КОМПЬЮТЕРЛІК ТОМОГРАФИЯ КӨМЕГІМЕН АНЫҚТАЛҒАН COVID-19 БАЙЛАНЫСТЫ ПНЕВМОНИЯ БЕЛГІЛЕРІНІҢ СИПАТТАМАСЫ
Кіріспе. Визуализация COVID-19 туындаған пневмонияны диагностикалау мен емдеуде басты рөл атқарады, компьютерлік томография (КТ), сөзсіз, covid-19 байланысты пневмониямен байланысты инфильтрация заңдылықтарын тез және дәл анықтауға мүмкіндік беретін ең көп қолданылатын әдіс болып табылады. КТ аурудың дамуын бақылауда және ауруды емдеудің емдік тиімділігін бағалауда маңызды.
Ізденіс стратегиясы. Дәлелді медицина (PubMed, UpToDate, TripDatabase, ResearchGate, GoogleScholar және CyberLeninka) деректер базасында ғылыми жарияланымдарды іздеу жүргізілді. Іздеу үшін кілт сөздер: COVID-19 and Chest CT», «Computed tomography», «CT signs of COVID-19 associated pneumonia». Барлығы 187 әдеби дереккөз табылды, олардың 51-і кейіннен талдау үшін таңдалды.
Нәтижелері. Әдеби дереккөздерді талдау COVID-пен байланысты пневмониядағы кеуде қуысының КТ белгілерін тамырлардың ұлғаюымен күңгірт әйнектің екі жақты, көпүлесті және перифериялық бұлдырлығы ретінде сипаттауға мүмкіндік берді. Аурудың өршуі кезінде көбінесе шоғырланулар пайда болады, сонымен қатар «тас төселген және ретикулярлы өзгерістер. Лимфаденопатия, плевралды түсулер және пневмоторакс бұл ауруда өте сирек кездеседі, олардың пайда болуы өкпенің басқа ауруларына алаңдаушылық тудырады. Кеуде қуысының КТ көріністері әртүрлі пациенттерде және әртүрлі сатыларда өзгеруі мүмкін. Радиациялық көріністер мен патологиялық синдромдар арасындағы байланыс визуализацияның болжамды сипаттамаларын және аурудың клиникалық ағымын бағалау критерийі бола алады
Қорытынды. Зерттеу нәтижелері компьютерлік томография әдісінің жоғары сезімталдығын және өкпе зақымдануының жасына, ауырлығына және ауданына байланысты covid-пен байланысты пневмониядағы өкпе тінінің өзгеруінің айтарлықтай әртүрлілігін көрсетеді.
Гульнур П. Садвакасова,
Алихан К. Джусипов
Қазақстан медицина университеті «Қоғамдық денсаулық сақтау жоғары мектебі»,
Алматы. қ., Қазақстан Республикасы.
1. Ai T., Yang Z., Hou H. Correlation of chest CT and RT-PCR testing in coronavirus disease 2019 (COVID-19) in China: a report of 1014 cases // Radiology. 2020. №296. E32-E40.
2. Alsharif W., Qurashi A. Effectiveness of COVID-19 diagnosis and management tools: A review // Radiography. 2021. №27. Р. 682-687.
3. Bai H., Hsieh B., Xiong Z., Halsey K., Choi J., Tran T. Performance of radiologists in differentiating COVID-19 from viral pneumonia on chest CT // Radiology. 2020. №10. Р.8-23.
4. Bernheim A., Mei X., Huang M. Chest CT findings in coronavirus disease-19 (COVID-19): relationship to duration of infection // Radiology. 2020. №295. Р.200463.
5. Chen Z., Fan H., Cai J., Li Y., Wu B., Hou Y., Xu S., Zhou F., Liu Y., Xuan W., Hu H., Sun J. High-resolution computed tomography manifestations of COVID-19 infections in patients of different ages // Eur J Radiol. 2020. №126. Р.108972.
