СЕМЕЙ СЫНАҚ ЯДРОЛЫҚ ПОЛИГОННІҢ ИОНДАУШІ САУЛЕЛЕНДІРУ ӘСЕРІНІҢ НӘТИЖЕСІНДЕ ОТБАСЫЛЫҚ СҮТ БЕЗІ ОБЫРЫМЕН АУРАТЫН НАУҚАСТАРДА ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҰРПАҚТАРЫНДА BRCA1 5382insC ГЕННІҢ ПОЛИМОРФИЗМ ЖИІЛІГІ
Сүт безі обырының дамуында генетикалық өзгерістердің біршама рөлі бар, бірақ олардың даму механзмі мен сырқаттың дамуындағы рөлі аяғына дейін зерттелмеген.
Зерттеудің мақсаты: радиоэкологиялық қолайсыз Семей ядролық полигоны аймағындағы жанұялық сүт безі обыры бар сәулеленген адамдардың бірініші және екінші ұрпақтарында 5382insC BRCA1 генінің полиморфизм жиілігін анықтау.
Материалдар мен әдістер: 40 жастан 79 жасқа дйін қазақ ұлтынан, 250 әел адам зерттельді, соның ішінде 190 сүт безі обырымен аурады, топтарға бөлінді. 1 – ші топқа отбасылық анамнезі бар, тікелей сәулеленуге топ болған әельдер және олардың ұрпақтарынан 60 адам кірді. 2 – ші топқа отбасылық анамнезі бар, бірақ радиоэкологиялық әсерсіз 65 адам, 3 – ші топқа отбасылық және радиоэкологиялық анамнесіз 65 науқас. Науқастармен бақылау тобының әелдері тікелеу саулелендіруге ( 1- ші топқа және жасына 50 жастан жас және 50 жастан үлкен ). Байланысты басқа топтарға бөлінді. 5382insC BRCA1 полиморфизімнің жиілігі зерттелді. Жиілікті өзгешіліктердің статистикалық анализдеу үшін бір жақты нақты Фишер критериі қолданылды. Нөльдік гипотизаның жоққа шығарудің шекаралық мәнділігін p<0,05 деп алынды.
Нәтижелері: Зерттелген полиморфизмнің жиілігі жанұялық және радиоэкологиялық анамнезі бар сүт безі обырымен сырққаттанғандар арасында басқа топтармен салыстырғанда жоғары болды. Онда ол 20% құрады, ал радиологиялық тарихы болмаған кезде - 7,7%, радиологиялық және отбасылық тарихы - 6,2%, ал бақылау тобында - 3,3% (р = 0,038, р = 0,019, р = 0,004 Тиісінше). Тікелей Сәулеленген мен ұрпақтары бар, сондай-ақ жасы бойынша бөлу, статистикалық маңызды айырмашылықтар болған жоқ.
Қорытынды:
Шығыс Қазақстанның жергілікті халықтың сүт безі рагымен ауыратын әйелдердің BRCA1 гендік полиморфизм 5382insC жиілігі айырмашылықтар бар, отбасылық тарихы және радиологиялық қатысуымен байланысты.
Бұл полиморфизімнің отбасылық және радиоэкологиялық анамнезі бар науқастарда бақылау тобымен сүт безі обырымен ауратын отбасылық анамнезі бар бірақ радиоэкологиялық анамнезі жоқ және отбасылықты радиоэкологиялықта анамнездері жоқ әельдерге қарағанда жиілігі жоғары екені анықталды. Бұл ақпарат BRCA1 5382insC геннің папуляциядағы мутацияның жинақталуында радиоционді фактордің жетекші ролің дәлелдейді.
Библиографиялық сілтемелер
Апсаликов Б.А. Частота полиморфизма 5382insC гена BRCA1 у больных семейным раком молочной железы, подвергавшихся действию ионизирующего излучения в результате деятельности семипалатинского испытательного ядерного полигона и их потомков / / Наука и Здравоохранение. 2016. №3. С. 58-66.
Аpsalykov B.А. The frequency of polymorphisms of the gene 5382insC BRCA1 in patients with familial breast cancers are exposed to ionizing radiation as a result of Semipalatinsk nuclear test site and their descendants. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2016, 3, pp. 58-66.
Апсаликов Б.А. Семей сынақ ядролық полигоннің иондауші саулелендіру әсерінің нәтижесінде отбасылық сүт безі обырымен ауратын науқастарда және олардың ұрпақтарында BRCA1 5382insC геннің полиморфизм жиілігі / / Ғылым және Денсаулық сақтау. 2016. №3. Б. 58-66.