САРКОИДОЗ ЖӘНЕ ӨКПЕ ТУБЕРКУЛЕЗІ КЕЗІНДЕГІ ГРАНУЛЕМАТОЗДЫ ҚАБЫНУДЫ КЛИНИКА-МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ МОРФОМЕТРИЯЛЫҚ БАҒАЛАУ
Өзектілігі. Өкпе саркоидозы мен туберкулезі тіндерде жасушалық инфильтрат — гранулема пайда болуымен сипатталатын, этиологиясы әр түрлі 70 тен аса ауруларды біріктіретін гранулематозды аурулардың гетерогенді тобына жатады. Гранулематозды қабынуды клинико-морфологиялық ерекшеліктеріне байланысты спецификалық және бейспецификалық деп бөледі. Бір нозологиялық түрдің аясында, мысалы саркоидоз кезінде, клиникалық симптомдардың айқындылығы, үрдістің жайылуы, зертханалық, онымен бірге иммунологиялық көрсеткіштердің өзгеруі әртүрлі болуы мүмуін, бұл олардың гетерогенділігін растайды. Қазіргі уақытта саркоидоздың әртүрлі клиникалық ағымының түрлері мен кезеңдеріне сай келетін морфологиялық белгілер әлі күнге дейін бекітілмеген.
Зерттеудің мақсаты: Саркоидоз бен туберкулез кезіндегі өкпедегі гранулематозды қабынулық үдеріске салыстырмалы клиника - морфометриялық бағалауды игеру.
Материалдар мен әдістері: 2019-2024жж. аралығында верификация критерийлерін анықтау мақсатында осы аурулар кезінде өкпе тінінің клиникалық-морфологиялық және морфометриялық көрінісін зерттеу үшін "Leica DM 1000" кешенді компьютерлендірілген аппаратын қолдана отырып, саркоидоз (27) және өкпе туберкулезінің шашыранды түрі (62) бар науқастардың 89 мұрағаттық материалдарына ретроспективті талдау жүргізілді.
Нәтижелер: Мұрағаттық материалды зерттеу кезінде клиникалық-морфологиялық (саркоидоз кезінде - бронх-тамыр шоғыры бойымен гранулемалардың пайда болуы, васкулиттердің болуы, кальцифицирленген пластинкалы Шауман денешіктерінің болуы және т.б.) анықталды., туберкулез кезінде - казеозды некроз және гранулема құрылымының аймақтылығы), морфометриялық (саркоидоз кезінде-плазмалық жасушалар, лимфоциттер санының көбеюі, гранулоциттер мен эпителиоидты жасушалар саны азаяды, строманың құрылымдық элементтерінің саны және интерстициальды тіндердің жойылуы артады, қан тамырларының саны артады, туберкулез кезінде - санының артуы гранулоциттер және эпителиоидты жасушалар, сәйкесінше алып көп ядролы жасушалар, казеозды некроздың болуы) олардың болуы осы ауруларды сенімді түрде ажыратуға мүмкіндік береді.
Қорытынды: Патоморфологиялық қорытындыны негіздей отырып, клиникалық диагнозды морфологиялық верификациялау, анықталған клиникалық-зертханалық деректерді, аспаптық зерттеу әдістерінің нәтижелерін ескере отырып, науқастарды тиімді емдеу.
Райхан Ж. Ныгызбаева1, http://orcid.org/0000-0001-6264-1872
Мария А. Светкина1, https://orcid.org/0009-0003-3655-1269
Лейла М. Стабаева1*, https://orcid.org/0000-0001-8598-1829
Майда М. Тусупбекова1, https://orcid.org/0000-0003-3105-4450
Гульназира Н. Иманбаева1, http://orcid.org/0000-0002-9091-4601
Сабина С. Абиева1, http://orcid.org/0000-0001-7811-5367
1 «Қарағанды медицина университеті» КеАҚ, Морфология кафедрасы,
Қарағанды қ., Қазақстан Республикасы.
