ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 2012-2021 ЖЫЛҒА АРНАЛҒАН СҮТ БЕЗІ ОБЫРЫНЫҢ ЭПИДЕМИОЛОГИЯСЫ
Кіріспе. Сүт безі обыры (СБО) бүкіл әлемде, оның ішінде Қазақстан Республикасында (ҚР) әйелдер халық арасында онкологиялық аурулармен сырқаттанушылық құрылымында жетекші ауру болып табылады. Соңғы онжылдықта ҚР сүт безі обырының эпидемиологиялық көрсеткіштерінің өзгеруіне көптеген факторлар әсер етті.
Мақсаты: Біздің зерттеуіміздің мақсаты 2012-2021 жылдар аралығындағы ҚР сүт безі обырының негізгі эпидемиологиялық көрсеткіштерін зерттеу болды.
Материалдар мен әдістер. Эпидемиологиялық талдау жүргізу үшін 2012-2021 жылдардағы ресми статистикалық есептердің деректері («Қатерлі аурулармен ауыратын науқастар туралы есеп», Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің деректері) пайдаланылды. Таралу, сырқаттанушылық және өлім-жітім (өрескел және стандартталған) көрсеткіштері, олардың орташа өсуі, ерте кезеңде (I сатысы) анықталған сүт безі обыры жағдайларының үлесі зерттелді.
Зерттеу нәтижелері. Сүт безі обырының өрескел (CIR) және стандартталған сырқаттанушылық (ASIR) 100 000 әйел халыққа шаққанда сәйкесінше 48,2 және 44,4 құрады. 2012-2021 жылдар аралығындағы өрескел өлім-жітімнің орташа коэффициенті (CMR) 13,9 (95% CI 12,7-15,1) 100 000 әйел халыққа шаққанда болды. 2017-2021 жылдарда стандартталған өлім-жітім көрсеткіші (ASMR) 11,2 (95% CI 10,1-12,3) байқалды.
СБО сырқаттанушылық пен өлім-жітімнің 100 000 адамға шаққанда ең жоғары көрсеткіші Павлодар облысында (39,2±1,8 және 10,7±0,9) болды, ең төменгі көрсеткіштері Түркістан облысында (11,0±1,1 және 3,5±0,06) байқалды. Өлім-жітім мен сырқаттанушылық коэффициенті (М/І) орта есеппен 0,28 құрады және аймақтар бойынша 0,21-ден (Қарағанды облысы) 0,41-ге (Жамбыл облысы) дейін өзгерді. 2017-2021 жылдар аралығында сүт безі обырының І сатысы диагнозы қойылған науқастардың үлесі 28,8%, II сатысы – 55,7% құрады.
Қорытынды. Қазақстанда СБО эпидемиологиялық жағдайы сырқаттанушылықтың артуы аясында өлім-жітім деңгейінің төмендеуіне байланысты жақсару тенденциясын көрсетеді. Зерттеу кезеңінде сүт безі обырының II сатысы бар науқастарды анықтау басым болды. Қазақстанның аймақтары бойынша эпидемиологиялық деректердің айтарлықтай өзгермелілігі сүт безі қатерлі ісігінің қауіп факторларын егжей-тегжейлі зерттеу қажеттілігін және тиімді емдеу мен алдын алу үшін аймақтарда маммографиялық скринингтің тиімділігін көрсетеді.
Көрген адамдардың саны: 364
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Дуненова Г.А., Калматаева Ж.А., Кайдарова Д.Р., Шатковская О.В., Жылкайдарова А.Ж., Марченко Е.А., Дюсупова А.А., Фаизова Р.И., Глушкова Н.Е. Қазақстандағы 2012-2021 жылға арналған сүт безі обырының эпидемиологиясы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 2 (Т.25). Б. 128-137. doi 10.34689/SH.2023.25.2.018Ұқсас жариялымдар:
МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТТЕРДІҢ ПРОФЕССОРЛЫҚ-ОҚЫТУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ АРАСЫНДА DEPRESSION ANXIETY STRESS SCALE (DASS-21) САУАЛНАМАСЫНЫҢ ҚАЗАҚША НҰСҚАСЫН ВАЛИДИЗАЦИЯЛАУ: ПИЛОТТЫҚ ЗЕРТТЕУ
АУРУХАНАЛАРДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУ: МЕДИЦИНАЛЫҚ МАМАННЫҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ
ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ БЕЙІМДЕЛУ ОРТАСЫН ҚҰРУ ЖАҒДАЙЫНДА ПСИХОМЕТРИЯЛЫҚ ТЕСТІЛЕУДІҢ БОЛЖАМДЫҚ МӘНІ
КОМПЬЮТЕРЛІК БАҒДАРЛАМА АРҚЫЛЫ НАҚТЫ ТАМАҚТАНУДЫ БАҒАЛАУ МҮМКІНДІКТЕРІ
АБАЙ ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ХАЛЫҚ АРАСЫНДА СҮЙЕКТІҢ МИНЕРАЛДЫ ТЫҒЫЗДЫҒЫН АНЫҚТАУ БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ ЖҮРГІЗУДІҢ БАСТАЛУЫ ЖАЙЫНДА