АБАЙ ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ХАЛЫҚ АРАСЫНДА СҮЙЕКТІҢ МИНЕРАЛДЫ ТЫҒЫЗДЫҒЫН АНЫҚТАУ БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ ЖҮРГІЗУДІҢ БАСТАЛУЫ ЖАЙЫНДА
Кіріспе. Остеопороз (ОП) – сүйектің жүйелі ауруы, бұл сүйек массасының төмендеуімен сипатталады, нәтижесінде сүйектің сынғыштығы және сынудың қаупі жоғарылайды. ОП – сүйектің кең тараған созылмалы метаболитикалық және дүние жүзі бойынша жыл сайын 8,9 миллион сынуларға әкелетін денсаулық сақтаудағы өзекті мәселе ауруы болып табылады.
Зерттеу мақсаты. Сүйек қаңқасының жас бойынша минерализациялану ерекшелігіне байланысты сүйек массасының жиналу процесінің бұзылысына әсер ететін факторларды зерттеу, бұл сүйек массасын рентгендік денситометрия сандық тексеру әдісімен тығыз байланысты.
Зерттеу әдістері. Семей қ. және Абай облысындағы ересек және балалар арасында ОП даму факторын анықтауға бағытталған зерттеу бірнеше кезеңнен құралды. Кезең 1. Сауалнама дайындау. Кезең 2. Зерттеу тобын тексеру. Сауалнама қағаз бетіне қолмен жазу ары қарай exсel электронды форматқа еңгізу арқылы жүргізілді. Кезең 3. Остеоденситометрия. КеАҚ «Семей медицина университетінің» Университеттік госпиталь базасында PRIMUS Osteosys (2020) рентгендік денситометрия аппаратында зерттеу тобы бойынша жүргізілді.
Нәтижелер. Сауалнама нәтижесі бойынша 30 ересек адамдар арасында: орта жасы 40±5 жасты құрады, орташа ДМИ 24±2. Сауалнама нәтижесі бойынша 30 балалар арасында: орта жасы 13±1 жасты құрады, орташа ДМИ 20,2±1. Екіэнергетикалық рентгендік абсорбциометрия (DXA) жүргізу барысында 5 (17%) адамда ОП, 9(30%) адамда остеопения анықталды, мұны біз әлеуметтік-тұрмыстық факторлардың әсер етуімен байланыстыра аламыз. Сауалнама нәтижелеріне сүйенсек балаларда физикалық белсенділіктің төмендігін атап өтуге болады, бұл өз арасында сүйектің минералды тығыздығының төмендеуіне әсер етеді.
Қорытынды. Авторлар сынықтардың дамуының дәлеледенген қауіп факторы – сүйек минералды тығыздығының төмендігін анықтайтын денситометрия әдісін қолдануды ұсынады. Денситометрия әдістерін остеопорозға күмән зерттеу тізіміне еңгізу қажет, соның ішінде рентгендік денситометрия әдісін қолдану таңдамалы болып табылады.
Мадина Р. Мадиева1, https://orcid.org/0000-0001-6431-9713
Алида Ш. Каскабаева1, https://orcid.org/0000-0002-5184-214X
Тамара Х. Рымбаева1, https://orcid.org/0000-0003-3769-6796
Алия Р. Алимбаева1, https://orcid.org/0000-0002-5082-4636
Гульжан Б. Берсимбекова1, https://orcid.org/0000-0002-9416-5054
Гульнур Б. Канапиянова1, https://orcid.org/0000-0002-8102-5220
Динара О.Ахметжанова1, https://orcid.org/0000-0003-0000-2535
1 «Семей Медицина университеті» КеАҚ,
Семей қ., Қазақстан Республикасы.
1. Габдулина Г.Х., Исаева Б.Г., Исаева С.М., Лесняк О.М. Результаты аудита состояния проблемы остеопороза в Республике Казахстан // Остеопороз и остеопатии. 2020. 23(1):69-70.
2. Исаева С.М., Исаева Б.Г., Лесняк О.М. Заболеваемость остеопорозом населения Казахстана и выявление инцидентности остеопоротических переломов в г. Талдыкорган // Вестник Каз НМУ. 2018. 4:249-253.
3. Клинический протокол диагностики и лечения. Остеопороз. (2016) Протокол № 12.
4. Киселева Н.Г., Таранушенко Т.Е., Голубенко Н.К. Диагностика остеопороза в детском возрасте // Медицинский Совет. 2020. (1):186-193.
5. Boyce A.M., Gafni R.I. Approach to the child with fractures // J Clin Endocrinol Metab. 2011. 96(7):1943–1952.
6. Catherine M. Gordon, Mary B. Leonard, Babette S. Zemel. 2013 Pediatric Position Development Conference: executive summary and reflections. Practice Guideline // J Clin Densitom. 2014. 17(2):219-24. doi:10.1016/j.jocd.2014.01.007.
7. Disser N.P., De Micheli A.J. et al. Musculoskeletal consequences of COVID-19 // J Bone Joint Surg Am. 2020. 102:1197–204. 10.2106/JBJS.20.00847
8. Gordon C.M., Leonard M.B., Zemel B.S. International Society for Clinical Densitometry. 2013 Pediatric Position Development Conference: executive summary and reflections // J Clin Densitom. 2014. 17(2):219–224.
