ҚАЗАҚ ҰЛТЫНЫҢ ӨКІЛДЕРІНДЕ ГИПЕРИНСУЛИНЕМИЯ ЖИІЛІГІН БАҒАЛАУ
Кіріспе: Гиперинсулинемия кез-келген жаста кездесуі мүмкін және бірқатар функциялық немесе патологиялық жағдайлар, аурулар дамуы мүмкіндігін жоғарлауына әкелуі мүмкін метаболизмдік аурулардың белгілі негізгі факторларына жатады. Инсулинге сезімталдықтың төмендеуі, ең алдымен, бауырға, бұлшықеттерге және май тіндеріне әсер етеді. Инсулинорезистенттілік 2 типті қант диабеті басталмай тұрып бірнеше жыл бұрын дамиды, ол семіздікпен, абдоминалды семіздікпен байланысты, бірақ ол артериялық гипертензиясы бар арық адамдарда да кездесуі мүмкін.
Мақсаты: Қазақ популяциясында гиперинсулинемия жиілігін зерттеу.
Материалдар мен әдістер: Зерттеу көлденең бір мезгілді. 18-65 жас аралығындағы қазақ ұлт өкілдеріне сауалнама жүргізілді. Зерттеуге енгізу критерийі - 18-65 жас аралығындағы еркек пен әйел жынысты қазақ ұлт өкілдері. Зерттеуге енгізбеу критерийлеріне қатерлі ісіктері бар; декомпенсация жағдайында жүрек не/және бүйрек жетіспеушілігі бар науқас адамдар, жүктілік; лактация. Зерттеу объектісіне әртүрлі жас топтарындағы зерттеуге енгізу критерийіне сәйкес қазақ популяциясының дені сау өкілдері жатты.
Нәтижелер: Біздің зерттеуде абдоминалды семіздік қазақ әйелдерінде қазақ еркектеріне қарағанда жиі кездесті. Гиперинсулинемия алкоголь қолданатын адамдарда жиі кездесті. Алкоголь қолданатын адамдарда гиперинсулинемия даму мүмкіндігі алкоголь қолданбайтын адамдармен салыстырғанда 2,3 есе жоғары (ДИ 95%:0,99-5,41) болды. Біздің зерттеуде инсулин деңгейі жыныспен, ДСИ көрсеткішімен, бел ауқымымен, темекі шегумен, физикалық күш түсулермен байланысты болмады. Науқастардың жасы ДСИ мен бел ауқымы көрсеткіштерімен айқын корреляциялық байланыста болды (rS=0,7; p=0,0001).
Тұжырымдар: Сонымен, алкогольді қолдану гиперинсулинемия даму мүмкіндігін арттыруы мүмкін.
Айжан Т. Шаханова1, http://orcid.org/0000-0001-8214-8575
Зауреш К. Жумадилова1, http://orcid.org/0000-0001-6211-6154
Алида Ш. Каскабаева1, http://orcid.org/0000-0002-5184-214X
Мадина Р. Мадиева1, https://orcid.org/0000-0001-6431-9713
Дина Жамбылова 1, Карина Кажмуратова 1, Эльмира Жумашева1,
Диана Каирбекова 1, Диана Бакибаева 1, Дана Камаданова1
1 «Семей медицина университеті» КеАҚ,
Семей қ., Қазақстан Республикасы.
1. Блажко А.С., Переверзев В.А. Инсулинемия при различных физиологических состояниях у молодых женщин, употребляющих алкоголь // Сборник научных статей, посвящ. 100-летию каф. норм. анатомии УО «Белорусский государственный медицинский университет» «Инновации и актуальные проблемы морфологии», Минск, Респ. Беларусь,. 2021. C. 44–49.
2. Гржибовский А.М. Типы данных, проверка распределения и описательная статистика // Экология человека. 2008. № 01. C. 52–58.
3. Жданкина Н.В. Влияние гиперинсулинемии на морфофункциональное состояние миокарда у молодых пациентов с абдоминальным ожирением // Медицинский альманах. 2020. № 64 (3). C. 76–81.
4. Шаханова А.Т. Оценка частоты и характера изменений уровня аполипопротеина В, липидного и углеводного обменов у лиц казахской национальности // Astana Medical Journal. 2020. №2 (104). C. 238–245.
5. Catapano A. 2016 ESC/EAS Guidelines for the Management of Dyslipidaemias // European Heart Journal. 2016. Т. 37. № 39. Р. 2999–3058.
6. Dedov I. Type 2 diabetes and metabolic syndrome: identification of the molecular mechanisms, key signaling pathways and transcription factors aimed to reveal new therapeutical targets // Diabetes mellitus. 2018. № 5 (21). Р. 364–375.
