ЕУРОПАДАҒЫ АУЫЗ СУДАҒЫ ҚОРҒАСЫННЫҢ ШОҒЫРЛАНУЫ ЖӘНЕ ЖҮРЕК-ҚАН ТАМЫРЛАРЫ АУРУЛАРЫНАН БОЛАТЫН ӨЛІМ-ЖІТІМ
Судың қатаңдығы, ауыз судағы қорғасынның концентрациясы (Pb) және Ұлыбритания мен Норвегиядағы жүрек-қан тамырлары ауруларынан болатын өлім арасындағы өзара байланыстарға қатысты эпидемиологиялық бақылау қорғасын осы күнге дейін танылғанға қарағанда, АҚШ пен 20-шы ғасырдың Еуропада жүректің ишемиялық ауруы індетінің дамуында анағұрлым маңызды рөл атқарады деп болжауға мүмкіндік береді.
Зерттеудің мақсаты қоршаған ортадағы қорғасын мен қан құрамының жүрек-қан тамырлары ауруларымен байланысы туралы әдебиеттерді шолу болды.
Материалдар мен әдістер. Тиісті ғылыми басылымдарды іздестіру дәлелді медицинаның деректер базасында (PubMed, CochraneLibrary), мамандандырылған іздеу жүйелерінде (GoogleScholar) жүргізілді. Келесі іздеу сүзгілері немесе қосу өлшемдері пайдаланылды: қоршаған ортадағы, ауыз судағы және азық-түлік өнімдеріндегі қорғасын көздерінің экологиялық зерттеулері, қорғасын патологиясы мен жүрек-қантамыр жүйесінің өзара байланысын, ауыз судың ағылшын тілінде жарияланған қаттылығын, мақалалардың толық нұсқаларын эпидемиологиялық зерттеу. Артықшылық жоғары әдіснамалық сападағы зерттеулерге (когорттық зерттеулер және әртүрлі дизайн зерттеулерінің шолулары) берілді, олар болмаған жағдайда көлденең зерттеулердің нәтижелері ескерілді.
Зерттеу келесі негізгі сөздерді іздеу арқылы алынды: ауыз су және қорғасын; жүрек-тамыр аурулары және қорғасын; өлім және қорғасын.
Нәтижелер. Қандағы қорғасын концентрациясы мен систолалық және диастолалық артериялық қысым, инсульт және инфаркт арасындағы корреляция анықталды. Pb уытты әсерлері судың қатаңдығы мен жүрек-тамыр өлімінің арасындағы байланысты түсіндіре алады.
Geir Bjørklund 5*
1 Тағамдық және экологиялық медицина бойынша Кеңес (CONEM),
Мо және Рана қ., Норвегия
1. Kumar Sharma R., Agrawal M., Marshall F. Heavy metal contamination of soil and vegetables in suburban areas of Varanasi, India // Ecotoxicol Environ Saf. 2007. №66. Р.258–266.
2. Tiwari K.K., Singh N.K., Patel M.P., Tiwari M.R., Rai U.N. Metal contamination of soil and translocation in vegetables growing under industrial wastewater irrigated agricultural field of Vadodara, Gujarat, India // Ecotoxicol Environ Saf. 2011. №74. Р. 1670–1677.
3. Ghosh A.K., Bhatt M.A., Agrawal H.P. Effect of long-term application of treated sewage water on heavy metal accumulation in vegetables grown in northern India. Environ Monit Assess. 2012. № 184. Р. 1025–1036.
4. Dheri G.S., Brar M.S., Malhi S.S. Heavy-metal concentration of sewage-contaminated water and its impact on underground water, soil and crop plants in alluvial soils of Northwestern India // Comm Soil Sci Plant Analysis. 2007. № 38. Р. 1353-1370.
5. Kaur S. Lead in the scales of cobras and wall lizards from rural and urban areas of Punjab, India. Sci Total Environ. 1988. №77. Р. 289-290.
6. Tutic A., Novakovic S., Lutovac M., Biocanin R., Ketin S., Omerovic N. The heavy metals in agrosystems and impact on health and quality of life // Open Access Maced J Med Sci. 2015. № 3. Р.345–355.
