ИНСУЛИНГЕ ТӨЗІМДІЛІГІ БАР НАУҚАСТАРДА ИНСУЛЬТ КЕЗІНДЕ ІШЕК МИКРОБИОМАСЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ
Кіріспе. Соңғы онжылдықтарда инсультті емдеуде және алдын алуда жетістіктерге қол жеткізілді, бірақ оның ауыртпалығы жоғары болып қала береді. Нәтижелерді жақсарту үшін жаңа мақсаттар қажет. Соңғы зерттеулер инсульт патогенезіндегі ішек микробиотасының рөлін көрсетеді. Дисбиоз деп аталатын микробиотаның құрамындағы өзгерістер инсульттің қауіп факторларымен байланысты — семіздік, метаболикалық бұзылулар және атеросклероз. Жедел ми ишемиясында ішек микробиотасы ішек пен мидың өзара әрекеттесуіне әсер етіп, микробиота-ішек-ми осін құрайды. Инсультке дейінгі дисбиоз оның нәтижелеріне әсер етеді. Клиникалық зерттеулер жедел ишемиялық инсульт кезінде дисбиоз метаболизммен, қабынумен және функционалдық нәтижелермен байланысты екенін көрсетеді. Микробиотаны немесе оның метаболиттерін модуляциялау инсульт патогенезіне байланысты жағдайларды жақсартады, соның ішінде қабыну, кардиометаболикалық аурулар, атеросклероз және тромбоз.
Мақсаты: инсулинге төзімділігі бар инсультпен ауыратын науқастарда ішек микробиомасының сипаттамасын зерттеу.
Материалдар мен әдістері: бақылау, аналитикалық және Кросс-әдістер, ішек микробиотасының таксономиялық талдауы және NGS секвенирлеу әдісі.
Нәтижелер. Инсультпен және ИТ-мен ауыратын науқастардағы микробиотаның түрлік талдауы лактат түзетін Streptococcus бактерияларымен, бутират және ацетат түзетін бактериялармен Bacteroides (dorei, massiliensis, plebeius, tobetsuensis) және dialester invisus пропионат өндірушісі. Инсулинге төзімділігі бар емделушілерде инсульттің мұндай зерттелмеген болжамдарының болуы инсулинге төзімділігі бар емделушілерде қабынуды, қан қысымын және инсультті сақтауда ішек микробиотасының ықтимал әсері туралы айтады. Ацетат, бутират, пропионат өндірушісі бактериясының крахмалды белсенді ашыту кезіндегі рөлі көрсетілген, ол триглицеридтерге әсер етеді, содан кейін инсулинге төзімділік жоғарылайды. Қабыну және метаболизм жолдарын қамтитын хост-микробиотаның өзара әрекеттесуі жүрек-қан тамырлары ауруларының пайда болуында маңызды рөл атқарады. Патогенезде лактат, бутират және пропионат өндіретін бактериялар АГ-мен пайда болған кезде маңызды.
Қорытындылар. Нәтижелер инсультпен байланысты дисбиозбен ішек бактериялары шығаратын органикалық қышқылдардың тепе-теңдігі арасындағы ықтимал байланысты, атап айтқанда инсульттің ацетат пен бутират деңгейлерімен кері байланысын көрсетеді. Себептердің бірі дисбиозбен байланысты ішектің қабынуы болып табылады және жоғары қан қысымын сақтауға ықпал етеді.
Гульшара Ж. Абильдинова1, https://orcid.org/0000-0003-0543-9568
Айжан Ж. Абильдинова2,
Гульжанат С. Уразбаева1, https://orcid.org/0000-0001-6723-4598
Жанат Б. Бекжигитова1, Лаура М. Айнабекова1
Айнаш С. Оразалина3, http://orcid.org/0000-0003-4594-0138
Жанаргуль К. Смаилова3, http://orcid.org/0000-0002-4513-4614
Наиля Ж. Чайжунусова3, https://orcid.org/0000-0002-6660-7118
Дария М. Шабдарбаева3, httр://оrсіd.оrg/0000–0001–9463–1935
1 Қазақстан Республикасы Президенті Іс басқармасының ауруханасы, Астана қ., Қазақстан Республикасы;
2 №9 қалалық емхана, Астана қ., Қазақстан Республикасы;
3 КеАҚ «Семей Медициналық университеті», Семей қ., Қазақстан Республикасы
1. Arkan M.C., Hevener A.L., Greten F.R. et al. IKK-β links inflammation to obesity-induced insulin resistance. Nat. Med. 2005. № 11. РP. 191-198.
