СОЗЫЛМАЛЫ В ГЕПАТИТІ БАР НАУҚАСТАРДЫҢ СИПАТТАМАЛАРЫН РЕТРОСПЕКТИВТІ ТАЛДАУ
Кіріспе. В гепатиті вирусынан туындаған инфекция кең таралған, дамып келеді, сондықтан жаһандық проблеманы тудырады. Инфекция цирроз мен бауыр қатерлі ісігінен өлу қаупі жоғары созылмалы түрге айналуы мүмкін. Қазақстан осы инфекцияның таралуы бойынша эндемиясы жоғары ел болып табылады.
Мақсаты: Созылмалы В гепатиті бар науқастардың негізгі демографиялық, клиникалық, зертханалық, серологиялық сипаттамаларын анықтау.
Материалдар мен әдістері. Бұл ретроспективті когорттық зерттеу созылмалы В гепатиті бар 239 науқастардың медициналық жазбаларын қолдана отырып жүргізілді. Пациенттердің келесі сипаттамасы ескерілді: демографиялық және клиникалық-зертханалық ерекшеліктері, қауіп факторлары және вирусқа қарсы емдеу.
Нәтижелері. Біздің ортамыздағы созылмалы В гепатиті негізінен некеде тұрған, білімді, орта жастағы жұмыс істейтін адамдарда кездеседі. Холециститтің, панкреатиттің, бронхиттің созылмалы түрлерінің таралуы жасына қарай өсті (р<0,001). Еркек пациенттерде бастапқы деңгейде (57,5 (31,48-95,8) бірлік/л) және бақылау кезінде (6 ай, 12 ай, 18 ай және 84 айдан кейін) қан сарысуындағы alt деңгейі жоғары болды. HBsAg деңгейінің төмендеуі бастапқы деңгейден бастап және бақылау кезінде байқалды. Ерлер мен әйелдер арасында 18 айдан кейін HBsAg-да айтарлықтай айырмашылық бар, сәйкесінше 3,80 (3,12-6,42) логарифмдік МЕ/мл және 2,79 (1,76-3,28) логарифмдік МЕ/мл (р<0,05). Пациенттердің көпшілігі стоматологиялық емдеуден (90%), хирургиялық операциялардан (59,83%), атап айтқанда аппендэктомиядан және гинекологиялық араласудан өтті. Пациенттердің 26,8% және 23,43% сәйкесінше ерте балалық шақта косметикалық процедуралар мен А гепатитін бастан өткерді.
Тұжырымдар: Созылмалы В гепатиті бар науқастың портреті қалыптасты. Бұл науқастарды басқару кезінде жасын, жынысын, қатар жүретін ауруларын және қауіп факторларын ескеру қажет. Пациенттердің сипаттамалары қауіпті топтарды уақтылы диагностикалау мен қалыптастырудың, сондай-ақ пациентті емдеу мен олардың міндеттемелерінің маңызды кілттерінің бірі болуы мүмкін. Бұл деректер жалпы халық арасында алдын алу шараларын әзірлеу кезінде маңызды болуы мүмкін.
Сания Б. Саусакова1, https://orcid.org/0000-0003-0394-5117
Асия K. Тургамбаева1, https://orcid.org/0000-0002-2300-0105
Жандула Накипов1, https://orcid.org/0000-0001-5528-693X
Гаухар Даулетова1, https://orcid.org/0000-0002-1621-8149
Карлыгаш С. Тебенова2, https://orcid.org/0000-0003-0648-7828
1 ҚеАҚ «Астана медицина университеті», Қоғамдық денсаулық және менеджмент кафедрасы,
Астана қ., Қазақстан Республикасы;
2 Е.А. Букетов атындағы Қарағанды университеті, Арнайы және инклюзивті білім беру кафедрасы, Қарағанды қ., Қазақстан Республикасы.
1. Alghamdi A.S., Alothmani H.S., Mogharbel M. et al. Clinical Characteristics of Hepatitis B Virus Patients After Switching to Tenofovir Alafenamide Fumarate: A Retrospective Observational Study // Cureus. 2020. 12(9):e10380. DOI: 10.7759/cureus.10380. PMID: 33062501; PMCID: PMC7550005.
2. Ali K.M., Haider M.S., Nusrat B. et al. Demographics, Biochemical Characteristics, and Phases of Chronic Hepatitis B Virus Infection: Retrospective Analysis From a Secondary Care Setup // Cureus. 2021. 13(7):e16558. DOI: 10.7759/cureus.16558. PMID: 34430162; PMCID: PMC8380003.
3. Baig S. Gender disparity in infections of Hepatitis B virus // J Coll Physicians Surg Pak. 2009. 19(9):598-600. PMID: 19728952.
