АУРУХАНАЛАРДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУ: МЕДИЦИНАЛЫҚ МАМАННЫҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ
Өзектілігі. Денсаулық сақтау ұйымы қызметкерлерінің Денсаулық сақтау технологияларын енгізу туралы білімі мен пікірін анықтау үшін Алматы қаласының жеті ауруханасының дәрігерлерінен, бөлімше меңгерушілерінен және директорларымен сауалнама жүргізілді. Сауалнама олардың жұмыс орындарында медициналық технологияларды енгізу тәжірибесі мен денсаулық сақтау технологияларын бағалау (ДСТБ) туралы білімдерін қамту үшін пайдаланылды. Сауалнама жауаптарын нақтылау үшін аурухана басшыларымен және дәрігерлерімен екі сатылы сұхбатпен жалғастырылды. Сауалнамаға қатысушылардың көпшілігі Қазақстанда медициналық технологияларды енгізу үрдісі мен денсаулық сақтау жүйесіндегі шешімдерді қабылдау негіздерін білмеді. Қатысушылар өз ауруханаларында технологияны енгізудің нақты үрдісін жақтап, енгізу нұсқаларына қатысты пайдалы таңдау жасады. Жаңа технологиялар бойынша шешім қабылдауға ықпал ету үшін ДСТБ-ны қолдануды жөн көрді, бірақ қызметкерлерді одан әрі оқыту қажеттігі анықталды. Қаржыландырудың жетіспеушілігі және қызметкерлердің жұмыс уақытының тығыздығы ауруханаларда ДСТБ-ны қолдану қиындығы байқалды. Алматы қаласының денсаулық сақтау нысандары жаңа медициналық технологияларды таңдау мен енгізуді басқару сияқты қиындықтарға тап. Денсаулық сақтау қызметкерлері жаңа технологияларды бағалауды және бұл оларға шешім қабылдауға көмектесетіндігін түсінеді, бірақ оны күнделікті өмірге енгізуге әрі қарай дамытудың қажеттілігі туындауда.
Мақсаты. Денсаулық сақтау технологияларын бағалау саласындағы медицина қызметкерлерінің хабардарлығын анықтау
Материалдар және әдістері. Зерттеу дизайны үшін Алматы қаласындағы денсаулық сақтау ұйымдарының мүдделі тараптарынан аралас сапалы зерттеу әдістері, яғни сауалнама және сұхбаттасу қолданылды. Сауалнамаға барлығы 315 медицина қызметкері және сұхбатқа 22 адам қатысты. Алынған деректерді талдау үшін SPSS бағдарламасында сипаттамалық статистика әдісі қолданылды.
Нәтижелер. Сауалнама COVID-19 пандемиясына дейін және одан кейін жүргізілді. Карантинге дейін қатысушылардың бірнеше сұрақтарына нөлдік жауаптары көп болды, ал COVID-19-дан кейін респонденттер алдыңғы сауалнамамен салыстырғанда көптеген сұрақтарға жауап бере алды. Сауалнамадағы жауаптар аурухана қызметкерлерінің ДСТБ-ға деген қызығушылығына, оны қолдану аспектілеріне және олардың ұйымдарына жаңа технологияларды енгізу үрдісіне қатысты болды.
Қорытындылар. Барлық менеджерлер мен дәрігерлердің көпшілігі Үкіметтің қазіргі саясатын ескере отырып, жаңа технологияларды енгізу үрдісі қажет екендігіне келісті. Аутсорсингке қатысты әртүрлі пікірлер ДСТБ есептерін дайындау және кейіннен ауруханаларға кеңес беру нұсқасы ретінде айтылды. Қосымша оқыту қажеттілігі және ДСТБ саласындағы қолда бар ақпараттың қолжетімділігі менеджерлермен және дәрігерлермен сұхбат арқылы расталды.
