D ДӘРУМЕНІ ЖЕТІСПЕЙТІН ШАЛА ТУЫЛҒАН НӘРЕСТЕЛЕРДЕГІ ТУА БІТКЕН ПНЕВМОНИЯНЫҢ ЖЕТЕКШІ АНТЕНАТАЛЬДЫ ФАКТОРЛАРЫ
Өзектілігі. Туа біткен пневмонияның пайда болуы жетіліп туған жаңа туған нәрестелер арасында шамамен 1%, ал шала туылған нәрестелерде 10% -ке дейін өзгереді. Бұл жағдайлардың 10-40% - ы неонаталдық өлім құрылымында жетекші орын алады [1,2]. Nissen M. D. [13], пневмония бүкіл әлемде жылына шамамен 1,2 миллион неонаталдық өлімге себеп болғанын сипаттады [9]. Иммундық жүйенің жұмысында және реттелуінде D витаминінің рөлі маңызды, себебі 1,25-дигидроксивитамин D, патогенге туа біткен жетілмеген реакцияға ықпал етуі мүмкін [6]. Кейбір зерттеулерде балалардағы респираторлық жұқпалы аурулар мен қан сарысуындағы D дәрумені жетіспеушілігінің байланысы анықталды [18,14].
Мақсаты: туа біткен пневмониямен ауыратын шала туылған нәрестелердің қан сарысуындағы D дәрумені деңгейін және қауіп факторларын бағалау.
Материалдар мен әдістер: жағдайды-бақылау дизайны. Зерттеу Қазақстан Республикасы, Семей қаласының Облыстық перинаталдық орталығының базасында жүргізілді. Зерттеуге 228 нәрестеден тұратын шала туылған нәрестелер кірді. Зерттеуге қатысуға жаңа туған аналардан ақпараттық келісім алынды. Аналарға алынған деректерді өңдеу, кейіннен зерттеу нәтижелерін жариялау, дербес деректерді көрсетілмейтіні хабарланды. Қосу критерийлері: шала туылған нәрестелер (жүктілік мерзімі 22 аптадан 37 аптаға дейін). Шектеу критерийлері: даму ақаулары, генетикалық аурулары бар балалар, жетіліп туған нәрестелер. Деректерді талдау SPSS 20.0 нұсқасының пакетін қолдана отырып жүргізілді. "Жағдайлар" тобы мен "бақылаулар" арасындағы айырмашылықтардың статистикалық маңыздылығын тексеру үшін Пирсонның χ2 критерийі қолданылды, ал коэффициенттер коэффициенті 95% сенімділік аралығын ескере отырып есептеледі. Үздіксіз деректер (М) және стандартты ауытқу (Co) түрінде ұсынылған.
Нәтижелер: шала туылған нәрестелердегі туа біткен пневмонияның жетекші қауіп факторлары: ананың ЖРВИ, зәр шығару жүйесінің патологиясы, амниотикалық сұйықтықтың мерзімінен бұрын төгілуі (18 сағаттан артық), хориоамнионит, преэклампсия, плацентаның уақытынан бұрын ажырауы, ұрықтың қауіпті жағдайына және мерзімінен бұрын босануға әкелді.
Қорытынды: жетекші антенатальды факторлар және шала туылған нәрестелердегі D дәрумені тапшылығы туа біткен пневмонияның даму қаупімен байланысты болуы мүмкін.
Гульнара Б. Тайоразова1, https://orcid.org/0000-0002-8450-9204
Әлия Р. Әлімбаева1, https://orcid.org/0000-0002-5082-4636
Саят З. Таңатаров1, https://orcid.org/0000-0001-8958-8768
Жанаргүл Қ. Смаилова1, https://orcid.org/0000-0002-4513-4614
Юрий Ф. Лобанов2, https://orcid.org/0000-0001-6284-1604
Назым М. Аильбаева1, https://orcid.org/0000-0003-1700-9696
Думан Берікұлы1, https://orcid.org/0000-0002-9738-7453
Динара О. Ахметжанова1, https://orcid.org/0000-0003-0000-2535
Данара М. Иманмадиева1, https://orcid.org/0000-0002-7772-9727
1 "Семей Медицина Университеті" КеАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы;
2 Алтай мемлекеттік медицина университеті, Барнаул қ., Ресей Федерациясы.
1. Глуховец Б.И., Белоусова Н.А., Попов В.Г. Основные причины смерти новорожденных с экстремально низкой массой тела // Российский вестник перинатологии и педиатрии. 2004. 49(5): 61.
2. Щеголев А.И., Туманова У.Н., Шувалова М.П., Фролова О.Г. Врожденная пневмония как причина перинатальной смертности в Российской Федерации // Неонатология: новости, мнения, обучение. 2016. 2: 61-6.
3. Aranow C. Vitamin D and the immune system // J Investig Med. 2011 Aug. 59(6):881-6. doi: 10.2310/JIM.0b013e31821b8755. PMID: 21527855; PMCID: PMC3166406.
4. Bui L., Zhu Z., Hawkins S., Cortez-Resendiz A., Bellon A. Vitamin D regulation of the immune system and its implications for COVID-19: A mini review // SAGE Open Medicine. 2021. 9. doi:10.1177/20503121211014073
5. Choudhury A.M., Nargis S., Mollah A.H., Kabir L.M., Sarkar R.N. Determination of risk factors of neonatal pneumonia // Mymensingh Med J. 2010. Jul. 19(3):323-9. PMID: 20639820.)