6. Chung M., Bernheim A., Mei X. CT imaging features of 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) // Radiology. 2020. № 295. Р.202–207.
7. Dai H., Zhang X., Xia J., Zhang T., Shang Y., Huang R. High-resolution chest CT features and clinical characteristics of patients infected with COVID-19 in Jiangsu, China // Int J Infect Dis. 2020. №95. Р.106-112.
8. Dai W., Zhang H., Yu J., Xu H., Chen H., Luo S. CT imaging and differential diagnosis of COVID-19 // Can Assoc Radiol J. 2020. №71. Р.195-200.
9. Dramé M., Tabue Teguo M., Proye E., Hequet F., Hentzien M., Kanagaratnam L., Godaert L. Should RT-PCR be considered a gold standard in the diagnosis of COVID-19? // J Med Virol. 2020. №92. Р.2312-2313.
10. Dzefi-Tettey K., Saaka P.S., Acquah I., Edzie E.K.M., Gorleku P.N., Adjei P., Semetey J.K., Ayem E.K.D., Insaidoo A.J., Samba A. Chest CT features of patients under investigation for Covid-19 pneumonia in a Ghanaian tertiary hospital: a descriptive study // Ghana Med J. 2020. №54. Р.253-263.
11. Franquet T. Imaging of pulmonary viral pneumonia // Radiology. 2011. № 260. Р.18–39.
12. Hansell D.M., Bankier A.A., MacMahon H., McLoud T.C., Müller N.L., Remy J. Fleischner Society: glossary of terms for thoracic imaging // Radiology. 2008. №246. Р. 697-722.
13. Harahwa T.A., Lai Yau T.H., Lim-Cooke M.S., Al-Haddi S., Zeinah M., Harky A. The optimal diagnostic methods for COVID-19 // Diagnosis (Berl). 2020. №7(4). Р.349-356.
14. Huang P., Liu T., Huang L., Liu H., Lei M., Xu W. Use of chest CT in combination with negative RT-PCR assay for the 2019 novel coronavirus but high clinical suspicion // Radiology. 2020. №295. Р.22-23.
15. Jin Y., Yang H., Ji W., Wu W., Chen S., Zhang W. Virology, epidemiology, pathogenesis, and control of COVID-19 // Viruses. 2020. №12. Р.372-388.
16. Kai H., Kai M. Interactions of coronaviruses with ACE2, angiotensin II, and RAS inhibitors-lessons from available evidence and insights into COVID-19 // Hypertens Res. 2020. №43. Р.648-654
17. Kanne J.P. Chest CT findings in 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) infections from Wuhan, China: key points for the radiologist // Radiology. 2020. №295. Р.16-17.
18. Kong W., Agarwal P.P. Chest imaging appearance of COVID19 infection // Radiology: Cardiothoracic Imaging. 2020. №2. e200028.
19. Kuhlman J.E., Fishman E.K., Siegelman S. Invasive pulmonary aspergillosis in acute leukemia: characteristic findings on CT, the CT halo sign, and the role of CT in early diagnosis // Radiology. 1985. № 157. Р. 611–614.
20. Kunhua Li J.W., Wu F., Guo D., Chen L., Zheng F., Li C. The clinical and chest CT features associated with severe and critical COVID-19 pneumonia // Invest Radiol. 2020. №55. Р.327-331.
21. Li Y., Xia L. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): Role of Chest CT in Diagnosis and Management // Am J Roentgenol. 2020. №214. Р.1280-1286.
22. Li X., Zeng W., Li X., Chen H., Shi L., Li X., Xiang H., Cao Y., Chen H., Liu C., Wang J. CT imaging changes of corona virus disease 2019(COVID-19): a multi-center study in Southwest China // J Transl Med. 2020. №18. Р.154.
23. Majumder J., Minko T. Recent Developments on Therapeutic and Diagnostic Approaches for COVID-19 // AAPS J. 2021. №23. Р.14.
