РАДИОАКТИВТІ ҚАЛДЫҚТАРДЫ САҚТАУ АЙМАҒЫНДА ТҰРАТЫН ӘЙЕЛДЕРДІҢ АРАСЫНДАҒЫ ҚАТЕРЛІ ІСІКТЕРДІҢ ЭПИДЕМИОЛОГИЯСЫ
Кіріспе. Қазақстанда уранның әлемдік қорының 14% - ы бар, бұл 2013 жылы әлемдік өндірістің 88% құрайды. Алдыңғы зерттеулер үй ішіндегі және сыртындағы гамма-сәулелену дозасының қуат деңгейлері мен аймақтағы радон концентрациясы рұқсат етілген шектен асып түсетінін көрсетеді. Ағымдағы зерттеулер уранның радиоактивті қалдықтарын сақтаудың жақын маңдағы қатерлі ісік эпидемиологиясына әсерін бағалайды.
Материалдар мен әдістер. Зерттеуге негізгі және бақылау аймақтары енгізілді. Негізгі аймақта гидрометаллургия комбинатының қалдық қоймасынан оңтүстікке қарай 5 км қашықтықта орналасқан Ақсу, Кварцитка, Заводская, Шантөбе және Степногорск қалалары, ал бақылау тобында радиоактивті қалдықтар қоймасынан 90 км қашықтықта Ақкөл ауданы болды. Деректер Қазақстан Республикасының онкологиялық аурулардың электрондық тіркелімінен алынды.
Алынған нәтижелер. 2001-2015 жылдар аралығында барлығы 2271 қатерлі ісік ауруы тіркелді. Негізгі топтағы қатерлі ісіктердің таралуы бақылау тобындағы 1000 адамға шаққанда 26,4-ке қарсы 1000 тұрғынға шаққанда 35,02 құрады (σ2 = 23.9, p = 0.00). Радиоактивті қалдықтарды сақтау аймағында тұратын әйел тұрғындар арасында онкологиялық аурулардың таралуы 1000 тұрғынға шаққанда 17,55 құрады және бақылау тобындағы осы көрсеткіштен статистикалық тұрғыдан айтарлықтай жоғары болды – 12,88 (σ2 = 14.3, p = 0.00).
Қорытынды. Жалпы, зерттеу гидрометаллургиялық комбинаттың қалдық қоймасының қоршаған ортаға теріс әсерін және қатерлі ісік ауруларының пайда болуын көрсетеді.
Көрген адамдардың саны: 863
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Ілбекова Қ.Б., Сайфулина Е.A., Самигатова А.О., Ибраева Д.С., Аумаликова М.Н., Казымбет П.К., Бахтин М.М., Догалбаев Е.К. Радиоактивті қалдықтарды сақтау аймағында тұратын әйелдердің арасындағы қатерлі ісіктердің эпидемиологиясы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 4 (Т.25). Б.101-108. doi 10.34689/SH.2023.25.4.012Ұқсас жариялымдар:
МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТТЕРДІҢ ПРОФЕССОРЛЫҚ-ОҚЫТУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ АРАСЫНДА DEPRESSION ANXIETY STRESS SCALE (DASS-21) САУАЛНАМАСЫНЫҢ ҚАЗАҚША НҰСҚАСЫН ВАЛИДИЗАЦИЯЛАУ: ПИЛОТТЫҚ ЗЕРТТЕУ
АУРУХАНАЛАРДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУ: МЕДИЦИНАЛЫҚ МАМАННЫҢ ХАБАРДАРЛЫҒЫ
ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ БЕЙІМДЕЛУ ОРТАСЫН ҚҰРУ ЖАҒДАЙЫНДА ПСИХОМЕТРИЯЛЫҚ ТЕСТІЛЕУДІҢ БОЛЖАМДЫҚ МӘНІ
КОМПЬЮТЕРЛІК БАҒДАРЛАМА АРҚЫЛЫ НАҚТЫ ТАМАҚТАНУДЫ БАҒАЛАУ МҮМКІНДІКТЕРІ
АБАЙ ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ХАЛЫҚ АРАСЫНДА СҮЙЕКТІҢ МИНЕРАЛДЫ ТЫҒЫЗДЫҒЫН АНЫҚТАУ БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ ЖҮРГІЗУДІҢ БАСТАЛУЫ ЖАЙЫНДА