ОҢАЛТУДЫҢ ӘРТҮРЛІ КЕЗЕҢДЕРІНДЕ АРТЫҚ САЛМАҒЫ БАР НАУҚАСТАРДЫҢ КОРОНАРЛЫҚ АРТЕРИЯДЫ ШУНТТАУДАН КЕЙІНГІ МИОКАРДТЫҢ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ-ФУНКЦИОНАЛДЫҚ ӨЗГЕРІСТЕРІ

Автор (лар): Сейтекова А.Н, Молотов-Лучанский В.Б., Кавкенова З.К

DOI: 10.34689/SH.2024.26.2.006

Кіріспе. Жүрек-қан тамырлары ауруларының өлімге әкелетін асқынуларының жаһандық рөлі өте маңызды, өйткені олар бүкіл халықтың жалпы өлім-жітімінің құрылымында жетекші себеп болып табылады. Интервенциялық және реконструктивті әдістерді кеңінен қолдану миокард артерияларындағы қан ағымының қалпына келуін қамтамасыз ете отырып, жүрек-қан тамырлары ауруларын емдеуде жетістіктерге қол жеткізді. Алайда, коронарлы артериялардагы қан айналымды қалпына келтіргеннен кейін оңалту кезеңінде асқынулармен және жүректегі құрылымдық өзгерістерге байланысты күрделі мәселелер туындайды. Зерттеудің мақсаты- артық салмағы бар науқастарда аортокоронарлы шунттаудан кейін динамикада миокардтың құрылымдық-функционалдық өзгерістерін оңалту кезеңдерінде бақылау. Материалдар мен әдістер: Когорттық зерттеуге 2021 жылдың ақпан-қыркүйек айлары аралығында "облыстық кардиохирургиялық орталыққа" жатқызылған және Қарағанды қаласының "Тұлпар" кардио-оңалту орталығында емделген 97 науқас енгізілді. Пациенттер 2 топқа бөлінді: 1-ші топ (негізгі топ) – аортокоронарлы шунттаудан кейінгі артық салмағы бар науқастар (N=54) және 2-ші топ (салыстыру тобы) - аортокоронарлы шунттаудан кейінгі артық салмағы жоқ науқастар (N=43). Пациенттер облыстық кардиохирургиялық орталықта аортокоронарлы шунттаудан кейінгі бірінші тәулікте, содан кейін - "Тұлпар"орталығының кардиореабилитациясының 1-ші, 2-ші және 3-ші кезеңдерінде тексерілді. Пациенттерге клиникалық тексеру жүргізілді: шағымдарды зерттеу, антропометриямен физикалық тексеру, дене салмағының индексін анықтау. Зерттеудің ішкі әдістерінің ішінен 12 стандартты қорғасында электрокардиограмма (ЭКГ) және трансторакальды эхокардиография (ТЭхоКГ) қолданылды. Статистикалық деректерді талдау STATISTICA 12 бағдарламалық жасақтамасының көмегімен жүргізілді. Үздіксіз шамаларды салыстыру үшін Краскел-Уоллистің параметрлік емес критерийі қолданылды, корреляциялық талдау үшін Спирменнің корреляция коэффициенті қолданылды. Айырмашылықтар статистикалық маңызды болып саналды R<0,05. Нәтижелер: аортокоронарлы шунттаудан кейінгі артық салмағы бар емделушілерде сол жақ қарыншаның миокард массасының индексі, қабырғалардың салыстырмалы қалыңдығы оңалтудың бірінші және екінші кезеңдерінде біртіндеп төмендейді, дегенмен, оңалтудың үшінші кезеңінде қайтадан жоғарылайды. Қорытынды: оңалтудың бірінші және екінші кезеңдеріндегі жақсы динамикаға қарамастан, біз аортокоронарлы шунттаудан кейін артық салмағы бар науқастарда оңалтудың үшінші кезеңіндегі миокардтың құрылымдық өзгерістердің оң динамикасын байқамадық.

Айжан Н. Сейтекова1, https://orcid.org/0000-0003-4501-2454 Вилен Б. Молотов-Лучанский1, https://orcid.org/0000-0001-8473-4375 Зарина К. Кавкенова1, https://orcid.org/0009-0004-8836-9116 1 КеАҚ «Қарағанды медицина университеті», Қарағанды қ., Қазақстан Республикасы.

