БЕЛСЕНДІ ТУБЕРКУЛЕЗБЕН АУЫРАТЫН АИТВ ЖҰҚТЫРҒАН НАУҚАСТАРДА БАУЫРДЫҢ ДӘРІЛІК ЗАҚЫМДАНУЫ: САЛЫСТЫРМАЛЫ ЗЕРТХАНАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
Кіріспе. Адамның иммун тапшылығы вирусымен (АИТВ) және туберкулезбен Ко-инфекциясы нақты диагностикалық және емдік проблемаларды құрайды және денсаулық сақтау жүйесіне айтарлықтай жүктеме жасайды. Екі микроорганизм Mycobacterium tuberculosis және адамның иммун тапшылығы вирусы бір-бірін күшейтеді, иммунологиялық функциялардың нашарлауын тездетеді және емделмеген жағдайда мезгілсіз өлімге әкеледі. Көптеген мәліметтерге сәйкес, туберкулез адамның иммун тапшылығы вирусымен ауыратын науқастардың орта есеппен 30% өлімнің тікелей себебі болып табылады. Туберкулез және адамның иммун тапшылығы вирусы иммундық жүйеге қатты әсер етеді, өйткені олар иесінің иммундық жауаптарын басуға қабілетті.
Мақсаты. Адамның иммун тапшылығы вирусы инфекциясы және өкпе локализациясы туберкулезі бар пациенттер когортындағы бауырдың дәрілік зақымдану жиілігін зерттеу.Материалы и методы. Проспективное исследование, в которое были включены 150 пациентов с вирусом иммунодефицита человека с активным туберкулёзом и без него. Всем пациентам проводилось физикальное и лабораторное исследование. Материалдар мен тәсілдер. Белсенді туберкулезбен және туберкулезсіз адамның иммун тапшылығы вирусын жұқтырған 150 пациентті қамтитын перспективалық зерттеу. Барлық науқастар физикалық және зертханалық тексеруден өтті
Статистикалық өңдеу IBM SPSS Statistics 29.0.2.0 көмегімен жүргізілді.
Нәтижелер. Пациенттер үш топқа бөлінді: бірінші топқа (I) АИТВ инфекциясы бар науқастар (n=31), екінші топқа (II) -өкпе туберкулезі бар науқастар (N=55); үшінші топқа (III) АИТВ + туберкулезі бар науқастар (N=64) кіреді.) Барлық топтарда гендерлік, жас және зертханалық көрсеткіштер бағаланып, олардың салыстырмалы талдауы жүргізілді. Келесі кезеңде бауырдың дәрілік зақымдану жағдайларының саны бағаланды және олардың құрылымы ұсынылды.
Қорытындылар. 1. III топтағы гепатоуыттылық жиілігі 59,3% денгеінде байкалды, өзге топтарға қарағанда жоғары болды( I (22,5%) ; II (43,6%).
2. III топтағы ерлерде ALT деңгейі жоғары болды - 45,0 (34,0; 66,0), I топтағы ерлердин көрсеткиштеримен салыстырғанда-36,0 (24,75; 45,0) (р=0,015).
3. III топтағы ер пациенттерде ALT және AST көрсеткіштері II топтағы науқастардағы ұқсас көрсеткіштермен салыстырғанда жоғары болды, ALT(III) – 45,0 (34,0; 66,0) және ALT(II) (34,0 (17,0; 45,0), p = 0,008; AST(III) - 48,0 (33,0; 78,0) және AST(II) 36,0 (22,0; 45,0), сәйкесінше, p=0,049). Гемоглобин деңгейі III топтағы науқастарда 110,0 (96,0; 120,0) II топтағы науқастардағы бірдей көрсеткішпен салыстырғанда төмен болды – 130,0 (100,0; 145) ауру.0), сәйкесінше, p = 0,022);
4. Жөтел, ентігу және әлсіздік сияқты клиникалық белгілер I және II топтармен салыстырғанда III топтағы науқастарда жиі байқалды.
5. III топтағы әйелдердің орташа жасы 40,0 (37,0; 44,5) құрады, сәйкесінше I топтағы әйелдердің жасымен салыстырғанда (51,0 (45,0; 53,5), p = 0,034) жастау болды.
Матин Абдул1,2, https://orcid.org/0000-0003-1757-9920
Игорь Г. Никитин1, https://orcid.org/0000-0003-1699-0881
Сауле А. Алиева3, https://orcid.org/0000-0001-5098-9206
Умит T. Желдибаева3, https://orcid.org/0000-0002-8915-3972
Айгерим Е. Қасымқан3, https://orcid.org/0000-0002-0114-5397
Салтанат М. Адильгожина3, https://orcid.org/0000-0002-8408-7363
Оксана А. Юрковская3, https://orcid.org/0000-0002-6251-5574
«1 ФГАОУ ВО «Ресей ұлттық зерттеу Медициналық Университеті. Н. И. Пирогова» Ресей Федерациясының Денсаулық сақтау Министрлігі, Мәскеу қ., Ресей Федерациясы;
2 Ресей Федерациясы Денсаулық сақтау министрлігінің фтизиопульмонология және жұқпалы аурулар ұлттық медициналық зерттеу орталығы, Мәскеу қ., Ресей Федерациясы;
3 КеАҚ «Семей медицина университеті», Семей қ., Қазақстан Республикасы.