Айғаным М. Асқарова1, https://orcid.org/0000-0002-6896-8697
Ляззат К. Кошербаева1, https://orcid.org/0000-0001-8376-4345
Лорена Дини4, https://orcid.org/0000-0002-3776-0658
Айгерім Т. Ускенбаева5, https://orcid.org/0009-0008-0277-7741
Асатулла Ж. Зулпухаров5, https://orcid.org/0000-0002-3254-3363
1 Денсаулық сақтаудың политикасы мен менеджменті, ХАО «С.Д. Асфендиярова атындағы Қазақ Ұлттық Медицина университеті», Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
2 Қоғамдық денсаулық сақтау мектебі, Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университет,
Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
3 Халықаралық медицина университеті, К.Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университеті; Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
4 Шарите-Медицина Университеті, Берлин, Германия
5 Қ.А. Яссауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті, Туркестан қ., Қазақстан Республикасы.
1. Avdeyev A., Tabarov A., Akhetov A. et al. Hospital-based Health Technology Assessment in Kazakhstan: 3 years' experience of one unit. International Journal of Technology Assessment in Health Care. 2019. 35(6):436–440. doi: 10.1017/S0266462318003744
2. Bae E.Y. Role of Health Technology Assessment in Drug Policies: Korea. Value Health Reg Issues. 2019 May. 18:24-29. doi: 10.1016/j.vhri.2018.03.009.
3. Cicchetti A., Marchetti M., Martin J., et al. Hospital - based HTA in 31 organizations world wide: what lessons learned? // Hospital-based health technology assessment. New York: Springer, 2017. 371-383.
4. Demerdjian G. A 10-year hospital-based health technology assessment program in a public hospital in Argentina // International Journal of Technology Assessment in Health Care. 2015. 31:103-110. doi: 10.1017/S0266462315000124
5. Figueroa C.A., Harrison R., Chauhan A. et al. Priorities and challenges for health leadership and workforce management globally: a rapid review // BMC Health Serv Res. 2019. 19, 239. doi:10.1186/s12913-019-4080-7
6. Footman K., Richardson E. Organization and governance. Trends in health systems in the former Soviet countries. Copenhagen: European Observatory on Health Systems and Policies. 2014: 29-50. Chapter 3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK458301/ Accessed 14 January, 2022.
7. Joint commission on the quality of medical services. Ministry of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan. Order No. 926, 30 November, 2015. http://www.rcrz.kz/docs/okk/2017/Приказ%20ОКК.jpg. Accessed 14 January, 2022
8. Jonsson E. History of health technology assessment in Sweden // International Journal of Technology Assessment in Health Care, 2009. 25(S1), 42-52. doi:10.1017/S0266462309090412
9. Kidholm K., Ølholm A.M., Birk-Olsen M. et al. Hospital managers' need for information in decision- making-An interview study in nine European countries // Health Policy 2015. 119(11):1424-32. doi:10.1016/j.healthpol.2015.08.011
10. Kosherbayeva L., Hailey D., Kurakbaev K. et al. Implementation of health technology assessment work in a hospital in Kazakhstan // International Journal of Technology Assessment in Health Care. 2016. 32(1-2):78–80. doi:10.1017/S0266462316000076
11. Kosherbayeva L., Kalmakhanov S., Hailey D. et al. Rethinking priorities in hospital management: a case from Central Asia // Health Policy and Technology, 2020. 9(3):391-396. doi:10.1016/j.hlpt.2020.06.002
12. Kulzhanov M., Rechel B. Kazakhstan: health system review. Copenhagen: World Health Organization. Regional Office for Europe. 2007. Accessed 14 January, 2022. https://apps.who.int/iris/handle/10665/107868.
13. Kwon H.Y., Kim H.L., Kim J. Application of the Health Technology Assessment in Korean Traditional Medicines // J Altern Complement Med. 2021 Jan. 27(1):58-65. doi:10.1089/acm.2020.0359.
14. Liu G., Wu E.Q., Ahn J., Kamae I., Xie J., Yang H. The Development of Health Technology Assessment in Asia: Current Status and Future Trends. Value Health Reg Issues. 2020 May. 21:39-44. doi:10.1016/j.vhri.2019.08.472.
15. McGregor M. The impact of reports of the Technology Assessment Unit of the McGill University Health Centre. Montreal: McGill University Health Centre. 2012. http://www.mcgill.ca/tau/files/tau/muhc_tau_2012_65_impact_a.pdf. Accessed 14 January, 2022
16. Muratov S, Hailey D, Foerster V, et al. Mentoring the development of a health technology assessment initiative in Kazakhstan // International Journal of Technology Assessment in Health Care. 2014. 30 (2): 1- 6. doi: 10.1017/S0266462314000087
17. Rechel B., Duran A., Saltman R. What is the experience of decentralized hospital governance in Europe? 10 case studies from Western Europe on institutional and accountability arrangements. Policy Brief, No. 28. Copenhagen: European Observatory on Health Systems and Policies. 2018. Accessed 14 January, 2022. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK525900/.
