ҚАРТ АДАМДАРҒА МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК КӨРСЕТУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕГЕ ШОЛУ.
Кіріспе. Халықтың қартаюының жаһандық үрдісі барлық елдер үшін бірдей өзекті мәселе болып табылады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының болжамына сәйкес, 80 жастан асқан адамдар саны 2020-2050 жылдар аралығында үш есеге артып, 426 миллионға жетеді. Егде жастағы халық санының өсуі ұлттық денсаулық сақтау жүйелеріне үлкен қиындықтар туғызады, өйткені бұл денсаулық сақтау шығындарының өсуіне және басқа жас топтары үшін медициналық көмектің қолжетімділігінің төмендеуіне әкеледі. Созылмалы аурулардың көбеюі және халықтың күтілетін қартаюы нақты жоспарлауды және жауапты шараларды қажет етеді. Осы мақсатта біз қартайған халықтың қажеттіліктеріне бейімделе отырып, қарт адамдарға күтім жасау мәселелерін шешу үшін әлем елдері қандай шаралар қабылдап жатқанын зерттеу үшін әдеби шолу жасадық.
Зерттеудің мақсаты: әлемнің әртүрлі елдеріндегі қарт адамдарға медициналық көмек көрсетуді ұйымдастырудың халықаралық тәжірибесін зерттеу.
Іздеу стратегиясы. Жарияланым материалы мәліметтер базасындағы іздеу жұмыстары негізінде дайындалған: Scopus, PubMed, Web of Science, Google Scholar, BMC, Cyberleninka электрондық ғылыми кітапханасы, ресми әкімшілік интернет-ресурстардың деректері. Барлығы 421 дереккөз табылды, олардың ішінен зерттелетін мәселе бойынша да, орыс және ағылшын тілдерінде жарияланған 10 жылды іздеу тереңдігіне сәйкес келетін 74 дереккөз таңдалды. Іріктеу критерийлері: зерттеу тақырыбына және іздеу тереңдігіне сәйкес келетін толық мәтінді жарияланымдар. Ерекшелік критерийлері: іздеу критерийлеріне сәйкес келмейтін жарияланымдар, қысқаша хабарламалар, жарнамалық және газет мақалалары, конференция тезистері.
Нәтижелері. Халықаралық тәжірибені талдау 60 жастан асқан адамдарға көмек көрсетуді ұйымдастырудың әр елдің мәдени, әлеуметтік және экономикалық жағдайларына байланысты айырмашылықтары бар екенін және әртүрлі елдердің нақты ерекшеліктерін көрсететінін анықтады. Демек, егде жастағы пациенттерге алғашқы медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру моделі медициналық ғана емес, сонымен қатар басқа аспектілерді, ең алдымен әлеуметтік аспектілерді қамтуы керек және ведомствоаралық өзара әрекеттесу негізінде құрылуы керек.
Қорытынды. Дүние жүзіндегі денсаулық сақтау жүйелері сөзсіз демографиялық қартаю жағдайында жаңа қиындықтарға тап болады. Гериатриялық медицинаны дамытудың маңыздылығын мойындай отырып, халықтың жаһандық қартаюы жағдайында егде жастағы адамдарға арнайы бейімделген бағдарламалар мен саясатты әзірлеуге назар аудару қажет.
Түйінді сөздер: гериатриялық медицина, интеграцияланған күтім, қарт адамдар, қоғамдық денсаулық сақтау қызметтері, гериатриялық бағалау.
Көрген адамдардың саны: 9
Библиографиялық сілтемелер
Бекболатова М.А., Байбусинова А.Ж., Хисметова З.А., Тукинова А.Р., Джобалаева Б.С., Раганина К.Т. Қарт адамдарға медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру. Халықаралық тәжірибеге шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. Т.26 (4). Б. 250-260. doi 10.34689/SH.2024.26.4.027Ұқсас жариялымдар:
МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТТЕРДІҢ ПРОФЕССОРЛЫҚ-ОҚЫТУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ АРАСЫНДА DEPRESSION ANXIETY STRESS SCALE (DASS-21) САУАЛНАМАСЫНЫҢ ҚАЗАҚША НҰСҚАСЫН ВАЛИДИЗАЦИЯЛАУ: ПИЛОТТЫҚ ЗЕРТТЕУ
АУРУХАНАЛАРДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУ: МЕДИЦИНАЛЫҚ МАМАННЫҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ
ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ БЕЙІМДЕЛУ ОРТАСЫН ҚҰРУ ЖАҒДАЙЫНДА ПСИХОМЕТРИЯЛЫҚ ТЕСТІЛЕУДІҢ БОЛЖАМДЫҚ МӘНІ
КОМПЬЮТЕРЛІК БАҒДАРЛАМА АРҚЫЛЫ НАҚТЫ ТАМАҚТАНУДЫ БАҒАЛАУ МҮМКІНДІКТЕРІ
ДӘЛЕЛДІ МЕЙІРГЕРЛІК ТӘЖІРИБЕ. ӘДЕБИ ШОЛУ