ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ ТҰРҒЫНДАРЫНЫҢ СҮТ БЕЗІ ҚАТЕРЛІ ІСІГІ ТУРАЛЫ АҚПАРАТТАНУЫ
Кіріспе. Дүние жүзінде сүт безі қатерлі ісігі әйелдер арасында жиі кездесетін екінші орындағы індет және Қазақстан Республикасындағы өлім-жітімнің негізгі себептерінің бірі болып табылады. Сүт безі қатерлі ісігі туралы ақпараттануды арттыру - қауіп-қатер тобындағы әйелдерге ауру бойынша медициналық көмекке жүгінуге көмектесу үшін маңызды. Бұл зерттеудің мақсаты Шығыс Қазақстан облысы әйелдерінің сүт безі қатерлі ісігінің даму қаупі факторлары, кедергілер және оларға деген көзқарасы туралы білім деңгейін кешенді зерттеу болды.
Материалдар мен әдістер: Бұл популяцияға негізделген көлденең зерттеу 767 әйелді қамтыды және сүт безі қатерлі ісігінен хабардар болу сауалнамасын жүргізді. Категориялық тәуелділіктер мен предикторлар арасындағы кез келген байланыстарды анықтау үшін сипаттама статистикасы (жиілік) және хи-квадрат сынақтары орындалды. Статистикалық маңыздылық альфа -0,05 деңгейінде белгіленді. Деректерді талдау SPSS 26.0 нұсқасының көмегімен орындалды (IBM, Армонк, Нью-Йорк, АҚШ).
Нәтижелері: Зерттеуге қатысқан респонденттердің туыстарының 14%-да сүт безі қатерлі ісігі болған. Жауап берушілердің 40%-дан астамы сүт безі қатерлі ісігінің қауіп-қатер факторлары туралы білімдерінің жеткіліксіздігін көрсетті. Қатысушылардың 15,0% өз-өзін тексеру тәсілдерін білмейтінін, ал 25,4% білсе де жүргізбейтіндерін атап көрсетті.
Қорытынды: Бұл зерттеудің нәтижесі сүт безі қатерлі ісігі туралы хабардар ету науқандарының жеткіліксіздігін немесе сүт безі қатерлі ісігі туралы хабардар ету науқандарының жоқтығын көрсетуі мүмкін. Бұл нәтижелер халықты хабардар ету және оқыту үшін қосымша білім беру бағдарламалары қажет екенін көрсетеді.
Ерзат Н. Аймухамбетов1, https://orcid.org/0000-0002-9597-470X
Зайтуна А. Хисметова1, https://orcid.org/0000-0001-5937-3045
Зайтуна Г. Хамидуллина2, https://orcid.org/0000-0002-5324-8486
Думан Берікұлы1, https://orcid.org/0000-0002-9738-7453
Назым С. Искакова1, https://orcid.org/0000-0001-5631-5499
Динара С. Серикова-Есенгельдина1, https://orcid.org/0000-0002-9470-9488
1 КеАҚ «Семей медицина университеті», Семей қ., Қазақстан Республикасы;
2 КeАҚ "Астана медицина университеті", Астана қ., Қазақстан Республикасы.
1. Akram M., Iqbal M., Daniyal M. Awareness and current knowledge of breast cancer // Biological research. 2017. №1 (50), P. 1-23.
2. Elobaid Y.E. , Aw T.C. Breast cancer screening awareness, knowledge, and practice among arab women in the United Arab Emirates: a cross-sectional survey // PloS one. 2014. № 9 (9), p.1-6
3. Gupta A., Shridhar K., Dhillon P.K. A review of breast cancer awareness among women in India: Cancer literate or awareness deficit? // European journal of cancer (Oxford, England : 1990). 2015. № 14 (51). C. 2058–2066.
4. Hvidberg L., Pedersen A.F.и др.]. Cancer awareness and socio-economic position: results from a population-based study in Denmark // BMC cancer. 2014. № 1 (14), P.1-13.
5. Kisiangani J., Baliddawa J. Determinants of breast cancer early detection for cues to expanded control and care: the lived experiences among women from Western Kenya // BMC women’s health. 2018. № 1 (18), P.1-9.
6. Liu L.Y. Wang F/, et al. Breast cancer awareness among women in Eastern China: a cross-sectional study // BMC public health. 2014. № 1 (14), P.1-8.
7. Norlaili A.A. [и др.]. Breast cancer awareness of rural women in Malaysia: is it the same as in the cities? // Asian Pacific journal of cancer prevention : APJCP. 2013. № 12 (14). C. 7161–7164.
8. Rahman S.A., Al–Marzouki M. Awareness about Breast Cancer and Breast Self-Examination among Female Students at the University of Sharjah: A Cross-Sectional Study // Asian Pacific journal of cancer prevention : APJCP. 2019. № 6 (20). C. 1901–1908.
9. Sung H. et al. Global Cancer Statistics 2020: GLOBOCAN Estimates of Incidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries // CA: a cancer journal for clinicians. 2021. № 3 (71). C. 209–249.
10. Tazhibi M., Feizi A. Awareness levels about breast cancer risk factors, early warning signs, and screening and therapeutic approaches among Iranian adult women: a large population based study using latent class analysis // BioMed research international. 2014. №2014,P.1-9.
11. Youlden D.R. [и др.]. Incidence and mortality of female breast cancer in the Asia-Pacific region // Cancer biology & medicine. 2014. № 2 (11). C. 101–115.
Количество просмотров: 323
Категория статей:
Оригинальные исследования
Библиографическая ссылка
Аймухамбетов Е.Н., Хисметова З.А., Хамидуллина З.Г., Берікұлы Д., Искакова Н.С., Серикова-Есенгельдина Д.С. Шығыс Қазақстан облысы тұрғындарының сүт безі қатерлі ісігі туралы ақпараттануы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 2 (Т.25). Б. 138-142. doi 10.34689/SH.2023.25.2.019Похожие публикации:
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ОПТИМИЗАЦИЯ РЕЗУЛЬТАТОВ АУТОДЕРМОПЛАСТИКИ ПРИ ЛЕЧЕНИИ ГРАНУЛИРУЮЩИХ ГНОЙНЫХ РАН
BASICS OF REHABILITATION OF CHILDREN AFTER OPERATIONS ON THE COLON AND ANORECTAL AREA
HEALTH INDICATORS OF FIRST-YEAR-OF-LIFE CHILDREN IN THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN FOR 2013-2022
ОЦЕНКА УДОВЛЕТВОРЕННОСТИ ТРУДОВОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬЮ ВРАЧЕЙ АНЕСТЕЗИОЛОГОВ-РЕАНИМАТОЛОГОВ ГОРОДА АСТАНА