МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТТЕРДІҢ ПРОФЕССОРЛЫҚ-ОҚЫТУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ АРАСЫНДА DEPRESSION ANXIETY STRESS SCALE (DASS-21) САУАЛНАМАСЫНЫҢ ҚАЗАҚША НҰСҚАСЫН ВАЛИДИЗАЦИЯЛАУ: ПИЛОТТЫҚ ЗЕРТТЕУ
Кіріспе. IHME мәліметтері бойынша, Қазақстанда 10 адамның 1-і психикалық бұзылулардан, негізінен депрессия мен мазасыздықтан зардап шегеді. Академиялық медицина саласындағы көптеген зерттеулер көрсеткендей, оқытушылар жалпы халықпен салыстырғанда психологиялық күйзелістің жоғары деңгейіне ие.
Мақсаты. Біздің зерттеуіміз DASS-21 психометриялық сенімділігін және оның қазақстандық оқытушылар іріктемесінде қолданылуын бағалауға бағытталған.
Материалдар мен әдістері. Зерттеу 2021 жылдың мамырында Семей медициналық университетінде жүргізілді. DASS-21 шкаласы пилоттық зерттеу құралы ретінде пайдаланылды. Валидизация рәсімі ДДҰ-ның құралдарды аудару және бейімдеу жөніндегі ұсынымдарына сәйкес жүргізілді және тікелей аударма, талқылау және кері аударманы қоса алғанда, 3 кезеңнен тұрды. DASS-21 қазақ нұсқасы 30 еріктіден тұратын пилоттық топта сыналды.
Нәтижелері. Сауалнамаға қатысқандардың орташа жасы 38,17 құрады. DASS-21 шкаласы бойынша жалпы Кронбах альфасы 0,898 құрады. Депрессия, мазасыздық және стресстің кіші шкаласы үшін Кронбах альфасы сәйкесінше 0,743, 0,847 және 0,747 құрады. Тест-ретест сенімділігі депрессия үшін 0,712, мазасыздық үшін 0,761 және стресс үшін 0,715 болды.
Қорытынды. Біздің зерттеу DASS-21 психометриялық қасиеттерін растайды және оны депрессия, мазасыздық және стресстің жалпы белгілерін анықтауға арналған дұрыс құрал ретінде ұсынады.
Асем К. Уристемова1, https://orcid.org/0000-0001-7212-5054
Аян О. Мысаев2, https://orcid.org/0000-0001-7332-4856
Серик К. Мейрманов3, https://orcid.org/0000-0002-1199-1263
Людмила Е. Мигина1, https://orcid.org/0000-0002-9648-3822
Лаура А. Пак1, https://orcid.org/0000-0002-5249-3359
1 "Семей медицина университеті" КЕАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы;
2 Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау Министрлігінің ғылым және адами ресурстар Департаменті, Астана қ., Қазақстан Республикасы;
3 Рицумейкан Азия-Тынық мұхиты университеті, Беппу қ., Жапония.
1. Ali A.M., Green J. Factor structure of the depression anxiety stress Scale-21 (DASS-21): Unidimensionality of the Arabic version among Egyptian drug users // Subst Abuse Treat Prev Policy. BioMed Central Ltd., 2019. Vol. 14, № 1. P. 1–8.
2. Bengwasan P.D., Bernardo A.B.I., Maximo S.I. Translation and Initial Validation of the Depression Anxiety and Stress Scale (DASS-21) in Ilokano // Psychol Stud (Mysore). Springer Science and Business Media LLC, 2022. Vol. 67, № 4. P. 594–604.
3. Bland J.M., Altman D.G. Measuring agreement in method comparison studies // Stat Methods Med Res. SAGE Publications, 1999. Vol. 8, № 2. P. 135–160.
4. Bobak C.A., Barr P.J., O’Malley A.J. Estimation of an inter-rater intra-class correlation coefficient that overcomes common assumption violations in the assessment of health measurement scales // BMC Med Res Methodol. BioMed Central Ltd., 2018. Vol. 18, № 1. P. 1–11.
5. Clark L.A., Watson D. Tripartite model of anxiety and depression: psychometric evidence and taxonomic implications // J Abnorm Psychol. J Abnorm Psychol, 1991. Vol. 100, № 3. P. 316–336.
