ТҮРКІСТАН ҚАЛАСЫ ТҰРҒЫНДАРЫНЫҢ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚТЫҚ ҚАУІП ФАКТОРЛАРЫНА БАЙЛАНЫСТЫ ӨМІР СҮРУ САПАСЫНЫҢ БАҒАЛАНУ ДЕҢГЕЙІ
Өзектілігі: Қазіргі таңда, аурушаңдықтың негізгі себептерінің бірі болып табылатын мінез-құлықтық қауіп факторларына байланысты өмір сүру сапасының деңгейін анықтау арқылы, тұлғаның денсаулыққа деген қатынасын жан-жақты білуге болады.
Зерттеудің мақсаты: Түркістан қаласы тұрғындарының негізгі мінез-құлықтық қауіп факторларына байланысты өмір сүру сапасының деңгейін анықтау.
Материалдар мен әдістер: Зерттеу жұмысына 632 зерттелуші алынды. Олардың орта жас көрсеткіші – 51,19±11,65 құрады. Мінез-құлықтық қауіп факторларын анықтау мақсатында: темекі шегушілік бойынша мәлімет – Фагерстрем тесті; алкогольдік ішімдікті қолдануды бағалау – AUDIT сауалнамасы; физикалық белсенділік деңгейін анықтау – IPAQ сауалнамасы; ДМИ көрсеткішін анықтау антропометрлік зерттеулер арқылы жүзеге асты. Ал, өмір сүру сапасының деңгейін бағалау үшін SF-36 сауалнамасы қолданылды.
Нәтижелері: Темекі шегетіндердің темекі шекпейтіндерге қарағанда өмір сүру сапасының деңгейі SF-36 сауалнамасының BP шкаласы негізінде жоғары болатындығы анықталды (p=0,016). Алкогольдік сусындарды тұтынушылардың, сәйкесінше RP (p=0,020), SF (p=0,008) және RE (p=0,015) шкалалары бойынша, алкоголь ішімдіктерін қолданбайтындарға қарағанда жоғары көрсеткіштерді көрсетті. Ал, физикалық белсенділіктің орташа деңгейімен айналысатын адамдар тобының BP (p=0,025) және SF (p=0,007) шкалалары бойынша орташа балдарында статистикалық мәнділік интервалы сақталынды. Алайда, SF-36 сауалнамасының барлық шкалалары бойынша ДМИ-ге байланысты қандай да бір статистикалық мәнділік интервалының сақталуы байқалған орын алмады. Алынған мәліметтерді статисткалық өңдеу SPSS 22 сынақ нұсқасының (SPSS Inc, Чикаго, IL, АҚШ) статистикалық бағдарламалық жасақтамасымен жүзеге асырылды.
Қорытынды: Зерттелушілердің мінез-құлықтық қауіп факторларынының түрлеріне байланысты өмір сүру сапасының деңгейі бойынша өзгерістер болатындығы анықталынды.
Ерболат Ғ. Саруаров1, https://orcid.org/0000-0002-1786-5209
Гулназ О. Нускабаева1, https://orcid.org/0000-0003-2139-3221
Жанат Н. Шалхарова1, https://orcid.org/0000-0003-0069-3073
Айман А. Мусина2, https://orcid.org/0000-0002-0864-1238
1 Қ.А. Ясауи атындағы Халықаралық Қазақ-Түрік университеті, Түркістан қ., Қазақстан Республикасы;
2 ҰАС «Астана Медицина Университеті», Нұр-Сұлтан қ., Қазақстан Республикасы.
1. Apolone G., Mosconi P. The Italian SF-36 health survey: translation; validation and norming // J Clin Epidemiol 1998;51:1025–36.
2. Aaronson N., Muller M., Cohen P.D.A., Essink-Bot M.L. et al. Translation, validation and norming of the Dutch language version of the SF-36 Health Survey in community and chronic disease population // J Clin Epidemiol 1998;51:1055–68.
3. Alonso J., Ferrer M., Gandek B., Ware Jr.Je., Aaronson N.K., Mosconi P. Health-related quality of life associated with chronic conditions in eight countries: results from the International Quality of Life Assessment (IQOLA) Project // Qual Life Res 2004;13:283–98.
4. Brazier J.E., Harper R., Jones N.M., Cathain A., Usherwood T., Westlake L. Validating the SF-36 health survey questionnaire: new outcome measure for primary care // BMJ 1992;305(6846):160–4.
5. Bullinger M. German translation and psychometric testing of the SF-36 health survey: preliminary results from the IQOLA project // Soc Sci Med 1995;41:1359-1366.
6. Barcones-Molero M.F., Sánchez-Villegas A., Martínez-González M.A., Bes-Rastrollo M., Martínez-Urbistondo M., Santabárbara J., Martínez J.AThe influence of obesity and weight gain on quality of life according to the SF-36 for individuals of the dynamic follow-up cohort of the University of Navarra // Revista Clínica Española (English Edition). 2018. 218(8), 408-416.
