ЖАПОНИЯНЫҢ БІРНЕШЕ ПРЕФЕКТУРАСЫНДАҒЫ СУИЦИД ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫН ЖӘНЕ БАСҚА ФАКТОРЛАРДЫ ЗЕРТТЕУ: БОЛАШАҚТА ҚАЗАҚСТАНДА ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕМЕСІН ЖҮРГІЗУ
Өзектілігі: суицид деңгейі жоғары көптеген елдерде жыл сайын ауа райы өзгерістері, әсіресе қатты қар жаууы байқалады. Жапонияның жоғары суицид деңгейі қалың қар жауатын аймақтарда, префектураларында болуы мүмкін деген болжам бар. Суицидке байланысты көптеген факторлар зерттелгенімен, бірнеше зерттеулер жыл сайын ауа райы өзгерістері, әсіресе қатты қар жаууы салдарынан суицид деңгейінің өзгерістері туралы әсерін тигізді. Мақсаты: Жапон теңізінің бойындағы үнемі қалың және ұзаққа созылатын қар жауатын аймақтарын зерттеу. Сонымен қатар болашақта Қазақстанда осы әдісті қолдану. Материалдар мен әдістер: 1994-2019 жылдар аралығында Жапон теңізінің бойындағы 11 префектурада (Хоккайдо, Аомори, Акита, Ямагата, Ниигата, Тояма, Исикава, Фукуи, Тоттори, Симане және Ямагучи) суицидтің жылдық көрсеткіштерін анықтадық. Әр префектурада қар жамылғысының жылдық максималды тереңдігін және сол кезеңдегі жылдық күндер санын алдық. Суицид деңгейі мен жыл сайын ауа райы өзгерістері, әсіресе қатты қар түсу арасындағы корреляциясы талданды. Нәтижелер: қар жамылғысының максималды тереңдігі мен жылдық күндер саны 11 префектураның ешқайсысында суицид деңгейімен айтарлықтай сәйкес келмеді. Жыл сайын ауа райы өзгерістері, әсіресе қардың түсу салдары мен суицидтің арасында нақты байланыс болған жоқ. Көптеген факторлар, соның ішінде жыл сайын ауа райы өзгерістері, әсіресе қар түсу мен суицид арасындағы байланыс қосымша зерттеуге лайық. Қорытынды: ауа-райының әртүрлі құбылыстары, соның ішінде қар түсу психикалық шаршауды және психикалық денсаулықтың нашарлауын тудыруы мүмкін және суицидке ықпал етуі мүмкін, сондықтан ауа-райының аспектілері мен олардың психикалық денсаулыққа әсері зерттелуі керек. Суицидтің алдын алу мәселелерін зерттеу үшін қоғам, жергілікті қоғамдастық мүшелері, мемлекеттік органдар, метеорологиялық агенттіктер, медициналық персонал және суицидтің алдын алу ұйымдары мен мамандары қажет болған жағдайда ынтымақтасуы керек. Болашақта Қазақстанда осындай зерттеуді жүргізуді жоспарлап отырмыз.
Кен Иноуе1*, Нориюки Кауано2, Мадина Апбасова3, Нурсултан Сексенбаев4, Сатоми Камео5, Еламан Толеуов4, Камила Аккузинова4, Жанна Каримова4, Тимур Молдагалиев4, Наргуль Оспанова4, Дария Шабдарбаева3, Найля Чайжунусова6, Алтай Дюсупов7, Ясуюки Фуджита8, Масахару Хоши2 1 Ғылыми-білім беру факультеті, медициналық ғылымдар кластері, медициналық қызмет көрсету орталығы, Коти университеті, Кочи, Жапония; 2 Бейбітшілік орталығы, Хиросима университеті, Хиросима, Жапония; 3 Патологиялық анатомия және Соттық медицина кафедрасы, «Семей медицина университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы; 4 Психиатрия және наркология кафедрасы, «Семей медицина университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы ; 5 Тамақтану кафедрасы, тамақтану колледжі, Кошиен университеті, Хиого, Жапония 6 Қоғамдық денсаулық сақтау кафедрасы, «Семей медицина университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы; 7 Басқарма төрағасы - ректор, «Семей медицина университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы; 8 Шимане Университеті, Медицина факультеті, Шимане, Жапония.
