ТИННИТУСЫ БАР НАУҚАСТАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН ЗЕРТТЕУ
Кіріспе. Тиннитус-бұл әлемде таралуы шамамен 14,7% болатын симптом. Қазіргі уақытта бұл ауруды емдеудің алтын стандарты жоқ, дегенмен когнитивті мінез-құлық терапиясы тиімді емдеу болып саналады. Емдеудің тиімділігін осы сауалнама арқылы өлшеуге болады - құлақтың шуылының функционалды индексі (TFI).
Мақсаты. Қазақстанның Алматы қаласындағы TFI құралының көмегімен құлағында шуы бар пациенттердің денсаулық жағдайын зерттеу болып табылады.
Материалдар мен әдістері. Перспективалық зерттеу 2021-2023 жылдар аралығында жүргізілді. TFI сауалнамасының орыс және қазақ тілдеріне аударылған нұсқаларын пайдалана отырып, 2022-2023 жылдары Алматы қаласында құлақ шуы бар науқастар арасында перспективалық зерттеу жүргізілді. Деректерді талдау TFI әдіснамасына сәйкес және SPSS 13 бағдарламасын қолдана отырып жүргізілді. TFI 25 сұрағы зейінді шоғырландыру, ұйқы проблемалары, шуылға байланысты шектеулі әлеуметтік байланыстар және т.б. сияқты шудың әсер ету аспектілеріне бағытталған шкаладан тұрады. Сонымен қатар, TFI сегіз ішкі шкаладан тұрады. Жалпы TFI және сегіз ішкі шкаланың әрқайсысы үшін ұпайлар 0-ден 100-ге дейін болуы мүмкін және барлық сұрақтарға жауаптарды қосу арқылы есептеледі.
Нәтижелер. Сауалнамаға 18 жастан асқан 58 қатысушы қатысты, орташа ± SD = 55,05 (±15,47). Үшінші қатысушылар құлақтың шуылын үлкен де, кіші де проблемаға бағыттады. Жалпы TFI ұпайы 55,5 болды. Еркектер әйелдермен салыстырғанда барлық ішкі шкала бойынша жоғары көрсеткішке ие болды.
Қорытынды. Бұл Алматы мен Қазақстанда құлағында шуы бар науқастар арасында TFI анықталған алғашқы зерттеу болды. Болашақта TFI сауалнама көмегімен құлақ шуы бар науқастарды емдеуге дейін және одан кейінгі тиімділікті бағалау үшін қосымша зерттеулер қажет.
Акбота Сейткали1, https://orcid.org/0000-0003-2343-0073
Дэвид Хейли2, https://orcid.org/0000-0003-0797-9090
Назгуль Ахтаева1, https://orcid.org/0000-0002-0835-9814
Ануар Ахметжан1, https://orcid.org/0009-0009-7451-9706
Ляззат Кошербаева1,3, https://orcid.org/0000-0001-8376-4345
1 С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті, Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
2 University of Wollongong, Sydney, Australia;
3 ALimRE «Advancing learning through the innovation methods in research and education»,
Астана қ., Қазақстан Республикасы
1. Baguley D., Mc Ferran D., Hall D. Tinnitus // Lancet. 2013. 382, 1600–1607.
2. Biswas R., Lugo A., Akeroyd M.A., Schlee W., Gallus S., Hall D.A. Tinnitus prevalence in Europe: a multi-country cross-sectional population study // Lancet Reg Health Eur. 2021 Nov 4. 12:100250. doi: 10.1016/j.lanepe.2021.100250.
3. Biswas R., Genitsaridi E., Trpchevska N., Lugo A., Schlee W., Cederroth C.R., Gallus S., Hall D.A. Low Evidence for Tinnitus Risk Factors: A Systematic Review and Meta-analysis // J Assoc Res Otolaryngol. 2023 Feb. 24(1):81-94. doi: 10.1007/s10162-022-00874-y. Epub 2022 Nov 15.