7. Underwood E. Trace Elements in Human Health and Disease. 4. Ed. New York: Academic Press, 1977.
8. Quaterman J. Lead. In: Mertz W (Ed.). Trace elements in human and animal nutrition. Vol 2, 5th edn. Orlando: Academic Press 1986; pp. 281–318.
9. Fullmer C.S. Intestinal calcium and lead absorption: effects of dietary lead and calcium // Environ Res. 1991. № 54. Р.159-169.
10. Bogden J.D., Gertner S.B., Christakos S., Kemp F.W., Yang Z., Katz S.R., Chu C. Dietary calcium modifies concentrations of lead and other metals and renal calbindin in rats. J Nutr. 1992. №122. Р.1351-1360.
11. Bogden J.D., Kemp F.W., Han S., Murphy M., Fraiman M., Czerniach D., Flynn C.J, Banua M.L., Scimone A., Castrovilly L. Dietary calcium and lead interact to modify maternal blood pressure, erythropoiesis, and fetal and neonatal growth in rats during pregnancy and lactation // J Nutr. 1995. №125. Р. 990-1002.
12. Yannai S., Sachs K.M. Absorption and accumulation of cadmium, lead and mercury from foods by rats // Food Chem Toxicol. 1993. №31. Р.351-355.
13. Ragan H.A. The bioavailability of iron, lead and cadmium via gastrointestinal absorption: a review // Sci Total Environ. 1998. № 28. Р. 317–326.
14. Shannon M., Graef J.W. Lead intoxication from lead-contaminated water used to reconstitute infant formula // Clin Pediatr (Phila). 1989. №28. Р.380-382.
15. Schümann K. [The toxicological estimation of the heavy metal content (Cd, Hg, Pb) in food for infants and small children]. [Article in German] Z Ernahrungswiss. 1990. № 29. Р.54-73.
16. Watt G.C., Britton A., Gilmour W.H., Moore M.R., Murray G.D., Robertson S.J., Womersley J. Is lead in tap water still a public health problem? An observational study in Glasgow // BMJ. 1996. № 313. Р.979-981.
17. Watt G.C., Britton A., Gilmour H.G., Moore M.R., Murray G.D., Robertson S.J. Public health implications of new guidelines for lead in drinking water: a case study in an area with historically high water lead levels // Food Chem Toxicol. 2000. № 38(1 Suppl). Р. S73-79.
18. Sherlock J.C., Ashby D., Delves H.T., Forbes G.I., Moore M.R., Patterson W.J, Pocock S.J., Quinn M.J., Richards W.N., Wilson T.S. Reduction in exposure to lead from drinking water and its effect on blood lead concentrations // Hum Toxicol. 1984. № 3. Р.383-392.
19. Sherlock J., Smart G., Forbes G.I., Moore M.R., Patterson W.J., Richards W.N., Wilson T.S. Assessment of lead intakes and dose-response for a population in Ayr exposed to a plumbosolvent water supply // Hum Toxicol. 1982. №1. Р.115-122.
20. Sherlock J.C., Quinn M.J. Relationship between blood lead concentrations and dietary lead intake in infants: the Glasgow Duplicate Diet Study 1979-1980 // Food Addit Contam. 1986. № 3. Р.167-176.
21. Moore M.R., Goldberg A., Meredith P.A., Lees R., Low R.A., Pocock S.J. The contribution of drinking water lead to maternal blood lead concentrations // Clin Chim Acta. 1979. № 95. Р. 129-133.
22. Pocock S.J., Shaper A.G., Walker M., Wale C.J., Clayton B., Delves T., Lacey R.F., Packham R.F., Powell P. Effects of tap water lead, water hardness, alcohol, and cigarettes on blood lead concentrations // J Epidemiol Community Health. 1983. №37. Р. 1-7.
23. Van Derslice J., Briscoe J. Environmental interventions in developing countries: interactions and their implications // American Journal of Epidemiology. 1995. №141(2). Р.135–144.
