АСҚАЗАН-ІШЕК ЖОЛДАРЫНЫҢ АУРУЛАРЫНДАҒЫ ЕКІНШІЛІК ОСТЕОПОРОЗ. ӘДЕБИ ШОЛУ
Өзектілігі. Остеопороз (ОП) - сүйектің микроархитектоникасы бұзылған, сүйек массасының көлем бірлігінің төмендеуімен сипатталатын, сүйектердің сынғыштығының жоғарылауына және сынықтардың даму қаупіне әкелетін қаңқаның жүйелі метаболикалық ауруы. Қазіргі уақытта ОП асқазан-ішек жолы (АІЖ) ауруларындағы өзекті проблемалардың бірі болып табылады, бұл ең алдымен осындай пациенттерде сүйек алмасуының бұзылуының жоғары жиілігіне байланысты. Екіншілік ОП ас қорыту жүйесінің, гепатобилиарлық жүйенің барлық ауруларында және ішектің қабыну ауруларында (ІҚА) кездеседі, мысалы, спецификалық емес ойық жаралы колит (СЕОЖК), Крон ауруы (КА).
Мақсаты АІЖ, гепатобилиарлық жүйе және ІҚА аурулары кезіндегі екіншілік остеопороз мәселесі бойынша әдебиеттерді зерттеу.
Әдістері: біз 2016 жылдан бастап Medline, PubMed, Cochrane, Google Scholar, CrossRef мәліметтер базасында жарияланған зерттеулерді, жүйелі шолуларды (СО) және мета-талдауларды (МА) ағылшын тілінде қарастырдық. Қосу критерийлері: асқорыту, гепатобилиарлық жүйе аурулары кезіндегі қайталама ОП тақырыбы бойынша сұрақтар: бастапқы билиарлық цирроз (ББЦ), бастапқы склероздаушы холангит (БСХ), бауырдың алкогольсіз майлы ауруы (БАМА), бауырдың алкогольді ауруы (ББӘ), бауыр трансплантациясы кезінде, өт-тас ауруы (ӨТА), постхолецистэктомиялық синдромда (ПХС), созылмалы панкреатитте (СП). ІҚА кезінде: НЯК, Крон ауруы (КА). Барлығы 315 дереккөз табылды, кейіннен талдау үшін 50 дереккөз таңдалды. Алып тастау критерийлері: қайталанатын мақалалар, дәлелді негізі жоқ мақалалар, анық емес тұжырымдар, 2016 жылдан бұрын жарияланған және іздеу сұрауларына сәйкес келмейтін мақалалар.
Нәтижелері. Сүйектердің төмен минералды тығыздығы (ТМТ) және ОП асқазан-ішек жолдары, гепатобилиарлық жүйе және ІҚА аурулары бар пациенттерде жиі проблема болып қалады. Сонымен, созылмалы панкреатит кезінде сүйек метаболизмінің өзгеруі ішектегі D дәрумені сіңірілуінің бұзылуымен байланысты, ас қорыту бұзылыстары аясында мальдигестия және мальабсорбция дамиды. ІҚА зерттеулері аурудың нәтижесін жақсартуда да, терапияда да, аурудың белсенділігіне қатысты да D витаминінің рөлін көрсетеді. Тайваньдағы бүкілхалықтық когорттық зерттеуге сәйкес, ОП өт тастарының пайда болу қаупін арттырады. Бауырдың әртүрлі аурулары бар науқастарда остеопения және жасына байланысты ОП анықталады. Бауыр трансплантациясынан кейін пациенттерде жиі қайталама ОП пайда болады. Ерте трансплантациядан кейінгі кезеңде сүйек массасының жоғалуы іс жүзінде барлық орган реципиенттерінде болады және глюкокортикоидтарды (ГК) енгізумен байланысты болғандықтан, ГК ең төменгі дозаларын пайдалану және кейіннен препаратты тоқтатумен дозаны біртіндеп төмендету қажет. ОП-бауыр трансплантациясынан кейін шешілмейтін цирроздың асқынуы, өйткені иммуносупрессантты терапиядан кейін сүйек жоғалуы жиі артады. Осыған байланысты осы аурулар кезінде ОП емдеудегі бастапқы және ерте медициналық араласу антирезорбтивті препараттар - бисфосфонаттар болып табылады.
Қорытынды. Бұл мақалада асқазан-ішек патологиясы бар науқастарда пайда болатын қайталама ОП-ың талдау келтірілген, оны ас қорыту патологиясы бар науқастарды, гепатобилиарлық жүйені және ІҚА асқынуы ОП болып табылатын науқастарды емдеу кезінде ескеру қажет.
Количество просмотров: 532
Категория статей:
Обзор литературы
Библиографическая ссылка
Жанкалова З.М., Ногаева М.Г., Оразбаева М.М., Абдугулова Г.З., Касымова Р.Н. Асқазан-ішек жолдарының ауруларындағы екіншілік остеопороз. Әдеби шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2021. 6 (Т.23). Б. 178-187. doi 10.34689/SH.2021.23.6.019Похожие публикации:
UNDERSTANDING OF RECURRENT RESPIRATORY INFECTIONS IN CHILDREN AT THE PRESENT STAGE. REVIEW.
ГЕМОДИНАМИЧЕСКИ ЗНАЧИМЫЙ ОТКРЫТЫЙ АРТЕРИАЛЬНЫЙ ПРОТОК У НЕДОНОШЕННЫХ НОВОРОЖДЕННЫХ ДЕТЕЙ. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ
RADIOIODINE-RESISTANT DIFFERENTIATED THYROID CANCER: CLINICOPATHOLOGICAL CHARACTERISTICS, MOLECULAR GENETIC ALTERATIONS. REVIEW.
ПРЕРЫВИСТАЯ КАТЕТЕРИЗАЦИЯ МОЧЕВОГО ПУЗЫРЯ КАК «ЗОЛОТОЙ СТАНДАРТ» ЛЕЧЕНИЯ НЕЙРОГЕННОГО МОЧЕВОГО ПУЗЫРЯ У ЛИЦ, С ПОВРЕЖДЕНИЕМ СПИННОГО МОЗГА
АНАЛИЗ ОПЫТА МЕДСЕСТЕР И ФАКТОРОВ, ВЛИЯЮЩИХ НА ДОБРОВОЛЬНОЕ СООБЩЕНИЕ ОБ ИНЦИДЕНТАХ