"Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы" Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 10 маусымдағы N 6-I Заңы
Авторлардың жауапкершілігі мен міндеттері
Біртума зерттеулер туралы материал авторлары атқарылған жұмыстардың нақты нәтижелері сияқты зерттеудің маңыздылығын нақты талқылауды ұсынуы керек. жұмыс негізінде жатқан мәліметтер қатесіз ұсынылуы қажет. Жұмыс мүмкіндігінше жаңғырту үшін жеткілікті детальдар мен библиографиялық сілтемелерден тұрады.
Жалған немесе біле тұра қате мақұлдаулар этикалық емес және өрескел мінез құлық ретінде қабылданады.
Шолулар мен ғылыми мақалалар сол сияқты нақты және шынайы болуы керек.
Авторлар толық біртума жұмыс ұсынылғанына көз жеткізу керек және басқа авторлардың жұмысын пайдаланған немесе мақұлдаған жағдайда тиісті библиографиялық сілтемелер ұсынуы керек.
Авторлық ретінде басқаның жұмысын ұсыну, көшірмелеу немесе басқалардың жұмыстарының маңызды бөліктерін астарлау (авторлығын көрсетпей) түріндегі плагиат, бөтен зерттеулердің нәтижелеріне жеке меншік құқықтар өтініштері этикалық емес әрекеттер және өрескел болып танылады.
Біртума жарияланым ретінде бір журналдан артық журналдарға бір және сол зерттеуге арналған көптеген тараулардан қолжазбаны автор жарияламауы керек. біруақытта бір қолжазбаны бір журналдан аса журналдарға ұсыну этикалық емес мінез құлық және өрескел ретінде қабылданады.
Мақалалардың нақты түрдегі (мысалы, клиникалық нұсқаулар, аударма мақалалар) бір журналдан аса журналдарға жарияланым кейбір жағдайларда нақты шартатрды сақталған жағдайда этикалық болып табалады. Қызыққан журналдар авторлары мен редакторлары екінші рет жарияланымға келісуі керек, бірінші жарияланған жұмыстағы сияқты мәліметтер және интерпретациялар міндетті түрде сол болса.
Бірінші жұмыс библиографиясы екінші жарияланымда да ұсынылатын болады. екінші (қайталау) жарияланымдарының мүмкін болатындар туралы толығырақ ақпаратты http://www.icmje.org/ бетінде табуға болады.
Басқа авторлардың үлесін үнемі тану қажет. Авторлар жарияланымдарға сілтеме жасауы керек, олар ұсынылған жұмысты орындау үшін мәні бар. Мысалы сұхбат барысында, хат алмасу кезінде немесе үшінші тараптармен талқылау процессінде Құпия алынған мәліметтер, түпнұсқа жазбаша анық рұқсатынсыз пайдаланылмайды және ұсынылмайды.
Жарияланымдар авторлары ретінде жұмыс ниетін қалыптастыруға, әдістеуге, ұсынылған зертеуді орындауға немесе интерпретациялауды қалыптастыруға маңызды үлес қосқан ғана тұлғалар бола алады және авторластар ретінде белгіленеді. Зерттеу қатысушылары нақты бағыт бойынша маңызды үлес қосқан, олар осы зерттеуге маңызды үлес қосқан тұлға ретінде көрсетілуі керек.
Зерттеуге маңызды үлес қосқан барлық қатысушылар авторластар ретінде ұсынылады және барлық авторластар жұмыстың соңғы нұсқасын көруі және мақұлдауы керек және оны жариялауға ұсынуға келісімі болып, жарияланымдар авторы көз жеткізуі керек.
Егер жұмыс химиялық өнімдерді, процедураларды немесе жабдықты пайдалану кезінде қандай да бір керемет қауіп мүмкін болса, автор оны қолжазбада анық белгілеуі керек
Егер жұмыста зерттеу нысаны ретінде жануарлардың немесе адамдардың қатысуы ұйғарылса, онда авторлар зерттеудің барлық кезеңдері заңнамаға және зерттеу ұйымы нормативтік құжаттарына сәйкес келетініне көз жеткізуі керек, сол сияқты тиісті комитеттермен мақұлданады. Қолжазбада зерттеу нысандары болып табылатын барлық зерттеуге қатысушы адамдардан ақпараттандыру келісімдері алынып, анық көрсетілуі керек. Жеке меншік өмірге ешкімнің тиіспеушілігіне құқықтарды сақтауды үнемі қадағалау қажет.
Барлық авторлар өздерінің қолжазбаларында қаржылық немесе басқа бар маңызды даулы мүдделерін ашуы керек, ұсынылған жұмыстағы нәтижелерге немесе қорытындыларға әсер етуші ретінде қабылдануы мүмкін.
Міндетті ашуға тиісті ықтимал даулар мүдделері үлгілері жалға алу, кеңес беру, акционерлік жеке меншіктің болуы, гонорарларды алу, сараптама қорытындыларын ұсыну, патенттік өтінім немесе патентті тіркеу, гранттар және басқа қаржылық қамсыздандыру бойынша жұмыстан тұрады. Ықтимал мүдделер даулары неғұрлым ертерек ашылуы керек.
Автормен жарияланымдағы маңызды қателер немесе дәлсіздіктер анықталған жағдайда автор ол туралы журнал редакциялық алқасына хабарлауы керек және жарияланымды тез арада алып тастау немесе қателерді түзету мақсатында жауапты редактормен өзара байланысуы қажет. Егер журналдың редакциялық алқасы жарияланымда маңызды қателер орын алғаны туралы ақпарат алса, автор жұмысты алып тастауы керек немесе ең қысқа мерзімде қателерді түзетуі қажет.