24. Esrey S.A. Water, waste, and well-being: A multicountry study // American Journal of Epidemiology. 1996. № 143(6). Р. 608–623.
25. Van Leeuwen F.X.R. Safe drinking water: The toxicologist's approach // Food and Chemical Toxicology. 2000. № 38(1). S51–S58.
26. Charrois J.W.A. Private drinking water supplies: Challenges for public health // Canadian Medical Association Journal. 2010. № 182(10). Р.1061–1064.
27. Gonzalez S., Lopez-Roldan R., Cortina J.L. Presence of metals in drinking water distribution networks due to pipe material leaching: A review // Toxicological and Environmental Chemistry. 2013. № 95(6). 870–889.
28. Paranthaman K., Harrison H. Drinking water incidents due to chemical contamination in England and Wales, 2006–2008 // Journal of Water and Health. 2010. №8(4). Р.735–740.
29. Järup L., Berglund M., Elinder C.G., Nordberg G., Vahter M. Health effects of cadmium exposure--a review of the literature and a risk estimate // Scand J Work Environ Health. 1998. № 24 (Suppl 1). Р. 1–51.
30. Pocock S.J., Shaper A.G., Cook D.G., Packham R.F., Lacey R.F., Powell P., Russell P.F. British Regional Heart Study: geographic variations in cardiovascular mortality, and the role of water quality // Br Med J. 1980. № 280. Р.1243-1249.
31. Pocock S.J., Shaper A.G., Ashby D., Delves H.T., Clayton B.E. The relationship between blood lead, blood pressure, stroke, and heart attacks in middle-aged British men // Environ Health Perspect. 1988. №78. Р. 23-30.
32. Weisskopf M.G., Jain N., Nie H. A prospective study of bone lead concentration and death from all causes, cardiovascular diseases, and cancer in the Department of Veterans Affairs Normative Aging Study // Circulation. 2009. № 120. Р. 1056–1064.
33. Stephens D., Diesing M. Towards Quantitative Spatial Models of Seabed Sediment Composition // PLoS One. 2015. № 10(11). e0142502.
34. Mellett C.L., Hodgson D., Plater A., Mau B., Selby I., Lang A. Denudation of the continental shelf between Britain and France at the glacial–interglacial timescale // Geomorphology (Amst). 2013. № 203. Р. 79–96.
35. Skoczyńska A., Gruber K., Belowska-Bień K., Mlynek V. Risk of cardiovascular diseases in lead-exposed workers of crystal glassworks. Part I. Effect of lead on blood pressure and lipid metabolism (in Polish) // Med Pr. 2007. № 58. Р. 475–483.
36. Apostoli P., Corulli A., Metra M., Dei Cas L. Lead and cardiopathy // Med Lav. 2004. № 95. Р.124–132.
37. Navas-Acien A., Guallar E., Silbergeld E.K., Rothenberg S.J. Lead exposure and cardiovascular disease—a systematic review // Environ Health Perspect. 2007. № 115. Р.472–482.
38. Poręba R., Gać P., Poręba M., Andrzejak R. Environmental and occupational exposure to lead as a potential risk factor for cardiovascular disease // Environ Toxicol Pharmacol. 2001. № 31. Р. 267–277.
39. Christophersen O.A. Sporelementer i norsk kosthold og deres helsemessige betyd¬ning. Utredning. [Trace elements in the Norwegian diet and their importance for health] [Book in Norwegian language written for the Norwegian National Nutrition Council], Oslo: Statens Ernæringsråd [Norwegian National Nutrition Council] 1983. 121 pages.
40. Lei Jiang, Pengcheng He, Jiyan Chen, Yong Liu, Dehui Liu, Genggeng Qin, Ning TanMagnesium Levels in Drinking Water and Coronary Heart Disease Mortality Risk: A Meta-Analysis Nutrients. 2016. № 8(1). Published online 2016 Jan 2.
41. Rapant S., Cvečková V., Fajčíková K., Sedláková D., Stehlíková B. Impact of Calcium and Magnesium in Groundwater and Drinking Water on the Health of Inhabitants of the Slovak Republic // Int J Environ Res Public Health. 2017. № 14(3). Р. 278.
