БІРІНШІЛІК БИЛИАРЛЫ ХОЛАНГИТ АУРУЫНА ШАЛДЫҚҚАН НАУҚАСТАРДЫҢ САУМАЛ ПАЙДАЛАНУ БАРЫСЫНДАҒЫ ӨТ ҚЫШҚЫЛЫ ЖӘНЕ ІШЕК МИКРОБИОМ МЕТАБОЛИЗМІ
Өзектілігі. Бұрын бастапқы билиарлы цирроз деп аталатын біріншілік билиарлы холангит сирек кездесетін ауру болып табылады.Негізінен әйелдерге әсер етіп, холестазбен сипатталады, созылмалы ағымда өтеді сондай – ақ антимонитохондрияға қарсы антиденелер (АМА) анықталуымен сипатталады. Шолуда бауыр аутоиммунды ауруларының этиопатогенезі туралы, соның ішінде біріншілік биллиарлы холангит - де өт қышқылдарының метаболизмі мен ішек микробиомасы арасындағы байланыс туралы соңғы мәліметтер келтірілген. Ішек микробиомасын модельдеуге арналған терапиялық тәсілдерге қысқаша шолу жасалады.
Мақсаты. Бауырдың аутоиммунды ауруларының патогенезі, өт қышқылы метаболизмі мен ішек микробиомының біріншілік биллиарлы холангит - мен байланысы, сонымен қатар ішек микробиоты, оның ішінде саумалмен емдеудің емдік тәсілдері туралы ағымдағы мәліметтерге шолу жасау.
Іздеу стратегиясы: PubMed, CochraneLibrary, Medline, Embase, ResearchGate веб-ресурстарындағы ғылыми жарияланымдарды кілт сөздер бойынша іздеу және талдау. Іздеу тереңдігі 2000 жылдан 2018 жылға дейін 20 жыл болды, оның ішінде 2019 жылы шыққан соңғы басылымдар. Шолуда рандомизацияланған және когорттық зерттеулер туралы есептер және шолу мақалалары болды. Біріншілік биллиарлы холангит - сирек кездесетін ауру екенін және бие сүтіне қатысты зерттеулердің өте аз екенін ескерсек (2 жарияланым, 2 зерттеу), қажетті тақырыптағы жарияланымдар саны шектеулі. Анықталған сілтемелер табылған тиісті дереккөздерде де қарастырылды. Қамтылмаған: мақалалар форматындағы мақалалар, баяндамалардың қысқаша мазмұны, жеке хабарламалар және газет басылымдары. Барлығы 71 жарияланымға талдау жасалды, оның 41-і осы шолуға енгізілді.
Нәтижелер: заманауи тұжырымдамаларға сәйкес, өт қышқылдары бауырдағы, глюкозадағы липидтер алмасуын реттеуге және метаболикалық және энергетикалық гомеостазды қолдауға қатысатын маңызды сигналдық молекулалар болып табылады. Көптеген сынақтардың нәтижелері өт пен ішек микробиотасы мен біріншілік биллиарлы холангит арасындағы өзара әрекеттесуді көрсетті. Өт қышқылдары болмаған кезде өт қышқылдарының 7α-дегидроксилденуіне қатысатын бактериялардың саны айтарлықтай азаяды.
Қорытынды: ішек микробиомасын пребиотиктер, пробиотиктер және синбиотиктердің көмегімен біріншілік биллиарлы холангит көмегімен модельдеу кез-келген арнайы жанама әсерлерінсіз бауыр қызметіне айтарлықтай оң әсерін тигізеді. Қауіпсіз, тиімді және ыңғайлы қосымша әдісті іздеу аясында сүт ішек микробиом құрамын модельдеу арқылы біріншілік биллиарлы холангит патогенезіндегі байланыстардың біріне әсер ету тұрғысынан үлкен әлеуетке ие болады. Емдеудің күрделілігі аясында клиникалық медицина алдын-алу, диеталық және емдік әсері бұрыннан белгілі болған табиғи сүт – саумалмен емдеуді ұсынады.