Әдебиеттер:
1. Ариэль Б.М., Дворковская И.В., Зильбер Э.К., Майская М.Ю., Ковальский Г.Б. [и др.] О некоторых еще не использованных возможностях дифференциальной диагностики саркоидоза и туберкулеза. Пульмонология. 2016. 26(3). C.309-315. https://doi.org/10.18093/0869-0189-2016-26-3-309-315
2. Белокуров М.А., Старшинова А.А., Журавлев В.Ю. Иммунологические методы в дифференциальной диагностике туберкулеза и саркоидоза органов дыхания. Медицинская иммунология 2015. T.7(2), C.98-104. https://doi.org/10.22625/2072-6732-2015-7-2-98-104
3. Двораковская И.В. и др. Морфологическое исследование в дифференциальной диагностике туберкулеза и саркоидоза. Архивы патологии. 2014. Т. 76, № 1. С. 27–31.
4. Козырев О.А. [и др.] Трудности диагностики саркоидоза в терапевтической практике. Вестник СурГУ. Медицина. 2018. № 2 (36). С. 44-46.
5. Тусупбекова М.М. [и др.] Морфологическая верификация саркоидоза с другими гранулематозными поражениями легких. Мед. новости. 2016. № 9 (264). С. 60-62.
6. Цинзерлинг В.А. [и др.] Прблемы морфологической диагностики туберкулеза. Арх. патологии. 2015. №3. С.3–9. DOI: 10.17116/patol20157733-9
7. Цинзерлинг А.В. [и др.] К вопросу об этиологии макрофагальных гранулем в органах дыхания и лимфатических узлах: наблюдения из практики. Журнал инфектологии. 2013. № 3. С. 67-70.
8. Alijotas-Reig J. [et al.] Autoimmune/inflammatory syndrome induced by adjuvants-ASIA-related to biomaterials: analysis of 45 cases and comprehensive review of the literature. Immunol Res. 2018. Vol. 66, № 1. P. 120-140. DOI: 10.1007/s12026-017-8980-5
9. Cinetto F., Agostini C. Advances in understanding the immunopathology of sarcoidosis and implications on therapy. Expert Rev Clin Immunol. 2016 Sep;12(9):973-88. doi: 10.1080/1744666X.2016.1181541
10. Crouser E.D., et al. Diagnosis and Management of Sarcoidosis. Am J Respir Crit Care Med. 2020 Apr 15;201(8):e26-e51. doi: 10.1164/rccm.202002-0251ST.
11. Jara L.J. [et al.] Severe manifestations of autoimmune syndrome induced by adjuvants (Shoenfeld's syndrome). Immunol Res. 017. Vol. 65, № 1. P. 8-16. DOI: 10.1007/s12026-016-8811-0
12. Judson M.A. Advances in the diagnosis and treatment of sarcoidosis. F1000Prime Rep. 2014 Oct 1;6:89. doi: 10.12703/P6-89
13. Judson M.A. The diagnosis of sarcoidosis. Clin Chest Med. 2008 Sep. 29(3):415-27, viii. doi: 10.1016/j.ccm.2008.03.009
14. Melani A.S., Simona A., Armati M, d'Alessandro M, Bargagli E.A Comprehensive Review of Sarcoidosis Diagnosis and Monitoring for the Pulmonologist. Pulm Ther. 2021 Dec;7(2):309-324. doi: 10.1007/s41030-021-00161-w.
15. Mitchell D.N., et al. Sarcoidosis: histopathological definition and clinical diagnosis. J Clin Pathol. 1977 May;30(5):395-408. doi: 10.1136/jcp.30.5.395
16. Mortaz E. [et al.] The Roles of T Helper 1, T Helper 17 and Regulatory T Cells in the Pathogenesis of Sarcoidosis. Iran. J. Allergy. Asthma. Immunol. 2016. Vol. 15, № 4. P. 334-339.