42. Maheswaran R., Morris S., Falconer S., Grossinho A., Perry I., Wakefield J., Elliott P. Magnesium in drinking water supplies and mortality from acute myocardial infarction in north west // England Heart. 1999. № 82(4). Р. 455–460.
43. Leurs L., Schouten L.J., Mons M.N., Goldbohm R. A., Piet A. van den Brandt. Relationship between Tap Water Hardness, Magnesium, and Calcium Concentration and Mortalitydue to Ischemic Heart Disease or Stroke in the Netherlands // Environ Health Perspect. 2010. № 118(3). Р. 414–420.
44. Nerbrand C., Agréus L., Arvidsson Lenner., Nyberg P., Svärdsudd K. The influence of calcium and magnesium in drinking water and diet on cardiovascular risk factors in individuals living in hard and soft water areas with differences in cardiovascular mortality // BMC Public Health. 2003. № 3. Р. 21. Published online 2003 Jun 18.
45. Krauskopf K.B. Introduction to Geochemistry. 2nd Edition. Singapore: McGraw-Hill Book Company 1982.
46. Menke A., Muntner P., Batuman V., Silbergeld E.K., Guallar E. Blood lead below 0.48 micromol/L (10 microg/dL) and mortality among US adults // Circulation. 2006. № 114. Р.1388–1394.
47. Nawrot T.S., Staessen J.A. Low-level environmental exposure to lead unmasked as silent killer // Circulation. 2006. №114. Р.1347–1349.
48. Nawrot T.S., Thijs L., Den Hond E.M., Roels H.A., Staessen J.A. An epidemiological re-appraisal of the association between blood pressure and blood lead: a meta-analysis // J Hum Hypertens. 2002. № 16. Р.123–131.
49. Sun Y., Zhang H., Xing X., Zhao Z., He J., Li J., Chen J., Wang M., He Y. Lead promotes abnormal angiogenesis induced by CCM3 gene defects via mitochondrial pathway // J Dev Orig Health Dis. 2017. № 9. Р.182–190.
50. Feng L., Yang X., Asweto C.O., Wu J., Zhang Y., Hu H., Shi Y., Duan J., Sun Z. Low-dose combined exposure of nanoparticles and heavy metal compared with PM(2.5) in human myocardial AC16 cells // Environ Sci Pollut Res Int. 2017. № 24. Р. 27767–27777.
Көрген адамдардың саны: 244
Мақалалар санаты:
Әдебиеттерге шолу
Библиографиялық сілтемелер
Geir Bjørklund Еуропадағы ауыз судағы қорғасынның шоғырлануы және жүрек-қан тамырлары ауруларынан болатын өлім-жітім // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2019. 6 (Т.21). Б. 5-10.Ұқсас жариялымдар:
ІШ АСУЫНЫҢ ЗАРАҚАТЫНДАҒЫ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЕМДЕУ ЛАПАРОСКОПИЯСЫ. ӘДЕБИЕТТЕРДІ ШОЛУ.
БІРІНШІЛІК БИЛИАРЛЫ ХОЛАНГИТІ БАР НАУҚАСТАРДЫҢ ӨМІР САПАСЫ МЕН ОНЫ БАҒАЛАУДЫҢ ӘДІСТЕРІ
БАУЫРДЫҢ ДӘРІЛІК-ИНДУКЦИЯЛАНҒАН ЗАҚЫМДАНУЫ ЖӘНЕ ГЕНДЕРЛІК АЙЫРМАШЫЛЫҚТАР
КӨП АҒЗАЛЫ ДИСФУНКЦИЯСЫ БАР НАУҚАСТАРДАҒЫ ИНТРААБДОМИНАЛЬДЫ ГИПЕРТЕНЗИЯ МЕН АСҚАЗАН-ІШЕК ЖОЛДАРЫНЫҢ ЗАҚЫМДАНУ МАРКЕРЛЕРІНІҢ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ
ЖЕДЕЛ КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМ МЕН КӨМІРСУЛАР АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫНЫҢ БАЙЛАНЫСЫ