БОСАНҒАННАН КЕЙІНГІ КЕЗЕҢДЕГІ ӘЙЕЛДЕР АРАСЫНДАҒЫ ДЕНСАУЛЫҚҚА БАЙЛАНЫСТЫ ӨМІР САПАСЫ ЖӘНЕ ОНЫМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ТӘУЕКЕЛ ФАКТОРЛАРЫ (СЕМЕЙ, ҚАЗАҚСТАН)
Кіріспе. Денсаулыққа бейімделген халықтың өмір сүру сапасын зерттеу қоғамдық денсаулықты зерттеудің басым бағыттарының бірі болып табылады. Зерттеу нәтижелері осалдықтарды анықтауға және оларды күшейту бойынша шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді. Денсаулыққа бейімделген өмір сапасының екі компоненті бар: физикалық және психикалық денсаулық. Ғаламдық қартаю және ересектер денсаулығы зерттеуі (SAGE) барлық төмен және орташа табысы бар елдерде ерлердің әйелдерге қарағанда өмір сүру сапасы жақсырақ екенін көрсетті. Жұмыстың мақсаты: босанғаннан кейінгі кезеңдегі әйелдердің денсаулығына және оған байланысты факторларға байланысты өмір сүру сапасын бағалау. Іздеу стратегиясы: Екі расталған сауалнама, Эдинбург босанғаннан кейінгі депрессия шкаласы (EPDS) және SF-36 (SF-12) сауалнамасының қысқа нұсқасы Семей қаласында орналасқан бес алғашқы медициналық-санитарлық көмек орталығынан деректерді жинау үшін пайдаланылды. Зерттеу үлгісі бір жыл ішінде босанғаннан 251 әйелден тұрды. Барлық талдаулар IBM SPSS Statistics 25 және PRO Core бағдарламалық құралы арқылы орындалды. Босанғаннан кейінгі депрессия симптомдары бар және жоқ әйелдерде параметрлік әдістерді қолдану арқылы әлеуметтік-демографиялық мен акушерлік факторлары бағаланды. EPDS ұпайлары мен өмір сапасы ұпайлары (PHRQoL, MHRQoL) арасындағы корреляция Пирсон және Спирман корреляция коэффициенті арқылы бағаланды. p шамасы 0,05-тен төмен мәні маңызды деп саналды. Нәтижелер: SF-12 сауалнамасы негізінде өмір сапасы 17-ден 47 баллға дейінгі ауытқуын көрсетті (/33,1 ± 0,3/ ұпай). Өмір сапасының орташа деңгейі байқалды – 57% жағдайда. Денсаулыққа байланысты өмір сапасының негізгі сипаттамалары бойынша аналардың жасы (t = -2,97, df = 249, p = 0,003) және өмір сүру жағдайына қанағаттанушылық (t = -5,77, df = 249, p = 0,001) статистикалық маңыздылығын көрсетті. Қорытынды: Біздің зерттеуіміздің нәтижелері әлеуметтік-демографиялық және акушерлік факторлардың өмір сапасы арасындағы байланысты растады. Бұл босанғаннан кейінгі кезеңде әйелдерге медициналық қызмет көрсетуге және жеке кәсіби қолдау көрсетуге кешенді көзқарастың қажеттілігін көрсетеді.
Мадина Б. Абенова1, http://orcid.org/0000-0002-4219-5737 Улжан С. Джамединова1, http://orcid.org/0000-0003-1671-289X Максат М. Базарбаев2, https://orcid.org/0000-0002-4413-943X Асель Ж. Байбусинова1, https://orcid.org/0000-0003-3447-6245 Аян О. Мысаев3, http://orcid.org/0000-0001-7332-485 1 «Семей медицина университеті» КеАҚ, Семей қ., Қaзaқстaн Республикaсы; 2 Ахмет Ясауи Университеті, Түркістан қ., Қaзaқстaн Республикaсы; 3 Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Ғылым және адами ресурстар департаменті, Нұр-Сұлтан қ., Қaзaқстaн Республикaсы.
1. Albert P.R. Why is depression more prevalent in women? // Journal of Psychiatry & Neuroscience : JPN. 2015. № 4 (40). C. 219. 2. El-Hachem C. [et al.]. Early identification of women at risk of postpartum depression using the Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS) in a sample of Lebanese women // BMC Psychiatry. 2014. № 1 (14). C. 1–9. 3. Golics C.J. [et al.]. The impact of disease on family members: a critical aspect of medical care // Journal of the Royal Society of Medicine. 2013. № 10 (106). C. 399. 4. Gulis G. [et al.]. Population Health Status of the Republic of Kazakhstan: Trends and Implications for Public Health Policy // International Journal of Environmental Research and Public Health 2021, Vol. 18, Page 12235. 2021. № 22 (18). C. 12235. 5. Montazeri A., Torkan B., Omidvari S. The edinburgh postnatal depression scale (EPDS): Translation and validation study of the Iranian version // BMC Psychiatry. 2007. (7). C. 4–9. 6. Papamarkou M. [et al.]. Investigation of the association between quality of life and depressive symptoms during postpartum period: a correlational study // BMC women’s health. 2017. № 1 (17)/ 7. Park S., Choi N. K. The relationships between timing of first childbirth, parity, and health-related quality of life // Quality of life research : an international journal of quality of life aspects of treatment, care and rehabilitation. 2018. № 4 (27). C. 937–943. 8. Prick B. W. [et al.]. Determinants of health-related quality of life in the postpartum period after obstetric complications // European journal of obstetrics, gynecology, and reproductive biology. 2015. (185). C. 88–95. 9. Uecker J.E. Marriage and mental health among young adults // Journal of Health and Social Behavior. 2012. № 1 (53). C. 67/ 10. Valla L. [et al.]. Factors associated with maternal overall quality of life six months postpartum: a cross sectional study from The Norwegian Mother, Father and Child Cohort Study // BMC Pregnancy and Childbirth. 2022. № 1 (22). C. 1–8. 11. Vinnikov D. [et al.]. Health-related quality of life in a general population sample in Kazakhstan and its sociodemographic and occupational determinants // Health and Quality of Life Outcomes. 2021. № 1 (19). C. 1–7. 12. WHOQOL - Measuring Quality of Life| The World Health Organization [Электронный ресурс]. URL: https://www.who.int/tools/whoqol (дата обращения: 15.02.2022).
Көрген адамдардың саны: 89

Түйенді сөздер:

Библиографиялық сілтемелер

Абенова М.Б., Джамединова У.С., Базарбаев М.М., Байбусинова А.Ж., Мысаев А.О. Босанғаннан кейінгі кезеңдегі әйелдер арасындағы денсаулыққа байланысты өмір сапасы және онымен байланысты тәуекел факторлары, (Семей, Қазақстан) // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2022. 3 (Т.24). Б. 48-54. doi 10.34689/SH.2022.24.3.007

Авторизируйтесь для отправки комментариев