ШАЛА ТУЫЛҒАН НӘРЕСТЕЛЕРДІҢ ГЕМОДИНАМИКАЛЫҚ БҰЗЫЛЫСТАРДЫҢ ДИАГНОСТИКАСЫ. ӘДЕБИТТІК ШОЛУ.
Кіріспе. Мақалада шала туылған нәрестелердегі гемодинамикалық бұзылуларды зерттеуге арналған заманауи әдебиеттерге шолу берілген. Жаңа туылған нәрестелердің осы контингентіндегі ауыр жағдайлардың дамуы мен өршуінің патогенезінде артериялық гипотензия жетекші орын алады, ол нәрестелердің 40%-ы туылғаннан кейінгі алғашқы 24 сағатта тіркеледі және өмірлік маңызды органдарда перфузиялық бұзылуларды жүзеге асыруда, өлім-жітім мен ауыр неврологиялық салдардың жоғарылауында маңызды рөл атқарады.
Жаңа туған нәрестелердегі гемодинимиялық бұзылуларды жан-жақты бағалауға және оларды басқару тактикасын анықтауға бағытталған ұтымды және инвазивті емес әдіс болып табылатын эхокардиографияны қолдану арқылы перфузиялық бұзылуларды ерте диагностикалау мүмкіндігі негізделген.
Зерттеудің мақсаты. Әдеби шолу жүргізу арқылы шала туылған нәрестелердегі гемодинамикалық бұзылуларды зерттеу деректерін зерттеу.
Ізденіс стратегиясы. Ашық қолжетімді мақалалар келесі ғылыми басылымдар мен мамандандырылған іздеу жүйелерінің дерекқорлары арқылы зерттелді: PubMed, Google Scholar, Web of Science, Scopus, Cochrane Library. 2012-2022 жылдар аралығындағы зерттеу саласындағы бірқатар түпнұсқа жарияланымдар мен шолулар талданды, бірақ 2012 жылдан бұрын жарияланған жұмыстар да қамтылды, өйткені оларда неонаталдық кезеңдегі зерттелетін патология және классикалық күнделікті тәсілдер туралы ақпарат бар. жаңа туған нәрестелердегі гемодинамикалық бұзылыстарды емдеуде және диагностикалауда. Басылымдарды іріктеу шолу мақсатына сәйкес жүргізілді.
Нәтижелер. Функционалды эхокардиография - бұл жаңа туған нәрестедегі гемодинамикалық бұзылуларды жан-жақты бағалауда және оны басқару тактикасында маңызды рөл атқаратын ұтымды және инвазивті емес әдіс. Ұрық байланысы арқылы қанды мағыналы айналып өтпейтін қалыпты жүрек ырғағы бар жаңа туған нәрестеде жүйелік қан ағымының деңгейін бағалау үшін сол жақ қарыншаның жүрек шығысы және жоғарғы қуыс венадағы қан ағымы қолданылады. Егер маңызды айналма жол болса-оң жақ қарыншаның жүрек шығысы деректері мен жоғарғы қуыс венадағы қан ағымы қолданылады. Жоғарғы қуыс венадағы ағын клиниктерге перфузия және церебральды қан ағымы туралы хабарлаудың құнды параметрлерінің бірі болып табылады. Ауру, өлім қауіпінің жоғарылауымен айтарлықтай және тұрақты төмен қан ағымының байланысы және туылғаннан кейін ерте басталатын жоғарғы қуыс вена ағынын динамикалық өлшеу бұл нәрестелердегі қауіпті анықтауға көмектеседі. Нашар перфузияны болжау үшін жоғарғы қуыс венадағы ағынының диагностикалық дәлдігі жан-жақты гемодинамикалық бақылау үшін басқа клиникалық параметрлерді қосқанда жақсарады. Жоғарғы қуыс венадағы ағын және жүректің шығуы неонатальды шок үшін маңызды болып саналады және оны мақсатты емдеу үшін қолдануға болады. Жоғарғы қуыс венадағы қан ағымы-бұл жүрек-өкпе өзара әрекеттесуін, ашық артериялық канал арқылы шунт көлемін бағалаудың тамаша бақылау әдісі.