1. Androulakis X.M., Guo S., Zhang J., Sico J., Warren P., Giakas A., et al. Suicide Attempts in US Veterans with Chronic Headache Disorders: A 10-Year Retrospective Cohort Study // J Pain Res. 2021; 14: 2629-2639. https://doi: 10.2147/JPR.S322432. 2. Asirdizer M., Kartal E., Etli Y., Tatlisumak E., Gumus O., Hekimoglu Y., et al. The effect of altitude and climate on the suicide rates in Turkey // J Forensic Leg Med. 2018; 54: 91-95. https://doi: 10.1016/j.jflm.2017.12.012. 3. Bachmann S. Epidemiology of Suicide and the Psychiatric Perspective // Int J Environ Res Public Health. 2018; 15(7): 1425. https://doi: 10.3390/ijerph15071425. 4. Baldessarini R.J., Tondo L. Suicidal Risks in 12 DSM-5 Psychiatric Disorders // J Affect Disord. 2020; 271: 66-73. https://doi: 10.1016/j.jad.2020.03.083. 5. Cai Z., Chen M., Ye P., Yip P.S.F. Socio-economic determinants of suicide rates in transforming China: A spatial-temporal analysis from 1990 to 2015 // Lancet Reg Health West Pac. 2021; 19: 100341. https://doi: 10.1016/j.lanwpc.2021.100341. 6. Carleton TA. Crop-damaging temperatures increase suicide rates in India // Proc Natl Acad Sci USA. 2017; 114(33): 8746-8751. https://doi: 10.1073/pnas.1701354114. 7. Chau P.H., Yip P.S.F., Lau H.Y.E., Ip Y.T., Law F.Y.W., Ho R.T.H., et al. Hot Weather and Suicide Deaths among Older Adults in Hong Kong, 1976-2014: A Retrospective Study // Int J Environ Res Public Health. 2020; 17(10): 3449. https://doi: 10.3390/ijerph17103449. 8. Cianconi P., Betro S., Janiri L. The impact of climate change on mental health: a systematic descriptive review // Front Psychiatry. 2020; 11: 74. https://doi: 10.3389/fpsyt.2020.00074. 9. Cuesta I., Monteso-Curto P., Metzler Sawin E., Jiménez-Herrera M., Puig-Llobet M., Seabra P., et al. Risk factors for teen suicide and bullying: An international integrative review // Int J Nurs Pract. 2021; 27(3): e12930. https://doi: 10.1111/ijn.12930. 10. DeVille D.C., Whalen D., Breslin F.J., Morris A.S., Khalsa S.S., Paulus M.P., et al. Prevalence and family-related factors associated with suicidal ideation, suicide attempts, and self-injury in children aged 9 to 10 years // JAMA Netw Open. 2020; 3(2): e1920956. https://doi: 10.1001/jamanetworkopen.2019.20956. 11. Etindele Sosso F.A. Neurocognitive game between risk factors, sleep and suicidal behavior // Sleep Sci. 2017; 10(1): 41-46. https://doi: 10.5935/1984-0063.20170007. 12. Gunnell D., Platt S., Hawton K. The economic crisis and suicide // BMJ. 2009; 338: b1891. https://doi: 10.1136/bmj.b1891. 13. Hooley J.M., Franklin J.C., Nock M.K. Chronic pain and suicide: understanding the association // Curr Pain Headache Rep. 2014; 18(8): 435. https://doi: 10.1007/s11916-014-0435-2. 14. Inoue K., Nishimura Y., Fujita Y., Ono Y., Fukunaga T. The relationship between suicide and five climate issues in a large-scale and long-term study in Japan // West Indian Med J. 2012; 61(5): 532-537. https://doi: 10.7727/wimj.2010.141. 15. Isometsa E. Suicidal behaviour in mood disorders--who, when, and why? // Can J Psychiatry. 2014; 59(3): 120-130. https://doi: 10.1177/070674371405900303. 16. Japan Meteorological Agency. Available from: https://www.data.jma.go.jp/obd/stats/etrn/index.php [cited 2022 Jan 24]. 17. Jin S., Liu Y., Hennessy D.A., Sun L., Zang Y., Si M., et al. Physical Illnesses and Medically Serious Suicide Attempts in Rural China // Crisis 2020; 41(1): 15-23. https://doi: 10.1027/0227-5910/a000597. 