ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЖАҢА ПСИХОАКТИВТІ ЗАТТАРДЫ ТҰТЫНУ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
Бүкіл әлем жастардың заттарды тұтыну жағдайына алаңдайды. Ең көп психоактивті заттарды жастар тұтынады, олар да медициналық зардаптарға көбірек ұшырайды, ал жастар арасында ең танымал зат-каннабис. Бұл ретте, сондай-ақ мемлекеттік органдардың назарын нашақорлардың жас шегіне қатысты аудару қажет, өйткені бұл жасөспірімдердің, жастардың нашақорлығы аса қауіпті және кейіннен деструктивті зардаптарға әкеп соғады. Әлемнің көптеген елдерінде жаңа психоактивті заттарды (NSAID) тұтыну туралы эпидемиологиялық мәліметтер бүгінгі күнге дейін үзінді және шектеулі болып қала береді. Әр түрлі эпидемиологиялық зерттеулерге сүйене отырып, баз-ның есірткі ортасына ену деңгейі өсті деп айтуға болады. Саны артқан сайын синтетикалық каннабимиметиктер (SCS) екінші буын спайстарын шегуден кейін автомобиль көлігін басқару жағдайларының саны артып келеді. Кәсіби қоғамдастықтың күштері NSAID-ті зерттеуге, жедел интоксикацияның диагностикалық критерийлерін, тәуелділік синдромын, NSAID-ті қолданумен байланысты тоқтату жағдайларын жасауға, тиімді емдеу тәсілдері мен пациенттерді басқару хаттамаларын жасауға бағытталуы керек.
Гульнара И. Алтынбекова1, https://orcid.org/0000-0002-6642-4602
Мария В. Прилуцкая2,3, https://orcid.org/0000-0002-9099-316X
Гульмира А. Сәдуақасова3, https://orcid.org/0000-0002-4106-5607
1 Қазақстан-Ресей медициналық университеті, Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
2 «Семей медицина унтверситеті» КеАҚ ПФ, Павлодар қ., Қазақстан Республикасы;
3 Республикалық психикалық денсаулық ғылыми-практикалық орталығы, Алматы қ., Қазақстан Республикасы.
1. Асадуллин А.Р., Ахметова Е.А., Ненастьева А.Ю. Катиноны. Новая реальность // Наркология. 2017. №1 (181), С.87-92
2. Асадуллин А.Р., Ахметова Е.А., Асадуллина Г.М., Шарипов А.Р., Тимербулатова М.Ф. Самоубийства и синтетические катиноны. Клинико-генетический анализ // Тюменский медицинский журнал. 2017. №2. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/suitsidy-i-sinteticheskie-katinony-kliniko-geneticheskiy-analiz (дата обращения: 15.06.2022).
3. Байкенов Э.Б. и др. Национальный доклад о наркоситуации в Республике Казахстан 2013. http://kncdiz.kz/files/00007836.pdf (дата обращения: 15.06.2022).
4. Заседание Совета по молодежной политике Республики Казахстан по вопросам борьбы с наркоманией https://www.gov.kz/memleket/entities/ (дата обращения 23.08.2022)
5. Наркологическая помощь населению Республики Казахстан за 2018-2019 годы: статистический сборник. – Павлодар, 2020. – 28 с.
6. Опрос молодежи об употреблении наркотиков и здоровье в Казахстане, УНП ООН, 2018 г., 160с.
7. Число зависимых от синтетических наркотиков казахстанцев за 5 лет выросло в 14 раз https://www.inform.kz/ru/chislo-zavisimyh-ot-sinteticheskih-narkotikov-kazahstancev-za-5-let-vyroslo-v-14-raz_a3969820 (дата обращения 23.08.2022)
8. EMCDDA, 2014a. European Drug Report 2014a. Trends and developments. URL: http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_228272_EN_TDAT14001ENN.pdf. (Дата обращения 22.10.2016)
9. Кing L.A., Kicman A.T. A brief history of ‘new psychoactive substances’ // Drug testing and analysis. 2011. Т.3. N7-8. P. 401–403.
10. Мarusich J.A., Antonazzo K.R., Wiley J.L. et al. Pharmacology of novel synthetic stimulants structurally related to the “bath salts” constituent 3,4-methylenedioxypyrovalerone (MDPV) // Neuropharmacology. 2014. Vol. 87. P. 206–213
11. Meyer M.R., Maurer H.H. Metabolism of designer drugs of abuse: an updated review. // Current drug metabolism. 2010. Vol. 11. N5. P. 468–482.