Қорытындылар. Жоғарғы қуыс венадағы ағыны мен жүректің шығуын өлшеудің негізгі шектеуі-бұл миокард функциясының шынайы көрсеткіші емес. Қан ағымы-бұл жүрек пен қан тамырларының өзара әрекеттесуі. Қарыншалық-артериялық қосылыс жүрек-қан тамырлары тиімділігі мен жүрек жеткіліксіздігінің тамаша параметрі болып табылады, бірақ ол миокардтың ішкі қызметі туралы шектеулі түсінік береді.
Жаңа туылған нәрестелердегі жүректің ультрадыбыстық зерттеуінде ілгерілеу үшін біз оның шектеулерін мойындай отырып, жоғарғы қуыс венадағы ағыны сияқты жақсы зерттелген параметрлерді қолдануымыз керек және мүмкіндіктерімізді кеңейтуіміз керек. Перинаталдық перфузияның бұзылу қаупі бар нәрестелерді анықтауға және емдеуге көмектесетін жүректің ультрадыбыстық диагностикасының жаңа әдістерін зерттеу.
Ботагоз С. Омаргазина1, https://orchid.org/0000-0001-7157-5782
Тамара К. Чувакова1, https://orcid.org/0000-0001-5411-8061
Зайтуна Г. Хамидуллина1, https://orcid.org/0000-0002-5324-8486
Бектурган Т. Карин1, https://orcid.org/0000-0002-8080-787X
Куляш К. Джаксалыкова1, https://orcid.org/0000-0001-5540-3331
1 «Астана медицина университетi» КЕАҚ, Астана қ., Қазақстан Республикасы.
1. Клейман К., Сери И. Гемодинамика и кардиология. Проблемы и противоречия в неонатологии. Москва. Логосфера. 2015. С. 119-120.
2. Крючко Д.С., Карпова А.Л., Пруткин М.Е., Ионов О.В., Сапун О.И., Мостовой А.В., Являнская О.С., Буров А.А., Дегтярев Д.Н. Шок у новорожденных // Неонатология. 2013. С. 67-79.
3. Чувакова Т.К., Карин Б.Т., Джаксалыкова К.К., Жумамбаева С.М. Резервы снижения ранней неонатальной смертности в Республике Казахстан по результатам конфиденциального аудита // Наука и здравоохранение. 2021. №5. Т23. С. 49–57.
4. Al-Aweel, Pursley D.M., Rubin L.P. et al. Variations in prevalence of hypotension, hypertension, and vasopressor use in NICUs// J Perinatol. 2001. 21: 272-278.
5. Barrington K.J. Hypotension and shock in the preterm infant. Seminars in Fetal & Neonatal Medicine // J.Pediatrics. 2008. 13:16-23.
6. Barrington K. J., Dempsey E.M. Cardiovascular support in the preterm: treatments in search of indications // The Journal of pediatrics. 2006. 148(3): 289-291.
7. Bennett W.F., Altaf F., Deslauriers J. Anatomy of the superior vena cava and brachiocephalic veins // Thorac Surg Clin. 2011. 21(2):197–203.
8. Bischoff A.R., Giesinger R.E., Stanford A.H., Ashwath R., McNamara P.J. Assessment of superior vena cava flow and cardiac output in different patterns of patent ductus arteriosus shunt // Echocardiography. 2021. 38(9):1524-1533.
9. Braunwald E. Regulation of the circulation // N Engl J Med. 1974. 290(20):1124–9.
10. de Boode W.P. Cardiac output monitoring in newborns // Early Hum Dev. 2010. 86: 143–8.
11. de Boode W.P., van der Lee R., Horsberg Eriksen B., Nestaas E., Dempsey E., Singh Y., Austin T., El-Khuffash A. The role of Neonatologist Performed Echocardiography in the assessment and management of neonatal shock // Pediatr. Res. 2018. 84:57-67.