9. Johnell O., Kanis J.A. An estimate of the worldwide prevalence and disability associated with osteoporotic fractures // Osteoporos Int. 2006. 17:1726–1733.
10. Kanis J.A., Bianchi G., Bilezikian J.P., Kaufman J.M., Khosla S., Orwoll E., Seeman E. Towards a diagnostic and therapeutic consensus in male osteoporosis // Osteoporos Int. 2011. 22:2789–2798.
11. Sidlauskas K.M., Sutton E.E., Biddle M.A. Osteoporosis in men: epidemiology and treatment with denosumab // Clinical Interventions in Aging. 2014.9.593–601.
12. Thambiah S.C., Yeap S.S. Osteoporosis in South-East Asian countries // Clinical Biochemist: Reviews. 2020. 41. 29–40. (10.33176/AACB-19-00034)
13. The North American Menopause Society. Management of osteoporosis in postmenopausal women: The 2021 position statement of The North American MenopauseSociety. Menopause. 2021. 28:973–97. 10.1097/GME.0000000000001831
14. Weaver C.M. Parallels Between Nutrition and Physical Activity: Research Questions in Development of Peak Bone Mass. Research Quarterly for Exercise and Sport, 2015; 86 (2:103–106. doi:10.1080/02701367.2015.1030810
15. Weaver C.M., Gordon C.M. et al. The National Osteoporosis Foundation’s position statement on peak bone mass development and lifestyle factors: a systematic review and implementation recommendations // Osteoporos Int 27, 1281–1386 (2016). https://doi.org/10.1007/s00198-015-3440-3.
16. Wren T.A., Liu X., Pitukcheewanont P., Gilsanz V. Bone acquisition in healthy children and adolescents: comparisons of dual-energy x-ray absorptiometry and computed tomography measures // J Clin Endocrinol Metab 2005. 90:1925–1928.
References [1-4]:
1. Gabdulina G.Kh., Isayeva B.G., Isayeva S.M., Lesnyak O.M. Rezul'taty audita sostoyaniya problemy osteoporoza v Respublike Kazakhstan [Results of an audit of the state of the problem of osteoporosis in the Republic of Kazakhstan]. Osteoporoz i osteopatii [Osteoporosis and Osteopathy]. 2020. 23(1):69-70. [in Russian]
2. Isayeva S.M., Isayeva B.G., Lesnyak O.M. Zabolevayemost' osteoporozom naseleniya Kazakhstana i vyyavleniye intsidentnosti osteoporoticheskikh perelomov v g. Taldykorgan Kazakhstan [Incidence of osteoporosis in the population of Kazakhstan and identification of the incidence of osteoporotic fractures in the city of Taldykorgan]. Vestnik Kaz NMU [Bulletin of KazNMU]. 2018;4:249-253. [in Russian]
3. Klinicheskiy protokol diagnostiki i lecheniya. Osteoporoz. (2016) Рrotokol №12 [Kazakhstan Clinical protocol for diagnosis and treatment. Osteoporosis. (2016) Protocol No. 12].
4. Kiseleva N.G., Taranushenko T.Ye., Golubenko N.K. Diagnostika osteoporoza v detskom vozraste. Meditsinskiy Sovet. Kazakhstan [Diagnosis of osteoporosis in childhood]. Meditsinskii Sovet [Medical Council.]. 2020. (1):186-193. [in Russian]
Көрген адамдардың саны: 40
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Мадиева М.Р., Каскабаева А.Ш., Рымбаева Т.Х., Алимбаева А.Р., Берсимбекова Г.Б., Канапиянова Г.Б., Ахметжанова Д.О. Абай облысы бойынша халық арасында сүйектің минералды тығыздығын анықтау бойынша зерттеу жүргізудің басталуы жайында // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 5 (Т.25). Б. 121-127. DOI 10.34689/SH.2023.25.5.016Ұқсас жариялымдар:
МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТТЕРДІҢ ПРОФЕССОРЛЫҚ-ОҚЫТУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ АРАСЫНДА DEPRESSION ANXIETY STRESS SCALE (DASS-21) САУАЛНАМАСЫНЫҢ ҚАЗАҚША НҰСҚАСЫН ВАЛИДИЗАЦИЯЛАУ: ПИЛОТТЫҚ ЗЕРТТЕУ
АУРУХАНАЛАРДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУ: МЕДИЦИНАЛЫҚ МАМАННЫҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ
ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ БЕЙІМДЕЛУ ОРТАСЫН ҚҰРУ ЖАҒДАЙЫНДА ПСИХОМЕТРИЯЛЫҚ ТЕСТІЛЕУДІҢ БОЛЖАМДЫҚ МӘНІ
КОМПЬЮТЕРЛІК БАҒДАРЛАМА АРҚЫЛЫ НАҚТЫ ТАМАҚТАНУДЫ БАҒАЛАУ МҮМКІНДІКТЕРІ
АБАЙ ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ХАЛЫҚ АРАСЫНДА СҮЙЕКТІҢ МИНЕРАЛДЫ ТЫҒЫЗДЫҒЫН АНЫҚТАУ БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ ЖҮРГІЗУДІҢ БАСТАЛУЫ ЖАЙЫНДА