4. Chandra N., Chang K., Lee A., Shekhawat G.S., Searchfield G.D. Psychometric Validity, Reliability, and Responsiveness of the Tinnitus Functional Index // J Am Acad Audiol. 2018 Jul/Aug. 29(7):609-625. doi: 10.3766/jaaa.16171.
5. Cheng Y.F., Xirasagar S., Kuo N.W., Lin H.C. Tinnitus and risk of attempted suicide: A one year follow-up study // J Affect Disord. 2023 Feb 1. 322:141-145. doi: 10.1016/j.jad.2022.11.009.
6. Choi J.H., Park S.S., Kim S.Y. Associations of Earphone Use with Tinnitus and Anxiety/Depression // Noise Health. 2021 Oct-Dec. 23(111):108-116. doi: 10.4103/nah.NAH_48_20.
7. Cima R.F.F., Mazurek B., Haider H., Kikidis D., Lapira A., Noreña A., Hoare D.J. A multidisciplinary European guideline for tinnitus: diagnostics, assessment, and treatment // HNO. 2019 Mar. 67(Suppl 1):10-42. English. doi: 10.1007/s00106-019-0633-7
8. Fackrell K., Hall D.A., Barry J.G., Hoare D.J. Psychometric properties of the Tinnitus Functional Index (TFI): Assessment in a UK research volunteer population // Hear Res. 2016. 335:220–35.
9. Fernández M., Cuesta M., Sanz R., Cobo P. Comparison of Tinnitus Handicap Inventory and Tinnitus Functional Index as Treatment Outcomes // Audiol Res. 2022 Dec 26.13(1):23-31. doi: 10.3390/audiolres13010003.
10. Gos E., Rajchel J.J., Dziendziel B., Kutyba J., Bienkowska K., Swierniak V., Gocel M., Raj-Koziak D., Skarzynski P.H., Skarzynski H. How to Interpret Tinnitus Functional Index Scores: A Proposal for a Grading System Based on a Large Sample of Tinnitus Patients // Ear and Hearing 42(3):p 654-661, May-June 2021. Doi: 10.1097/AUD.0000000000000967
11. Hackenberg B., Döge J., O'Brien K., Bohnert A., Lackner K.J., Beutel M.E., Michal M., Münzel T., Wild P.S., Pfeiffer N., Schulz A., Schmidtmann I., Matthias C., Bahr K. Tinnitus and Its Relation to Depression, Anxiety, and Stress-A Population-Based Cohort Study // J Clin Med. 2023 Feb 1.12(3):1169. doi: 10.3390/jcm12031169.
12. Jarach C.M., Lugo A., Scala M., van den Brandt P.A., Cederroth C.R., Odone A. Global Prevalence and Incidence of Tinnitus: A Systematic Review and Meta-analysis // JAMA Neurol. 2022 Sep 1. 79(9):888-900. doi: 10.1001/jamaneurol.2022.2189. Erratum in: JAMA Neurol. 2023 Feb 1. 80(2):216.
13. Kim H.J., Lee H.J., An S.Y., Sim S., Park B., Kim S.W., Lee J.S., Hong S.K., Choi H.G. Analysis of the prevalence and associated risk factors of tinnitus in adults // PLoS One. 2015 May 28. 10(5):e0127578. doi: 10.1371/journal.pone.0127578.
14. Lewis J.E., Stephens S.D., McKenna L. Tinnitus and suicide // Clin Otolaryngol Allied Sci. 1994 Feb;19(1):50-4. doi: 10.1111/j.1365-2273.1994.tb01147.x.
15. MacDonald C., Caimino C., Burns-O'Connell G., Hartley D., Lockwood J., Sereda M., Whitmer W., Cima R., Turton L., Hoare D.J. Tinnitus, Suicide, and Suicidal Ideation: A Scoping Review of Primary Research // Brain Sci. 2023 Oct 23. 13(10):1496. doi: 10.3390/brainsci13101496.