6. COVID-19 Mental Disorders Collaborators. Global prevalence and burden of depressive and anxiety disorders in 204 countries and territories in 2020 due to the COVID-19 pandemic // The Lancet. Elsevier B.V., 2021. Vol. 398, № 10312. P. 1700–1712.
7. Ferketich S. Focus on psychometrics. Aspects of item analysis // Research in Nursing & Health. 1991. Vol. 14, № 2. P. 165–168.
8. Ferrari A. Global, regional, and national burden of 12 mental disorders in 204 countries and territories, 1990–2019: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019 // Lancet Psychiatry. Elsevier Ltd, 2022. Vol. 9, № 2. P. 137–150.
9. Guncaga J., Lopuchova J., Ferdianova V., Zacek M., Ashimov Y. Survey on Online Learning at Universities of Slovakia, Czech Republic and Kazakhstan during the COVID-19 Pandemic // Educ Sci (Basel). MDPI, 2022. Vol. 12, № 7. P. 1–19.
10. In J. Introduction of a pilot study // Korean J Anesthesiol. Korean Society of Anesthesiologists, 2017. Vol. 70, № 6. P. 601–605.
11. Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). GBD Compare Data Visualization. Seattle, WA, 2020. Accessed January 19, 2023. https://www.healthdata.org/data-visualization/gbd-compare
12. Kakemam E., Navvabi E., Albelbeisi A.H., Saeedikia F., Rouhi A., Majidi S. Psychometric properties of the Persian version of Depression Anxiety Stress Scale-21 Items (DASS-21) in a sample of health professionals: a cross-sectional study // BMC Health Serv Res. BioMed Central Ltd, 2022. Vol. 22, № 1. P. 1–9.
13. Lashuel H.A. Mental health in academia: What about faculty? // Elife. eLife Sciences Publications Ltd, 2020. Vol. 9. e54551.
14. Lee R.S., Son Hing L.S., Gnanakumaran V., Weiss S.K., Lero D.S., Hausdorf P.A., Daneman D. INSPIRED but Tired: How Medical Faculty’s Job Demands and Resources Lead to Engagement, Work-Life Conflict, and Burnout // Front Psychol. Frontiers Media SA, 2021. Vol. 12. P. 1–19.
15. Lovibond P.F., Lovibond S.H. The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories // Behaviour Research and Therapy. 1995. Vol. 33, № 3. P. 335–343.
16. Lu S., Hu S., Guan Y., Xiao J., Cai D., Gao Z., Sang Z., Wei J., Zhang X., Margraf J. Measurement Invariance of the Depression Anxiety Stress Scales-21 Across Gender in a Sample of Chinese University Students // Front Psychol. Frontiers Media S.A., 2018. Vol. 9. 2064.
17. Lufler R.S., McNulty M.A. The glass ceiling thickens: the impact of COVID-19 on academic medicine faculty in the United States // Med Educ Online. Taylor & Francis, 2022. Vol. 27, № 1. 2058314.
18. Moya E., Larson L.M., Stewart R.C., Fisher J., Mwangi M.N., Phiri K.S. Reliability and validity of depression anxiety stress scale (DASS)-21 in screening for common mental disorders among postpartum women in Malawi // BMC Psychiatry. BioMed Central, 2022. Vol. 22, № 1. 352.
19. Nieuwenhuijsen K., de Boer A.G., Verbeek J.H., Blonk R.W., van Dijk F.J. The Depression Anxiety Stress Scales (DASS): detecting anxiety disorder and depression in employees absent from work because of mental health problems // Occup Environ Med. BMJ Publishing Group Ltd, 2003. Vol. 60, № suppl 1. P. i77–i82.
20. Osman A., Wong J.L., Bagge C.L., Freedenthal S., Gutierrez P.M., Lozano G. The Depression Anxiety Stress Scales-21 (DASS-21): Further Examination of Dimensions, Scale Reliability, and Correlates // J Clin Psychol. 2012. Vol. 68, № 12. P. 1322–1338.
21. Penninx B.W.J.H., Benros M.E., Klein R.S., Vinkers C.H. How COVID-19 shaped mental health: from infection to pandemic effects // Nature Medicine 2022 28:10. Nature Publishing Group, 2022. Vol. 28, № 10. P. 2027–2037.