1. Акчурин P.C., Ширяев А.А. Актуальные проблемы коронарной хирургии. М.: ГЭОТАР-МЕД, 2004. 88 с. 2. Аншелес А.А., Бадтиева В.А., Балахонова Т.В. и др. Кардиоваскулярная профилактика 2022. Российские национальные рекомендации // Российский кардиологический журнал. 2023. 28(5):5452. doi:10.15829/1560-4071-2023-5452 3. Асадуллин И.Ш., Каменских М.С., Филиппов A.А., Ефремов С.М. и др. Факторы, определяющие качество жизни у пациентов с ишемической болезнью сердца, которым планируется операция аортокоронарного шунтирования // Сибирский журнал клинической и экспериментальной медицины. 2023. 8(4):213-221. https://doi.org/10.29001/2073-8552-2023-38-4-213-221. 4. Бойцов С.А., Деев А.Д., Шальнова С.А. Смертность и факторы риска неинфекционных заболеваний в России: особенности, динамика, прогноз // Терапевтический архив. 2017. 89(1): 5 - 13. 5. Бокерия Л.А., Беришвили И.И., Сигаев И.Ю. Минимально инвазивная реваскуляризация миокарда. М.: Изд-во НЦССХ им. А.Н. Бакулева РАМН, 2001. 276 с. 6. Бокерия Л.А. Современные тенденции развития хирургии сердца. Анналы хирургии. 2011. 1:10–18. 7. Кремлёв Д.И. Влияние положительной жировой дистрофии на развитие инфаркта миокарда. Парадокс ожирения // Вестник Российской военно-медицинской академии. 2018. 3:204-211. 8. Миклишанская С.В., Мазур Н.А., Соломасова Л.В., Чигинева В.В. «Парадокс ожирения» и степень его доказанности // Терапевтический архив. 2020. 4:84-90 9. Михайлов В.В. Основы патологической физиологии: Руководство для врачей. М.: Медицина, 2001.704 с. - ISBN 5-225-04458-1. 10. Протопопов А.В. Увеличение количества первичных чрескожных коронарных вмешательств. Как этого добиться? // Комплексные проблемы сердечно-сосудистых заболеваний. 2013. 1:40–43. 11. Сумин А.Н., Безденежных А.В. и др. Индекс массы тела у больных ишемической болезнью сердца и непосредственные результаты коронарного шунтирования // Российский кардиологический журнал. 2015. (11):63-69. https://doi.org/10.15829/1560-4071-2015-11-63-69 12. Abel Romero-Corral, Victor M. Montori, Virend K. Somers, Josef Korinek, Randal J. Thomas, Thomas G. Allison, Farouk Mookadam, Francisco Lopez-Jimenez Association of bodyweight with total mortality and with cardiovascular events in coronary artery disease: a systematic review of cohort studies // Lancet. 2006. 368(9536):666-78. doi:10.1016/S0140-6736(06)69251-9. 13. Abhishek Sharma, Ajay Vallakati, Andrew J Einstein, Carl J Lavie, Armin Arbab-Zadeh, Francisco Lopez-Jimenez, Debabrata Mukherjee, Edgar Lichstein Relationship of body mass index with total mortality, cardiovascular mortality, and myocardial infarction after coronary revascularization: evidence from a meta-analysis // Mayo Clin Proc. 2014. 89(8):1080-100. doi: 10.1016/j.mayocp.2014.04.020. Epub 2014 Jul 16. 14. Aronov D., Bubnova M., Iosseliani D., Orekhov A. Clinical Efficacy of а Medical Centre- and Home-based Cardiac Rehabilitation Program for Patients with Coronary Heart Disease After Coronary Bypass Graft Surgery // Archives of medical research. 2019. 50(3):122-132. 15. Barnaby C.R., Raimondo A., Martin H.Ch., Gianni D.A. Effect of body mass index on early outcomes in patients undergoing coronary artery bypass surgery // Journal of the American College of Cardiology. 2003. 42(4):668-676. https://doi.org/10.1016/S0735-1097(03)00777-0 16. Becker M.A., Jr. Schumacher H.R., Wortman R.L. Febuxostat compared with allopurinol in patients with hyperuricemia and gout // N. Engl. J. Med.2005. 