АСТАНА ҚАЛАСЫНЫҢ АНЕСТЕЗИОЛОГ-РЕАНИМАТОЛОГ ДӘРІГЕРЛЕРІНІҢ ЕҢБЕК ҚЫЗМЕТІНЕ ҚАНАҒАТТАНУШЫЛЫҒЫН БАҒАЛАУ
Кіріспе. Жұмыстың сипаты мен шарттары адамның денсаулығы мен жұмысына айтарлықтай әсер етеді. Дәрігерлер, әсіресе анестезиолог-реаниматологтар пациенттердің өмірі мен өліміне қатысты шешімдер қабылдауға тікелей қатысумен және этикалық дилеммалармен үнемі кездесумен байланысты қиындықтарға тап болады. Олардың кәсіби саласы физикалық, химиялық, биологиялық және психологиялық әсерлер сияқты стресстік факторларға толы. Анестезиолог-реаниматологтардың еңбек жағдайлары ұзақ мерзімді функционалдық өзгерістерді тудыруы және ұзақ жұмыс өтілінен кейін кәсіби сырқаттанушылықты арттыруы мүмкін зиянды факторлардың жоғары деңгейімен сипатталады.
Зерттеу мақсаты: Астана қаласының стационарлары деңгейінде дәрігер – анестезиологтың қызметіндегі қауіп-қатер факторларына талдау жүргізу.
Материалдар мен әдістер: Google Forms бағдарламалық сервисі арқылы Астана қаласының стационарларында жұмыс істейтін анестезиолог-реаниматолог дәрігерлердің анонимді сауалнамасы түрінде проспективті зерттеу жүргізілді. Сауалнамаға қатысу ерікті болды. Арнайы әзірленген сауалнама бойынша 51 дәрігерден сұхбат алынды. Сауалнамада дәрігерлердің денсаулығы және жұмыс жағдайына қанағаттану туралы сұрақтар болды.
Статистикалық талдау Stat Tech V. 4.0.7 бағдарламасын қолдана отырып жүргізілді (әзірлеуші - "Статтех" ЖШҚ, Ресей). Үздіксіз айнымалылар 95% сенімділік интервалымен (ci) орташа балл ретінде ұсынылады. Маңыздылық деңгейі p< 0,05 деңгейінде белгіленді. Қалыпты үлестірілген айнымалылар бойынша екі топты салыстыру кезінде тәуелсіз таңдамалы t-тест қолданылды. Үздіксіз айнымалы жұптар арасындағы корреляция Пирсонның корреляция коэффициенттерін қолдану арқылы есептелді.
Нәтижелері: Дәрігерлердің жартысына жуығы (49,0%) жұмыста шамадан тыс жұмыс белгілерін жиі сезінеді, 29,4% мұндай белгілермен сирек кездеседі, 13,7% үнемі шаршайды, ал 7,8% ғана шамадан тыс жұмыс белгілерін сезінбейді. Шамадан тыс жұмыс істеудің жиі кездесетін белгілерінің қатарына сауалнамаға қатысушылар ұйқышылдық (47,1%), бас ауруы (29,4%), әлсіздік (7,8%) және көңіл-күйдің күрт өзгеруі (3,9%) деп атады. Олар жұмысқа байланысты шиеленісті сезінеді ме деген сұраққа дәрігерлердің 86,3% "Иә" деп жауап берді, ал қалған 13,7% мұндай шиеленісті сезінбейтіндерін айтты. Респонденттердің көпшілігі өз кәсібіндегі жалақы деңгейіне наразылықтарын білдірді, ал 13,7% өз табыстарына қанағаттанады.
Қорытынды: Алынған мәліметтерге сүйене отырып, дәрігерлер арасында кәсіби жанудың ауырлық дәрежесі мен мазасыздық пен депрессия деңгейіне мерзімді скринингтік тексерулер жүргізу ұсынылады. Сондай-ақ, осы мамандық дәрігерлерінің әлеуметтік әл-ауқатының деңгейін бағалау ұсынылады: әлеуметтік әл-ауқаты бұзылған мамандар кәсіптік жанудың алдын алу және оны жою үшін атаулы психологиялық және әлеуметтік қолдауды қажет етеді.
Арайлым К. Мырзабосынова1, https://orcid.org/0009-0006-6832-5970
Зайтуна А. Хисметова1, https://orcid.org/0000-0001-5937-3045
Назым С. Искакова1, https://orcid.org/0000-0001-5631-5499
Айгерим А. Мукушева1, https://orcid.org/0000-0002-7046-4375
Камила М. Ахметова2, https://orcid.org/0009-0009-6257-4337
1 «Семей медицина университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы;
2 «Астана медицина университеті» КеАҚ, Астана қ., Қазақстан Республикасы.
