ИНСУЛЬТ БОЙЫНША ЖЕДЕЛ ЖӘРДЕМ ШАҚЫРУЛАРЫН ТАЛДАУЫ
Кіріспе: Жедел инсульт бүкіл әлемде мүгедектік пен өлімнің басты себептерінің бірі болып табылады. ДДСҰ мәліметтері бойынша инсульт екінші орында. Ми қан айналымының жедел бұзылуында тиімді медициналық көмек көрсету үшін негізгі кезең (ЖЖМК) емдеуге дейінгі кезең болып табылады.
Мақсаты: Медициналық жедел жәрдем инсультқа қатысты жылдың, аптаның ,тәуліктің күндерінің шақырулар санына байланысты зерттеу.
Материалдары мен әдістері: Жедел медициналық жәрдем және сақтау бригадаларының жұмысын ұйымдастыру үшін Семей қаласының Жедел медициналық жәрдем станциясы пайдаланатын "Көмек 103" автоматтандырылған басқару жүйесінің деректер базасын ретроспективті талдау және жедел медициналық жәрдем бригадаларын шақыру туралы ақпарат 2017 жылғы 1 қыркүйектен бастап 2018 жылғы 31 тамыз аралығы.
Зерттелетін айнымалылар: шақыру күні, уақыты, жедел жәрдем бригадасы жұмысының ұзақтығы, жынысы, жасы, шақыру нәтижесі, маусымдылығы.
Сандық айнымалылардың екі тобын салыстыру үшін Манна-Уитни критерийі қолданылды. Номиналды деректерді статистикалық талдау үшін х2 Пирсон қолданылды. Р <0,05 мәні статистикалық маңызды деңгей үшін қабылданды.
Нәтижелері: Дүйсенбі инсульт үшін жедел жәрдем шақыруының статистикалық маңызды болды, таңертеңгі 10-дан күндізгі қоңыраулар үшін ең көп уақыт болды. Көктем мен жаз мезгілдік шақыруларда бөлуде басым болды.
Қорытынды: Анықталған үлгілер қосымша терең зерттеуді қажет етеді және инсультпен ауыратын науқастарға шұғыл көмек көрсету тиімділігін арттыруда пайдалы болуы мүмкін.
Аскар М. Абильтаев1, https://orcid.org/0000-0003-4127-2347,
Асхат Т. Шалтынов1, http://orcid.org/0000-0001-5387-3356,
Бакытжан Е. Конабеков1, https://orcid.org/0000-0003-0844-3407,
Улжан С. Джамединова1, http://orcid.org/0000-0003-1671-289X,
Николай В. Мантлер2,
Гаухар Т. Мансурова2,
Аян О. Мысаев1, http://orcid.org/0000-0001-7332-4856
1 КеАҚ «Семей медицина университеті», Семей қ., Қазақстан Республикасы;
2 ШҚО Денсаулық сақтау Басқармасының «Семей қаласының жедел шұғыл медициналық жәрдем станциясы» ҚКМК,
Семей қ., Қазақстан Республикасы.
1. Мухаметзянов А.М., Зиганшин М.М., Киреева Э.Ф. Динамика вызовов скорой медицинской помощи при острых нарушениях мозгового кровообращения // Фундаментальные исследования. 2014. Т. 7. № 5. С. 1002–1005.
2. Хаснулин В.И., Воевода М.И., Артамонова М.В. Зависимость частоты вызовов скорой помощи к пациентам с гипертоническими кризами, инфарктами миокарда, острыми нарушениями мозгового кровообращения от сочетанного действия температуры воздуха, атмосферного давления и геомагнитных возмущений в г. Новосибирск // Современные проблемы науки и образования. 2015. Т. 4. С.406
3. Ashraf V.V., Maneesh M., Praveenkumar R., Saifudheen K., Girija A.S. Factors delaying hospital arrival of patients with acute stroke // Ann. Indian Acad. Neurol. 2015. Ch.18. №2. pр.162-166.
4. Bahonar A., Khosravi A., Khorvash F., Maracy M., Saadatnia M. Seasonal and Monthly Variation in Stroke and its Subtypes-10 Year Hospital-Based Study // Mater. Socio Medica. 2017. Ch.29. № 2. p. 119.
5. Benjamin E.J., Muntner P., Alonso A., Bittencourt M.S., Callaway C.W., Carson A.P., Chamberlain A.M., Chang A.R. et al. Heart Disease and Stroke Statistics-2019 Update: A Report From the American Heart Association // Circulation. 2019. Ch.139. №10 p. е56-e528.
6. Elliott W.J. Circadian variation in the timing of stroke onset: A meta-analysis // Stroke. 1998. Ch.29. №5 p. 992-996.
7. Emberson J., Lees K., Lyden P., Blackwell L., Albers G., Bluhmki E., Brott T., Cohen G. et al. Effect of treatment delay, age, and stroke severity on the effects of intravenous thrombolysis with alteplase for acute ischaemic stroke: A meta-analysis of individual patient data from randomised trials // Lancet. 2014. Ch.384. №9958. p. 1929-1935.