4. Bao X., Guo J., Xiong F. et al. Clinical characteristics of chronic hepatitis B cured by peginterferon in combination with nucleotide analogs // Int J Infect Dis. 2020. 96:562-566. DOI: 10.1016/j.ijid.2020.05.041. Epub 2020 May 29. PMID: 32474201.
5. Bektayeva R.R., Bekenova F.K. et al. Epidemiological aspects of chronic viral hepatitis B in various regions of the Republic of Kazakhstan // Medicine (Almaty). 2017. 9 (183):109-113.
6. Berkinbayev S.F., Dzhunusbekova G.A., Nersesov A.V. et al. Prevalence of viral hepatitis among residents of Almaty city and Almaty region // Medicine (Almaty). 2017. 8 (182):41-46.
7. Chan H.L., Thompson A., Martinot-Peignoux M. et al. Hepatitis B surface antigen quantification: Why and how to use it in 2011 – A core group report // J Hepatol. 2011. 55:1121–31. doi:10.1016/jhep.2011.06.006.
8. Dakhil N., Junaidi O., Befeler A.S. Chronic viral hepatitis // Mo Med. 2009. 06(5):361-5.
9. Department of Public Health Protection. Annual report // Astana: Informburo. 2019. 1 р.
10. European Association for the Study of the Liver. EASL 2017 clinical practice guidelines on the management of hepatitis B virus infection // J Hepatol. 2017. 67:370–98.
11. Gu J., Yu G., Zhang X. et al. Cross-sectional retrospective analysis of clinical characteristics of chronic hepatitis B patients with oral antiviral treatment in eastern China // Virol J. 2021. 18(1):19. DOI: 10.1186/s12985-021-01491-6. PMID: 33441170; PMCID: PMC7805123.
12. Hamida M.E., Raja S.M., Seyoum Y. et al. Prevalence of chronic hepatitis B phases in Eritrean patients: a laboratory-based cross-sectional study // BMC Gastroenterol. 2021. 21(1):198. DOI: 10.1186/s12876-021-01789-3. PMID: 33933017; PMCID: PMC8088660.
13. Hui C.K., Leung N., Yuen S.T., et al. Natural history and disease progression in Chinese chronic hepatitis B patients in immune-tolerant phase // Hepatology. 2007. 46:395–401.
14. IBM Corp. Released 2015. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 23.0 // Armonk, NY: IBM Corp.
15. Liang X., Bi S., Yang W., Wang L. et al. Reprint of: Epidemiological serosurvey of Hepatitis B in China —Declining HBV prevalence due to Hepatitis B vaccination // Vaccine. 2013. 31:J21–J8. DOI:10.1016/j.vaccine.2013.08.012 PMID: 23948229.
16. Liaw Y.F., Leung N., Guan R. et al. Asian-Pacific consensus statement on the management of chronic hepatitis B: a 2005 update // Liver Int. 2005. 25:472–89.
17. Liaw Y.F. Asia-Pacific Steering Committee Members. Chronic hepatitis B: treatment alert // Liver Int. 2006. 26:47–58.
18. Liu WC, Liu QY. Molecular mechanisms of gender disparity in hepatitis B virus-associated hepatocellular carcinoma // World J Gastroenterol. 2014. 20(20):6252-61.doi: 10.3748/wjg.v20.i20.6252. PMID: 24876746; PMCID: PMC4033463.
19. Lok A.S., Mc Mahon B.J. Chronic hepatitis B // Hepatology. 2007. 45:507–39.
20. Lu J.B., Cai S.H., Pan Y.H., Yun J.P. Altered epidermal fatty acid-binding protein expression in hepatocellular carcinoma predicts unfavorable outcomes // Cancer Manag Res. 2018. 10:6275-6284. DOI:10.2147/CMAR.S181555.
21. Nersesov A., Gusmanov A., Crape B. et al. Seroprevalence and risk factors for hepatitis B and hepatitis C in three large regions of Kazakhstan // PLoS ONE. 2021. 16(12):e0261155. DOI:10.1371/journal.pone.0261155.
22. Nguyen M.H., Lim J.K., Burak Ozbay A. et al. Advancing age and comorbidity in a US insured populationbased cohort of patients with chronic hepatitis B // Hepatology. 2019. 69(3):959–73.
23. Ormeci A., Aydın Y., Sumnu A. et al. Predictors of treatment requirement in HBeAg-negative chronic hepatitis B patients with persistently normal alanine aminotransferase and high serum HBV DNA levels // Int J Infect Dis. 2016. 52:68-73. DOI: 10.1016/j.ijid.2016.09.007. Epub 2016 Sep 9. PMID: 27619844.
24. Ospanova E.N., Amantay Y., Imanova D.N. et al. Background of hepatitis B focal infection rise among immunized population // Life Science Journal. 2014. 11 (4):294–6.