16. Meikle M.B., Henry J.A., Griest S.E., Stewart B.J., Abrams H.B., McArdle R., Myers P.J., Newman C.W., Sandridge S., Turk D.C. et al. The tinnitus functional index: development of a new clinical measure for chronic, intrusive tinnitus // Ear Hear. 2012 Mar-Apr. 33(2):153-76. doi: 10.1097/AUD.0b013e31822f67c0
17. Ogawa K., Sato H., Takahashi M., Wada T., Naito Y., Kawase T., Murakami S., Hara A., Kanzaki S. Clinical practice guidelines for diagnosis and treatment of chronic tinnitus in Japan // Auris Nasus Larynx. 2020 Feb. 47(1):1-6. doi: 10.1016/j.anl.2019.09.007.
18. Peter N., Kleinjung T., Jeker R. et al. Tinnitus functional index: validation of the German version for Switzerland // Health Qual Life Outcomes. 2017. 15, 94. https://doi.org/10.1186/s12955-017-0669-x (accessed: 24.04.2023.)
19. Salazar J.W., Meisel K., Smith E.R., Quiggle A., McCoy D.B., Amans M.R. Depression in Patients with Tinnitus: A Systematic Review // Otolaryngol Head Neck Surg. 2019 Jul;161(1):28-35. doi: 10.1177/0194599819835178.
20. Tunkel D.E., Bauer C.A., Sun G.H., Rosenfeld R.M., Chandrasekhar S.S., Cunningham E.R., Archer S.M., Blakley B.W., Carter J.M. et al. Clinical practice guideline: tinnitus // Otolaryngol Head Neck Surg. 2014 Oct. 151(2 Suppl): S1-S40. doi: 10.1177/0194599814545325.
21. Ukaegbe O.C., Orji F.T., Ezeanolue B.C., Akpeh J.O., Okorafor I.A. Tinnitus and Its Effect on the Quality of Life of Sufferers: A Nigerian Cohort Study // Otolaryngol Head Neck Surg. 2017 Oct. 157(4):690-695. doi: 10.1177/0194599817715257
22. Van Hoof L., Kleinjung T., Cardon E., Van Rompaey V., Peter N. The correlation between tinnitus-specific and quality of life questionnaires to assess the impact on the quality of life in tinnitus patients // Front Neurol. 2022 Sep 26. 13:969978. doi: 10.3389/fneur.2022.969978.
23. Wang X., Zeng R., Zhuang H. et al. Chinese validation and clinical application of the tinnitus functional index // Health Qual Life Outcomes. 2020. 18, 272. https://doi.org/10.1186/s12955-020-01514-w (accessed: 24.04.2023.)
Көрген адамдардың саны: 38
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Сейткали А., Хейли Д., Ахтаева Н., Ахметжан А., Кошербаева Л. Тиннитусы бар науқастардың денсаулық жағдайын зерттеу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 5 (Т.25). Б. 91-96. doi 10.34689/SH.2023.25.4.012Ұқсас жариялымдар:
МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТТЕРДІҢ ПРОФЕССОРЛЫҚ-ОҚЫТУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ АРАСЫНДА DEPRESSION ANXIETY STRESS SCALE (DASS-21) САУАЛНАМАСЫНЫҢ ҚАЗАҚША НҰСҚАСЫН ВАЛИДИЗАЦИЯЛАУ: ПИЛОТТЫҚ ЗЕРТТЕУ
АУРУХАНАЛАРДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУ: МЕДИЦИНАЛЫҚ МАМАННЫҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ
ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ БЕЙІМДЕЛУ ОРТАСЫН ҚҰРУ ЖАҒДАЙЫНДА ПСИХОМЕТРИЯЛЫҚ ТЕСТІЛЕУДІҢ БОЛЖАМДЫҚ МӘНІ
КОМПЬЮТЕРЛІК БАҒДАРЛАМА АРҚЫЛЫ НАҚТЫ ТАМАҚТАНУДЫ БАҒАЛАУ МҮМКІНДІКТЕРІ
АБАЙ ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ХАЛЫҚ АРАСЫНДА СҮЙЕКТІҢ МИНЕРАЛДЫ ТЫҒЫЗДЫҒЫН АНЫҚТАУ БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ ЖҮРГІЗУДІҢ БАСТАЛУЫ ЖАЙЫНДА