24. Ng M-Y., Lee E.Y., Yang J. Imaging profile of the COVID-19 infection: radiologic findings and literature review // Radiology: Cardiothoracic Imaging. 2020. №2. e200034.
25. Ooi G.C., Khong P.L., Muller N.L. Severe acute respiratory syndrome: € temporal lung changes at thin-section CT in 30 patients // Radiology. 2004. № 230. Р. 836–844.
26. Pan Y., Guan H., Zhou S., Wang Y., Li Q., Zhu T. Initial CT findings and temporal changes in patients with the novel coronavirus pneumonia (2019- nCoV): a study of 63 patients in Wuhan, China // Eur Radiol. 2020. №30. Р.3306-3309.
27. Pan Y., Guan H. Imaging changes in patients with 2019-nCov // Eur Radiol. 2020. №30. Р.3612-3613.
28. Pascarella G., Strumia A., Piliego C., Bruno F., Buono R., Costa F. COVID-19 diagnosis and management: a comprehensive review // J Intern Med. 2020. №288. Р.192-206.
29. Paul N., Roberts H., Butany J., Chung T., Gold W., Mehta S. Radiologic pattern of disease in patients with severe acute respiratory syndrome: the Toronto experience // Radiographics. 2004. №24. Р.553-563.
30. Pinto P.S. The CT halo sign // Radiology. 2004. Р. 230. Р.109–110.
31. Plesner L.L., Dyrberg E., Hansen I.V., Abild A., Andersen M.B. Diagnostic imaging findings in COVID-19 // Ugeskr Laeger. 2020. №182. V03200191.
32. Salameh J.P., Leeflang M.M., Hooft L., Islam N., McGrath T.A., et al. Thoracic imaging tests for the diagnosis of COVID-19. Cochrane COVID-19 Diagnostic Test Accuracy Group, McInnes MD //Cochrane Database Syst Rev. 2020. №9. CD013639.
33. Shi H., Han X., Jiang N. Radiological findings from 81 patients with COVID-19 pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study // Lancet Infect Dis. 2020. № 20. Р.425–434.
34. Song F., Shi N., Shan F. Emerging coronavirus 2019- nCoV pneumonia // Radiology. 2020.
35. Taleghani N., Taghipour F. Diagnosis of COVID-19 for controlling the pandemic: A review of the state-of-the-art // Biosens Bioelectron. 2021. №174. Р.112830.
36. WHO Weekly epidemiological update on COVID-19 - 18 May 2021 https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19-18-may-2021
37. Wong K., Antonio G.E., Hui D.S. Thin-section CT of severe acute respiratory syndrome: evaluation of 73 patients exposed to or with the disease // Radiology. 2003. №228. Р.395-400.
38. Wu J., Wu X., Zeng W. Chest CT findings in patients with corona virus disease 2019 and its relationship with clinical features // Invest Radiol. 2020. №55. Р.257-261.
39. Yang Y., Yang M., Shen C., Wang F., Yuan J., Li J. Evaluating the accuracy of different respiratory specimens in the laboratory diagnosis and monitoring the viral shedding of 2019-nCoV infections // MedRxiv 2020. №21. Р. 123-129.
40. Ye Z., Zhang Y., Wang Y., Huang Z., Song B. Chest CT manifestations of new coronavirus disease 2019 (COVID-19): a pictorial review // Eur Radiol. 2020. №30. Р.4381-4389.
41. Yoon S., Lee K., Kim J. Chest radiographic and CT findings of the 2019 novel coronavirus disease (COVID-19): analysis of nine patients treated in Korea // Korean J Radiol. 2020. №21. Р.494-500.
42. Zhao W., Zhong Z., Xie X., Yu Q., Liu J. Relation between chest CT findings and clinical conditions of coronavirus disease (COVID-19) pneumonia: a multicenter study // AJR. 2020. №214. Р.1072-1077.
