ӘЛЕМДЕГІ БІРІНШІ БИЛЛИАРДЫҚ ХОЛАНГИТТІҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ. ӘДЕБИ ШОЛУ.
Кіріспе: Біріншілік билиарлы холангит (ПБХ, бұрын бастапқы билиарлы цирроз [54] деп аталады) - ең маңызды аурулардың бірі, ол негізінен әйелдерде тексеріледі. PBC бауырдың аутоиммунды холестатикалық аурулар тобына жатады [37,3-5].
ПБХ жалпы таралуы мен жиілігі басқа бауыр ауруларымен салыстырғанда төмен болып қалады. Ұйымның органдарды жеткізу және трансплантациялау жөніндегі мәліметтеріне сәйкес, 2018 жылы жасалған 8,250 бауыр трансплантациясының 165 -і ПБХ жағдайында болды. [4.45]. ПБХ жалпы аурушаңдығы 1980 жылдардан бері өсуді жалғастырды. [4,5–8] ПБХ сирек кездесетін ауру болып саналады, негізінен іріктеу көлемінің аздығына және ұзақ мерзімді үлкен зерттеулердің болмауына байланысты. Сонымен қатар, таралуы мен таралуы туралы мәліметтер әлемдегі зерттеулер мен аймақтар арасында (тіпті АҚШ -тың әр түрлі штаттарында) жиі күрт өзгерді. [4]
Зерттеудің мақсаты: әлемдегі бастапқы билиарлы холангиттің жалпы сипаттамасын, сондай -ақ Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Кардиология және ішкі аурулар ғылыми -зерттеу институты негізінде жүргізілген өз бақылау нәтижелерін көрсету.
Іздеу стратегиясы: MEDLINE, UptoDate, Google Scholar, Cochrane, PubMed кілт сөздер бойынша (аутоиммунды бауыр аурулары, біріншілік билиарлы холангит, біріншілік билиарлы цирроз) деректер қоры мен веб -ресурстардағы ғылыми жарияланымдарды іздеу және талдау жүргізілді.
Қосымша талдау үшін таңдалған барлық мақалалардың ішінен енгізу критерийлеріне сәйкес келетін және ақпараттың қайталануын немесе қайталануын болдырмайтын 62 дереккөз енгізілді. Сондай -ақ, 2014 жылдан 2021 жылдың сәуіріне дейінгі аралықта ҚР ҒЗИ Кардиология және ішкі аурулар негізінде жүргізілген жеке бақылау нәтижелері.
Нәтижелер:
1. ПБХ - бауырдың маңызды аутоиммунды ауруларының бірі, ол вирустық гепатит пен бауырдың майлы ауруларына қарағанда сирек кездеседі, бірақ соңғы онжылдықтарда бұл аурудың тұрақты өсуі байқалды.
2. Әйелдерде ПБХ әлемдегі эпидемиологиялық ерекшеліктері басым. Ретроспективті талдау көрсеткендей, 1990 -шы және 2000 -ші жылдардың басында әйел: еркек қатынасы 9: 1 болды. С және ҒЗИ жағдайында 189 жағдайдың ішінде 97,3% әйелдер (184), 2,7% ерлер (5). Жалпы топтың орташа жасы 53,2 жасты құрады.
3. Негізгі этиология генетикалық бейімділіктің, ішек микробиотасының, өт қышқылдарының және темекі шегу мен зәр шығару жолдарының инфекциялары сияқты экологиялық триггерлердің маңыздылығын болжайды.
4. Диагностика критерийлері 3 ұпайдың 2 -сі: 1. Холестаз ферменттерінің жоғарылауы, 2. АМА -ның анықталуы және 3. Бауырдың типтік гистологиясы.
5. Ғылыми -зерттеу институтының базасында жүргізілген жеке зерттеулеріміз бойынша, 189 тіркелген жағдайдың ішінде АМА позитивтілігі тексерілді - 82% (155), АМА теріс - 18% (34).
Айсұлу Е. Гайнутдин1, Александр В. Нерсесов1,2, Назугум А. Ашимова1,2
1 Қазақ ұлттық медициналық университеті КЕАҚ С.Д. Асфендияров»,
Гастроэнтерология кафедрасы, Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
2 «Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Кардиология және ішкі аурулар ғылыми-зерттеу институты» АҚ, Алматы қ., Қазақстан Республикасы.
