ГЕМОСТАЗ ЖҮЙЕСІНІҢ ПЛАЗМАЛЫ-ТРОМБОЦИТАРЛЫ ФУНКЦИЯСЫМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ГЕНДЕР ПОЛИМОРФИЗМІНІҢ АСПИРИНГЕТӨЗІМДІЛІГІ БАР ҚАЗАҚ ПОПУЛЯЦИЯСЫ АРАСЫНДА ТАРАЛУЫ
Кіріспе: Медициналық жоғары оқу орнында оқу студенттердің шиеленіскен бейімделуінің қиындауына байланысты психикалық жағдайының өзгеруіне әкеледі. Осының салдары аддикцияларға осалдық және тәуелді мінез-құлықтың дамуына ықтимал болуы мүмкін.
Зерттеу мақсаты: Семей қаласының мемлекеттік медицина университетінің (Семей қ.ММУ) студенттері арасында тәуелділік қауіп-қатер таралуын, оның ішінде олармен өзара байланысты әлеуметтік-психологиялық факторлар контекстінде анықтау.
Материалдар мен әдістер: Семей қ.ММУ-нің бірінші курсының 643 студенттерінен сауалнама көмегімен бірмезетті кросс-секционды бағалау өткзілді. Іріктеу тұтас әдістермен құрылған. Әлеуметтік, психометриялық және статистикалық әдістер қолданылды. Бағалау құралдары ретінде Бек шкаласы, Пейкельдің суицидтік шкаласы және Лозованың сауалнамасы қолданылды. Статистикалық әдіс суреттейтін статистика алынды, яғни сандық айнымалы үшін орта және стандартты ауытқу әдісі, ал бөлікті сапалық айнымалы алынды.Салыстырмалы статистика жұптастыру таблицасы арқылы жасалынды. Корреляциялық талдау анализ Спирмен коэффициент көмегімен жасалынды. Логистикалық регрессияны аддикцияның даму қаупіне әлеуметтік-психологиялық факторлардың әсерін анықтау үшін қолданылды.
Нәтижелер. Оқушылардың демографиялық портретіне сипаттама берілді. Сұралғандардың 14% депрессия белгілері туралы хабарлады. Қыздар мен ұлдар арасында депрессивті симптомдар бойынша айырмашылық анықталған жоқ. Аддиктивті бейімділік белгілері мінез-құлық және химиялық тәуелділіктерге қатысты бір мезгілде анықталған. Мінез-құлықтық тәуелділіктер арасында жиі кездеседі: салауатты өмір салтына тәуелділік (81%), махаббаттық (66,8%), тағамдық (62,2%) және діни тәуелділік (61,9%). Алкоголизм бойынша осалдық 2,3%, нашақорлық бойынша - 2,6% деңгейінде болды. Белгілі бір тәуелділіктер мен сұралғандардың жынысының өзара байланысы анықталды. Регрессиялық талдау шеңберінде тәуелділік қауіп-қатерімен өзара байланысы бар нақты предикторлар айқындалды.
Қорытынды. Скринингтік іс-шараларды күшейту және аддикциялардың нақты тәуекелдерінің алдын алу бойынша интервенциялық технологияларды енгізу, оның ішінде медициналық жоғары оқу орындарының студенттерінде негізгі өзара байланысты факторлар контекстінде енгізу.
Людмила Қ. Қаражанова 1,
Шолпан Т. Жукушева 1,
Эльмира И. Есшімбекова 1,
Миргул А. Қапақова 1
Кардиология және интервенциялық аритмология кафедрасы,
Семей қ. Мемлекеттік медицина университеті,
Семей қ., Қазақстан Республикасы.
1. Amsallem M., Manzo-Silberman S., Dillinger J.G., Sideris G., Voicu S., Bal dit Sollier C., Drouet L., Henry P. Predictors of high on-aspirin platelet reactivity in high-risk vascular patients treated with single or dual antiplatelet therapy. Am J Cardiol. 2015 May 1;115(9):1305-10.
2. Bhatt D.L. My Approach to the patient with CAD and aspirin resistance. Trends Cardiovasc Med. 2017 Oct;27(7):518-519.
3. Dąbrowski R., Dobrowolski M. Stable coronary artery disease - medical treatment. Pol Merkur Lekarski. 2017 Nov 23;43(257):228-231.
4. Dash D. Current Status of Antiplatelet Therapy in Acute Coronary Syndrome. Cardiovasc Hematol Agents Med Chem. 2015;13(1):40-49.
5. Floyd CN, Ferro A. Antiplatelet drug resistance: Molecular insights and clinical implications. Prostaglandins Other Lipid Mediat. 2015 Jul;120:21-7.
6. Floyd C.N., Ferro A. The PlA1/A2 polymorphism of glycoprotein IIIa in relation to efficacy of antiplatelet drugs: a systematic review and meta-analysis. Br J Clin Pharmacol. 2014 Mar;77(3):446-57.
7. Gachet C. Antiplatelet drugs: which targets for which treatments? J Thromb Haemost. 2015 Jun;13 Suppl 1:S313-322.
8. Gallego-Fabrega C., Krupinski J., Fernandez-Cadenas I. Genestroke Consortium, Consorcio Español para el Estudio Genético del Ictus. Drug resistance and secondary treatment of ischaemic stroke: The genetic component of the response to acetylsalicylic acid and clopidogrel. Neurologia. 2015 Nov-Dec;30(9):566-73.
9. Gratsianskiĭ N.A. Antiplatelet therapy in coronary heart disease. Some problems and achivements. Kardiologiia. 2010;50(6):4-21.
