ШҰҒЫЛ КӨМЕК БӨЛІМІНДЕ ЖҰМЫС ІСТЕЙТІН МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНДЕГІ ИНТЕЛЛЕКТ ДЕҢГЕЙІНІҢ, СТРЕСС ЖАҒДАЙЛАРЫНЫҢ ЖӘНЕ ОЛАРҒА ӘСЕР ЕТЕТІН ФАКТОРЛАРДЫҢ БАЙЛАНЫСЫ

Автор (лар): Зортук О, Сельви Ф, Бедел Дж

DOI: 10.34689/SH.2024.26.2.001

Мақсаты: Дәрігерлік білімі жоқ медицина қызметкерлеріндегі стресс факторлары мен мәдени интеллект арасындағы байланысты зерттеу. Материалдар мен әдістер: Біздің мақсатымыз мәдени интеллект пен үрей арасындағы корреляцияны талдау болды. Қатысушылардың демографиясы, кәсіби білімі, түрік тілінде расталған Мәдени интеллект шкаласы және түрік тілінде расталған Бек Стресс инвентаризациясын қамтитын 41 сұрақтан тұратын сауалнама жүргізілді. Нәтижелер: Зерттеуге жедел жәрдем бөлімінде жұмыс істейтін 58 дәрігерлік білімі жоқ қызметкер қатысты. Стресстік өлшемдер мен мәдени интеллект шаралары арасындағы байланыс сызықтық регрессиялық талдау арқылы салыстырылды. Жыныс, кәсіп, білім немесе төтенше жағдайлар қызметінің дайындығымен ешқандай корреляция табылмады. Мәдени интеллект пен жас, жұмыс уақыты және шұғыл көмек бөліміндегі жұмыс уақыты арасындағы корреляциялық талдаулар шұғыл көмек бөліміндегі жұмыс уақыты мен мәдени интеллект арасындағы оң корреляцияны көрсетті (r=0,28, p=0,028). Қорытынды: Дәрігерлік білімі жоқ медициналық қызмет көрсетушілер мәдени интеллект және мәдени сезімталдық ұғымдарын және олардың күйзеліске қалай қатысы барын білуі керек.

Оккеш Зортук1, https://orcid.org/0000-0001-6776-2702 Фатих Сельви1, https://orcid.org/0000-0002-9701-9714 Джихан Бедел1*, https://orcid.org/0000-0002-3823-2929 1 Медицина ғылымдары университеті, Шұғыл медицина кафедрасы, Анталия оқу-зерттеу ауруханасы, Анталия, Түркия.

