БІРІНШІЛІК БИЛИАРЛЫ ХОЛАНГИТ АУРУЫНА ШАЛДЫҚҚАН НАУҚАСТАРДЫҢ САУМАЛ ПАЙДАЛАНУ БАРЫСЫНДАҒЫ ӨТ ҚЫШҚЫЛЫ ЖӘНЕ ІШЕК МИКРОБИОМ МЕТАБОЛИЗМІ
Өзектілігі. Бұрын бастапқы билиарлы цирроз деп аталатын біріншілік билиарлы холангит сирек кездесетін ауру болып табылады.Негізінен әйелдерге әсер етіп, холестазбен сипатталады, созылмалы ағымда өтеді сондай – ақ антимонитохондрияға қарсы антиденелер (АМА) анықталуымен сипатталады. Шолуда бауыр аутоиммунды ауруларының этиопатогенезі туралы, соның ішінде біріншілік биллиарлы холангит - де өт қышқылдарының метаболизмі мен ішек микробиомасы арасындағы байланыс туралы соңғы мәліметтер келтірілген. Ішек микробиомасын модельдеуге арналған терапиялық тәсілдерге қысқаша шолу жасалады.
Мақсаты. Бауырдың аутоиммунды ауруларының патогенезі, өт қышқылы метаболизмі мен ішек микробиомының біріншілік биллиарлы холангит - мен байланысы, сонымен қатар ішек микробиоты, оның ішінде саумалмен емдеудің емдік тәсілдері туралы ағымдағы мәліметтерге шолу жасау.
Іздеу стратегиясы: PubMed, CochraneLibrary, Medline, Embase, ResearchGate веб-ресурстарындағы ғылыми жарияланымдарды кілт сөздер бойынша іздеу және талдау. Іздеу тереңдігі 2000 жылдан 2018 жылға дейін 20 жыл болды, оның ішінде 2019 жылы шыққан соңғы басылымдар. Шолуда рандомизацияланған және когорттық зерттеулер туралы есептер және шолу мақалалары болды. Біріншілік биллиарлы холангит - сирек кездесетін ауру екенін және бие сүтіне қатысты зерттеулердің өте аз екенін ескерсек (2 жарияланым, 2 зерттеу), қажетті тақырыптағы жарияланымдар саны шектеулі. Анықталған сілтемелер табылған тиісті дереккөздерде де қарастырылды. Қамтылмаған: мақалалар форматындағы мақалалар, баяндамалардың қысқаша мазмұны, жеке хабарламалар және газет басылымдары. Барлығы 71 жарияланымға талдау жасалды, оның 41-і осы шолуға енгізілді.
Нәтижелер: заманауи тұжырымдамаларға сәйкес, өт қышқылдары бауырдағы, глюкозадағы липидтер алмасуын реттеуге және метаболикалық және энергетикалық гомеостазды қолдауға қатысатын маңызды сигналдық молекулалар болып табылады. Көптеген сынақтардың нәтижелері өт пен ішек микробиотасы мен біріншілік биллиарлы холангит арасындағы өзара әрекеттесуді көрсетті. Өт қышқылдары болмаған кезде өт қышқылдарының 7α-дегидроксилденуіне қатысатын бактериялардың саны айтарлықтай азаяды.
Қорытынды: ішек микробиомасын пребиотиктер, пробиотиктер және синбиотиктердің көмегімен біріншілік биллиарлы холангит көмегімен модельдеу кез-келген арнайы жанама әсерлерінсіз бауыр қызметіне айтарлықтай оң әсерін тигізеді. Қауіпсіз, тиімді және ыңғайлы қосымша әдісті іздеу аясында сүт ішек микробиом құрамын модельдеу арқылы біріншілік биллиарлы холангит патогенезіндегі байланыстардың біріне әсер ету тұрғысынан үлкен әлеуетке ие болады. Емдеудің күрделілігі аясында клиникалық медицина алдын-алу, диеталық және емдік әсері бұрыннан белгілі болған табиғи сүт – саумалмен емдеуді ұсынады.
Көрген адамдардың саны: 542
Мақалалар санаты:
Әдебиеттерге шолу
Библиографиялық сілтемелер
Жумабаева М.С., Досатаева Г.С., Шаймарданова Г.М.,Козина Л.В., Ткачев В.В. Біріншілік билиарлы холангит ауруына шалдыққан науқастардың саумал пайдалану барысындағы өтқышқылы және ішек микробиом метаболизмі // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2019. 5 (Т.21). Б. 37-44.Ұқсас жариялымдар:
ДЕРМАТОФИТТЕРДІҢ АНТИМИКОТИКАЛЫҚ ПРЕПАРАТТАРҒА ТӨЗІМДІЛІГІНІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
БРОНХӨКПЕЛІК ДИСПЛАЗИЯНЫ ЗЕРТТЕУДЕГІ БИОМЕДИЦИНАЛЫҚ ИНФОРМАТИКАНЫҢ РӨЛІ
ӨКПЕНІҢ ҚАТЕРЛІ ІСІГІН ВИЗУАЛДЫ СКРИНИНГТІҢ МАҢЫЗДЫҒЫ
БҮЙРЕК ТРАНСПЛАНТАТЫН ҚАБЫЛДАМАУДЫ ДИАГНОСТИКАЛАУ ЖӘНЕ ЕМДЕУ: ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ
СҮТ БЕЗДЕРІН ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ ӘДІСТЕРІНІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ СИПАТТАМАСЫ. ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