Майя С. Жумабаева 1, https://orcid.org/0000-0002-2632-6717
Гульмира С. Досатаева 1, https://orcid.org/0000-0003-4226-3741
Галия М. Шаймарданова 1, https://orcid.org/0000-0002-1414-8618
Лариса В. Козина 1, https://orcid.org/0000-0002-0581-6231
Виктор В. Ткачев 2, https://orcid.org/0000-0003-4455-3427
1 АО «Ұлттық ғылыми медициналық орталық», Нұр-Сұлтан қ., Қазақстан Республикасы
2 Ішкі аурулар пропедевтика кафедрасы, НАО «Астана Медициналық университеті»,
Нұр-Сұлтан қ., Қазақстан Республикасы
1. Abe K., Takahashi A., Fujita M., et al. Dysbiosis of oral microbiota and its association with salivary immunological biomarkers in autoimmune liver disease // PLoS ONE. 2018;13:e0198757. https://doi.org/10.1371/journ al.pone.0198757.
2. Aryantini N.P., Yamasaki E., Kurazono H., Sujaya I.N., Urashima T., Fukuda K.In vitro safety assessments and antimicrobial activities of Lactobacillus rhamnosus strains isolated from a fermented mare's milk // Anim Sci J. 2017 Mar;88(3):517-525. doi: 10.1111/asj.12668.
3. Arndtz K. & Hirschfield, GM 2016, 'The pathogenesis of autoimmune liver disease', Digestive Diseases, vol. 34, no. 4, pp. 327-333. https://doi.org/10.1159/000444471
4. Bajaj J.S., Ridlon J.M., Hylemon P.B. et al. Linkage ofgut microbiome with cognition in hepatic encephalopathy // Am J PhysiolGastrointest Liver Physiol 2012; 302:168-75.
5. Bajaj J.S., Idilman R., Mabudian L. et al. Diet affects gut microbiota and modulates hospitalization risk differentially in an international cirrhosis cohort // Hepatology. 2018;68:234e247.
6. Boyer J.L. Bile Formation and Secretion. Compr Physiol. 2013; 3(3):1035-78.
7. Chazouillres O., Housset C. Intrahepatic cholestasis. In: J. Rods (Ed.) Textbook of hepatology: from basic science to clinical practice. 3rd ed. Blackwell, Oxford; 2007: 14811500.
8. Chiang J.Y. Bile acids: regulation of synthesis // J Lipid Res 2009; 50:1955-66; PMID:19346330; http:// dx.doi.org/10.1194/jlr.R900010-JLR200
9. Choudhary J., Dubey R.C., Sengar G., Dheeman S. Evaluation of Probiotic Potential and Safety Assessment of Lactobacillus pentosus MMP4 Isolated From Mare's Lactation //Probiotics Antimicrob Proteins.2018 May 30. doi: 10.1007/s12602-018-9431-x.
10. Dawson Р.A., Karpen S.J. Intestinal transport andmetabolism of bile acids // J Lipid Res 2015; 56(6):1085-99.
11. Devkota S., Chang E.B. Interactions between diet, bileacid metabolism, gut microbiota, and inflammatory boweldiseases // Dig Dis 2015; 33:351-6.
12. Dominique Letexier, Frédérique Diraison, Michel Beylot Addition of inulin to a moderately high-carbohydrate diet reduces hepatic lipogenesis and plasma triacylglycerol concentrations in humans // The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 77, Issue 3, March 2003, P 559–564, https://doi.org/10.1093/ajcn/77.3.559
13. EASL Clinical Practice Guidelines: Management of cholestatic liver diseases // Journal of Hepatology. 2009. P?
14. Foekel C., Schubert, R., Kaatz M., SchmidtI., Bauer A., Hipler U. C., Jahreis G.Dietetic effects of oral intervention with mare's milk on the Severity Scoring of Atopic Dermatitis, on fecal microbiota and on immunological parameters in patients with atopic dermatitis // International Journal of Food Sciences and Nutrition, 2009.60 (sup7), 41-52. PMID: 19462320.