18. Kanda Y. Investigation of the freely available easy-to-use software 'EZR' for medical statistics // Bone Marrow Transplant. 2013; 48(3): 452-458. https://doi: 10.1038/bmt.2012.244. 19. Kim A.M., Jeon S.W., Cho S.J., Shin Y.C., Park J.H. Comparison of the factors for suicidal ideation and suicide attempt: a comprehensive examination of stress, view of life, mental health, and alcohol use // Asian J Psychiatry. 2021; 65: 102844. https://doi: 10.1016/j.ajp.2021.102844. 20. Konstantakopoulos G., Pikouli K., Ploumpidis D., Bougonikolou E., Kouyanou K., Nystazaki M., et al. The impact of unemployment on mental health examined in a community mental health unit during the recent financial crisis in Greece // Psychiatriki. 2019; 30(4): 281-290. 21. Matthews V., Longman J., Berry H.L., Passey M., Bennett-Levy J., Morgan G.G., et al. Differential mental health impact six months after extensive river flooding in rural Australia: A cross-sectional analysis through an equity lens. Front Public Health. 2019; 7: 367. 22. Ministry of Health, Labour and Welfare. [Reiwa 3 nenban jisatsutaisakuhakusho]. Nikkei Printing Inc. 2021; 1: 95 [in Japanese]. 23. Ministry of Health, Labour and Welfare. Available from: https://www.mhlw.go.jp/stf/seisakunitsuite/bunya/hukushi_kaigo/seikatsuhogo/jisatsu/jinkoudoutai-jisatsusyasu.html [cited 2022 Jan 24]. 24. National Police Agency, Japan. Available from: https://www.npa.go.jp/safetylife/seianki/jisatsu/R03/R02_jisatuno_joukyou.pdf [cited 2022 Mar 23]. 25. Nissen T., Haggag A. Parasuicidal snow-wandering in Arctic northern Norway // Acta Psychiatr Scand. 1988; 77(3): 309-313. https://doi: 10.1111/j.1600-0447.1988.tb05126.x. 26. Oka M., Kubota T., Tsubaki H., Yamauchi K., Arita M. Relationship between geographical characteristics and suicide rate in Wakayama Prefecture: Its visualization using geographic information system and consideration on the index of regional disparities // Nihon Koshu Eisei Zasshi. 2017; 64(1): 36-41 [in Japanese]. https://doi: 10.11236/jph.64.1_36. 27. Placido A., Sposito A.C. Association between suicide and cardiovascular disease: time series of 27 years // Int J Cardiol. 2009; 135(2): 261-262. https://doi: 10.1016/j.ijcard.2008.03.034. 28. Rivera B., Casal B., Currais L. Crisis, suicide and labour productivity losses in Spain // Eur J Health Econ. 2017; 18(1): 83-96. https://doi: 10.1007/s10198-015-0760-3. 29. Sher L. Weather, climate, and suicidality // Acta Psychiatr Scand. 2004; 109(4): 319. https://doi: 10.1111/j.1600-0447.2004.00290.x. 30. Wasserman D., Carli V., Iosue M., Javed A., Herrman H. Suicide prevention in psychiatric patients // Asia Pac Psychiatry. 2021; 13(3): e12450. https://doi: 10.1111/appy.12450.
Көрген адамдардың саны: 83

Түйенді сөздер:

Библиографиялық сілтемелер

Иноуе К., Кауано Н., Апбасова М., Сексенбаев Н., Камео С., Толеуов Е., Аккузинова К., Каримова Ж., Молдагалиев Т., Оспанова Н., Шабдарбаева Д., Чайжунусова Н., Дюсупов А., Фуджита Я., Хоши М. Жапонияның бірнеше префектурасындағы суицид тенденцияларын және басқа факторларды зерттеу: болашақта Қазақстанда зерттеу әдістемесін жүргізу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2022. 5(Т.24). Б. 60-67. doi 10.34689/SH.2022.24.5.008

Авторизируйтесь для отправки комментариев