353:2450-2461. 17. Brandt M., Harder K., Knut P. et al. Severe obesity does not adversely affect perioperative mortality and morbidity in coronary artery bypass surgery // Eur J Cardiothoracic Surg. 2001. 19:662–666. 18. Chrysi Koliaki, Stavros Liatis, Alexander Kokkinos. Obesity and cardiovascular disease: revisiting an old relationship // Metabolism. 2019. 92:98-107. doi: 10.1016/j.metabol.2018.10.011. 19. Csige I., Ujvárosy D., Szabó Z. et al. The Impact of Obesity on the Cardiovascular System // Journal of Diabetes Research 2018. Article ID 3407306. https://doi.org/10.1155/2018/3407306 (accessed 12.07.2018) 20. Eltzschig H.K., Macmanus C.F., Colgan S.P. Neutrophils as sources of extracellular nucleotides: functional consequences at the vascular interface // Trends Cardiovasc. Med. 2008. 18:103–107. 21. Franz-Josef Neumann, Miguel Sousa-Uva, Anders Ahlsson. ESC/EACTS Guidelines on Myocardial Revascularization, 2018 // European Heart Journal. 2019. Vol 40:87–165, https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehy394 22. Gahl B., Gober V., Odutayo A. et al. Prognostic Value of Early Postoperative Troponin T in Patients Undergoing Coronary Artery Bypass Grafting // J Am Heart Assoc. 2018. 7(5): e007743. doi: 10.1161/JAHA.117.007743. 23. Garcia-Dorado D. et al. Calcium-mediated cell death during myocardial reperfusion // Cardiovasc. Res. 2012. 94(2):168–180. 24. Hajar R. Risk factors for coronary artery disease: historical perspectives // Heart Views. 2017. 18 (3): 109–114. Available at: doi:10.4103/HEARTVIEWS_106_17. (accessed 22.02.2019). 25. Hilmi Tokmakoglu. Operative and early results of coronary artery bypass grafting in female patients in different body mass indexes // Journal of Cardiothoracic Surgery, 2010. 5(119):1-6. 26. Hisato T., Takuya U. Overweight, but not obesity, paradox on mortality following coronary artery bypass grafting // J Cardiol. 2016. 68(3):215-21. doi: 10.1016/j.jjcc.2015.09.015. 27. Iacobellis G., Ribaudo M.C., Zappaterreno A. et al. Relation between epicardial adipose tissue and left ventricular mass // Am J Cardiol. 2004. 94 (8): 1084–7. 28. Komarova I.S., Zhelnov V.V., Andreeva N.V., Dvoretsky L.I. Post-reperfusion syndrome in patients with coronary heart disease after coronary stenting // Clin. Med., 2018. 96(1):73–77. 29. Rachel H. ‘Obesity paradox’ not found measuring new cases if cardiovascular disease // Journal LOS ONE. 2017. 12:14-16. 30. Sivaraman V., Yellon D.M. Pharmacologic Therapy That Simulates Conditioning for Cardiac Ischemic / Reperfusion Injury // J. Cardiovasc. Pharmacol. Ther. 2014. 19(1):83–96. 31. Tiffany M. Powell-Wiley, Paul Poirier, Lora E. Burke. Obesity and Cardiovascular Disease: A Scientific Statement From the American Heart Association // Circulation. 2021. 143(21): e984-e1010. doi:10.1161/CIR.0000000000000973. 32. UN News. https://news.un.org›story›2017/09 (accessed: 29.09.2017). References: 1. Аkchurin R.S., Shiryaev А.А. Aktual'nye problemy koronarnoi khirurgii [Actual problems of coronary surgery]. M.: GEOTAR-MED [M.: GEOTAR-MED]. 2004.88.p. [in Russian] 2. Ansheles A.A., Badtieva V.A., Balakhonova T.V. i dr. Kardiovaskulyarnaya profilactica 2022. Rossiskie natsional'nye recomendatsii [Cardiovascular prevention 2022. Russian national recommendations]. Rossiiskii kardiologicheskii zhurnal [Russian Journal of Cardiology. 