15. Frei R., Akdis M., O’Mahony L. Prebiotics, probiotics, synbiotics, and the immune system: experimental data and clinical evidence // Curr Opin Gastroenterol. 2015;31(2):153–158 [PubMed: 25594887]
16. Gobind Anand, Amir Zarrinpar, Rohit Loomba Targeting Dysbiosis for the Treatment of Liver Disease// Semin Liver Dis. 2016 February; 36(1): 37–47. doi:10.1055/s-0035-1571276.
17. Hylemon P.B., Zhou H., Pandak W.M., Ren S., Gil G., Dent P. Bile acids as regulatory molecules // J. Lipid Res. 2009, 50, 1509–1520.
18. Herbert Tilg, Patrice D Cani, Emeran A MayerGut microbiome and liver diseases //Gut, 2016 65:2035–2044. doi:10.1136/gutjnl-2016-312729
19. Ícaro Marcell Lopes Gomes Barreto, Adriano Henrique do Nascimento Rangel, Stela Antas Urbano, Joadilza da Silva Bezerra, Chiara Albano de Araújo Oliveira Equine milk and its potential use in the human diet//Food Sci. Technol, Campinas, 39(Suppl. 1): 1-7, June 2019
20. Jason M. Ridlon, Joao Marcelo Alves, Phillip B Hylemon and Jasmohan S Bajaj Cirrhosis, bile acids and gut microbiota/ Unraveling a complex relationship //Gut Microbes 4:5, 382–387; September/October 2013
21. Javier Fernandez, Puneeta Tandon, Jose Mensa, and Guadalupe Garcia-Tsao Antibiotic Prophylaxis in Cirrhosis: Good and Bad// Hepatology, Vol. 63, NO. 6, 2016. 2019-2031.
22. Jonsson G., Midtvedt A.C., Norman A., Midtvedt T. Intestinal microbial bile acid transformation in healthy infants // J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr. 1995, 20, 394–402.
23. Kakiyama G., Pandak W.M., Gillevet P.M. et al.Modulation of the fecal bile acid profile by gut microbiotain cirrhosis // J Hepatol 2013; 58(5):949-55.
24. Kakiyama G., Pandak W.M., Gillevet P.M., Hylemon P.B., Heuman D.M., Daita K. et al. Modulation of the fecal bile acid profile by gut microbiota in cirrhosis // J Hepatol 2013; 58:949-55; PMID:23333527; http://dx.doi.org/10.1016/j.jhep.2013.01.003
25. Li T., Apte U. Bile acid metabolism and signaling in cholestasis, inflammation and cancer // Adv Pharmacol. 2015; 74:263-302.
26. Li T., Chiang Y.L. Bile acids as metabolic regulators // CurrOpinGastroenterol. 2015; 31(2):159-65.
27. Lv L‐X, Fang D‐Q, Shi D, et al.Alterations and correlations of the gut microbiome, metabolism and immunity in patients with primary biliary cirrhosis // Environ Microbiol. 2016;18:2272‐2286.
28. Martin Kummen, Johannes R. Hov The gut microbial influence on cholestatic liver disease// Liver International. 2019;39:1186–1196. https://doi.org/10.1111/liv.14153
29. Midtvedt T. Microbial bile acid transformation // Am. J. Clin. Nutr. 1974, 27, 1341–1347.
30. Palmer A.C. Nutritionally mediated programming of the developing immune system // AdvNutr. 2011 Sep;2(5):377-95. Doi: 10.3945/an.111.000570. Epub 2011 Sep 6. Review.
31. Patel R., DuPont H.L. New approaches for bacteriotherapy: pre- biotics, new-generation probiotics, and synbiotics // Clin Infect Dis 2015;60(Suppl 2):S108–S121 [PubMed: 25922396]
32. Pahud J.J., Mach J.P. Equine secretory IgA and secretory component // Int Arch Allergy ApplImmunol. 1972;42(2):175-86.