6. El-Shahid A.A., Sallam S.F., El-Zayat S.R., Sibay H., Mahfuz N.N., Mustafa R.S., Ibrahim S.M. The level of vitamin D in children and its relationship with immunity and general health. Biological research. 2017; 14 (2): 143-148.
7. El Vakil M.A., El-Kassas G.M., Hashem S.A., Abuelnaga M.V., Elzari F.A., Hassan M., Abdelrahman A.H., Mohammed N.A. The potential role of oxidative stress in childhood obesity and its relationship with inflammation // Biological research. 2018. 15 (4): 3791–9.
8. Esposito S., Lelii M. Vitamin D and respiratory tract infections in childhood // BMC Infect Dis. 15, 487 (2015). https://doi.org/10.1186/s12879-015-1196-1
9. GBD 2013 Mortality and Causes of Death Collaborators. Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013 // Lancet. 2015 Jan 10;385(9963):117-71. doi: 10.1016/S0140-6736(14)61682-2. Epub 2014 Dec 18. PMID: 25530442. PMCID: PMC4340604.
10. Holick M.F., Binkley N.C., Bischoff-Ferrari H.A. Endocrine Society. Evaluation, treatment, and prevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society clinical practice guideline // J Clin Endocrinol Metab 2011. Dec. 96(12):3908. PMID: 21646368.
11. Muhammad Aslam, Mar 01, 2016 Congenital Pneumonia Drugs & Diseases > Pediatrics: Cardiac Disease and Critical Care Medicine, https://emedicine.medscape.com/article/978865-overview (Data obrashcheniya 08.09.2022).
12. Nair N.S., Lewis L.E., Godinho M., et al. Risk factors for neonatal pneumonia in India: A systematic review and meta-analysis. PROSPERO 2016 CRD42016044019. Available from: https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?ID=CRD 42016044019
13. Nissen M.D. Congenital and neonatal pneumonia. Paediatr. Respir. Rev. 2007; 8(3): 195-203.
14. Sibay H., El-Zayat S.R., El-Shahid A.A., Mahfuz N.N., Sallam S.F., El Azma M.H. The hidden function of vitamin D // Open Access Maced J Med Scis. 2016. 4 (4): 591. https://doi.org/10.3889/oamjms.2016.134 PMid: 28028396 PMCid: PMC5175504.
15. Siljan W.W., Holter J.C., Michelsen A.E., Nymo S.H., Lauritzen T., Oppen K., Husebye E., Ueland T., Mollnes T.E., Aukrust P., Heggelund L. Inflammatory biomarkers are associated with aetiology and predict outcomes in community-acquired pneumonia: results of a 5-year follow-up cohort study. ERJ Open Res. 2019 Mar 11. 5(1):00014-2019. doi: 10.1183/23120541.00014-2019. PMID: 30863773. PMCID: PMC6409082.
16. Suresh K.P. Congenital Pneumonia In Newborns: Causes, Prevention And Treatment| Aug 25, 2021 Pediatrics https://www.yashodahospitals.com/blog/congenital-pneumonia-newborns-causes-preventions-treatment/#:~:text=The%20maternal%20risk%20factors%20associated%20with%20the%20perinatal%20phase%20includes,maternal%20fever%20and%20maternal%20chorioamnionitis (Data obrashcheniya 10.09.2022)
17. Thomas, J., Pociute, A., Kevalas, R. et al. Blood biomarkers differentiating viral versus bacterial pneumonia aetiology: a literature review // Ital J Pediatr 46, 4 (2020). https://doi.org/10.1186/s13052-020-0770-3
18. Walker V.P., Modlin R.L. The relationship of vitamin D with childhood infections and immune function // Pediatrician Res. 2009; 65: 106R–13R. https://doi.org/10.1203/PDR.0b013e31819dba91 PMid: 19190532 PMCid: PMC2925470.
19. Yang L., Zhang Y., Yu X., Luo M. Prevalence and risk factors of neonatal pneumonia in China: A longitudinal clinical study // Biomed Res. 2018. 29:57-60.
20. Zisi D., Challa A., Makis A. The association between vitamin D status and infectious diseases of the respiratory system in infancy and childhood // Hormones (Athens). 2019 Dec. 18(4):353-363. doi: 10.1007/s42000-019-00155-z. Epub 2019 Nov 25. PMID: 31768940; PMCID: PMC7092025.
References: [1-2]
1. Glukhovets B.I., Belousova N.A., Popov V.G. Osnovnye prichiny smerti novorozhdennykh s ekstremal'no nizkoi massoi tela [The main causes of death of newborns with extremely low body weight]. Rossiiskii vestnik perinatologii i pediatrii [Russian Bulletin of Perinatology and Pediatrics]. 2004. 49(5): 61. [in Russian]
2. Shchegolev A.I., Tumanova U.N., Shuvalova M.P., Frolova O.G. Vrozhdennaya pnevmoniya kak prichina perinatal'noi smertnosti v Rossiiskoi Federatsii [Congenital pneumonia as a cause of perinatal mortality in the Russian Federation]. Neonatologiya: novosti, mneniya, obuchenie [Neonatology: news, opinions, training] 2016. 2: 61-6. [in Russian]
Көрген адамдардың саны: 72
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Тайоразова Г.Б., Әлімбаева Ә.Р., Таңатаров С.З., Смаилова Ж.Қ., Лобанов Ю.Ф., Аильбаева Н.М., Берікұлы Д., Ахметжанова Д.О., Иманмадиева Д.М. D дәрумені жетіспейтін шала туылған нәрестелердегі туа біткен пневмонияның жетекші антенатальды факторлары // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2022. 6(Т.24). Б. 71-77. doi 10.34689/SH.2022.24.6.010Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