7. Erina A.M. Hormonal determinants of prehypertension in a random sample of St. Petersburg residents: data from the ESSE-RF study // Russian Journal of Cardiology. 2021. № 5 (26). Р. 4381.
8. Erion K.A., Corkey B.E. Hyperinsulinemia: a Cause of Obesity? // Current obesity reports. 2017. № 2 (6). Р. 178–186.
9. Hegde V., Dhurandhar N. Hyperinsulinemia or Insulin Resistance: What Impacts the Progression of Alzheimer’s Disease? // Journal of Alzheimer’s Disease. 2019. № s1 (72). Р. 71–79.
10. Lechner K. High-Risk Atherosclerosis and Metabolic Phenotype: The Roles of Ectopic Adiposity, Atherogenic Dyslipidemia, and Inflammation // Metabolic Syndrome and Related Disorders. 2020. № XX (XX). Р. 176–185.
11. North S., Zinn C. Hyperinsulinemia during pregnancy across varying degrees of glucose tolerance: An examination of the Kraft database // The journal of obstetrics and gynaecology research. 2021. № 5 (47). Р. 1719–1726.
12. Pavlovskaya E. Dynamics of lipid and carbohydrate metabolism in the treatment of obesity in children and adolescents // Pediatria. Journal named after G.N. Speransky. 2019. № 1 (98). Р. 108–115.
13. Petrie J., Guzik T. Diabetes, Hypertension, and Cardiovascular Disease: Clinical Insights and Vascular Mechanisms // Canadian Journal of Cardiology. 2018. № 5 (34). Р. 575–584.
14. Wang Y. Different lipid profiles, insulin sensitivity, and insulin resistance among Han, Uygur, and Kazak men with normal glucose tolerance in Xinjiang, China // Lipids in Health and Disease. 2018. № 209 (17). Р. 1–7.
15. Williams B. 2018 Practice Guidelines for the management of arterial hypertension of the European Society of Cardiology and the European Society of Hypertension // Journal of Hypertension. 2018. № 12 (36). Р. 1953–2041.
16. Williams K., Wu X. Imbalanced insulin action in chronic over nutrition: Clinical harm, molecular mechanisms, and a way forward // Atherosclerosis. 2016. (247). Р. 225–82.
17. Yan Y. Association of Insulin Resistance with Glucose and Lipid Metabolism : Ethnic Heterogeneity in Far Western China // Mediators of Inflammation. 2016. Р. 1–8.
References:
1. Blazhko A.S., Pereverzev V.A. Insulinemiya pri razlichnykh fiziologicheskikh sostoyaniyakh u molodykh zhenshhin, upotreblyayushhikh alkogol' [Indices of insulin sensitivity and insulin resistance in various physiological conditions in young women who consume alcohol in a low-risk mode]. Sbornik nauchnykh statei, posvyashh. 100-letiyu kaf. norm. anatomii UO «Belorusskii gosudarstvennyi meditsinskii universitet» «Innovatsii i aktual'nye problemy morfologii» [Innovations and actual problems of morphology]. Minsk, Resp. Belarus',. 2021. C. 44–49. [in Russian]
2. Grzhibovskij A.M. Tipy dannykh, proverka raspredeleniya i opisatel'naya statistika [Data types, distribution testing, and descriptive statistics]. Ekologiya cheloveka [Human ecology]. 2008. № 01. C. 52–58. [in Russian]
3. Zhdankina N.V. Vliyanie giperinsulinemii na morfofunktcional'noe sostoyanie miokarda u molodykh patsientov s abdominal'nym ozhireniem [Influence of hyperinsulinemia on the morphofunctional state of the myocardium in young patients with abdominal obesity]. Meditsinskii al'manakh [Medical Almanac]. 2020. № 64 (3). C. 76–81. [in Russian]
4. Shahanova A.T. Otsenka chastoty i kharaktera izmenenii urovnya apolipoproteina V, lipidnogo i uglevodnogo obmenov u lits kazakhskoi natsional'nosti [Assessment of the frequency and nature of changes in the level of apolipoprotein b, lipid and carbohydrate metabolism in Kazakhs]. Astana Medical Journal [Astana Medical Journal ]. 2020. №2 (104). C. 238–245. [in Russian]
Көрген адамдардың саны: 93
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Шаханова А.Т., Жумадилова З.К., Каскабаева А.Ш., Мадиева М.Р., Жамбылова Д., Кажмуратова К., Жумашева Э., Каирбекова Д., Бакибаева Д., Камаданова Д. Қазақ ұлтының өкілдерінде гиперинсулинемия жиілігін бағалау // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2022. 5(Т.24). Б. 82-88. doi 10.34689/SH.2022.24.5.011Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