ШЕТ ЕЛДЕРДЕ АРТЫҚ САЛМАҚ ПЕН СЕМІЗДІКТІҢ АЛДЫН АЛУ БАҒДАРЛАМАЛАРЫ. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ.
Түйін. Семіздіктің таралуы әлемнің көптеген елдерінде алаңдатарлық қарқынмен өсуде. Шамамен 2 миллиард адамда артық салмақ бар, ал олардың үштен бірі семіздікке шалдыққан. Қолданыстағы таралу және тенденциялар туралы мәліметтерге, сондай-ақ семіздікті бірқатар физикалық және психоәлеуметтік аурулармен байланыстыратын эпидемиологиялық мәліметтерге сүйене отырып, семіздікті адамдардың денсаулығы мен өмір сүру сапасын едәуір нашарлататын және ұлттық денсаулық сақтау бюджеттерін едәуір арттыратын қоғамдық денсаулық сақтау дағдарысы деп сипаттаған дұрыс. Қазіргі тенденцияларды жою үшін семіздікке қарсы күрес және оның алдын-алу бойынша сектораралық іс-шаралар шұғыл түрде қажет.
Мақсаты. Шет елдерде артық салмақ пен семіздіктің алдын алу бағдарламалары бойынша әдебиеттер деректеріне талдау жүргізу
Іздеу стратегиясы. Зерттеу тұрғындар арасында артық салмақ пен семіздіктің алдын алуға арналған ағылшын және орыс тілдеріндегі толық мәтінді басылымдарды зерттеді. Әдебиеттерді іздеу барысында келесі іздеу жүйелері қолданылды: Pubmed, Web of science, Cyberleninka, Google Scholar кілт сөздер. Уақыт кезеңі 2012-2022 жылдармен белгіленді. Қосу критерийлері: ашық қолжетімділіктегі және статистикалық расталған қорытындылары бар орыс және ағылшын тілдеріндегі толық мәтінді жарияланымдар. Ерекшелік критерийлері: қысқаша есептер, газет мақалалары және жеке хабарламалар. Осы тақырып бойынша 610 жарияланым анықталды. Олардың ішінде біздің зерттеуіміздің мақсаты 60 басылымға сәйкес келді.
Әдеби дереккөздерді таңдау алгоритмі → шет елдерде артық салмақ пен семіздіктің алдын алу бағдарламаларын зерттеу → журналдардан, ғылыми жинақтардан, диссертациялардан мақалаларды зерттеу → материалды жүйелеу → әдебиеттерді талдау және мақала жазу.
Нәтижелер мен қорытындылар. Соңғы жылдардағы семіздік деректерін салыстыра отырып, барлық елдерде таралу үрдісі байқалады, дегенмен бұл елдердің көпшілігінде семіздікпен күресудің алдын алу бағдарламалары мен нақты стратегиялары қабылданған. Семіздіктің таралуының артуының ықтимал түсіндірмесі ДДҰ-ның тамақтану, физикалық белсенділік және семіздік туралы елдік шолуларында анықталған профилактикалық шаралардың (яғни мониторинг, мүдделі тараптар мен халықтың көзқарасы, салықтар, заңнама, физикалық белсенділік және т.б.) төмен тиімділігі болуы мүмкін.
Көрген адамдардың саны: 245
Мақалалар санаты:
Әдебиеттерге шолу
Библиографиялық сілтемелер
Сайлауова Н.Қ., Шалгумбаева Г.М., Ордабаева И.Н., Блушінова А.Н., Бекежан А.Б., Пак Л.А. Шет елдерде артық салмақ пен семіздіктің алдын алу бағдарламалары. Әдебиеттік шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2022. 6(Т.24). Б. 221-231. doi 10.34689/SH.2022.24.6.027Ұқсас жариялымдар:
ДЕРМАТОФИТТЕРДІҢ АНТИМИКОТИКАЛЫҚ ПРЕПАРАТТАРҒА ТӨЗІМДІЛІГІНІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
БРОНХӨКПЕЛІК ДИСПЛАЗИЯНЫ ЗЕРТТЕУДЕГІ БИОМЕДИЦИНАЛЫҚ ИНФОРМАТИКАНЫҢ РӨЛІ
ӨКПЕНІҢ ҚАТЕРЛІ ІСІГІН ВИЗУАЛДЫ СКРИНИНГТІҢ МАҢЫЗДЫҒЫ
БҮЙРЕК ТРАНСПЛАНТАТЫН ҚАБЫЛДАМАУДЫ ДИАГНОСТИКАЛАУ ЖӘНЕ ЕМДЕУ: ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ
СҮТ БЕЗДЕРІН ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ ӘДІСТЕРІНІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ СИПАТТАМАСЫ. ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