1. Ala A., Stanca C.M., Bu-Ghanim M., Ahmado I., Branch A.D., Schiano T.D., et al. Increased prevalence of primary biliary cirrhosis near superfund toxic waste sites. Hepatology 2006;43:525-531.
2. Amano K., Leung P.S., Rieger R., Quan C., Wang X. et al. Chemical xenobiotics and mitochondrial autoantigens in primary biliary cirrhosis: identification of antibodies against a common environmental, cosmetic, and food additive, 2-octynoic acid. J Immunol 2005;174:5874-5883.
3. Atsushi Tanaka, Current understanding of primary biliary cholangitis. Clinical and molecular hepatology. doi.org/10.3350/cmh.2020.0028 Review 2020 Dec 3
4. Beuers U., Gershwin M.E., Gish R.G., Invernizzi P., Jones D.E., Lindor K., et al. Changing nomenclature for PBC: from ‘cirrhosis’ to ‘cholangitis’. Dig Liver Dis 2015;47:924-926.
5. Beuers U., Gershwin M.E., Gish R.G., Invernizzi P., Jones D.E., Lindor K., et al. Changing nomenclature for PBC: from ‘cirrhosis’ to ‘cholangitis’. Am J Gastroenterol 2015;110:1536-1538.
6. Beuers U., Gershwin M.E., Gish R.G., Invernizzi P., Jones D.E., Lindor K., et al. Changing nomenclature for PBC: from ‘cirrhosis’ to ‘cholangitis’. Clin Gastroenterol Hepatol 2015;13:1867-1869.
7. Beuers U., Gershwin M.E., Gish R.G., Invernizzi P., Jones D.E., Lindor K., et al. Changing nomenclature for PBC: from ‘cirrhosis’ to ‘cholangitis’. J Hepatol 2015;63:1285-1287.
8. Beuers U., Gershwin M.E., Gish R.G., Invernizzi P., Jones D.E., Lindor K., et al. Changing nomenclature for PBC: from ‘cirrhosis’ to ‘cholangitis’. Gastroenterology 2015;149:1627-1629.
9. Beuers U., Gershwin M.E., Gish R.G., Invernizzi P., Jones D.E., et al. Changing nomenclature for PBC: from ‘cirrhosis’ to ‘cholangitis’. Gut 2015;64:1671-1672.
10. Beuers U., Gershwin M.E., Gish R.G., Invernizzi P., Jones D.E., Lindor K., et al. Changing nomenclature for PBC: From ‘cirrhosis’ to ‘cholangitis’. Hepatology 2015;62:1620-162
11. Boonstra K., Kunst A.E., Stadhouders P.H., Tuynman H.A., Poen A.C., van Nieuwkerk K.M., et al. Rising incidence and prevalence of primary biliary cirrhosis: a large population-based study. Liver Int 2014;34:e31–e38. doi: 10.1111/liv.12434.
12. Burroughs A.K., Rosenstein I.J., Epstein O., Hamilton-Miller J.M., Brumfitt W., Sherlock S. Bacteriuria and primary biliary cirrhosis. Gut 1984;25:133-137.
13. Chen M.L., Takeda K., Sundrud M.S. Emerging roles of bile acids in mucosal immunity and inflammation. Mucosal Immunol 2019;12: 851-861
14. Corpechot C., Chrétien Y., Chazouillères O., Poupon R. Demographic, lifestyle, medical and familial factors associated with primary biliary cirrhosis. J Hepatol 2010;53:162-169.
15. Dahlqvist G., Gaouar F., Carrat F., Meurisse S., Chazouillères O., Poupon R., et al. Large-scale characterization study of patients with antimitochondrial antibodies but nonestablished primary biliary cholangitis. Hepatology 2017;65:152-163
16. Dauphinee J.A., Sinclair J.C. Primary biliary cirrhosis. Can Med Assoc J 1949;61:1-6
17. Galoosian A., Hanlon C., Zhang J., Holt E.W., Yimam K.K. Clinical updates in primary biliary cholangitis: Trends, epidemiology, diagnostics, and new therapeutic approaches. J Clin Transl Hepatol 2020;8(1):49–60. doi: 10.14218/JCTH.2019.00049.