2023.28(5):5452. doi:10.15829/1560-4071-2023-5452. [in Russian] 3. Asadullin I.Sh., Kamenskikh M. S., Philippov A.A., Efremov S.M., et al. Faktory, opredelyayushie kachestvo zhizni u patsientov s ishemicheskoi bolezn'yu serdtsa, kotorym planiruetsya operatsiya aortokoronarnogo shuntirovaniya [Factors determining the quality of life in patients with coronary artery disease who are scheduled for coronary artery bypass surgery] Sibirskii zhurnal klinicheskoi i eksperimental'noi medisiny [Siberian Journal of Clinical and Experimental Medicine]. 2023. 38(4):213-221. https://doi.org/10.29001/2073-8552-2023-38-4-213-221. [in Russian] 4. Boytsov S.A., Deev A.D., Shal'nova S.A. Smertnost' i faktory riska neinfektsionnykh zabolevanii v Rossii: osobennosti, dinamika, prognoz. [Mortality and risk factors of non-communicable diseases in Russia: features, dynamics, prognosis]. Terapevticheskii arkhiv [Therapeutic archive]. 2017. 89(1):5-13. [in Russian] 5. Bokeriya L.A., Berishvili I.I., Sigaev I.Yu. Minimal'no invazivnaya revaskulyarizatsiya miokarda [Minimally invasive myocardial revascularization]. M.: Izd- vo NCSSKh im. A.N. Bakuleva RAMN [M.:Publishing house NCSSH named after A.N.Bakulev RAMS]. 2001.276 p. [in Russian] 6. Bokeriya L.A. Sovremennye tendensii razvitiya khirurgii serdtsa [Modern trends in the development of heart surgery]. Annaly khirurgii [Annals of Surgery]. 2011. 1:10–18. [in Russian] 7. Kremlev D.I. Vliyanie polozhitel'noi zhirovoi distrofii na razvitie infarkta miokarda. Paradoks ozhireniya [The effect of positive fatty degeneration on the development of myocardial infarction. The paradox of obesity]. Vestnik Rossiiskoi voenno-meditsinskoi akademii [Bulletin of the Russian Military Medical Academy]. 2018. 3:204-211. [in Russian] 8. Miklishanskaya S.V., Mazur N.A., Solomasova L.V., Chigineva V.V. «Paradoks ozhireniya» i stepen' ego dokazannosti ["The obesity paradox" and the degree of its proof] Terapevticheskii arkhiv [Therapeutic Archive]. 2020. 4:84-90. [in Russian] 9. Osnovy patologicheskoi fiziologii: Rukovodstvo dlya vrachei [Fundamentals of pathological physiology: A guide for doctors]. pod red.V.V.Mikhailov –M.:Meditsina [ed. V.V. Mikhailov –M.:Medicine]. 2001. 704 p. ISBN 5-225-04458-1. [in Russian] 10. Protopopov A.V. Uvelichenie kolichestva pervichnykh chrezkozhnykh vmeshatel'stv. Kak etogo dobit'sya? [An increase in the number of primary percutaneous coronary interventions. How can this be achieved?]. Kompleksnye problemy serdechno-sosudistykh zabolevanii [Complex problems of cardiovascular diseases]. 2013. 1:40–43. [in Russian] 11. Sumin A.N, Bezdenezhnykh A.V. et al. Indeks massy tela u bol'nykh ishemicheskoi bolezn'yu serdtsa I neposredstvennye rezul'taty koronarnogo shuntirovaniya [Body mass index in patients with coronary artery disease and immediate results of coronary bypass surgery]. Rossiiskii kardiologogicheskii zhurnal [Russian Journal of Cardiology]. 2015. (11):63-69. https://doi.org/10.15829/1560-4071-2015-11-63-69. [in Russian]

Көрген адамдардың саны: 215

Түйенді сөздер: артық салмақ, аортокоронарлы шунттау, эхокардиография.

Мақалалар санаты: Біртума зерттеулер

Библиографиялық сілтемелер

Сейтекова А.Н., Молотов-Лучанский В.Б., Кавкенова З.К. Оңалтудың әртүрлі кезеңдерінде артық салмағы бар науқастардың коронарлық артерияды шунттаудан кейінгі миокардтың құрылымдық-функционалдық өзгерістері // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. Т.26 (2). Б. 45-52. doi 10.34689/SH.2024.26.2.006