18. Richardson J., Schlander M. Health technology assessment (HTA) and economic evaluation: efficiency or fairness first // J Mark Access Health Policy. 2018 Dec 20. 7(1):1557981. doi:10.1080/20016689.2018.1557981. PMID: 30651941, PMCID: PMC6327925
19. Sampietro-Colom L., Lach K., Cicchetti A. et al. The AdHopHTA handbook: a handbook of hospital- based Health Technology Assessment (HB-HTA). Barcelona: Public deliverable. The AdHopHTA Project (FP7/2007-13 grant agreement nr 305018). 2015. Accessed: 14 January, 2022. http://www.adhophta.eu/handbook.
20. State Healthcare Development Program, "Densaulyk" for 2016 – 2019. Government of the Republic of Kazakhstan. Approved Government Decree No. 634. Astana: October 15, 2018. Accessed 14 January, 2022. http://adilet.zan.kz/rus/docs/P1800000634.
21. World Bank Project. The Kazakhstan health sector technology transfer and institutional reform project. January 2008. Accessed 14 January. 2020. http://www.worldbank.org/projects/P101928/health-sector-technologytransfer-institutional-reform?
22. Yoon J., Lee M., Ahn J.S., Oh D., Shin S.Y., Chang Y.J., Cho J. Development and Validation of Digital Health Technology Literacy Assessment Questionnaire // J Med Syst. 2022 Jan 24. 46(2):13. doi:10.1007/s10916-022-01800-8. PMID: 35072816. PMCID: PMC8784987.
23. De Simone P., Ghinolfi D. Hospital-Based Health Technology Assessment of Machine Perfusion Systems for Human Liver Transplantation // Transpl Int. 2022 May 27. 35:10405. doi:10.3389/ti.2022.10405. PMID: 35692735, PMCID: PMC9184439.
24. Conrads-Frank A., Schnell-Inderst P., Neusser S., Hallsson L.R. et al. Decision-analytic modeling for early health technology assessment of medical devices - a scoping review // Ger Med Sci. 2022 Dec 21, 20: Doc11. doi:10.3205/000313. PMID: 36742459, PMCID: PMC9869403.
Көрген адамдардың саны: 39
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Асқарова А.М., Кошербаева Л.К., Дини Л., Ускенбаева А.Т., Зулпухаров А.Ж. Ауруханаларда жаңа технологияларды енгізу: медициналық маманның хабардарлығы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 5(Т.25). Б.135-143. doi 10.34689/SH.2023.25.5.018Ұқсас жариялымдар:
МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТТЕРДІҢ ПРОФЕССОРЛЫҚ-ОҚЫТУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ АРАСЫНДА DEPRESSION ANXIETY STRESS SCALE (DASS-21) САУАЛНАМАСЫНЫҢ ҚАЗАҚША НҰСҚАСЫН ВАЛИДИЗАЦИЯЛАУ: ПИЛОТТЫҚ ЗЕРТТЕУ
АУРУХАНАЛАРДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУ: МЕДИЦИНАЛЫҚ МАМАННЫҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ
ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ БЕЙІМДЕЛУ ОРТАСЫН ҚҰРУ ЖАҒДАЙЫНДА ПСИХОМЕТРИЯЛЫҚ ТЕСТІЛЕУДІҢ БОЛЖАМДЫҚ МӘНІ
КОМПЬЮТЕРЛІК БАҒДАРЛАМА АРҚЫЛЫ НАҚТЫ ТАМАҚТАНУДЫ БАҒАЛАУ МҮМКІНДІКТЕРІ
АБАЙ ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ХАЛЫҚ АРАСЫНДА СҮЙЕКТІҢ МИНЕРАЛДЫ ТЫҒЫЗДЫҒЫН АНЫҚТАУ БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ ЖҮРГІЗУДІҢ БАСТАЛУЫ ЖАЙЫНДА