43. Zhou S., Wang Y., Zhu T. CT features of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) pneumonia in 62 patients in Wuhan, China // AJR Am J Roentgenol. 2020. №214. Р. 1287-1294.
44. Zu Z., Jiang M., Xu P., Chen W., Ni Q., Lu G. Coronavirus disease 2019 (COVID19): a perspective from China // Radiology. 2020. №296. E15-E25.
45. Zheng Q., Lu Y., Lure F., Jaeger S., Lu P.J. Clinical and radiological features of novel coronavirus pneumonia // Xray Sci Technol. 2020. №28. Р.391-404.
46. Xi Liu R.W., Guoqiang Q., Wang Y. An observational autopsy report of COVID-19 (Chinese) // J Forensic Med. 2020. №36. Р.19–21.
47. Xie X., Zhong Z., Zhao W., Zheng C., Wang F., Liu J. Chest CT for typical 2019-nCoV pneumonia: relationship to negative RTPCR testing // Radiolog. 2020. №296. E41-E45.
48. Xu X., Chen P., Wang J. Evolution of the novel coronavirus from the ongoing Wuhan outbreak and modeling of its spike protein for risk of human transmission // Sci China Life Sci. 2020. Р.1–4
49. Xu X., Yu C., Qu J., Zhang L., Jiang S., Huang D. Imaging and clinical features of patients with 2019 novel coronavirus SARS-CoV-2 // Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2020. №47. Р.1275-1280.
50. Xu Y.H., Dong J.H., An W.M. Clinical and computed tomographic imaging features of novel coronavirus pneumonia caused by SARSCoV-2 // J Infect. 2020. №80. Р.394–400.
51. Xu X., Yu C., Qu J. Imaging and clinical features of patients with 2019 novel coronavirus SARS-CoV-2 // Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2020. №47. Р.1275–1280.
Көрген адамдардың саны: 161
Мақалалар санаты:
COVID-19-өзекті тақырып
Библиографиялық сілтемелер
Садвакасова Г.П., Джусипов А.К. Компьютерлік томография көмегімен анықталған COVID-19 байланысты пневмония белгілерінің сипаттамасы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2022. 1 (Т.24). Б. 6-13. doi 10.34689/SH.2022.24.1.001Ұқсас жариялымдар:
COVID-19 КОРОНАВИРУСТЫҚ ИНФЕКЦИЯСЫНЫҢ ПАНДЕМИЯСЫ КЕЗІНДЕГІ АРТЕРИЯЛЫҚ ГИПЕРТЕНЗИЯ АҒЫМЫ МЕН СЕМІЗДІКТІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. ӘДЕБИ ШОЛУ
КОРОНАВИРУСТЫҚ ИНФЕКЦИЯНЫҢ САЛДАРЫ: КОВИДТАН КЕЙІНГІ СИНДРОМЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ПСИХИКАЛЫҚ КӨРІНІСТЕРІ. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ.
COVID-19 ПАНДЕМИЯСЫМЕН КҮРЕСУДЕ ЖАСАНДЫ ИНТЕЛЛЕКТТІ ҚОЛДАНУ: ҚАЗІРГІ ТЕНДЕНЦИЯЛАР МЕН ПЕРСПЕКТИВАЛАР. ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
SARS-COV-2-МЕН БАЙЛАНЫСТЫ КӨП ЖҮЙЕЛІ ҚАБЫНУ СИНДРОМЫ БАР БАЛАЛАРДЫҢ ИММУНОЛОГИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕРІ
COVID-19 ДӘУІРІНДЕГІ ЕРЕСЕКТЕРДЕГІ ЖРВИ-ДІҢ АУЫР ФОРМАСЫНДА ЭНИСАМИЯ ЙОДИД ПРЕПАРАТЫНЫҢ ВИРУСҚА ҚАРСЫ ТИІМДІЛІГІ