ТАНЫМДЫҚ БҰЗЫЛУЛАРДЫҢ ҚАУІП ФАКТОРЛАРЫ, ГЕНДЕРЛІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ.
Өзектілігі: Қартайған кездегі танымдық функциялардың төмендеуі жасқа байланысты қалыпты өзгерістерден жеңіл дәрежеде, жеңіл танымдық бұзылыста, деменцияның ең ауыр түрінде болады. Деменция жеке адамға және қоғамға айтарлықтай әсер етеді, тіпті танымдық функциялардың салыстырмалы түрде төмендеуі функционалды өзгерістердің айтарлықтай деңгейіне және өмір сүру сапасының төмендеуіне әкелуі мүмкін. Танымдық құлдырауды азайту үшін оның себептерін білу қажет. танымдық құлдырау сипатындағы жыныстық айырмашылықтар әртүрлі қауіп факторлары, патогенез және ең бастысы емдеу туралы маңызды ақпарат бере алады.
Мақсаты: жынысына байланысты танымдық бұзылулардың қауіп факторларының айырмашылықтары туралы халықаралық зерттеулерге шолу жасау.
Іздеу стратегиясы: Scopus, Web of Science, MedLine, PubMed, Cochrane Library, Google Scholar сияқты мәліметтер базасында іздеу жүргізілді. Іздеу тереңдігі 15 жыл болды (2005-2020). Қосу критерийлері: әдебиеттерге шолулар, түпнұсқа мақалалар, мета-талдаулар; ашық қол жетімді және ағылшын және орыс тілдерінде толық мәтіні бар жарияланымдар. Алынып тасталатын критерийлері: әдіснамалық сапасы төмен жарияланымдар, конференция материалдары. Біз осы шолуға 44 жарияланымды енгіздік.
Нәтижелер мен тұжырымдар: халықаралық зерттеулер гендерлік айырмашылықтардың танымдық қызметке әсерін көрсетеді. Бір жыл ішінде ерлерде орташа танымдық бұзылулардың саны әйелдерге қарағанда жоғары екендігі анықталды. Ер адамдарда жеңіл танымдық бұзылулар жоғары болды. Әйелдер мен ерлердің маңызды айырмашылығы депрессия көрсеткішінің жоғары болуы болды. Альцгеймер ауруымен байланысты әйелдерде деменцияның даму қаупі жоғары, ал ер адамдарда тамырлы деменцияның даму қаупі жоғары.
Көрген адамдардың саны: 268
Мақалалар санаты:
Әдебиеттерге шолу
Библиографиялық сілтемелер
Тукинова А.Р., Шалгумбаева Г.М., Мусабекова Ж.А., Молчанов С.Н., Жуманбаева Ж.М., Куанышева А.Г., Крыкпаева А.С. Танымдық бұзылулардың қауіп факторлары, гендерлік ерекшеліктері. Әдеби шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2022. 1 (Т.24). Б. 178-184. doi 10.34689/SH.2022.24.1.020Ұқсас жариялымдар:
ДЕРМАТОФИТТЕРДІҢ АНТИМИКОТИКАЛЫҚ ПРЕПАРАТТАРҒА ТӨЗІМДІЛІГІНІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
БРОНХӨКПЕЛІК ДИСПЛАЗИЯНЫ ЗЕРТТЕУДЕГІ БИОМЕДИЦИНАЛЫҚ ИНФОРМАТИКАНЫҢ РӨЛІ
ӨКПЕНІҢ ҚАТЕРЛІ ІСІГІН ВИЗУАЛДЫ СКРИНИНГТІҢ МАҢЫЗДЫҒЫ
БҮЙРЕК ТРАНСПЛАНТАТЫН ҚАБЫЛДАМАУДЫ ДИАГНОСТИКАЛАУ ЖӘНЕ ЕМДЕУ: ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ
СҮТ БЕЗДЕРІН ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ ӘДІСТЕРІНІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ СИПАТТАМАСЫ. ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