2. Benakis C., Poon C., Lane D., et al. Distinct commensal bacterial signature in the gut is associated with acute and long-term protection from ischemic stroke. Stroke. 2020, 51. pp. 1844–1854.
3. Caporaso J.G., Lauber C.L., Costello E.K. et al. Moving pictures of the human microbiome. Genom Biol. 2011.V.12. P. 50.
4. Chen Y., Liang J., Ouyang F., et al. Persistence of gut microbiota dysbiosis and chronic systemic inflammation after cerebral infarction in cynomolgus monkeys. Front. Neurol. 2019.V.10. pp.661.
5. Cipolla M.J., Liebeskind D.S., Chan S.L. The Importance of Comorbidities in Ischemic Stroke: Impact of Hypertension on the Cerebral Circulation. J. Cereb Blood Flow Metab. 2018. V.38(12). pp. 2129–49.
6. Claesson M.J., Cusack S., O’Sullivan O. et al. Composition, variability, and temporal stability of the intestinal microbiota of the elderly. Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2011, V. 108. pp. 4586-4591.
7. Costello E.K., Lauber C.L., Hamady M. et al. Bacterial community variation in human body habitats across space and time. Science. 2009. V. 326. pp. 1694-1697.
8. Creely S., McTernan P.G., Kusminski C.M. et al. Lipopolysaccharide activates an innate immune system response in human adipose tissue in obesity and type 2 diabetes. Am J Phys Endocrinol Metabol. 2007. V. 292. pp. E740- E747.
9. Glass C.K., Olefsky J.M. Inflammation and lipid signaling in the etiology of insulin resistance. Cell Metabol. 2012. № 15, V. 5. pp. 635-645.
10. Jian S., Martin S.O., Liping Z. The gut microbiota, obesity and insulin resistance. Mol Aspects Med. 2013. 34(1). pp.39-58. DOI: 10.1016/j.mam.2012.11.001.
11. Jinchen W., Hongfei Zh., Jianying H. et al. The Role of the Gut Microbiota in the Development of Ischemic Stroke. Immunol. 2022. 13 DOI:10.3389/fimmu.2022.845243.
12. Kaindi D.W.M., Kogi-Makau W., Lule G.N. et al. Colorectal cancer-associated Streptococcus infantarius subsp. infantarius differ from a major dairy lineage providing evidence for pathogenic, pathobiont and food-grade lineages. Sci. Rep. 2018. №8(1). p. 9181.
13. Katsimichas T., Antonopoulos A.S., Katsimichas A. et al. The intestinal microbiota and cardiovascular disease. Cardiovascular Research. 2019. DOI: 10.1093/cvr/cvz135.
14. Koboziev I., Webb C.R., Furr K.L., Grisham M.B. Role of the enteric microbiota in intestinal homeostasis and inflammation. Free Rad. Biol. Med. 2014. V.68. pp. 122-133.
15. Li J., Zhao F., Wang Y., Chen J., Tao J., Tian G., et al. Gut Microbiota Dysbiosis Contributes to the Development of Hypertension. Microbiome. 2017. V. 5(1). pp.14. DOI: 10.1186/s40168-016-0222-x.
16. Ma J., Li H. The role of gut microbiota in atherosclerosis and hypertension. Front Pharmacol. 2018. №9. p.1082. DOI:10.3389/fphar.2018.01082.
17. Pluta R., Januszewski S.; Czuczwar S.J. The Role of Gut Microbiota in an Ischemic Stroke. Int.J.Mol.Sci. 2021. V.22. p. 915. DOI: 10.3390/ijms22020915.
18. Pluznick J.J. Gut Microbes: A Novel SCFA Receptor, the Microbiota, and Blood Pressure Regulation. Gut Microbe. 2014. V.5(2). pp.202–207. DOI:10.4161/gmic.27492.