8. Jakovljević D. Day of the week and ischemic stroke: Is it Monday high or Sunday low? // Stroke. 2004. Ch.35 №9 p. 2089-2093.
9. Jin H., Zhu S., Wei J.W., Wang J., Liu M., Wu Y., Wong L.K., Cheng Y., Xu E., Yang Q., Anderson C.S., Huang Y. Factors associated with prehospital delays in the presentation of acute stroke in urban China. // Stroke. 2012. Ch.43. №2 p.362-370.
10. Johnson C.O. et al. Global, regional, and national burden of stroke, 1990–2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016 // Lancet Neurol. 2019. Ch.18. №5 p.439-458.
11. Kamel H., Navi B.B., Fahimi J. National trends in ambulance use by patients with stroke, 1997-2008 // JAMA - J. Am. Med. Assoc. 2012. Ch.307. №10 p. 1026 - 1028.
12. Kelly-Hayes M., Wolf P.A., Kase C.S., Brand F.N., McGuirk J.M., D'Agostino R.B. Temporal patterns of stroke onset: The framingham study // Stroke. 1995. Ch.26. №8 p.1343-1347.
13. Lacy C., Suh D., Bueno M., Kostis J. Delay in presentation and evaluation for acute stroke: Stroke time registry for outcomes knowledge and epidemiology (S.T.R.O.K.E.) // Stroke. 2001. Ch.32 №1 p. 63-69.
14. Marler J., Price T., Clark G., Muller J., Robertson T., Mohr J., Hier D., Wolf P., Caplan L., Foulkes M. Morning increase in onset of ischemic stroke 284 // Stroke. 1989. Ch.20. № 0039–2499 (Print). p. 473–476.
15. Mosley I., Nicol M., Donnan G., Patrick I., Dewey H. Stroke symptoms and the decision to call for an ambulance // Stroke. 2007. Ch.38 №2. p. 361-366.
16. Mosley I., Nicol M., Donnan G., Patrick I., Kerr F., Dewey H. The impact of ambulance practice on acute stroke care // Stroke. 2007. Ch.38. №10. p. 2765-2770.
17. Oberg A, .Ferguson J., McIntyre L., Horner R. Incidence of stroke and season of the year: Evidence of an association // Am. J. Epidemiol. 2000. Ch.152 №.6 p.558-564.
18. Rothwell P., Wroe S., Slattery J., Warlow C. Is stroke incidence related to season or temperature? // Lancet. 1996. Ch.347 №.9006 p. 934-936.
19. Shigematsu K., Watanabe Y., Nakano H. Weekly variations of stroke occurrence: An observational cohort study based on the Kyoto Stroke Registry, Japan // BMJ Open. 2015. Ch.5. №3. p. 1-6.
20. Takizawa S., Shibata T., Takagi S., Kobayashi S. Seasonal Variation of Stroke Incidence in Japan for 35631 Stroke Patients in the Japanese Standard Stroke Registry, 1998-2007 // J. Stroke Cerebrovasc. Dis. 2013. Ch.22. №1. p. 36-41.
21. Turin T.C., Kita Y., Murakami Y., Rumana N., Sugihara H., Morita Y., Tomioka N., Okayama A., Nakamura Y., Abbott R.D., Ueshima H. Higher stroke incidence in the spring season regardless of conventional risk factors: Takashima Stroke Registry, Japan, 1988-2001 // Stroke. 2008. Ch.39. №3. p. 745-52.
References:
1. Mukhametzyanov A.M., Ziganshin M.M., Kireeva E.F. Dinamika vyzovov skoroy meditsinskoy pomoshchi pri ostrykh narusheniyakh mozgovogo krovoobrashcheniya [The dynamics of emergency calls in acute cerebrovascular accidents]. Fundamental'nye issledovaniya [Basic research]. 2014. T. 7. № 5. p. 1002–1005. [in Russian]
2. Khasnulin V.I., Voevoda M.I., Artamonova M.V. Zavisimost' chastoty vyzovov skoroy pomoshchi k patsientam s gipertonicheskimi krizami, infarktami miokarda, ostrymi narusheniyami mozgovogo krovoobrashcheniya ot sochetannogo deystviya temperatury vozdukha, atmosfernogo davleniya i geomagnitnykh vozmushcheniy v g. Novosibirsk [The dependence of the frequency of emergency calls to patients with hypertensive crises, myocardial infarction, acute cerebrovascular accident on the combined effects of air temperature, atmospheric pressure and geomagnetic disturbances in Novosibirsk]. Sovremennye problemy nauki i obrazovaniya [Modern problems of science and education]. 2015. T. 4. p.406 [in Russian]
3. Ashraf V.V., Maneesh M., Praveenkumar R., Saifudheen K., Girija A.S. Factors delaying hospital arrival of patients with acute stroke. Ann. Indian Acad. Neurol. 2015. Ch.18. №2 p.162-166.