18. Gershwin M.E., Selmi C., Worman H.J., Gold E.B., Watnik M., Utts J., et al. Risk factors and comorbidities in primary biliary cirrhosis: a controlled interview-based study of 1032 patients. Hepatology 2005;42:1194-1202.
19. Hamlyn A.N., Macklon A.F., James O. Primary biliary cirrhosis: geographical clustering and symptomatic onset seasonality. Gut 1983;24:940–945. doi: 10.1136/gut.24.10.940.
20. Harada K., Kakuda Y., Nakamura M., Shimoda S., Nakanuma Y. Clinicopathological significance of serum fractalkine in primary biliary 16 https://doi.org/10.3350/cmh.2020.0028 http://www.e-cmh.org 2020 Dec 3. [Epub ahead of print]
21. Hofmann A.F., Hagey L.R., Krasowski M.D. Bile salts of vertebrates: structural variation and possible evolutionary significance. J Lipid Res 2010;51:226-246.
22. Howel D., Fischbacher C.M., Bhopal R.S., Gray J., Metcalf J.V., James O.F. An exploratory population-based case-control study of primary biliary cirrhosis. Hepatology 2000;31:1055-1060
23. Imai T., Hieshima K., Haskell C., Baba M., Nagira M., Nishimura M., et al. Identification and molecular characterization of fractalkine receptor CX3CR1, which mediates both leukocyte migration and adhesion. Cell 1997; 91:521-530.
24. Isse K., Harada K., Zen Y., Kamihira T., Shimoda S., Harada M., et al. Fractalkine and CX3CR1 are involved in the recruitment of intraepithelial lymphocytes of intrahepatic bile ducts. Hepatology 2005; 41:506-516.
25. Jeong S.H. Current epidemiology and clinical characteristics of autoimmune liver diseases in South Korea. Clin Mol Hepatol 2018;24: 10-19
26. Joshi S., Cauch-Dudek K., Heathcote E.J., Lindor K., Jorgensen R., Klein R. Antimitochondrial antibody profiles: are they valid prognostic indicators in primary biliary cirrhosis? Am J Gastroenterol 2002;97:999-1002.
27. Kim K.A., Ki M., Choi H.Y., Kim B.H., Jang E.S., Jeong S.H. Population-based epidemiology of primary biliary cirrhosis in South Korea. Aliment Pharmacol Ther 2016;43: 154–162. doi: 10.1111/apt.13448.
28. Li Y., Tang R., Leung P.S.C., Gershwin M.E. Bile acids and intestinal microbiota in autoimmune cholestatic liver diseases. Autoimmun Rev 2017;16:885-896.
29. Lindor K.D., Bowlus C.L., Boyer J., Levy C., Mayo M. Primary biliary cholangitis: 2018 practice guidance from the American Association for the Study of Liver Diseases. Hepatology 2019;69: 394-419.
30. Liu H., Norman G.L., Shums Z., Worman H.J., Krawitt E.L., Bizzaro N., et al. PBC screen: an IgG/IgA dual isotype ELISA detecting multiple mitochondrial and nuclear autoantibodies specific for primary biliary cirrhosis. J Autoimmun 2010;35:436-442.
31. Lleo A., Jepsen P., Morenghi E., Carbone M., Moroni L., Battezzati P.M., et al. Evolving trends in female to male incidence and male mortality of primary biliary cholangitis. Sci Rep 2016;6:25906. doi: 10.1038/srep25906.
32. Lleo A., Bowlus C.L., Yang G.X., Invernizzi P., Podda M., Van de Water J., et al. Biliary apotopes and anti-mitochondrial antibodies activate innate immune responses in primary biliary cirrhosis. Hepatology 2010; 52:987-998
33. Lu M., Li J., Haller I.V., Romanelli R.J., VanWormer J.J., Rodriguez C.V., et al. Factors associated with prevalence and treatment of primary biliary cholangitis in United States health systems. Clin Gastroenterol Hepatol 2018; 16:1333– 1341.e6. doi: 10.1016/j.cgh.2017.10.018.
