СОЗЫЛМАЛЫ ПАНКРЕАТИТПЕН ЖӘНЕ ГИПЕРТОНИЯЛЫҚ АУРУЛАРМЕН ПАЦИЕНТТЕРДЕГІ ЕКІНШІ ОСТЕОПОРОЗДЫ БАҒАЛАУДА СҮЙЕК МЕТАБОЛИЗМІ МЕН FDPS ГЕННІҢ БИОХИМИЯЛЫҚ МАРКЕРЛЕРІНІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ РОЛІ
Кіріспе. Созылмалы панкреатитпен және гипертоникалық аурумен пациенттердегі екінші остеопорозды бағалауда сүйек метболизмі және FDPS гені биохимиялық маркерлерінің диагностикалық ролі. Ішкі органдардың бірнеше ауруларының дамуы кальций иондарының қатысуымен жүреді. Осындай нозологиялар арасында созылмалы панкреатитті және гипертониялық ауруды қарастырады. Осындай тіркескен аурулар оны нақты пайдалануға әкеледі, оны сонымен қамтамасыз ете отырып деподан шығу – сүйек тіні. Яғни остепоротикалық жағдайды дамыту үшін жағдай жасалады.
Зерттеу мақсаты. Сүйек метболизмі биохимиялық маркерлері құрамын анықтау және СП және ГА тіркескен ағымымен пациенттердегі FDPSc.IVS1 T-99G рецепторлары полиморфизмінің геніне байланысты оларды тұрақтандыру.
Материалдары және әдістері. «Тәжірибе - бақылау» схемасы бойынша дизайн - проспективті эксперименталды клиникалық зерттеу. Тексерілгені 110 пациент – 70 тұлға СП және ГА (негізгі топ) және салыстыру тобы – 40 науқас оқшауланған СП. Бақылау тобы - 78 практикада дені сау тұлғалар. Барлық пациенттер жасы мен жынысы бойынша репрезентативті болды. Сүйек метболизмі биохимиялық маркерлері құрамын зерттедік (жалпы және қанның ионизирленген кальций сывороткасы, остеокальцин) және FDPS полиморфизм гені. Нәтижелерді статистикалық өңдеу программ STATISTICA бағдарламалары пакетін пайдаланумен болды. Үйлесі кестелерін талдау кезінде Пирсон χ-квадрат (КХП) критерилерін анықтау болды; үздіксіз шкала көрсеткіштерін байланысты емес таңдауларын салыстыру үшін Манна-Уитни (КМУ) параметрлік емес критерилері пайдаланылды.
Нәтижелері. СП ағымы клетка және клетка аралық кеңістікпен олардың ара қатынасының өзгеріссіз қос кальций формалары сапалық өзгерістерінсіз және көрсеткіштермен ілесетіні көрсетіледі. ГА қосқан кезде еркін фракцияны маңыздырақ арттыру фонында сандық өзгерістер сақталады. Қан сарысуында остеокальцинның құрамындадағы өзгерістері анықталды. FDPS полиморфизм генін зерттеу кезінде СС генотиптің кездесу жиілігінің артуы тұрақталды: 2,6±1,8 % - бақылауда; 22,5±6,6 % және 30,0±5,5 % СП және СП+ГА кезінде, тиісінше, АА генотиппен тұлғалардың төмендеуі фонында (66,7±5,3 %, 40,0±7,7 %, 47,1±6,0 % тиісінше). Кальций және остеокальцин фракциясы көлемдері FDPS полиморфизм геніне қатысты статистикалық маңыздылығы жоқ.
Қорытындылар. СП пациенттерде кальциимен алмастыру байқалады, оның анықтығы ГА қосу кезінде күшейеді. СП және ГА қосарлы ағымы остеокальцин құрамының әртүрлі бағыттық өзгерістерімен ілеседі, оның деңгейі сүйек тіні минералды тығыздығының бұзылыстарымен түзеледі. FDPS гені С-аллельмен тұлғаларды арттыру анықталды, бірақ осы ген полиморфизмі клиникалық симтоматикамен расталған жоқ. Остеокальцин құрамы мен кальция алмасу көрсеткіштерінде өзгертулері остеопороздық жағдайлардың дамуымен сүйек тіні минералды тығыздығының бұзылыстары туралы куәлендіреді.
Библиографиялық сілтемелер
Вьюн Т.И., Пасиешвили Л.М. Диагностическая роль биохимических маркеров костного метаболизма и гена FDPS в оценке вторичного остеопороза у пациентов с хроническим панкреатитом и гипертонической болезнью/ / Наука и Здравоохранение. 2018. 4 (Т.20). С. 5-21.
Viun T.I., Pasiyeshvili L.M. Diagnostic role of biochemical markers of bone metabolism and FDPS gene in the evaluation of secondary osteoporosis in patients with chronic pancreatitis and hypertensive disease. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2018, (Vol.20) 4, pp. 5-21.
Вьюн Т.И., Пасиешвили Л.М. Созылмалы панкреатитпен және гипертониялық аурулармен пациенттердегі екінші остеопорозды бағалауда сүйек метаболизмі мен FDPS геннің биохимиялық маркерлерінің диагностикалық ролі / / Ғылым және Денсаулық сақтау. 2018. 4 (Т.20). Б. 5-21.