12. Dempsey E.M., Al Hazzani F., Barrington K.J. Permissive hypotension in the extremely low birthweight infant with signs of good perfusion // Archives of Disease in Childhood-Fetal and Neonatal Edition. 2009. 4:241-244.
13. de Waal K.A. The methodology of Doppler-derived central blood flow measurements in newborn infants // Int. J. Pediatr. 2012. 68-162.
14. De Waal K., Kluckow M. Superior vena cava flow: Role, assessment and controversies in the management of perinatal perfusion // Seminars in Fetal and Neonatal Medicine. 2020. 25 (5), pp. 101-122.
15. de Waal K., Kluckow M. Functional echocardiography; from physiology to treatment // Early Hum. Dev. 2010. 86:149–154.
16. de Waal K., Kluckow M., Evans N. Weight corrected percentiles for blood vessel diameters used in flow measurements in preterm infants // Early Hum. Dev. 2013. 89: 939–942.
17. Doyle L.W. Cardiopulmonary outcomes of extreme prematurity // Semin Perinatol. 2008. 32(1):28-34.
18. Elsayed Y.N., Amer R., Seshia M.M. The impact of integrated evaluation of hemodynamics using targeted neonatal echocardiography with indices of tissue oxygenation: a new approach // J Perinatol. 2017. 37: 527–35.
19. Emery E. F., Greenough A. Non-invasive blood pressure monitoring in preterm infants receiving intensive care // Europe Journal of Pediatrics. 1992. 151 (02): 136–139.
20. Engle W.D. Definition of normal blood pressure range: the elusive target // Neonatology Questions and Controversies: Hemodynamics and Cardiology. Saunders/Elsevier. 2008. 2:39–68.
21. Evans N. Current controversies in the diagnosis and treatment of patent ductus arteriosus in preterm infants// Adv Neonatal Care. 2003. 3: 168–77.
22. Evans N. Echocardiography on neonatal intensive care units in Australia and New Zealand // J. Paediatr Child Health. 2000. 36:169-171.
23. Evans N. Assessment and support of the preterm circulation // Early Hum. Dev. 2006. 86: 803–810.
24. Evans N. et al. Point-of-care ultrasound in the neonatal intensive care unit: international perspectives// Semin. Fetal Neonatal Med. 2011. 16:61–68.
25. Evans N., Iyer P. Incompetence of the foramen ovale in preterm infants supported by mechanical ventilation // J Pediatr. 1994. 125 (Pt 1): 786–92.
26. Fanaroff J.M. et al. Treated hypotension is associated with neonatal morbidity and hearing loss in extremely low birth weight infants // Pediatrics. 2006. 117(4):1131-1135.
27. Fanaroff J.M., Fanaroff A.A. Blood pressure disorders in the neonate: Hypotension and hypertension // Semin Fetal Neonatal Med. 2006. Р.174-81.
28. Ficial B., Corsini I., Bonafiglia E., Petoello E., Flore A.I., Nogara S., Tsatsaris N., Groves A.M. Echocardiographic Quantification of Superior Vena Cava (SVC) Flow in Neonates: Pilot Study of Modified Technique // Diagnostics (Basel). 2022. 12(9):20-83.
29. Greisen G. Autoregulation of vital and non-vital organ blood flow in the preterm and term neonate // Hemodynamics and cardiology. Neonatal questions and controversies // Saunders Elsevier. 2008. pp.19-38.
30. Greisen G. Autoregulation of cerebral blood flow in newborn babies // Early Hum Dev. 2008. 81: 423–428.
31. Groves A.M. Kuschel C.A., Knight D.B., Skinner J.R. Relationship between blood pressure and blood flow in newborn preterm infants // Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2008. 93: 29-32.
32. Groves A.M., Kuschel C.A., Skinner J.R. International perspectives: the neonatologist as an echocardiographer // NeoReviews. 2006. 8:391-399.
33. Groves A. M., Kuschel C.A., Knight D.B., Skinner, J.R. Echocardiographic assessment of blood flow volume in the superior vena cava and descending aorta in the newborn infant // Arch. Dis. Child Fetal Neonatal Ed. 2008. 93:24–28.