34. Ludwig J., Dickson E.R., McDonald G.S. Staging of chronic nonsuppurative destructive cholangitis (syndrome of primary biliary cirrhosis). Virchows Arch A Pathol Anat Histol 1978;379:103-112.
35. Ma H.D., Zhao Z.B., Ma W.T., Liu Q.Z., Gao C.Y., Li L., et al. Gut microbiota translocation promotes autoimmune cholangitis. J Autoimmun 2018;95:47-57
36. Mattalia A., Quaranta S., Leung P.S., Bauducci M., Van de Water J., Calvo P.L., et al. Characterization of antimitochondrial antibodies in health adults. Hepatology 1998;27:656-661.
37. McNally R.J., James P.W., Ducker S., Norman P.D., James O.F. No rise in incidence but geographical heterogeneity in the occurrence of primary biliary cirrhosis in North East England. Am J Epidemiol 2014;179:492–498. doi: 10. 1093/aje/kwt308
38. McNally R.J., James P.W., Ducker S., Norman P.D., James O.F. No rise in incidence but geographical heterogeneity in the occurrence of primary biliary cirrhosis in North East England. Am J Epidemiol 2014;179:492-498.
39. Murillo Perez C.F., Hirschfield G.M., Corpechot C., Floreani A., Mayo M.J., van der Meer A., et al. Fibrosis stage is an independent predictor of outcome in primary biliary cholangitis despite biochemical treatment response. Aliment Pharmacol Ther 2019;50:1127-1136
40. Nakanuma Y., Zen Y., Harada K., Sasaki M., Nonomura A., Uehara T., et al. Application of a new histological staging and grading system for primary biliary cirrhosis to liver biopsy specimens: interobserver agreement. Pathol Int 2010;60:167-174.
41. Nakamura M., Kondo H., Mori T., Komori A., Matsuyama M., Ito M., et al. Anti-gp210 and anti-centromere antibodies are different risk factors for the progression of primary biliary cirrhosis. Hepatology 2007;45:118-127.
42. Neuberger J., Lombard M., Galbraith R. Primary biliary cirrhosis. Gut 1991; Suppl :S73-S78.
43. Örnolfsson K.T., Olafsson S., Bergmann O.M., Gershwin M.E., Björnsson E.S. Using the Icelandic genealogical database to define the familial risk of primary biliary cholangitis. Hepatology 2018; 68:166-171.
44. Rieger R., Leung P.S., Jeddeloh M.R., Kurth M.J., Nantz M.H., Lam K.S., et al. Identification of 2-nonynoic acid, a cosmetic component, as a potential trigger of primary biliary cirrhosis. J Autoimmun 2006;27:7-16.
45. Podda M., Selmi C., Lleo A., Moroni L., Invernizzi P. The limitations and hidden gems of the epidemiology of primary biliary cirrhosis. J Autoimmun 2013; 46:81–87. doi: 10.1016/j.jaut.2013.06.015.
46. Poordad F. Diagnosis, treatment, and monitoring of patients with primary biliary cholangitis. Gastroenterol Hepatol (N Y) 2016;12:561–564.
47. Prince M.I., Chetwynd A., Diggle P., Jarner M., Metcalf J.V., James O.F. The geographical distribution of primary biliary cirrhosis in a well defined cohort. Hepatology 2001;34:1083-1088.
48. Ryan P.M., Stanton C., Caplice N.M. Bile acids at the cross-roads of gut microbiome-host cardiometabolic interactions. Diabetol Metab Syndr 2017;9:102
49. Scheuer P. Primary biliary cirrhosis. Proc R Soc Med 1967;60:1257- 1260.
50. Shibata M., Onozuka Y., Morizane T., Koizumi H., Kawaguchi N., Miyakawa H., et al. Prevalence of antimitochondrial antibody in Japanese corporate workers in Kanagawa prefecture. J Gastroenterol 2004;39:255-2
51. Shimoda S., Harada K., Niiro H., Taketomi A., Maehara Y., Tsuneyama K., et al. CX3CL1 (fractalkine): a signpost for biliary inflammation in primary biliary cirrhosis. Hepatology 2010;51: 567-575.