1. Корехова М.В., Соловьев А.Г., Киров М.Ю., Новикова И.А. Психологические факторы профессионального выгорания врачей анестезиологов-реаниматологов // Клиническая и специальная психология. 2019. Том 8. №2. C. 16–37. doi: 10.17759/psyclin.2019080202
2. Муравьева А.А., Михайлова Ю.В., Горбунова В.В. Проблемы выраженности синдрома эмоционального выгорания у врачей анестезиологов-реаниматологов // Социальные аспекты здоровья населения [сетевое издание] 2023. 69(1):2. Режим доступа:http://vestnik.mednet.ru/content/view/1446/30/lang,ru. DOI: 10.21045/2071-5021-2023-69-1-2
3. Никитина Т.П., Ефремов С.М., Ионова Т.И. Профессиональное выгорание, особенности качества жизни и психологические проблемы у врачей — анестезиологов-реаниматологов в современных условиях после пандемии COVID-19: результаты интернет-опроса // Вестник интенсивной терапии им. А.И. Салтанова. 2023. 2:102–116.
4. Babanataj R. [et al.]. Resilience training: Effects on occupational stress and resilience of critical care nurses // International journal of nursing practice. 2019. № 1 (25), С.1-6.
5. Cavanagh N. [et al.]. Compassion fatigue in healthcare providers: A systematic review and meta-analysis // Nursing ethics. 2020. № 3 (27). C. 639–665.
6. Embriaco N. [et al.]. Burnout syndrome among critical care healthcare workers // Current opinion in critical care. 2007. № 5 (13). C. 482–488.
7. Gkorezis P. [et al.]. Harmonious work passion and work-related internet information seeking among nurses: The mediating role of intrinsic motivation // Journal of nursing management. 2021. № 8 (29). C. 2534–2541.
8. Hart P. L., Brannan J.D., Chesnay M. de Resilience in nurses: an integrative review // Journal of nursing management. 2014. № 6 (22). C. 720–734.
9. Jakimowicz S., Perry L., Lewis J. Insights on compassion and patient-centred nursing in intensive care: A constructivist grounded theory // Journal of clinical nursing. 2018. № 7–8 (27). C. 1599–1611.
10. Jakimowicz S., Perry L., Lewis J. Compassion satisfaction and fatigue: A cross-sectional survey of Australian intensive care nurses // Australian critical care : official journal of the Confederation of Australian Critical Care Nurses. 2018. № 6 (31). C. 396–405.
11. Merlani P. [et al.]. Burnout in ICU caregivers: a multicenter study of factors associated to centers // American journal of respiratory and critical care medicine. 2011. № 10 (184). C. 1140–1146.
12. Myhren H., Ekeberg Oø., Stokland O. Job Satisfaction and Burnout among Intensive Care Unit Nurses and Physicians // Critical care research and practice. 2013. (2013), С.1-7.
13. Raggio B., Malacarne P. Burnout in intensive care unit // Minerva anestesiologica. 2007. № 4 (73). C. 195–200.
14. Silva F.C.T. da, Barbosa C.P. The impact of the COVID-19 pandemic in an intensive care unit (ICU): Psychiatric symptoms in healthcare professionals // Progress in neuro-psychopharmacology & biological psychiatry. 2021. (110), С.1-10.
15. Yu F. [et al.]. Personal and work-related factors associated with nurse resilience: A systematic review // International journal of nursing studies. 2019. (93). C. 129–140.
References: [1-3]
1. Korehova M.V., Soloviev A.G., Kirov M.Yu., Novikova I.A. Psikhologicheskie faktory professional'nogo vygoraniya vrachei anesteziologov-reanimatologov [Elektronnyi resurs] [Psychological Factors of the Professional Burnout Syndrome in Anesthesiologists and Intensive Care Physicians. [Electronic resource] Klinicheskaya i spetsial'naya psikhologiya [Clinical Psychology and Special Education], 2019, vol. 8, no. 2, pp. 16–37. doi: 10.17759/psycljn. 2019080202 х [in Russian]
2. Muravyeva A.A., Mikhaylova Yu.V., Gorbunova V.V. Problemy vyrazhennosti sindroma emotsional'nogo vygoraniya u vrachei anesteziologov-reanimatologov. [Problems related to the level of emotional burnout syndrome in anesthesiologists-resuscitators]. Sotsial'nye aspekty zdorov'ya naseleniya [serial online] [Social aspects of public health [online publication]] 2023. 69(1): DOI: 10.21045/2071-5021-2023-69-1-2 [in Russian]
3. Nikitina T.P., Efremov S.M., Ionova T.I. Professional'noe vygoranie, osobennosti kachestva zhizni i psikhologicheskie problemy u vrachei — anesteziologov-reanimatologov v sovremennykh usloviyakh posle pandemii COVID-19: rezul'taty internet-oprosa [Professional burnout, quality of life issues and psychological burden in anesthesiologists and intensive care specialists in contemporary conditions аfter COVID-19 pandemic: results of an internetbased survey]. Vestnik intensivnoi terapii im. A.I. Saltanova [Annals of Critical Care]. 2023. 2:102–116. [in Russian]
Көрген адамдардың саны: 18
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Мырзабосынова А.К., Хисметова З.А., Искакова Н.С., Мукушева А.А., Ахметова К.М. Астана қаласының анестезиолог-реаниматолог дәрігерлерінің қызметіне қанағаттанушылығын бағалау // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. 1 (Т.26). Б.78-86. doi 10.34689/SH.2024.26.1.010Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