34. Hofstetter A.O., Legnevall L., Herlenius E., Katz-Salamon M. Cardiorespiratory development in extremely preterm infants: vulnerability to infection and persistence of events beyond term-equivalent age // Acta Pediatrica. 2007. 97: 285-92.
35. Holberton J.P. et al. The diagnostic value of a single measurement of superior vena cava flow in the first 24 h of life in very preterm infants // Eur J Pediatr. 2012. 171:1489–1495.
36. Hunt R.W., Evans N., Rieger I., Kluckow M. Low superior vena cava flow and neurodevelopment at 3 years in very preterm infants // J Pediatr. 2004. 145: 588–592.
37. Kissack C.M., Carr R., Wardle S.P. et al. Cerebral fraction oxygen extraction in very low birth weight newborn infants is high when there is low left ventricular output and hypocardia but is unaffected by hypotension // J.Pediatric. 2004. 55: 400-405.
38. Kluckow M., Evans N. Low systemic blood flow in preterm infants // Seminars Neonatal. 2001. 6: 75-84.
39. Kluckow M., Evans N. Relationship between blood pressure and cardiac output in preterm infants // J.Pediatric. 1996. 129: 506-512.
40. Kluckow M., Evans N. Superior vena cava flow. A novel marker of systemic blood flow // Arch Dis Child. 2000. 82: 182-187.
41. Kluckow M., Evans N. Low superior vena cava flow and intraventricular hemorrhage in preterm infants // Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2000. 82: 188–194.
42. Kluckow M., Evans N., Seri I. Functional echocardiography: an emerging clinical tool for the neonatologist // The Journal of pediatrics. 2007. 150:125-130.
43. Kluckow M., Seri I. Clinical presentations of neonatal shock: the VLBW infant during the first postnatal day // Hemodynamics and Cardiology. Neonatology Questions and Controversies. Philadelphia, Saunders. 2008. 147-177.
44. Lawn J.E., Blencowe H., Oza S., You D., Lee A.C., Waiswa P., Lalli M., Bhutta Z., Barros A.J., Christian P., Mathers C., Cousens S.N. Every Newborn: progress, priorities, and potential beyond survival // Lancet. 2014. 384(9938):132.
45. Lee A., Liestol K., Nestaas E. et al. Superior vena cava flow: feasibility and reliability of the off-line analyses // Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2010. 95:121–125.
46. Lopez S.L., Leighton J.O., Walter F.J. Supranormal cardiac output in the dopamine and dobutamine depend preterm infant // Pediatr Cardiol. 1997. 18:292-296.
47. Lou H.C., Lassen N.А. Impaired autoregulation of cerebral blood flow in the distress newborn infant // J. Pediatric. 1979. 94:118-121.
48. Lyu Y., Ye X. Y., Isayama T. et al. Admission Systolic Blood Pressure and Outcomes in Preterm Infants of ≤ 26 Weeks’ Gestation // American Journal of Perinatology. 2017. 1271-1278.
49. Mertens L., Seri I., Marek J., Arlettaz R., Barker P., McNamara P. et al. Targeted neonatal echocardiography in the neonatal intensive care unit: practice guidelines and recommendations for training // Eur J. Echocardiogr. 2011. 12(10):715–36.
50. Miletin J., Stranak Z., O Cathain N., Janota J., Semberova J. Comparison of Two Techniques of Superior Vena Cava Flow Measurement in Preterm Infants With Birth Weight <1,250 g in the Transitional Period-Prospective Observational Cohort Study // Front Pediatr. 2021. 9:661-698.
51. Munro M.J., Walker A.M., Barfield C.P. Hypotensive extremely low birth infants have reduced cerebral blood flow // J.Pediatric. 2004. 114: 1591-1596.
52. Noori S., Seri I. Does targeted neonatal echocardiography affect hemodynamics and cerebral oxygenation in extremely preterm infants? // J Perinatol. 2014. 34(11):847–9.