25. Ott J., Stevens G., Groeger J., Wiersma S. Global epidemiology of hepatitis B virus infection: new estimates of age-specific HBsAg seroprevalence and endemicity // Vaccine. 2012. 30(12):2212–9. DOI:10.1016/j.vaccine.2011.12.116 PMID: 22273662.
26. Poorolajal J., Majdzadeh R. Prevalence of chronic hepatitis B infection in Iran: a review article // J Res Med Sci. 2009. 14:249–58.
27. Qureshi H., Javaid N., Alam S.E., Bile K.M. The evidence of mother to child transmission of hepatitis B virus infection in Pakistan and the need for hepatitis B immunization policy change // J Pak Med Assoc. 2014. 64(4):403-8. PMID: 24864633.
28. Ryder S.D., Beckingham I.J. ABC of diseases of liver, pancreas, and biliary system: Acute hepatitis // BMJ. 2001. 322(7279):151-3.
29. Sakupova G.A., Glushkova N.Y., Sulejmenova Z.N., et al. Analysis of the long-term dynamics of the incidence of viral hepatitis B and C in the territory of the Republic of Kazakhstan (retrospective analysis) // Nauka i Zdravookhranenie. 2021. 23(4):163-171. DOI: 10.34689/SH.2021.23.4.018.
30. Sarin S.K., Kumar M., Lau G.K. et al. Asian-Pacific clinical practice guidelines on the management of hepatitis B: a 2015 update // Hepatol Int. 2016. 10(1):1-98. DOI:10.1007/s12072-015-9675-4.
31. Shepard C.W., Simard E.P., Finelli L., et al. Hepatitis B virus infection.: epidemiology and vaccination// Epidemiologic reviews. 2006. 28(1):112–25. DOI:10.1093/epirev/mxj009 PMID: 16754644.
32. Talagatkyzy Zh., Arykpayeva U.T., Suleimenova R.K., Abildayeva A.K. Epidemiological features of HBV transmission for the period 2008-2012 and 2015 in the capital region // Collection of the International scientific and practical conference of students and young scientists. 2020. 1:72-73.
33. Terrault N.A., Lok A.S.F., McMahon B.J., et al. Update on prevention, diagnosis, and treatment of chronic hepatitis B: AASLD 2018 hepatitis B guidance // Hepatology. 2018. 67:1560–99.
34. Wong G.L., Wong V.W., Yuen B.W. et al. An Aging Population of Chronic Hepatitis B With Increasing Comorbidities: A Territory-Wide Study From 2000 to 2017 // Hepatology. 2020. 71(2):444-455. DOI: 10.1002/hep.30833. Epub 2019 Aug 13. PMID: 31237366.
35. World Health Organization. Global Hepatitis Report 2017 // Geneva: World Health Organization. 2017. 83 p.
36. World Health Organization. Global health sector strategy on viral hepatitis 2016-2021. Towards ending viral hepatitis. Geneva: World Health Organization. 2016. 56 p.
37. World Health Organization. Kazakhstan: WHO statistical profile // Geneva: World Health Organization; 2022. Available from: http://www.euro.who.int/en/countries/kazakhstan
38. Yang J., Hall K., Nuriddin A., Woolard D. Risk for hepatitis B and C virus transmission in nail salons and barbershops and state regulatory requirements to prevent such transmission in the United States // J Public Health Manag Pract. 2014. 20(6):E20-30. DOI: 10.1097/PHH.0000000000000042.
39. Yotsuyanagi H., Kurosaki M., Yatsuhashi H. et al. Characteristics and Healthcare Costs in the Aging Hepatitis B Population of Japan: A Nationwide Real-World Analysis // Dig Dis. 2022. 40(1):68-77. DOI: 10.1159/000515854. Epub 2021 Mar 15. PMID: 33721872.
40. Yushchuka N.D., Vengerova Y.Y. Infectious diseases: national guidelines. Moscow: GEOTAR-Media. 2010. 1056 p.
41. Yushchuka N.D., Vengerova Y.Y. Infectious diseases: national guidelines // Moscow: GEOTAR-Media; 2014. 1607 p.
42. Zhang S., Ma Q., Liang S. et al. Annual economic burden of hepatitis B virus-related diseases among hospitalized patients in twelve cities in China // Journal of viral hepatitis. 2016. 23(3):202–10. DOI:10.1111/jvh.12482 PMID: 26663525.
Көрген адамдардың саны: 66
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Саусакова С.Б., Тургамбаева А.K., Накипов Ж., Даулетова Г., Тебенова К.С. Созылмалы В гепатиті бар науқастардың сипаттамаларын ретроспективті талдау // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 1 (Т.25). Б. 86-93. doi 10.34689/SH.2023.25.1.011Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