1. Abdullaev R.Yu., Komissarova O.G., Terentyeva O.R. Features of iron metabolism in tuberculosis. Tuberculosis and lung diseases. 2021. Vol. 99(3). C. 58-66. 2. Akhmedzhanova Z.I. The problem of side effects of antiretroviral drugs in HIV infection//OII. -2020. -No. 1 (S). ‒ pp. 604-617.
3. Astrelin A.M. Trends in the incidence, prevalence and mortality from HIV infection and tuberculosis in the regions of Russia in the 21st century. Demographic review. 2020. Vol. 7, No. 4. pp. 82-107.
4. Galkin V.B., Elenkina Zh.V., Epifantseva N.A., Zaitseva S.M., Zelenina A.E., Zyryanova O.G., Kononenko Yu.S., et al. TB/HIV in the Russian Federation. Epidemiology, clinical features and treatment results /: RIO TSNIIOIZ, 2017.- 52 p.
5. Gorynya L.A., Mazurov V.I., Musatov V.B. Anemia in HIV-infected patients. Pathogenesis and modern therapeutic tactics. Bulletin of the Saint Petersburg University. Medicine. 2014. No. 2. pp. 54-65.
6. Dolgushina A.I., Volchegorsky I.A., Novoselov P.N. Hepatotoxicity of anti-tuberculosis drugs. EiKG. 2018. №8(156). pp. 116-124.
7. Nechaeva O.B. The epidemic situation of tuberculosis in Russia. Tuberculosis and lung diseases, 2018, vol. 96, No. 8, pp. 15-24
8. Pokrovsky V.V. HIV/AIDS reduces the number of Russians and their life expectancy. Demographic review. -2017. o. 1. pp. 65-82
9. Redko A.N., Lebedeva I.S., Lebedev P.V. Aspects of the socio-economic significance of HIV infection. Natural Sciences and Humanities research. 2023. № 45 (1). pp.187-193.
10. "On the state of sanitary and epidemiological welfare of the population in the Russian Federation in 2020". The State report. Federal Service for Supervision of Consumer Rights Protection and Human Welfare. ‒ Moscow, 2021. 256 p.
11. Bing Song H.H., Cheng J., Mao Y. Incidence of and risk factors for liver damage in patients with HIV-1 mono-infection receiving antiretroviral therapy. HIV medicine. 2022. Vol. 22 (suppl.1). P. 14-22.
12. Wong R.J., Yang Z., Yeoh A. Impact of HIV Infection on Liver and Cardiovascular Outcomes in Veterans With Metabolic Dysfunction-Associated Steatotic Liver Disease. The American Journal of Gastroenterology. 2024. 10.14309/ajg.0000000000002760.
Көрген адамдардың саны: 43
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Абдул М., Никитин И.Г., Алиева С.А., Желдибаева У.T., Қасымқан А.Е., Әділғожина С. М., Юрковская О.А. Белсенді туберкулезбен ауыратын АИТВ жұқтырған науқастарда бауырдың дәрілік зақымдануы: салыстырмалы зертханалық сипаттамасы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. Т.26 (6). Б. 64-71. doi 10.34689/SH.2024.26.6.008Ұқсас жариялымдар:
ОРТА ЖАСТАҒЫ ЖӘНЕ ЕГДЕ ЖАСТАҒЫ АДАМДАРДАҒЫ ДЕНЕ САЛМАҒЫ ИНДЕКСІ МЕН СҮЙЕКТІҢ МИНЕРАЛДЫ ТЫҒЫЗДЫҒЫ АРАСЫНДАҒЫ БАЙЛАНЫС
САРКОИДОЗ ЖӘНЕ ӨКПЕ ТУБЕРКУЛЕЗІ КЕЗІНДЕГІ ГРАНУЛЕМАТОЗДЫ ҚАБЫНУДЫ КЛИНИКА-МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ МОРФОМЕТРИЯЛЫҚ БАҒАЛАУ
БЕЛСЕНДІ ТУБЕРКУЛЕЗБЕН АУЫРАТЫН АИТВ ЖҰҚТЫРҒАН НАУҚАСТАРДА БАУЫРДЫҢ ДӘРІЛІК ЗАҚЫМДАНУЫ: САЛЫСТЫРМАЛЫ ЗЕРТХАНАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТКІЛІКСІЗДІГІ БОЙЫНША АУРУЛАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫН ІСКЕ АСЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ИНСУЛИНГЕ ТӨЗІМДІЛІГІ БАР НАУҚАСТАРДА ИНСУЛЬТ КЕЗІНДЕ ІШЕК МИКРОБИОМАСЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