12. Regunath H., Ariyamuthu V.K., Dalal P., Misra M. Bath salt intoxication causing acute kidney injury requiring hemodialysis // Hemodialysis international. 2012. Vol. 16. NS1. P. S47–S49.
13. Report of the International Narcotics Control Board for 2019 (E/INCB/2019/1). Vienna: UN, 2020. - 172 p. URL: https://www.incb.org/documents/Publications/AnnualReports/AR2019/Annual_Report/Russian_ebook_AR2019.pdf. Accessed on October 22, 2022.
References: []
1. Asadullin A.R., Akhmetova E.A., Nenast'eva A.Yu. Katinony. Novaya real'nost' [Cathinones. New reality]. Narkologiya [Narcology]. 2017. №1 (181), pp.87-92 [in Russian]
2. Asadullin A.R., Akhmetova E.A., Asadullina G.M., Sharipov A.R., Timerbulatova M.F. Samoubiistva i sinteticheskie katinony. Kliniko-geneticheskii analiz [Suicides and synthetic cathinones. Clinical and genetic analysis]. Tyumenskii meditsinskii zhurnal [Tyumen Medical Journal] 2017. №2. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/suitsidy-i-sinteticheskie-katinony-kliniko-geneticheskiy-analiz (accepted: 15.06.2022). [in Russian]
3. Baikenov E.B. i dr. Natsional'nyi doklad o narkosituatsii v Respublike Kazakhstan 2013 [National report on drug situation in the Republic of Kazakhstan 2013]. http://kncdiz.kz/files/00007836.pdf (accepted: 15.06.2022). [in Russian]
4. Zasedanie Soveta po molodezhnoi politike Respubliki Kazakhstan po voprosam bor'by s narkomaniei [Meeting of the Council for Youth Policy of the Republic of Kazakhstan on the fight against drug addiction] https://www.gov.kz/memleket/entities/ (accepted: 23.08.2022) [in Russian]
5. Narkologicheskaya pomoshch' naseleniyu Respubliki Kazakhstan za 2018-2019 gody: statisticheskii sbornik [Drug treatment assistance to the population of the Republic of Kazakhstan for 2018-2019: statistical collection]. – Pavlodar, 2020. – 28 p. [in Russian]
6. Opros molodezhi ob upotreblenii narkotikov i zdorov'e v Kazakhstane, UNP OON [Youth survey on drug use and health in Kazakhstan, UNODC ], 2018, 160p. [in Russian]
7. Chislo zavisimykh ot sinteticheskikh narkotikov kazakhstantsev za 5 let vyroslo v 14 raz [The number of Kazakhstanis addicted to synthetic drugs has increased 14 times over 5 years] https://www.inform.kz/ru/chislo-zavisimyh-ot-sinteticheskih-narkotikov-kazahstancev-za-5-let-vyroslo-v-14-raz_a3969820 (accepted: 23.08.2022) [in Russian]
Көрген адамдардың саны: 106
Мақалалар санаты:
Әдебиеттерге шолу
Библиографиялық сілтемелер
Алтынбекова Г.И., Прилуцкая М.В., Сәдуақасова Г.А. Қазақстан Республикасында жаңа психоактивті заттарды тұтыну жағдайын талдау // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2022. 5 (Т.24). Б. 220-225. doi 10.34689/SH.2022.24.5.027Ұқсас жариялымдар:
ІШ АСУЫНЫҢ ЗАРАҚАТЫНДАҒЫ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЕМДЕУ ЛАПАРОСКОПИЯСЫ. ӘДЕБИЕТТЕРДІ ШОЛУ.
БІРІНШІЛІК БИЛИАРЛЫ ХОЛАНГИТІ БАР НАУҚАСТАРДЫҢ ӨМІР САПАСЫ МЕН ОНЫ БАҒАЛАУДЫҢ ӘДІСТЕРІ
БАУЫРДЫҢ ДӘРІЛІК-ИНДУКЦИЯЛАНҒАН ЗАҚЫМДАНУЫ ЖӘНЕ ГЕНДЕРЛІК АЙЫРМАШЫЛЫҚТАР
КӨП АҒЗАЛЫ ДИСФУНКЦИЯСЫ БАР НАУҚАСТАРДАҒЫ ИНТРААБДОМИНАЛЬДЫ ГИПЕРТЕНЗИЯ МЕН АСҚАЗАН-ІШЕК ЖОЛДАРЫНЫҢ ЗАҚЫМДАНУ МАРКЕРЛЕРІНІҢ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ
ЖЕДЕЛ КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМ МЕН КӨМІРСУЛАР АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫНЫҢ БАЙЛАНЫСЫ