53. Noori S., Seri I. Etiology, pathophysiology and phases of neonatal shock. In: Kleinman C., Seri I. (eds) Neonatology Questions and Controversies: Hemodynamics and Cardiology // Saunders. Elsevier. 2008. 3–18.
54. Noori S., Seri I. Pathophysiology of newborn hypotension outside the transitional period // Early human development. 2005. 81(5):399-404.
55. Noori S., Stavroudis T.A., Seri I. Systemic and cerebral hemodynamics during the transitional period after premature birth // Clin Perinatol. 2009. 36: 723–736.
56. Osborn D.A., Evans N., Kluckow M. Hemodynamic and antecedent risk factors of early and late periventricular/intraventricular hemorrhage in premature infants // Pediatrics. 2003. 112(1 Pt 1):33–9.
57. Osborn D., Evans N., Kluckow M. Randomized trial of dobutamine versus dopamine in preterm infants with low systemic blood flow // J Pediatr. 2002. 140:183-191.
58. Osborn D.A. Diagnosis and treatment of preterm transitional circulatory compromise // Early human development. 2005. 81(5):413-22.
59. O'Shea J., Dempsey E.M. A Comparison of Blood Pressure Measurements in Newborns // Am J Perinatol. 2009. 26: 113-16.
60. Riccardi R., Barone G., Iannotta R., Prontera G., D'Andrea V., Vento G. Normal values for superior vena cava flow in preterm neonates using a new echocardiographic approach // Echocardiography. 2023. 40(1):45-50.
61. Sehgal A., McNamara P.J. Does point-of-care functional echocardiography enhance cardiovascular care in the NICU? // J. Perinatol. 2008. 28: 729–735.
62. Seri I. Circulatory support of the sick newborn infant. In: Levene M.I., Evans N. and Archer N. // London. WB Saunders. 2001.85-95.
63. Seri I. Hemodynamics during the first two postnatal days and neurodevelopment in preterm neonates// J Pediatr. 2004.145:573-575.
64. Shah D., Paradisis M., Bowen J.R. Relationship between systemic blood flow, blood pressure, inotropes, and aEEG in the first 48 h of life in extremely preterm infants // Pediatr Res. 2013. 74(3):314–20.
65. Singh Y. Echocardiographic evaluation of hemodynamics in neonates and children // Front Pediatr. 2017. 5:201.
66. Sloot S.C., de Waal K.A., van der Lee J.H., van Kaam A.H. Central blood flow measurements in stable preterm infants after the transitional period // Arch Dis Child Fetal Neonatal. Ed 2010. 95(5): 369–72.
67. Soleymani S., Borzage M., Seri I. Hemodynamic monitoring in neonates: advances and challenges // J Perinatol. 2010.30: 38–45.
68. Soni J.P., Verma S.K., Goyal V.K., Dhakar M. K., Choudhary S. Normal superior vena cava flow and its correlation with left ventricular output in late preterm and term neonates at day one of life // Asian Journal of Medical Sciences. 2021. 12(8):114–117.
69. Synnes A.R., Chien L.Y., Peliowski A., Baboolal R., Lee S.K. Variations in intraventricular hemorrhage incidence rates among Canadian neonatal intensive care units // The Journal of pediatrics. 2001.138(4):525-31.
70. Takci S., Yigit S., Korkmaz A., et al. Comparison between oscillometric and invasive blood pressure measurements in critically ill premature infants // Acta Paediatrica. 2012. 101 (02):132–135.
71. Tamanna Moore, Jonathan Myles e.a., Neurological and developmental outcome in extremely preterm children born in England in 1995 and 2006: the EPICure studies // BMJ. 2012. 345: e7961.
72. Tibby S.M., Murdoch I.A. Measurement of cardiac output and tissue perfusion // Current Opinion in Pediatrics. 2002. 14(3):303-309.
73. Tibby S.M., Murdoch I.A. Monitoring cardiac function in intensive care // Arch. Dis. Child. 2003. 88:46–52.
74. Tissot C., Muehlethaler V., Sekarski N. Basics of functional echocardiography in children and neonates // Front Pediatr. 2017. 5:235.
