsientov posle endoprotezirovaniya tazobedrennogo sustava [Aspects of rehabilitation of patients after hip arthroplasty]. http://journals.rudn.ru/medicine/article/view/3727 [in Russian] 16. Kaptelin A.F., Lebedeva I.P. Lechebnaya fizkul'tura v sisteme meditsinskoi reabilitatsii: Rukovodstvo dlya vrachei [Physiotherapy in the system of medical rehabilitation: A guide for doctors]. Medicine. 1995, pp. 58-61. [in Russian] 17. Klinicheskii protocol po meditsinskoi reabilitatsii pozdnyaya reabilitatsiya «Reabilitatsiya pozdnyaya» Profil' «Travmatologiya i ortopediya» (vzroslye) RGP na PHV «Respublikanskii tsentr razvitiya zdravookhraneniya» Ministerstva zdravookhraneniya I sotsial'nogo razvitiya Respubliki Kazahstan [Clinical protocol "Rehabilitation of late" Profile "Traumatology and Orthopedics" (adults) RSE on PCV "Republican Center for Health Development" of the Ministry of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan from 12.12.2014]. http://online.kz./Document/?doc_id=32775142 (accessed: 08.11.2020) [in Russian] 18. Krasnov A.F. Ortopediya [Orthopedics]. M.: Medicine. 1998. pp. 464 – 477. [in Russian] 19. Marks V.O. Ortopedicheskaya diagnostika. «Nauka I tekhnika» [Orthopedic diagnostics. "Science and Technology"]. Minsk, 1975. pp.365-375 [in Russian] 20. Moskalev V.P., Kornilov N.V., Shapiro K.I. idr. Meditsinskie i sotsial'nye problem endoprotezirovaniya sustavov konechnostei [Medical and social problems of limb arthroplasty]. - SPb.: Morsar AV. 2001. p. 160. [in Russian] 21. Nuzhdin V.I., Popova T.P., Kudinov O.A. Total'noe endoprotezirovanie tazobedrennogo sustava [Total hip arthroplasty]. Vestnik travmatologii I ortopedii im. H.H. Priorova [Bulletin of Traumatology and Orthopedics. H.H. Priorov.] 1999. № 1. pp. 4-7. [in Russian] 22. Prohorenko V.M. Pervichnoe I revizionnoe endoprotezirovanie tazobedrennogo sustava [Primary and revision hip arthroplasty]. Novosibirsk: AON «Klinika NIITO», 2007. – pp. 348 . [in Russian] 23. Romanov K.P. Mnogofaktornaya otsenka vosstanovleniya dvigatel'noi aktivnosti u bol'nykh s porazheniem krupnykh sustavov v protsesse zanyatii LFK [Multifactorial assessment of the restoration of motor activity in patients with lesions of large joints during exercise therapy]. Vosstanovitel'naya travmatologiya I ortopediya [Reconstructive Traumatology & Orthopedics]. Kazan': NICT, 1995. – pp. 23. [in Russian] 24. Sazonova N.V. Organizatsiya spetsializirovannoi ortopedicheskoi pomoshhi bol'nym osteoartrozami tazobedrennogo I kolennogo sustavov [Organization of specialized orthopedic care for patients with osteoarthritis of the hip and knee joints]: avtoref. dis.d-ra med. nauk: 14.00.22 – Kurgan, 2009. – 248 p. [in Russian] 25. Sekirin A.B., Majbrodskaja A.E., Sankaranarajanan A.S. Otsenka effektivnosti trekhetapnogo kompleksnogo podkhoda v reabilitatsii patsientov posle total'nogo endoprotezirovaniya tazobedrennogo sustava [Evaluation of the effectiveness of a three-stage integrated approach in the rehabilitation of patients after total hip arthroplasty]. Sovremennye problemy nauki I obrazovaniya [Modern problems of science and education]. 2018. № 5. p. 96. [in Russian] 26. Sinitsa N.S. Khirurgicheskoe lechenie displasticheskogo koksartroza u detei I podrostkov [Surgical treatment of dysplastic coxarthrosis in children and adolescents]: avtoref. … kand. med. nauk: 14.00.22. – Kemerovo, 2000. – 219 p. [in Russian] 27. Uilmor Dzh.H., Kostill D.L. Fiziologiya sporta I dvigatel'noi aktivnosti [Physiology of Sports and Physical Activity]. 2001. p 59 [in Russian] 28. Shacillo O.I., Beljanin O. Rannyaya reabilitatsiya bol'nykh posle vosstanovitel'nykh operatsii na tazobedrennom sustave / Tezisy dokladov nauchno-praktich. konf. [Early rehabilitation of patients after recovery operations on the hip joint / Abstracts of scientific and practical. conf.] CNIIPP-50. – SPb. NIIP-75. – M., 1994. – p. 106. [in Russian] 29. Shapiro K.I., Moskalev V.P., Kornilov N.V. Standarty ob’ema med. pomoshhi pri khirurgicheskom lechenii degenerativno-distroficheskikh zabolevanii sustavov [Standards for the volume of medical care in the surgical treatment of degenerative-dystrophic diseases of the joints]. Travmatologiya I ortopediya Rossii [Traumatology and Orthopedics of Russia]. 1998. №4. p. 70-72. [in Russian] 30. Fizicheskaya reabilitatsiya: Uchebnik dlya akademii i institutov fizicheskoi kul'tury Pod obshhej redakciei S.N. Popova [Physical rehabilitation: Textbook for academies and institutes of physical culture / Under the general editorship of S.N. Popov], Rostov-on-Don: Phoenix 1999. p. 608. [in Russian] 31. McCollum D.E., Gray W.J. Dislocation after total hip arthroplasty: causes and prevention. Clin. Orthop. 1990; 261: 159-70. [in English] 32. Ring P.A. Five to fourteen years results of uncemented total hip arthroplasty. Clin. Orthop. 1978. V.137. P. 87.
Көрген адамдардың саны: 215

Түйенді сөздер:

Библиографиялық сілтемелер

Даулетин И.М., Дюсупова Б.Б., Тлемисов А.С., Жунусов Е.Т., Токтаров Е.Н. Жамбас-сан буынын эндопротездеу отасынан кейінгі оңалту кезінде қарсы-тарту жаттығуларын қолдану // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2020. 6 (Т.22). Б. 71-79. doi 10.34689/SH.2020.22.6.010

Авторизируйтесь для отправки комментариев