1. Aslan S., Kizir Z. Bir hastanede çalışan hemşirelerin kültürel duyarlılıkları ile kültürel zekâları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Celal Bayar University Health Sciences Institute Journal. 2019. 6(2):115-20. doi:10.34087/cbusbed.527215 2. Akgün B.M., Tekdoğan Ü.Y., Gürer E. Prematür ejakülasyon sorunu olan ve olmayan erkeklerin anksiyete ve duygusal zeka düzeylerinin değerlendirilmesi. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies. 2022;14:58-76.doi: 10.51293/socrates.142 3. Arastaman G. A study of validity and reliability evidences of cultural intelligence scale on Turkish academics. Yuksekogretım Journal. 2018. 8(1):1-8.doi: 10.2399/yod.17.025. 4. Bhurtun H.D., Azimirad M., Saaranen T., Turunen H. Stress and coping among nursing students during clinical training: An integrative review. Journal of Nursing Education. 2019. 58(5):266-72. doi: 10.3928/01484834-20190422-04. 5. Doğan S., Karakuş Ş. Cultural Intelligence: A Definational, Structural and Relational Review Study The Journal of Human and Work. 2020. 7(1):147-69. doi: 10.18394/iid.688722. 6. Eskin M., Harlak H., Demirkıran F., Dereboy Ç. The Adaptation of the Perceived Stress Scale Into Turkish: A Reliability and Validity Analysis. New Symposium Journal. 2013. 51: 132-140. 7. Falatah R. The impact of the coronavirus disease (COVID-19) pandemic on nurses’ turnover intention: an integrative review. Nursing Reports. 2021. 11(4):787-810.doi: 10.3390/nursrep11040075. 8. Gazzaz Z.J., Baig M., Al Alhendi B.S.M., Al Suliman M.M.O., Al Alhendi A.S., Al-Grad M.S.H. et al. Perceived stress, reasons for and sources of stress among medical students at Rabigh Medical College, King Abdulaziz University, Jeddah, Saudi Arabia. BMC Med Educ. 2018.18:29. doi: 10.1186/s12909-018-1133-2. 9. Ksiksou J., Maskour L., Sfendla A., Alaoui M.S. Psychometric evaluation of the Arabic version of the Perceived Stress Scale in clinical practicum: Validity and reliability in the Moroccan nursing students. Journal of Education and Health Promotion. 2022. 11(1):327. doi: 10.4103/jehp.jehp_598_22 10. Ksiksou J., Maskour L., El Batri B., Alaoui M.S. The Effect Of A Mındfulness Traınıng Program On Perceıved Stress And Emotıonal Intellıgence Among Nursıng Students In Morocco: An Experımental Pılot Study. Acta Neuropsychologica. 2022. 20(4): 371-383.doi: 10.5604/01.3001.0016.0894. 11. Liu S., Zhang X., Wang Q., Xu Y., Huang X., Liu T., Yang Z., Xiang Z., Lu C., Chen Y., Chen J. Increased attentional network activity in premature ejaculation patients with anxiety revealed by resting‐state functional magnetic resonance imaging. European Journal of Neuroscience. 2021. 54(4):5417-26.doi: 10.1111/ejn.15402. 12. Majda A., Zalewska-Puchała J., Bodys-Cupak I., Kurowska A., Barzykowski K. Evaluating the effectiveness of cultural education training: Cultural competence and cultural intelligence development among nursing students // Int J Environ Res Public Health. 2021. 18(8):4002.doi: 10.3390/ijerph18084002 13. Majda A., Bodys-Cupak I.E., Zalewska-Puchała J., Barzykowski K. Cultural competence and cultural intelligence of healthcare professionals providing emergency medical services. Int J Environ Res Public Health. 2021. 18(21):11547.doi: 10.3390/ijerph182111547 14. McCann A.S., Tan L., Thornton K. How’s your CQ?: Effect of Study Abroad and Classroom-based Cultural Experiences on Cultural Intelligence Levels in Traditional Students. Frontiers: The Interdisciplinary Journal of Study Abroad. 2023. 35(1):115-51. doi: 10.36366/frontiers.v35i1.711. 15. Peek E.H., Park C.S. Effects of a multicultural education program on the cultural competence, empathy and self-efficacy of nursing students. J Korean Acad Nurs. 2018, 43, 690–696.doi: 10.5977/jkasne.2022.28.4.389. 16. Perry S.J., Richter J.P., Beauvais B. The effects of nursing satisfaction and turnover cognitions on patient attitudes and outcomes: A three‐level multisource study. Health services research. 2018. 53(6):4943-69.doi: 10.1111/1475-6773.12997. 17. Rahimaghaee F., Mozdbar R. Cultural intelligence and its relation with professional competency in nurses. Nursing Practice Today. 2017. 4(3):115-24. 18. Sharifi N., Adib-Hajbaghery M., Najafi M. Cultural competence in nursing: A concept analysis. Int J Nurs Stud. 2019. 99:103386. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2019.103386 19. Sünter A.T., Canbaz S., Dabak Ş., Öz H., Pekşen Y. The levels of burnout, work-related strain and work satisfaction in general practitioners. Journal of General Medicine. 2006. 16(1):9-14. 20. Yildiz U., Ozbas A., Cavdar I., Yildizeli S., Onler E. Assessment of nursing students’ stress levels and coping strategies in operating room practice. Nurse Educ Pract. 2015;15(3):192–195. doi: 10.1016/j.nepr.2014.11.008 Zhou L., Kachie Tetgoum A.D., Quansah P.E., Owusu‐Marfo J. Assessing the effect of nursing stress factors on turnover intention among newly recruited nurses in hospitals in China. Nursing Open. 2022. 9(6):2697-709. doi: 10.1002/nop2.969

Көрген адамдардың саны: 169

Түйенді сөздер: мәдени интеллект критерийлері, қабылданған стресс, дәрігерлік білімі жоқ қызметкерлер.

Мақалалар санаты: Біртума зерттеулер

Библиографиялық сілтемелер

Зортук О., Сельви Ф., Бедел Дж. Шұғыл көмек бөлімінде жұмыс істейтін медицина қызметкерлеріндегі интеллект деңгейінің, стресс жағдайларының және оларға әсер ететін факторлардың байланысы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. Т.26. (2). Б. 7-12. doi 10.34689/SH.2024.26.2.001