7. Edward J., Ware Jr.Je., Gandek B. Overview of the SF-36 Health Survey and the international Quality of life Assessment (IQOLA) Project // J Clin Epidemiol 1998;51:903–12.
8. Gandek B., Ware J.J. Methods for validating and norming trans- lations of health status questionnaires: the IQOLA Project approach. International Quality of Life Assessment // Journal of Clinical Epidemiology 1998, 51:953-959.
9. Gomez A., Hani Butrus F., Johansson P., Åkerström E., Soukka S., Emamikia S. & Parodis I. Impact of overweight and obesity on patient-reported health-related quality of life in systemic lupus erythematosus // Rheumatology, 2021.60(3), 1260-1272.
10. Karlsen T.I., Tveitа E. K., Natvig G.K., Tonstad S. Hjelmesæth J. Validity of the SF-36 in patients with morbid obesity // Obesity facts, 2011.4(5), 346-351.
11. Kolotkin R.L., Meter K., Williams G.R. Quality of life and obesity // Obesity reviews, 2001. 2(4), 219-229.
12. Laaksonen M., Rahkonen O., Martikainen P., Karvonen S., Lahelma E. Smoking and SF-36 health functioning // Preventive medicine, 2006.42(3), 206-209.
13. Lavernia C.J., Villa J.M., Contreras J.S. Arthroplasty knee surgery and alcohol use: risk factor or benefit? // Clinical Orthopaedics and Related Research®, 2013. 471(1), 189-194.
14. Pucci G.C., Rech C.R., Fermino R.C., Reis R.S. Association between physical activity and quality of life in adults // Revista de Saúde Pública, 2012. 46, 166-179.
15. Rajabi A., Arefnezhad M., Erfanpoor S., Esmaeilzadeh F., Arefnezhad M., Hasani J. Cigarette smoking and health-related quality of life in the general population of Iran: Independent associations according to gender // International journal of preventive medicine, 2019. 10.(1):188.
16. Saito I., Okamura T., Fukuhara S., Tanaka T., Suzukamo Y., Okayama A., & Hipop‐OHP Research Group. A cross‐sectional study of alcohol drinking and health‐related quality of life among male workers in Japan // Journal of occupational health, 2005.47(6), 496-503.
17. Ul‐Haq Z., Mackay D.F., Fenwick E., Pell J.P. Meta‐analysis of the association between body mass index and health‐related quality of life among adults, assessed by the SF‐36 // Obesity, 2013. 21(3), E322-E327.
18. Ware Jr.Je, Gandek B., Kosinki M., Aorosaon N.K., Apolone G., Brazier J., et al. The equivalence of SF-36 Summary health scores estimated using standard and country specific algorithms in 10 countries: results from the IQOLA project. International Quality of life Assessment // J Clin Epidemiol 1998;51(11):1067–70.
19. Ware J., Gandek B. Methods for testing data quality, scaling assumptions, and reliability: the IQOLA Project approach // Journal of Clinical Epidemiology 1998, 51:945-952.
20. Williams E.C., Peytremann-Bridevaux I., Fan V.S., Bryson C.L., Blough D.K., Kivlahan D.R., Bradley K.A. The association between alcohol screening scores and health status in male veterans // Journal of addiction medicine, 2010. 4(1), 27-37.
Количество просмотров: 158
Библиографическая ссылка
Саруаров Е.Ғ., Нускабаева Г.О., Шалхарова Ж.Н., Мусина А.А. Түркістан қаласы тұрғындарының мінез-құлықтық қауіп факторларына байланысты өмір сүру сапасының бағалану деңгейі // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2022. 4 (Т.24). Б. 94-100. doi 10.34689/SH.2022.24.4.012Похожие публикации:
ОРТА ӨМІР ДАҒДАРЫСЫНЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ФЕНОМЕНОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ ПРОЦЕДУРАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ
ANALYSIS OF ANXIETY AND DEPRESSION AMONG DOCTORS OF THE AMBULANCE STATION OF ABAI REGION ACCORDING TO THE RESULTS OF THE QUESTIONNAIRE
РАСПРОСТРАНЁННОСТЬ ЗУБОЧЕЛЮСТНЫХ АНОМАЛИЙ У ВЗРОСЛЫХ, ПРОЖИВАЮЩИХ В Г. АЛМАТЫ И В Г. АСТАНА
АНАЛИЗ ГРАМОТНОСТИ НАСЕЛЕНИЯ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН В ВОПРОСАХ ЗДОРОВЬЯ
ГЕРНИОПЛАСТИКАНЫ САЛЫСТЫРМАЛЫ БАҒАЛАУДАҒЫ ҰРЫҚТЫҢ ПЕРФУЗИЯСЫ ЖӘНЕ ҚАБЫНУ РЕАКЦИЯСЫ