17. Musaelyan A. [et al.] Vimentin as antigenic target in autoimmunity: a comprehensive review. Autoimmun. Rev. 2018. Vol.17, №9. P.926-934. DOI: 10.1016/j.autrev.2018.04.004
18. Obi O.N., Saketkoo L.A., Russell A.M., Baughman R.P. Sarcoidosis: Updates on therapeutic drug trials and novel treatment approaches. Front Med (Lausanne). 2022 Oct 12.9:991783. doi: 10.3389/fmed.2022.991783
19. Patterson K. [et al.] The pathogenesis of pulmonary sarcoidosis and implications for treatment. Chest. 2018. Vol.153, №6. P.1432-1442. DOI:10.1016/j.chest.2017.11.030
20. Qiu J, Mitra J, Ghose S, Dumas C, Yang J, Sarachan B, Judson MA. A Multichannel CT and Radiomics-Guided CNN-ViT (RadCT-CNNViT) Ensemble Network for Diagnosis of Pulmonary Sarcoidosis. Diagnostics (Basel). 2024 May 18;14(10):1049. doi: 10.3390/diagnostics14101049
21. Sakthivel P., Bruder D. Mechanism of granuloma formation in sarcoidosis. Curr. Opin. Hematol. 2017. Vol.24, № 1. P. 59-65. DOI:10.1097/MOH.0000000000000301
22. Sene D. Small fiber neuropathy: diagnosis, causes and treatment. Joint Bone Spine. 2018. Vol. 85, № 5. P. 553-559.
23. Sève P., et al. Sarcoidosis: A Clinical Overview from Symptoms to Diagnosis. Cells. 2021 Mar 31;10(4):766. doi: 10.3390/cells10040766.
24. Sikjær M.G., Hilberg O., Ibsen R., Løkke A. Sarcoidosis: A nationwide registry-based study of incidence, prevalence and diagnostic work-up. Respir Med. 2021 Oct.187:106548. doi: 10.1016/j.rmed.2021.106548.
25. Sun B. [et al.] SFN-SIQ, SFNSL, and skin biopsy of 55 cases with small fiber involvement. Int J Neurosci. 2018. V.128, №5. P.442-448. DOI:10.1080/00207454.2017.1398152
26. Tozman E.C. Sarcoidosis: clinical manifestations, epidemiology, therapy, and pathophysiology. Curr Opin Rheumatol. 1991 Feb;3(1):155-9
27. World Health Organization. Global tuberculosis report 2017. Geneva: World Health Organization. 2017. p.147.
28. World Health Organization. Global tuberculosis report 2018. Geneva: World Health Organization. 2018. p.267. https://iris.who.int/handle/10665/274453..
29. Yatsynovich Y., Valencia D., Petrov M. et al. Updates on the Role of Imaging in Cardiac Sarcoidosis. Curr. Treat Options. Cardio- vasc. Med. 2018. Vol. 20, N 9. P. 74. DOI: 10.1007/s11936-018-0670-7
30. Zissel G., Müller-Quernheim J. Specific antigen(s) in sarcoidosis: a link to autoimmunity? Eur. Respir. J. 2016. V.47, № 3. P.707709. doi: 10.1183/13993003.01791-2015.
