БОСАНҒАННАН КЕЙІНГІ ДЕПРЕССИЯНЫ БАҒАЛАУ МЕН ЕМДЕУДЕГІ КЕДЕРГІЛЕР: ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ
Кіріспе. Постнатальды депрессия (бұдан әрі - ПД) денсаулық сақтаудың маңызды проблемасы болып табылады. ДДҰ есептеріне сәйкес, бұл нозология бүкіл әлемде шамамен 10-15% таралған. Босанғаннан кейінгі кез-келген әйел ПД-ге сезімтал. Бұл нозология мәдениетке, елге және ұлтқа қарамайды.
Жұмыстың мақсаты: халықаралық тәжірибеге сүйене отырып, әйелдер арасындағы босанғаннан кейінгі депрессияны бағалау мен емдеудегі кедергілерді анықтау.
Іздеу стратегиясы: әдебиеттерді іздеу қолмен босанғаннан кейінгі депрессия, постнатальды депрессия, перуальды депрессия, болжаушылар мен қауіп факторлары, көмек іздейтін кедергілер, PubMed, Web of Science, CyberLeninka мәліметтер базаларында, «Электрондық кітапхана» кілт сөздерін қолдану арқылы жүзеге асырылды. , «Google Scholar» мамандандырылған іздеу жүйесін қолдану. Зерттеу тереңдігі - 10 жыл. Босанғаннан кейінгі депрессияны бағалау мен емдеудегі кедергілерді қарастырған әдебиеттерге ғана шолу жасалды.
Нәтижелер: Қарау нәтижелері бойынша кедергілердің негізгі үш категориясы анықталды: жеке, ұйымдастырушылық және әлеуметтік-мәдени. Босану кезіндегі әйелдер үшін жеке кедергілер барлық кедергілердің басым бөлігін құрайды. Жеке кедергілердің негізгі 3 компоненті бар: ақпараттың жеткіліксіздігі, стигма және баланың өмірі үшін қорқыныш.
Қорытынды: босанғаннан кейінгі депрессияға және ананың қалауына байланысты емдеу тәсілдерінің қолайлылығы ПДД емдеудің негізгі көрсеткіштері болуы керек.
Жүктіліктің қалыпты өзгеруі мен ПД белгілері арасындағы айырмашылықты көрсету үшін әр әйелге ПД белгілері туралы жоғары сапалы және мәдени тұрғыдан сезімтал ақпарат беру керек. Осындай ақпарат әйелдің отбасы мүшелеріне, атап айтқанда медициналық қызметкерлер мен медициналық мекемелердегі студенттерге берілуі керек. Мұндай ресурстар бірнеше тілде қол жетімді және мәдени тұрғыдан сәйкес болуы керек.
Мадина Б. Абенова1, http://orcid.org/0000-0002-4219-5737
Аян О. Мысаев2, http://orcid.org/0000-0001-7332-485
1 КЕАҚ «Семей медициналық университеті»,
Семей қ., Қазахстан Республикасы;
2 Mедициналық білім беру бөлімі, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Ғылым және адами ресурстар департаменті, Нұр-Сұлтан қ., Қазақстан Республикасы.
1. Adi Florio, K. Putnam M.A. and others. The impact of education, country, race and ethnicity on the selfreport of postpartum depression using the Edinburgh Postnatal Depression Scale // Physiol. Behav. 2017. Т. 176. № 10. С. 139–148.
2. Abdollahi F. and others. Postnatal depression and its associated factors in women from different cultures // Iran. J. Psychiatry Behav. Sci. 2011. Т. 5. № 2. С. 5–11.
3. Adjorlolo S., Aziato L. Barriers to addressing mental health issues in childbearing women in Ghana // Nurs. Open. 2020. Т. 7. № 6. С. 1779–1786.
4. Ahmed A., Bowen A., Feng C.X. Maternal depression in Syrian refugee women recently moved to Canada: A preliminary study // BMC Pregnancy Childbirth. 2017. Т. 17. № 1. С. 1–11.
5. Babatunde T., Moreno-Leguizamon C.J. Daily and Cultural Issues of Postnatal Depression in African Women Immigrants in South East London: Tips for Health Professionals // Nurs. Res. Pract. 2012. Т. 2012. С. 1–14.
6. Boyd R.C. and others. Screening and referral for postpartum depression among low-income women: A qualitative perspective from community health workers // Depress. Res. Treat. 2011. Т. 2011.
7. El-Hachem C. and others. Early identification of women at risk of postpartum depression using the Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS) in a sample of Lebanese women // BMC Psychiatry. 2014. Т. 14. № 1. С. 1–9.
8. Evagorou O., Arvaniti A., Samakouri M. Cross-Cultural Approach of Postpartum Depression: Manifestation, Practices Applied, Risk Factors and Therapeutic Interventions // Psychiatr. Q. 2016. Т. 87. № 1. С. 129–154.
9. Hansotte E., Payne S.I., Babich S.M. Positive postpartum depression screening practices and subsequent mental health treatment for low-income women in Western countries: A systematic literature review // Public Health Rev. 2017. Т. 38. № 1.
10. Martínez P., Vöhringer P.A., Rojas G. Barriers to access to treatment for mothers with postpartum depression in primary health care centers: A predictive model // Rev. Lat. Am. Enfermagem. 2016. Т. 24.
11. Nakku J.E.M. and others. Perinatal mental health care in a rural African district, Uganda: A qualitative study of barriers, facilitators and needs // BMC Health Serv. Res. 2016. Т. 16. № 1. С. 1–12.