4. Bahonar A., Khosravi A., Khorvash F., Maracy M., Saadatnia M. Seasonal and Monthly Variation in Stroke and its Subtypes-10 Year Hospital-Based Study. Mater. Socio Medica. 2017. Ch.29. № 2. p. 119.
5. Benjamin E.J., Muntner P., Alonso A., Bittencourt M.S., Callaway C.W., Carson A.P., Chamberlain A.M., Chang A.R. et al. Heart Disease and Stroke Statistics-2019 Update: A Report From the American Heart Association. Circulation. 2019. Ch.139. №10 p. e56-e528.
6. Elliott W.J. Circadian variation in the timing of stroke onset: A meta-analysis. Stroke. 1998. Ch.29. №5 p. 992-996.
7. Emberson J., Lees K., Lyden P., Blackwell L., Albers G., Bluhmki E., Brott T., Cohen G., et al. Effect of treatment delay, age, and stroke severity on the effects of intravenous thrombolysis with alteplase for acute ischaemic stroke: A meta-analysis of individual patient data from randomised trials. Lancet. 2014. Ch.384. №9958. p. 1929-1935.
8. Jakovljević D. Day of the week and ischemic stroke: Is it Monday high or Sunday low? Stroke. 2004. Ch.35 №9 p. 2089-2093.
9. Jin H., Zhu S., Wei J.W., Wang J., Liu M., Wu Y., Wong L.K., Cheng Y., Xu E., Yang Q., Anderson C.S., Huang Y. Factors associated with prehospital delays in the presentation of acute stroke in urban China. Stroke. 2012. Ch.43. №2 p.362-370.
10. Johnson C.O. et al. Global, regional, and national burden of stroke, 1990–2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. Lancet Neurol. 2019. Ch.18. №5 p.439-458.
11. Kamel H., Navi B.B., Fahimi J. National trends in ambulance use by patients with stroke, 1997-2008. JAMA - J. Am. Med. Assoc. 2012. Ch.307. №10 p. 1026 - 1028.
12. Kelly-Hayes M., Wolf P.A., Kase C.S., Brand F.N., McGuirk J.M., D'Agostino R.B. Temporal patterns of stroke onset: The framingham study. Stroke. 1995. Ch.26. №8 p.1343-1347.
13. Lacy C., Suh D., Bueno M., Kostis J. Delay in presentation and evaluation for acute stroke: Stroke time registry for outcomes knowledge and epidemiology (S.T.R.O.K.E.). Stroke. 2001. Ch.32 №1 p. 63-69.
14. Marler J., Price T., Clark G., Muller J., Robertson T., Mohr J., Hier D., Wolf P., Caplan L., Foulkes M. Morning increase in onset of ischemic stroke 284. Stroke. 1989. Ch.20. № 0039–2499 (Print). p. 473–476.
15. Mosley I., Nicol M., Donnan G., Patrick I., Dewey H. Stroke symptoms and the decision to call for an ambulance. Stroke. 2007. Ch.38 №2. p. 361-366.
16. Mosley I., Nicol M., Donnan G., Patrick I., Kerr F., Dewey H. The impact of ambulance practice on acute stroke care. Stroke. 2007. Ch.38. №10. p. 2765-2770.
17. Oberg A., Ferguson J., McIntyre L., Horner R. Incidence of stroke and season of the year: Evidence of an association. Am. J. Epidemiol. 2000. Ch.152 №.6 p.558-564.
18. Rothwell P., Wroe S., Slattery J., Warlow C. Is stroke incidence related to season or temperature? Lancet. 1996. Ch.347 №.9006 p. 934-936.
19. Shigematsu K., Watanabe Y., Nakano H. Weekly variations of stroke occurrence: An observational cohort study based on the Kyoto Stroke Registry, Japan. BMJ Open. 2015. Ch.5. №3. p. 1-6.
20. Takizawa S., Shibata T., Takagi S., Kobayashi S. Seasonal Variation of Stroke Incidence in Japan for 35631 Stroke Patients in the Japanese Standard Stroke Registry, 1998-2007. J. Stroke Cerebrovasc. Dis. 2013. Ch.22. №1. p. 36-41.
21. Turin T.C., Kita Y., Murakami Y., Rumana N., Sugihara H., Morita Y., Tomioka N., Okayama A., Nakamura Y., Abbott R.D., Ueshima H. Higher stroke incidence in the spring season regardless of conventional risk factors: Takashima Stroke Registry, Japan, 1988-2001. Stroke. 2008. Ch.39. №3. p. 745-52.
Көрген адамдардың саны: 345
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Абильтаев А.М., Шалтынов А.Т., Конабеков Б.Е., Джамединова У.С., Мантлер Н.В., Мансурова Г.Т., Мысаев А.О. Инсульт бойынша жедел жәрдем шақыруларын талдауы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2019. 6 (Т.21). Б. 34-40.Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