РЕВМАТОИДТЫ АРТРИТТІҢ ДАМУЫНДАҒЫ МИКРОБИОМНЫҢ РӨЛІ. ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ.
Өзектілігі. Ревматоидты артрит (РА) – бұл симметриялық деформацияланатын артрит және жүрек-тамыр, тыныс алу жүйелерінің және терінің зақымдануы сияқты жүйелі көріністермен сипатталатын созылмалы, аутоиммунды ауру. РА таралуы жоғары. Дүние жүзіндегі аурушаңдық халықтың 0,24-тен 1%-ға дейін ауытқиды. Әйелдерде ауру ерлерге қарағанда 2-3 есе жиі кездеседі. Аурудың ең жоғары деңгейі еңбекке қабілетті жаста, 35 пен 64 жас аралығында болады. Уақтылы емделмеген РА мүгедектікке ғана емес, өлімге де әкелуі мүмкін. Осыған байланысты РА қазіргі заманғы медицинаның өзекті мәселесі болып табылады. Соңғы жылдары РА дамуына эпигенетикалық факторлардың әсері, соның ішінде микробиомның әсері белсенді түрде зерттелуде.
Мақсаты: Ревматоидты артриттің дамуындағы ауыз және ішек микробиомының рөлі.
Іздеу стратегиясы: Ғылыми жарияланымдарды іздеу келесі ғылыми басылымдар мен мамандандырылған іздеу жүйелерінің дерекқорларында жүргізілді: PubMed, Google Scholar, Web of Science, Cochrane Library. Зерттеу тақырыбы бойынша көпшілікке қолжетімді бірқатар түпнұсқа басылымдар талданды. Іздеу тереңдігі 15 жыл болды. Іздестіру нәтижесінде 459 шетелдік басылымды зерттедік, оның ішінде 97 басылым осы шолуға қосылды. Қосылу критерийлері: мета-талдаулар, жүйелі шолулар, когорттық және секциялық зерттеулер. Алып тастау критерийлері: қысқаша есептер, газет мақалалары және қысқа хабарламалар түріндегі сарапшылардың пікірі.
Нәтижелер мен қорытындылар: Әдебиеттерді шолу нәтижелері бойынша РА-да ауыз қуысының да, ішектің де микробиомының құрамының өзгеретіні анықталды. Эксперименттік зерттеулерде РА дамуының патогенезіндегі микробиомның рөлін анықтады. Сонын ішінде, ауыз қуысында тіршілік ететін Porphyromonas gingivalis (P.gingivalis), Aggregatibacter actinomycetemcomitans (Aa), сондай-ақ ішек микробиомының өкілдері Prevotella copri (P. copri), Collinsella aerofaciens, Proteobacteria, ClostriocllusVcluus рөлдері анықталды.
Көрген адамдардың саны: 173
Мақалалар санаты:
Әдебиеттерге шолу
Библиографиялық сілтемелер
Ибраева А.К., Латыпова Н.А., Кушугулова А.Р., Мейрамова Ә.М., Исильбаева А.А., Кожахметов С.С. Ревматоидты артриттің дамуындағы микробиомның рөлі. Әдебиетке шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 6 (Т.25). Б. 191-198. DOI 10.34689/SH.2023.25.6.022Ұқсас жариялымдар:
ДӘЛЕЛДІ МЕЙІРГЕРЛІК ТӘЖІРИБЕ. ӘДЕБИ ШОЛУ
КОРОНАРЛЫҚ АРТЕРИЯНЫ АЙНАЛЫП ӨТКЕН ПАЦИЕНТТЕРДІ ДИСПАНСЕРЛІК БАҚЫЛАУ АЛГОРИТМІН ӘЗІРЛЕУ
СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТКІЛІКСІЗДІГІ БАР НАУҚАСТАРДАҒЫ ПСИХОЭМОЦИОНАЛДЫ КҮЙ
ЖОҒАРҒЫ АСҚАН-ІШЕК ЖОЛДАРЫ ҚАН АСУЫН ЭНДОСКОПИЯЛЫҚ ЕМДЕУ.ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ
БАЛАЛАРДАҒЫ ЖЕТІЛМЕГЕН ОСТЕОГЕНЕЗДІ ХИРУРГИЯЛЫҚ ЕМДЕУ КЕЗІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ЗАМАНАУИ СҮЙЕКІШІЛІК ТЕЛЕСКОПИЯЛЫҚ ҚҰРЫЛҒЫЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