References:
1. Ariel' B.M., Dvorkovskaya I.V., Zil'ber E.K., Maiskaya M.Yu., Koval'skii G.B. [i dr.] O nekotorykh eshche ne ispol'zovannykh vozmozhnostyakh differentsial'noi diagnostiki sarkoidoza i tuberkuleza [On some unused possibilities of differential diagnostics of sarcoidosis and tuberculosis]. Pul'monologiya [Pulmonology]. 2016. 26(3). pp.309-315. https://doi.org/10.18093/0869-0189-2016-26-3-309-315 [in Russian]
2. Belokurov M.A., Starshinova A.A., Zhuravlev V.Yu. Immunologicheskie metody v differentsial'noi diagnostike tuberkuleza i sarkoidoza organov dykhaniya [Immunological methods in differential diagnostics of tuberculosis and sarcoidosis of respiratory organs]. Meditsinskaya immunologiy [Medical Immunology]. 2015. V.7(2), pp.98-104. https://doi.org/10.22625/2072-6732-2015-7-2-98-104 [in Russian]
3. Dvorakovskaya I.V. i dr. Morfologicheskoe issledovanie v differentsial'noi diagnostike tuberkuleza i sarkoidoza [Morphological study in differential diagnostics of tuberculosis and sarcoidosis.]. Arkhivy patologii [Archives of pathology]. 2014. T. 76, № 1. pp. 27–31. [in Russian]
4. Kozyrev O.A. [i dr.] Trudnosti diagnostiki sarkoidoza v terapevticheskoi praktike [Difficulties in diagnosing sarcoidosis in therapeutic practice]. Vestnik SurGU. Meditsina [Bulletin of Surgut State University. Medicine]. 2018. № 2 (36). pp. 44-46. [in Russian]
5. Tussupbekova M.M. [i dr.] Morfologicheskaya verifikatsiya sarkoidoza s drugimi granulematoznymi porazheniyami legkikh [Morphological verification of sarcoidosis with other granulomatous lung lesions]. Med. Novosti [Med. news]. 2016. № 9 (264). pp. 60-62. [in Russian]
6. Tsinzerling V. A. [i dr.] Prblemy morfologicheskoi diagnostiki tuberkuleza [Problems of morphological diagnostics of tuberculosis]. Arkhivy patologii [Archives of pathology]. 2015. №3. pp.3–9. DOI: 10.17116/patol-2015-77-3-3-9 [in Russian]
7. Tsinzerling A.V. [i dr.] K voprosu ob etiologii makrofagal'nykh granulem v organakh dykhaniya i limfaticheskikh uzlakh: nablyudeniya iz praktiki [On the etiology of macrophage granulomas in the respiratory organs and lymph nodes: observations from practice]. Zhurnal infektologii [Journal of Infectology]. 2013. № 3. pp. 67-70. [in Russian]
Көрген адамдардың саны: 298
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Ныгызбаева Р.Ж., Светкина М.А., Стабаева Л.М., Тусупбекова М.М., Иманбаева Г.Н., Абиева С.С. Саркоидоз және өкпе туберкулезі кезіндегі гранулематозды қабынуды клиника-морфологиялық және морфометриялық бағалау // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. Т.26 (6). Б. 72-80. doi 10.34689/SH.2024.26.6.009Ұқсас жариялымдар:
ОРТА ЖАСТАҒЫ ЖӘНЕ ЕГДЕ ЖАСТАҒЫ АДАМДАРДАҒЫ ДЕНЕ САЛМАҒЫ ИНДЕКСІ МЕН СҮЙЕКТІҢ МИНЕРАЛДЫ ТЫҒЫЗДЫҒЫ АРАСЫНДАҒЫ БАЙЛАНЫС
САРКОИДОЗ ЖӘНЕ ӨКПЕ ТУБЕРКУЛЕЗІ КЕЗІНДЕГІ ГРАНУЛЕМАТОЗДЫ ҚАБЫНУДЫ КЛИНИКА-МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ МОРФОМЕТРИЯЛЫҚ БАҒАЛАУ
БЕЛСЕНДІ ТУБЕРКУЛЕЗБЕН АУЫРАТЫН АИТВ ЖҰҚТЫРҒАН НАУҚАСТАРДА БАУЫРДЫҢ ДӘРІЛІК ЗАҚЫМДАНУЫ: САЛЫСТЫРМАЛЫ ЗЕРТХАНАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТКІЛІКСІЗДІГІ БОЙЫНША АУРУЛАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫН ІСКЕ АСЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ИНСУЛИНГЕ ТӨЗІМДІЛІГІ БАР НАУҚАСТАРДА ИНСУЛЬТ КЕЗІНДЕ ІШЕК МИКРОБИОМАСЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