12. Ogbo F.A. and others. Perinatal distress and depression in culturally and linguistically diverse (CALD) australian women: The role of psychosocial and obstetric factors // Int. J. Environ. Res. Public Health. 2019. Т. 16. № 16.
13. Pearlstein T. and others. NIH Public Access. Postpartum depression (Pearlstein) // AM J Obs. Gynecol. 2009. Т. 200. № 4. С. 357–364.
14. Practice C. ACOG Committee Opinion. Screening for Perinatal Depression // Obstet. Gynecol. 2018. Т. 132. № 5. С. E208–E212.
15. Schmied V. and others. Migrant women’s experiences, meanings and ways of dealing with postnatal depression: A meta-ethnographic study // PLoS One. 2017. Т. 12. № 3. С. 1–27.
16. Shannalee R. Martinez, Maresha S. Gay and L.Z. Treatment of depression, anxiety, and trauma-related disorders during the perinatal period: A systematic review // Physiol. Behav. 2016. Т. 176. № 1. С. 139–148.
17. Simone N. Vigod, Lesley A. Tarasoff, Barbara Bryja, Cindy-Lee Dennis, Mark H. Yudin L.E.R. Relation between place of residence and postpartum depression // Cmaj. 2013. Т. 185. № 13. С. 1115.
18. Smith M.S. and others. Barriers to accessing mental health services for women with perinatal mental illness: Systematic review and meta-synthesis of qualitative studies in the UK // BMJ Open. 2019. Т. 9. № 1.
19. Stewart D.E. and others. Postpartum Depression: Literature review of risk factors and interventions // WHO Publ. 2003. № October. С. 289.
20. Turegeldieva A.S., Amitov S.A. The social aspect of the diagnosis and clinical picture of postnatal depression in women // J. Psychol. Sociol. 2020. Т. 73. № 2. С. 101–107.
21. UNICEF. Uchebnye moduli. Partnerstvo mezhdu sem'yami i patronazhnymi rabotnikami dlya povysheniya blagopoluchiya detei rannego vozrasta [Training modules. Partnerships between families and caregivers to improve the well-being of young children] // 2017. 1-2. [in Russian]
22. Yonemoto N. and others. Schedules for home visits in the early postpartum period // Cochrane Database Syst. Rev. 2017. Т. 2017. № 8.
23. Zhanasbayeva Z. Prevalence and Associated Factors of Postpartum Depression in Astana, Kazakhstan // Nazarbayev Univ. Sch. Med. 2018.
24. Kornetov N.A. Okhrana psikhicheskogo zdorov'ya rannego materinstva [Mental health care in early motherhood] // Сибирский государственный медицинский университет, том 14, №6, 2015. 5-24. [in Russian]
25. Mazo G.E., Vasserman L.I., Shamanina M.V. Vybor shkal dlya otsenki poslerodovoi depressii [Choice of scales for assessing postpartum depression] // Обозрение психиатрии и медицинской психологии № 2, 2012. 41-50. [in Russian]
26. Abdieva N.K., Kosherbaeva L.K. Rasprostranennost' poslerodovogo depressivnogo sostoyaniya sredi zhenshchin goroda Almaty [Prevalence of postpartum depression among women in Almaty] // Vestnik KazNMU [KazNMU Bulletin]. 2020. Т.1. С. 580–584. [in Russian]
27. Отчет Всемирной организации здравоохранения о послеродовой депрессии https://www.who.int/teams/mental-health-and-substance-use/maternal-mental-health (accessed: 12.12.2020) [in English].
28. Cpravochnik po mezhdunarodnoi klassifikatsii boleznei [Handbook on the International Classification of Diseases] https://mkb10.kz/ (accessed: 12.12.2020) [in English].
Көрген адамдардың саны: 203
Мақалалар санаты:
Әдебиеттерге шолу
Библиографиялық сілтемелер
Абенова М.Б., Мысаев А.О. Босанғаннан кейінгі депрессияны бағалау мен емдеудегі кедергілер. Әдебиеттік шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2021. 2 (Т.23). Б. 24-30. doi:10.34689/SH.2021.23.2.003Ұқсас жариялымдар:
ІШ АСУЫНЫҢ ЗАРАҚАТЫНДАҒЫ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЕМДЕУ ЛАПАРОСКОПИЯСЫ. ӘДЕБИЕТТЕРДІ ШОЛУ.
БІРІНШІЛІК БИЛИАРЛЫ ХОЛАНГИТІ БАР НАУҚАСТАРДЫҢ ӨМІР САПАСЫ МЕН ОНЫ БАҒАЛАУДЫҢ ӘДІСТЕРІ
БАУЫРДЫҢ ДӘРІЛІК-ИНДУКЦИЯЛАНҒАН ЗАҚЫМДАНУЫ ЖӘНЕ ГЕНДЕРЛІК АЙЫРМАШЫЛЫҚТАР
КӨП АҒЗАЛЫ ДИСФУНКЦИЯСЫ БАР НАУҚАСТАРДАҒЫ ИНТРААБДОМИНАЛЬДЫ ГИПЕРТЕНЗИЯ МЕН АСҚАЗАН-ІШЕК ЖОЛДАРЫНЫҢ ЗАҚЫМДАНУ МАРКЕРЛЕРІНІҢ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ
ЖЕДЕЛ КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМ МЕН КӨМІРСУЛАР АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫНЫҢ БАЙЛАНЫСЫ