ҚАЗАҚ ПОЛУЛЯЦИЯСЫНДАҒЫ АДАМДАР АРАСЫНДАҒЫ КАРДИАЛДЫ АВТОНОМДЫ НЕЙРОПАТИЯДАҒЫ FTO ГЕНІНІҢ ПОЛИМОРФИЗМДЕРІНІҢ РӨЛІ
Кардиалды автономды нейропатияның патогенезінде май алмасуында бұзылулар бар, олар кейіннен нейрондық қан ағымының төмендеуіне әсер етеді және сәйкесінше жүректе өткізгіштіктің төмендеуіне әкеледі. FTO (fatm mass and obesity associated) гені семіздікке бейімділік гені болып саналады және оның полиморфизмдері семіздік процестерінде маңызды рөл атқарады. Алайда, бүгінгі таңда қазақ популяциясы арасында кардиалды автономды нейропатия кезінде FTO генінің полиморфизмдер қауымдастығын зерттеу бойынша зерттеулер жоқ.
Зерттеу мақсаты: FTO генінің полиморфизмдерінің қазақ ұлты арасында кардиалды автономды нейропатия мен байланысын зерттеу.
Материалдар мен әдістер. Жағдайды бақылау зерттеуіне 147 KАН (жағдайлары) пациенттері және KАН жоқ 153 пациент (бақылау) қатысты. Зерттеу «Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасы Медициналық орталығының ауруханасында» жүргізілді. Барлық пациенттерге нақты уақыт режимінде ПТР әдісімен FTO генінің 5 полиморфизмі бойынша генотиптеу жүргізілді. Статистикалық талдау хи-квадрат әдістерін қолдана отырып, 95% сенімділік интервалымен (CI) коэффициентті есептеу, екілік логистикалық регрессия арқылы жүргізілді. Статистикалық есептеулер GenExpert генетикалық калькуляторы, SPSS 26.0 көмегімен жүргізілді.
Нәтижелер. Алдын ала генетикалық талдау нәтижесінде біз 5 FTO генінің полиморфизмдерінен тек rs12149832 кардиальды автономды нейропатиямен байланысты болғанын анықтадық. Логистикалық регрессияны талдау кезінде rs12149832 полиморфизмі қант диабеті жоқ пациенттер тобындағы жүрек нейропатиясымен байланысты болды (сәйкесінше 2.98(1.11-8.03) және 3.66(1.24-10.77)), ал жалпы топта түзетуге дейін де, жасына, жынысына, жалпы холестеринге, BMI, ТГ, HDL, LDL, глюкозаға түзетуден кейін дежәне қант диабетімен байланысты емес.
Қорытынды. Осылайша, FTO генінің rs12149832 полиморфизмі кардиалды автономды нейропатияға бейімділікпен байланысты. Осы полиморфизмнің кардиалды нейропатиямен байланысын, май алмасуының көрсеткіштерімен байланысын зерттеуге бағытталған қосымша зерттеулер оның кардиалды автономды нейропатияның дамуына әсерін бағалауға мүмкіндік береді.
Түйін сөздер: кардиалды автономды нейропатия, FTO гені, май алмасуы, қазақ популяциясы
Көрген адамдардың саны: 8
Библиографиялық сілтемелер
Бекенова Н.Б., Айткалиев А.Д., Касиева Б.С., Вощенкова Т.А., Сулейменова А.Б., Бенберин В.В., Тургумбаева Ж.К. Қазақ полуляциясындағы адамдар арасындағы кардиалды автономды нейропатиядағы FTO генінің полиморфизмдерінің рөлі // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. Т.26 (4). Б. 54-61. doi 10.34689/SH.2024.26.4.007Ұқсас жариялымдар:
МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТТЕРДІҢ ПРОФЕССОРЛЫҚ-ОҚЫТУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ АРАСЫНДА DEPRESSION ANXIETY STRESS SCALE (DASS-21) САУАЛНАМАСЫНЫҢ ҚАЗАҚША НҰСҚАСЫН ВАЛИДИЗАЦИЯЛАУ: ПИЛОТТЫҚ ЗЕРТТЕУ
АУРУХАНАЛАРДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУ: МЕДИЦИНАЛЫҚ МАМАННЫҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ
ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ БЕЙІМДЕЛУ ОРТАСЫН ҚҰРУ ЖАҒДАЙЫНДА ПСИХОМЕТРИЯЛЫҚ ТЕСТІЛЕУДІҢ БОЛЖАМДЫҚ МӘНІ
КОМПЬЮТЕРЛІК БАҒДАРЛАМА АРҚЫЛЫ НАҚТЫ ТАМАҚТАНУДЫ БАҒАЛАУ МҮМКІНДІКТЕРІ
ДӘЛЕЛДІ МЕЙІРГЕРЛІК ТӘЖІРИБЕ. ӘДЕБИ ШОЛУ