22. Peters L., Peters A., Andreopoulos E., Pollock N., Pande R.L., Mochari-Greenberger H. Comparison of DASS-21, PHQ-8, and GAD-7 in a virtual behavioral health care setting // Heliyon. Elsevier, 2021. Vol. 7, № 3. e06473.
23. Pezirkianidis C., Karakasidou E., Lakioti A., Stalikas A., Galanakis M. Psychometric Properties of the Depression, Anxiety, Stress Scales-21 (DASS-21) in a Greek Sample // Psychology. Scientific Research Publishing, 2018. Vol. 9, № 15. P. 2933–2950.
24. Sarıçam H. The psychometric properties of turkish version of depression anxiety stress scale-21 (DASS-21) in health control and clinical samples // JCBPR. 2018. Vol. 7, № 1. P. 19–30.
25. da Silva H.A., dos Passos M.H., de Oliveira V.M., Palmeira A.C., Pitangui A.C., de Araújo R.C. Short version of the Depression Anxiety Stress Scale-21: is it valid for Brazilian adolescents? // Einstein. Instituto de Ensino e Pesquisa Albert Einstein, 2016. Vol. 14, № 4. P. 486.
26. Taber K.S. The Use of Cronbach’s Alpha When Developing and Reporting Research Instruments in Science Education // Res Sci Educ. Springer Netherlands, 2018. Vol. 48, № 6. P. 1273–1296.
27. Tran T.D., Tran T., Fisher J. Validation of the depression anxiety stress scales (DASS) 21 as a screening instrument for depression and anxiety in a rural community-based cohort of northern Vietnamese women // BMC Psychiatry. BioMed Central, 2013. Vol. 13, № 1. P. 1–7.
28. United Nations. UN News. COVID-19: Depression, anxiety soared 25 per cent in a year. 2022. Accessed January 24, 2023. https://news.un.org/en/story/2022/03/1113162
29. Vignola R.C.B., Tucci A.M. Adaptation and validation of the depression, anxiety and stress scale (DASS) to Brazilian Portuguese // J Affect Disord. 2014. Vol. 155, № 1. P. 104–109.
30. World Health Organization. WHO Guidelines on Translation. Process of translation and adaptation of instruments. Geneva, 2016. https://terrance.who.int/mediacentre/data/WHODAS/Guidelines/WHODAS%202.0%20Translation%20guidelines.pdf
31. World Health Organization. WHO highlights urgent need to transform mental health and mental health care. 2022. Accessed January 22, 2023. https://www.who.int/news/item/17-06-2022-who-highlights-urgent-need-to-transform-mental-health-and-mental-health-care
Көрген адамдардың саны: 48
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Уристемова А.К., Мысаев А.О., Мейрманов С.К., Мигина Л.Е., Пак Л.А. Медициналық университеттердің профессорлық-оқытушылық құрамы арасында Depression Anxiety Stress Scale (DASS-21) сауалнамасының қазақша нұсқасын валидизациялау: пилоттық зерттеу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 5 (Т.25). Б.262-269. doi 10.34689/SH.2023.25.5.032Ұқсас жариялымдар:
МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТТЕРДІҢ ПРОФЕССОРЛЫҚ-ОҚЫТУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ АРАСЫНДА DEPRESSION ANXIETY STRESS SCALE (DASS-21) САУАЛНАМАСЫНЫҢ ҚАЗАҚША НҰСҚАСЫН ВАЛИДИЗАЦИЯЛАУ: ПИЛОТТЫҚ ЗЕРТТЕУ
АУРУХАНАЛАРДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУ: МЕДИЦИНАЛЫҚ МАМАННЫҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ
ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ БЕЙІМДЕЛУ ОРТАСЫН ҚҰРУ ЖАҒДАЙЫНДА ПСИХОМЕТРИЯЛЫҚ ТЕСТІЛЕУДІҢ БОЛЖАМДЫҚ МӘНІ
КОМПЬЮТЕРЛІК БАҒДАРЛАМА АРҚЫЛЫ НАҚТЫ ТАМАҚТАНУДЫ БАҒАЛАУ МҮМКІНДІКТЕРІ
АБАЙ ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ХАЛЫҚ АРАСЫНДА СҮЙЕКТІҢ МИНЕРАЛДЫ ТЫҒЫЗДЫҒЫН АНЫҚТАУ БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ ЖҮРГІЗУДІҢ БАСТАЛУЫ ЖАЙЫНДА