75. Tsai-Goodman B., Martin R.P., Marlow N., Skinner J.R. The repeatability of echocardiographic determination of right ventricular output in the newborn // Cardiol. Young. 2001. 11: 188–194.
76. Tsuji M., Saul J.P., du P.A., et al. Cerebral intravascular oxygenation correlates with mean arterial pressure in critical ill premature infant // J.Pediatric. 2000. 106: 625-632.
77. Tyszczuk L., Meek, Elwell C., et al. Cerebral blood flow is independent of mean arterial blood pressure in preterm infants // J.Pediatric. 1998. 102: 337-341.
78. West C.R., Groves A.M., Williams C.E., Harding J.E., Skinner J.R., Kuschel C.A., et al. Early low cardiac output is associated with compromised electroencephalographic activity in very preterm infants // Pediatr Res. 2006. 59:610–5.
79. Weindling A.M., Kissack C.M. Blood pressure and tissue oxygenation in the newborn baby at risk of brain damage // Biol Neonate.2001.79:241-245.
80. Wu T.W., Noori S. Recognition and management of neonatal hemodynamic compromise // Pediatr Neonatol. 2021. 62:22-29.
References: [1-3]
1. Klejman K., Seri I. Gemodinamika i kardiologiya. Problemy i protivorechiya v neonatologii [Hemodynamics and cardiology. Problems and contradictions in neonatology]. Moskva. Logosfera. 2015. pp. 119-120. [in Russian]
2. Krjuchko D.S., Karpova A.L., Prutkin M.E., Ionov O.V., Sapun O.I., Mostovoj A.V., Javljanskaja O.S., Burov A.A., Degtjarev D.N. Shok u novorozhdennykh [Shock in newborns]. Neonatologiya [Neonatology]. 2013. pp. 67-79. [in Russian]
3. Chuvakova T.K., Karin B.T., Dzhaksalykova K.K., Zhumambaeva S.M. Rezervy snizheniya rannei neonatal'noi smertnosti v Respublike Kazakhstan po rezul'tatam konfidentsial'nogo audita [Reserves for reducing early neonatal mortality in the Republic of Kazakhstan based on the results of a confidential audit]. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2021. 5(23): pp. 49–57. [in Russian]
Көрген адамдардың саны: 5065
Мақалалар санаты:
Әдебиеттерге шолу
Библиографиялық сілтемелер
Омаргазина Б.С., Чувакова Т.К., Хамидуллина З.Г., Карин Б.Т., Джаксалыкова К.К. Шала туылған нәрестелердің гемодинамикалық бұзылыстардың диагностикасы. Әдебиттік шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 4 (Т.25). Б. 172-181. DOI 10.34689/SH.2023.25.4.022Ұқсас жариялымдар:
ДӘЛЕЛДІ МЕЙІРГЕРЛІК ТӘЖІРИБЕ. ӘДЕБИ ШОЛУ
КОРОНАРЛЫҚ АРТЕРИЯНЫ АЙНАЛЫП ӨТКЕН ПАЦИЕНТТЕРДІ ДИСПАНСЕРЛІК БАҚЫЛАУ АЛГОРИТМІН ӘЗІРЛЕУ
СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТКІЛІКСІЗДІГІ БАР НАУҚАСТАРДАҒЫ ПСИХОЭМОЦИОНАЛДЫ КҮЙ
ЖОҒАРҒЫ АСҚАН-ІШЕК ЖОЛДАРЫ ҚАН АСУЫН ЭНДОСКОПИЯЛЫҚ ЕМДЕУ.ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ
БАЛАЛАРДАҒЫ ЖЕТІЛМЕГЕН ОСТЕОГЕНЕЗДІ ХИРУРГИЯЛЫҚ ЕМДЕУ КЕЗІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ЗАМАНАУИ СҮЙЕКІШІЛІК ТЕЛЕСКОПИЯЛЫҚ ҚҰРЫЛҒЫЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