33. Philippe GérardMetabolism of Cholesterol and Bile Acids by the Gut Microbiota // Pathogens 2014, 3, 14-24; doi:10.3390/pathogens3010014
34. Ridlon J.M., Kang D.J., Hylemon P.B. et al.Bile Acids and the Gut Microbiome // CurrOpinGastroenterol 2014;30(3):332-8.
35. Reiner Wiest, Agustin Albillos, Michael Trauner, Jasmohan S. Bajaj, Rajiv JalanTargeting the gut-liver axis in liver disease// Journal of Hepatology 2017 vol. 67 j 1084–1103
36. Schubert R., Kahle C., Kauf E., Hofmann J., Hubert I., Gruhn B., Jahreis G. Dietetic efficacy of mare's milk for patients with chronic inflammatory bowel diseases-clinical study // Ernährung, 2009. 33(7/8), 314-321.
37. Sercan Karav, Jaime Salcedo, Steven A. Frese, and Daniela Barile.Thoroughbred mare's milk exhibits a unique and diverse free oligosaccharide profile //FEBS OpenBio.2018 Jul 16;8(8):1219-1229. doi: 10.1002/2211-5463.12460. eCollection 2018 Aug.
38. Tang R., Wei Y., Li Y. et al. Gut microbial profile is altered in primary biliary cholangitis and partially restored after UDCA therapy // Gut.2018;67:534‐541.
39. Uniacke-Lowe et al. 2010. Equine milk proteins: Chemistry, structure and nutritional significance //Int Dairy JVolume 20, Issue 9, September 2010, Pages 609-629
40. Valiev A.G. Features of secondary immune response and status of nonspecific resistance of the rat, fed rations with mare's milk, rich in essential fatty acids. VoprPitan. 2001; 70(5):10-3. [in Russian].
41. Vallim de Aguiar T.Q., Tarling E.J., Edwards P.A. Pleiotropic Roles of Bile Acids in Metabolism // Cell Metabolism. 2013; 17(5):657-69.
Көрген адамдардың саны: 355
Мақалалар санаты:
Әдебиеттерге шолу
Библиографиялық сілтемелер
Жумабаева М.С., Досатаева Г.С., Шаймарданова Г.М.,Козина Л.В., Ткачев В.В. Біріншілік билиарлы холангит ауруына шалдыққан науқастардың саумал пайдалану барысындағы өтқышқылы және ішек микробиом метаболизмі // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2019. 5 (Т.21). Б. 37-44.Ұқсас жариялымдар:
ІШ АСУЫНЫҢ ЗАРАҚАТЫНДАҒЫ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЕМДЕУ ЛАПАРОСКОПИЯСЫ. ӘДЕБИЕТТЕРДІ ШОЛУ.
БІРІНШІЛІК БИЛИАРЛЫ ХОЛАНГИТІ БАР НАУҚАСТАРДЫҢ ӨМІР САПАСЫ МЕН ОНЫ БАҒАЛАУДЫҢ ӘДІСТЕРІ
БАУЫРДЫҢ ДӘРІЛІК-ИНДУКЦИЯЛАНҒАН ЗАҚЫМДАНУЫ ЖӘНЕ ГЕНДЕРЛІК АЙЫРМАШЫЛЫҚТАР
КӨП АҒЗАЛЫ ДИСФУНКЦИЯСЫ БАР НАУҚАСТАРДАҒЫ ИНТРААБДОМИНАЛЬДЫ ГИПЕРТЕНЗИЯ МЕН АСҚАЗАН-ІШЕК ЖОЛДАРЫНЫҢ ЗАҚЫМДАНУ МАРКЕРЛЕРІНІҢ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ
ЖЕДЕЛ КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМ МЕН КӨМІРСУЛАР АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫНЫҢ БАЙЛАНЫСЫ