10. Grove E.L., Würtz M., Thomas M.R., Kristensen S.D. Antiplatelet therapy in acute coronary syndromes. Expert Opin Pharmacother. 2015;16(14):2133-2147.
11. Han YL. Aspirin resistance in coronary heart disease: Current understandings and strategies. J Transl Int Med. 2016 Apr 1;4(1):7-10.
12. Harari R., Baber U. Optimal Antiplatelet Therapy in ST-Segment Elevation Myocardial Infarction. Interv Cardiol Clin. 2016 Oct;5(4):481-495.
13. Kunicki T.J., Williams S.A., Nugent D.J., Harrison P., Segal H.C., Syed A., Rothwell P.M. Lack of association between aspirin responsiveness and seven candidate gene haplotypes in patients with symptomatic vascular disease. Thromb Haemost. 2009 Jan;101(1):123-33.
14. Larsen S.B., Grove E.L., Neergaard-Petersen S., Würtz M., Hvas A.M., Kristensen S.D. Reduced antiplatelet effect of aspirin does not predict cardiovascular events in patients with stable coronary artery disease. J Am Heart Assoc. 2017 Aug 5;6(8).
15. Manolis AS, Manolis TA, Papadimitriou P, Koulouris S, Melita H. Combined antiplatelet therapy: still a sweeping combination in cardiology. Cardiovasc Hematol Agents Med Chem. 2013 Jun;11(2):136-67.
16. Michelson A.D., Bhatt D.L. How I use laboratory monitoring of antiplatelet therapy. Blood. 2017 Aug 10;130(6):713-721.
17. Mukarram O., Akhtar N., Junaid A., Mohyuddin A. A study into the genetic basis of aspirin resistance in Pakistani patients with coronary artery disease. Pak J Pharm Sci. 2016 Jul;29(4):1177-82.
18. Peng Y., Xia T.L., Li Y.M., Huang F.Y., Chai H., Wang P.J., Liu W., Zhang C., Pu X.B., Chen S.J., Chen M., Huang D.J. Fibrinogen is related to long-term mortality in Chinese patients with acute coronary syndrome but failed to enhance the prognostic value of the GRACE score. Oncotarget. 2017 Mar 28;8(13):20622-20629.
19. Pettersen A.A., Arnesen H., Seljeflot I. A brief review on high on-aspirin residual platelet reactivity. Vascul Pharmacol. 2015 Apr-Jun;67-69:6-9.
20. Ross S., Nejat S., Paré G. Use of genetic data to guide therapy in arterial disease. J Thromb Haemost. 2015 Jun;13 Suppl 1:S281-289.
21. Vasudeva K., Chaurasia P., Singh S., Munshi A. Genetic Signatures in Ischemic Stroke: Focus on Aspirin Resistance. CNS Neurol Disord Drug Targets. 2017; 16(9): 974-982.
22. Villanueva T. Optimal Duration of Antiplatelet Therapy Following Acute Coronary Syndrome. J Fam Pract. 2017 Dec;66 (12 Suppl).
23. Weng Z., Li X., Li Y., Lin J., Peng F., Niu W. The association of four common polymorphisms from four candidate genes (COX-1, COX-2, ITGA2B, ITGA2) with aspirin insensitivity: a meta-analysis. PLoS One. 2013 Nov 14;8(11):e78093.
24. Xu Z.H., Jiao J.R, Yang R., Luo B.Y., Wang X.F., Wu F. Aspirin resistance: clinical significance and genetic polymorphism. J Int Med Res. 2012;40(1):282-292.
25. Xue M., Yang X., Yang L., Kou N., Miao Y., Wang M., Ren J., Zhao Q. rs5911 and rs3842788 Genetic Polymorphism, Blood Stasis Syndrome, and Plasma TXB2 and hs-CRP Levels Are Associated with Aspirin Resistance in Chinese Chronic Stable Angina Patients. Evid Based Complement Alternat Med. 2017;2017:9037094.
26. Zhang L., Ma X., You G., Zhang X., Fu Q. A Novel Multiplex HRM Assay to Detect Clopidogrel Resistance. Sci Rep. 2017 Nov 22;7(1):16021.
27. Zhao Z., Li X., Sun S., Mei S., Ma N., Miao Z., Zhao M., Peng S. Impact of genetic polymorphisms related to clopidogrel or acetylsalicylic acid pharmacology on clinical outcome in Chinese patients with symptomatic extracranial or intracranial stenosis. Eur J Clin Pharmacol. 2016 Oct; 72(10): 1195-1204.
Көрген адамдардың саны: 492
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Каражанова Л.К., Жукушева Ш.Т., Есимбекова Э.И., Капакова М.А. Распространенность полиморфизмов некоторых генов, связанных с функцией плазменно-тромбоцитарного звена гемостаза, при аспиринорезистентности в казахской популяции // Наука и Здравоохранение. 2018. 5 (Т.20). С. 164-171. Karazhanova L.K., Zhukusheva Sh.T., Еsimbekova E.I., Kapakova M.A. The prevalence of polymorphisms of some genes associated with the function of plasma-platelet hemostasis, with aspirin resistance in the kazakh population. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2018, (Vol.20) 5, pp. 164-171. Қаражанова Л.Қ., Жукушева Ш.Т., Есшімбекова Э.И., Қапақова М.А. Гемостаз жүйесінің плазмалы-тромбоцитарлы функциясымен байланысты гендер полиморфизмінің аспирингетөзімділігі бар қазақ популяциясы арасында таралуы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2018. 5 (Т.20). Б. 164-171.Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