19. Pokrzywnicka P., Gumprecht J. Intestinal microbiota and its relationship with diabetes and obesity. Clin. Diabetol. 2016, V.5. pp. 164–172.
20. Powers W.J., Clarke W.R., Grubb R.L., Videen T.O., Adams H.P., Derdeyn C.P. Lower Stroke Risk With Lower Blood Pressure in Hemodynamic Cerebral Ischemia. Neurology. 2014. 82(12). pp.1027–1032. DOI: 10.1212/WNL.0000000000000238.
21. Razavi A.C., Potts K.S., Kelly T.N., Bazanno L.A. Sex, gut microbiome and cardiovascular disease risk // Biol. Sex. Differ. 2019. №10(1). p.29.
22. Robles-Vera I., Toral M., de la Visitación N. et al. Probiotics Prevent Dysbiosis and the Rise in Blood Pressure in Genetic Hypertension: Role of Short-Chain Fatty Acids. Mol. Nutr. Food Res. 2020. №64(6):e1900616.
23. Singh V., Roth S., Lovera G., Sadler R., Garzetti D., Stecher B., Dichgans M., Liesz A. Microbiota dysbiosis controls the neuroin flammatory response after stroke. J. Neurosci. 2016. V.36. РP.7428–7440. DOI:10.1523/JNeurosci.1114-16.2016.
24. Snel M., Jonker J.T., Schoones J. et al. Ectopic Fat and Insulin Resistance: Pathophysiology and Effect of Diet and Lifestyle Interventions. Intern J Endocrinol. 2012. pp.1-18.
25. Turnbaugh P.J., Ridaura V.K. et al. The effect of diet on the human gut microbiome: A metagenomic analysis in humanized gnotobiotic mice. Sci Trans Med. 2009. № 1. pp. 6-14.
26. Wu G.D., Chen J., Hoffmann C. et al. Linking long-term dietary patterns with gut microbial enterotypes. Science. 2011. V. 334. pp. 105-108.
27. Yin J., Liao S.X., He Y., Wang S., Xia G.H., Liu F.T., Zhu J.J., You C., Chen Q., Zhou L. Dysbiosis of gut microbiota with reduced trimethylamine-n-oxide level in patients with large-artery atherosclerotic stroke or transient ischemic attack. J. Am. Heart Assoc. 2015. №4. e002699. DOI: 10.1161/JAHA.115.002699.
28. Zhu S., Xu G. Targeting gut microbiota: A potential promising therapy for diabetic kidney disease. Am. J. Transl. Res. 2016, V.8. pp. 4009–4016.
Көрген адамдардың саны: 9
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеу
Библиографиялық сілтемелер
Абильдинова Г.Ж., Абильдинова А.Ж., Уразбаева Г.С., Бекжигитова Ж.Б., Айнабекова Л.М., Оразалина А.С., Смаилова Ж.К., Чайжунусова Н.Ж., Шабдарбаева Д.М. Характеристика микробиома кишечника при инсульте у пациентов с инсулинорезистентностью // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. Т.26 (6). Б. 49-55. doi 10.34689/SH.2024.26.6.006Ұқсас жариялымдар:
ОРТА ЖАСТАҒЫ ЖӘНЕ ЕГДЕ ЖАСТАҒЫ АДАМДАРДАҒЫ ДЕНЕ САЛМАҒЫ ИНДЕКСІ МЕН СҮЙЕКТІҢ МИНЕРАЛДЫ ТЫҒЫЗДЫҒЫ АРАСЫНДАҒЫ БАЙЛАНЫС
ИНСУЛИНГЕ ТӨЗІМДІЛІГІ БАР НАУҚАСТАРДА ИНСУЛЬТ КЕЗІНДЕ ІШЕК МИКРОБИОМАСЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ
ДӘНЕКЕР ТІН ДИСПЛАЗИЯСЫНЫҢ ФОНЫНДАҒЫ РЕАКТИВТІ АРТРИТ – АҒЗА МИКРОБИОМЫНЫҢ РӨЛІ