52. Shimoda S., Nakamura M., Ishibashi H., Kawano A., Kamihira T., Sakamoto N., et al. Molecular mimicry of mitochondrial and nuclear autoantigens in primary biliary cirrhosis. Gastroenterology 2003;124:1915-1925.
53. Staley C., Weingarden A.R., Khoruts A., Sadowsky M.J. Interaction of gut microbiota with bile acid metabolism and its influence on disease states. Appl Microbiol Biotechnol 2017;101:47-64.
54. Sylvestre P.B., Batts K.P., Burgart L.J., Poterucha J.J., Wiesner R.H. Recurrence of primary biliary cirrhosis after liver transplantation: Histologic estimate of incidence and natural history. Liver Transpl 2003;9:1086–1093. doi: 10. 1053/jlts.2003.50213
55. Sun C., Xiao X., Yan L., Sheng L., Wang Q., Jiang P., et al. Histologically proven AMA positive primary biliary cholangitis but normal serum alkaline phosphatase: is alkaline phosphatase truly a surrogate marker? J Autoimmun 2019;99:33-38.
56. Talwalkar J., Lindor K. Primary biliary cirrhosis. Lancet 2003;362:53- 61.
57. Tanaka A., Mori M., Matsumoto K., Ohira H., Tazuma S., Takikawa H. Increase trend in the prevalence and male-to-female ratio of primary biliary cholangitis, autoimmune hepatitis, and primary sclerosing cholangitis in Japan. Hepatol Res 2019;49:881-889.
58. Tanaka A., Leung P.S.C., Gershwin M.E. The genetics of primary biliary cholangitis. Curr Opin Gastroenterol 2019; 35:93-98.
59. Tanaka A., Ma X., Yokosuka O., Weltman M., You H., Amarapurkar D.N., et al. Autoimmune liver diseases in the Asia-Pacific region: proceedings of APASL symposium on AIH and PBC 2016. Hepatol Int 2016;10:909-915.
60. Tang R., Wei Y., Li Y., Chen W., Chen H., Wang Q., et al. Gut microbial profile is altered in primary biliary cholangitis and partially restored after UDCA therapy. Gut 2018; 67:534-541
61. Working Subgroup for Clinical Practice Guidelines for Primary Biliary Cirrhosis. Guidelines for the management of primary biliary cirrhosis: the intractable hepatobiliary disease study group supported by the Ministry of Health, Labour and Welfare of Japan. Hepatol Res 2014;44 Suppl S1:71-90
62. Yang H., Duan Z. Bile acids and the potential role in primary biliary cirrhosis. Digestion 2016; 94:145-153
Көрген адамдардың саны: 226
Мақалалар санаты:
Әдебиеттерге шолу
Библиографиялық сілтемелер
Гайнутдин A.Е., Нерсесов А.В., Ашимова Н.А. Әлемдегі бірінші биллиардық холангиттің жалпы сипаттамасы. Әдеби шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2021. 4 (Т.23). Б.66-74. doi 10.34689/SH.2021.23.4.007Ұқсас жариялымдар:
ІШ АСУЫНЫҢ ЗАРАҚАТЫНДАҒЫ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЕМДЕУ ЛАПАРОСКОПИЯСЫ. ӘДЕБИЕТТЕРДІ ШОЛУ.
БІРІНШІЛІК БИЛИАРЛЫ ХОЛАНГИТІ БАР НАУҚАСТАРДЫҢ ӨМІР САПАСЫ МЕН ОНЫ БАҒАЛАУДЫҢ ӘДІСТЕРІ
БАУЫРДЫҢ ДӘРІЛІК-ИНДУКЦИЯЛАНҒАН ЗАҚЫМДАНУЫ ЖӘНЕ ГЕНДЕРЛІК АЙЫРМАШЫЛЫҚТАР
КӨП АҒЗАЛЫ ДИСФУНКЦИЯСЫ БАР НАУҚАСТАРДАҒЫ ИНТРААБДОМИНАЛЬДЫ ГИПЕРТЕНЗИЯ МЕН АСҚАЗАН-ІШЕК ЖОЛДАРЫНЫҢ ЗАҚЫМДАНУ МАРКЕРЛЕРІНІҢ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ
ЖЕДЕЛ КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМ МЕН КӨМІРСУЛАР АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫНЫҢ БАЙЛАНЫСЫ