ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ОТБАСЫЛЫҚ ГИПЕРХОЛЕСТЕРОЛЕМИЯНЫҢ ТІЗІЛІМІН ҚҰРУ
Өзектілігі. Отбасылық гиперхолестеринемия (ОГ)-холестерин алмасуына және төмен тығыздықтағы липопротеин (ТТЛП-ХС) деңгейіне әсер ететін жиі кездесетін генетикалық ауру. Емдеу болмаған жағдайда, ТТЛП-ХС деңгейінің жоғарылауы ерте жаста атеросклероздың дамуына әкелуі мүмкін, бұл олардың ерте пайда болуына дейін жүрек-қан тамырлары ауруларының қаупін едәуір арттырады.
Зерттеудің мақсаты: инфаркт пен инсульт сияқты жүрек-қан тамырлары асқынуларын жүйелі бақылау, тиімді емдеу және алдын алу мақсатында отбасылық гиперхолестеринемия диагнозы қойылған науқастардың ұлттық тізілімін әзірлеу және енгізу. Сондай-ақ, ОГ пациенттерінің жасы мен жынысы арасындағы байланысты зерттеу, генетикалық факторларды анықтау, олардың зерттеу тобында таралуын анықтау, содан кейін нәтижелерді Денсаулық сақтау тәжірибесіне біріктіру арқылы ұлттық ауқымда қолдану.
Материалдар мен әдістер. Зерттеу дизайны отбасылық гиперхолестеринемиямен ауыратын адамдардың Халықаралық тізіліміне сәйкес жасалған.
Қорытынды. Әзірленген ұлттық тіркелім отбасылық гиперхолестеринемиясы бар пациенттердің әлемдік тіркелім жүйесіне біріктірілетін болады. Бұл Қазақстандағы ОГ ауқымының жаһандық деңгейде ашықтығы мен көрінуін қамтамасыз етеді. МГ-мен ауыратын науқастарды есепке алу үшін регистрді құру және енгізу медициналық көмектің сапасын жақсартуға және ел ішінде ОГ-мен ауыратын науқастарда жүрек-қан тамырлары асқынуларының қаупін азайтуға ықпал етеді.
Кайрат К. Давлетов1, https://orcid.org/0000-0001-8534-1899
Alexander R.M. Lyons2, https://orcid.org/0000-0001-5023-8824
Наталья Е. Глушкова1, https://orcid.org/0000-0003-1400-8436
Мухтар Кулимбет 1, https://orcid.org/0000-0003-4399-700X
Кульман С. Нысанбаева1, https://orcid.org/0000-0003-1239-8610
Акбопе К. Мыркасымова1, https://orcid.org/0000-0002-2134-2494
Тимур М. Салиев1, https://orcid.org/0000-0001-5696-6363
Ильдар Р. Фахрадиев1, https://orcid.org/0000-0003-0528-3874
1 «С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті» КЕАҚ,
Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
2 Лондон Империя Колледжі, Лондон, Ұлыбритания.
1. Беркинбаев С.Ф., Давлетов К.К., Джунусбекова Г.А., Абдикалиев О.Т., Жусупов Б.С., Амиров Б.Б. и др. Разработка и внедрение современной системы эпидемиологического мониторинга основных неинфекционных заболеваний 2015-2017 гг. Алматы. 2017.
2. Amerizadeh A., Javanmard S.H., Sarrafzadegan N., Vaseghi G. Familial Hypercholesterolemia (FH) Registry Worldwide: A Systematic Review // Curr Probl Cardiol. 2022 Oct. 47(10):100999. doi: 10.1016/j.cpcardiol.2021.100999. Epub 2021 Sep 24. PMID: 34571102. (accessed: -02.10.2023)
3. Ezhov M.V., Sergienko I.V., Rozhkova T.A., et al. Diagnosis and Treatment of Family Hypercholesterolemia (russian guidelines) // The Bulletin of Contemporary Clinical Medicine. 2017. 10(2):72-79. (accessed: 30.09.2023)
4. Nohara A., Tada H., Ogura M., Okazaki S., Ono K., Shimano H, Daida H, Dobashi K, Hayashi T, Hori M, Matsuki K., Minamino T., Yokoyama S., Harada-Shiba M. Homozygous Familial Hypercholesterolemia // J Atheroscler Thromb. 2021 Jul 1. 28(7):665-678. doi: 10.5551/jat.RV17050. (accessed: 01.10.2023)
5. Tokgozoglu L., Kayikcioglu M. Familial Hypercholesterolemia: Global Burden and Approaches // Curr Cardiol Rep. 2021 Sep 4. 23(10):151. doi: 10.1007/s11886-021-01565-5. (accessed: 02.10.2023)
6. Vallejo-Vaz A.J., Akram A., Kondapally Seshasai S.R. et al. Pooling and expanding registries of familial hypercholesterolaemia to assess gaps in care and improve disease management and outcomes: Rationale and design of the global EAS Familial Hypercholesterolaemia Studies Collaboration // Atherosclerosis Supplements. 2016. 22:1-32. doi:10.1016/j.atherosclerosissup.2016.10.001. (accessed: 01.10.2023)
7. WHO Human Genetics Programme. Familial hyper-cholesterolaemia (FH): report of a WHO consultation, Paris, 3 October 199. WHO. 1998. Report: WHO/HGN/CONS/FH/98.7. https://apps.who.int/iris/handle/10665/64162. (accessed: 02.10.2023)
References: [1]
1. Berkinbaev S.F., Davletov K.K., Dzhunusbekova G.A., Abdikaliev O.T., Zhusupov B.S., Amirov B.B. i dr. Razrabotka i vnedrenie sovremennoi sistemy epidemiologicheskogo monitoringa osnovnykh neinfektsionnykh zabolevanii 2015-2017 gg. [Development and implementation of a modern system for epidemiological monitoring of major non-communicable diseases]. Almaty; 2017 g. [in Russian]
Көрген адамдардың саны: 81
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Давлетов К.К., Lyons A.R.M., Глушкова Н.Е., Кулимбет М.Б., Нысанбаева К.С., Мыркасымова А.К., Салиев Т.М., Фахрадиев И.Р. Қазақстан Республикасында отбасылық гиперхолестеролемияның тізілімін құру // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 6 (Т.25). Б. 128-132. doi 10.34689/SH.2023.25.6.015Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