ГЕМАТОЛОГИЯЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ ЖӘНЕ МЕТАБОЛИЗМДІК СИНДРОМ
Метаболизмдік синдром кең таралуына және жүрек-тамыр асқынулары дамуының жоғары қауыпына байланысты медицинаның өзекті мәселелерінің бірі болып табылады. Метаболизмдік синдромның және қан көрсеткіштері арасындағы байланысты зерттеу ғалымдардың қызығушылығын тудыруда.
Зерттеудің мақсаты: Онтүстік-Қазахстан облысы Түркістан қаласындағы жұмыс істейтін ер адамдар мен әйелдер арасындағы метаболизмдік синдром және гематокрит, эритроциттердің, лейкоциттердің және тромбоциттердің саны сияқты гематологиялық көрсеткіштер арасындағы байланысты зерттеу
Зерттеу әдістері: Халықаралық Қазақ-Түрік университетінің клиникасына тіркелген контингенттен 965 адам зерттеуге қатысты, бұл анализге 839 адамның мәліметтері қарастырылды. Пациенттерге сауалнамалар, антропометриялық және лабораториялық зерттеулер жүргізілді. Метаболизмдік синдром IDF (2005) критерийлеріне сәйкес анықталды. Метаболизмдік синдром және гематологиялық көрсеткіштер арасындағы байланысы көпөлшемді логистикалық регрессиялық анализы арқылы зерттелді, метаболизмдік синдром логистикалық модельге бинарлық көрсеткіш түрінде еңгізілді. Потенциальды конфаундинг-фактор ретінде жас, темекі тарту, алкоголь қабылдау көрсеткіштері қарастырылды.
Нәтижелер: Көпөлшемді логистикалық регрессиялық анализ нәтижесінде әйелдерде метаболизмдік синдром және гематокрит деңгейі (cОШ= 1.66; 95% ДИ: 0.82; 3.34; тренд үшін р<0.001), эритроциттердің (сОШ=2.31; 95% ДИ: 1.20; 4.48; тренд үшін р=0.022), лейкоциттердің (сОШ=1.96; 95% ДИ: 1.07; 3.57; тренд үшін р=0.012) саны арасында оң мәнді байланыс анықталды. Ер адамдарда оң мәнді ассоциация метаболизмдік синдром және гематокрит деңгейі (сОШ=1.88; 95 % ДИ: 0.64; 5.57; тренд үшін р <0.001) арасында анықталды. Аталған байланыстар потенциальды конфаундинг-факторларға коррекция жасау нәтижесінде сақталды.
Қорытынды: Зерттеу нәтижесінде метаболизмдік синдромы бар әйелдерде гематокрит деңгейі, эритроциттердің, лейкоциттердің саны көрсеткіштері, ал ер адамдарда гематокрит деңгейі жоғары болғандығы анықталды. Көрсетілген байланыстарды болашақ проспективті зерттеулер нәтижесінде дәлелдеу клиникалық тәжірибеде кең қолданылатын, қол жетімді және тиімді гемограмма көрсеткіштерін метаболизмдік синдромның және оның жүрек-тамыр асқынулар дамуын ерте алдын-алуда қолдануға болады.
К. Ж. Садыкова 1, Ж. С. Шалхарова 2, Ж. Н. Шалхарова 1,
Г. О. Нускабаева 1, А. М. Гржибовский 1, 3-5
1 Х.А. Ясави ат. Халықаралық Қазақ – Түрік Университеті, Туркестан, Қазақстан;
2 Қазақ медициналық үздіксіз білім беру университеті, Алматы қ., Қазақстан;
3 Қоғамдық Денсаулық сақтау Ұлттық Институты, Осло қ., Норвегия;
4 Солтүстік Мемлекеттік Медициналық Университеті, Архангельск қ., Ресей;
5 Солтүстік-Шығыс Федералды университеті, Якутск қ., Ресей.
1. Абсеитова С.Р. Современное состояние проблемы сердечно-сосудистых заболеваний в Южно-Казахстанской области // Материалы III съезда врачей и провизоров Республики Казахстан. 2007. С. 21-23.
2. Ионова В.Г. и др. Гемореология и гемостаз у больных с ишемическими инсультами на фоне метаболического синдрома // Клиническая медицина. 2007. № 1. С. 40–44.
3. Садыкова К.Ж., Шалхарова Ж.С., Шалхарова Ж.Н., Нускабаева Г.О., Садыкова А.Д., Жунисова М.Б., Маденбай К.М., Гржибовский А.М. Распространенность анемии, ее социально-демографические детерминанты и возможная связь с метаболическим синдромом у жителей г. Туркестан, Южный Казахстан // Экология человека. 2015. №8. С. 58-64.
4. Шалхарова Ж.С. Метаболический синдром: эпидемиология, диагностика, клиника и лечение. Алматы, 2006. 258 с.
5. Aderibigbe O.R., Pisa P.T., Vorster H.H., Kruger S.H. The relationship between iron status and adiposity in women from developing countries: a review // Crit. Rev. Food. Sci. Nutr. 2014. Vol. 54(5). P. 553-60.
6. Ervin R.B. Prevalence of metabolic syndrome among adults 20 years of age and over, by sex, age, race and ethnicity, and body mass index: United States, 2003-2006 // Natl. Health Stat. Report. 2009. Vol. 5(13). P. 1-7.
7. Gami A.S., Witt B.J., Howard D.E. et al. Metabolic syndrome and risk of incident cardiovascular events and death: a systematic review and meta-analysis of longitudinal studies // J. Am. Coll. Cardiol. 2007. Vol. 49(4). P. 403-414.
8. International Diabetes Federation. The IDF consensus worldwide definition of the metabolic syndrome. Available at: http://www.idf.org/webdata/docs/IDF_Metasyndrome_definition.pdf (accessed 24.08.2005).
9. Kawamoto R., Tabara Y., Kohara K., Miki T., Kusunoki T., Abe M., Katoh T. Hematological parameters are associatd with metabolic syndrome in Japanese community-dwelling persons // Endocrine. 2013. Vol. 43(2). P. 334–341.
10. Kim J.A., Choi Y.S., Hong J.I., Kim S.H., Jung H. H., Kim S. M. Association of metabolic syndrome with white blood cell subtype and red blood cells // Endocr. J. 2006. Vol. 53(1). P.133–139.
11. Kim J.H., Bae H.Y., Kim S.Y. Clinical marker of platelet hyperreactivity in diabetes mellitus // Diabetes Metab. J. 2013. Vol. 37(6). P. 423-8. doi: 10.4093/dmj.2013.37.6.423.
12. Kotani K., Sakane N., Kurozawa Y. Increased Red Blood Cells in Patients with Metabolic Syndrome // Endocr. J. 2006. Vol. 53. P. 713–714.
13. Lakka M.H., Laaksonen D. E., Lakka T.A. et al. The metabolic syndrome and total cardiovascular disease mortality in middle-aged men // JAMA. 2002. Vol. 288 ( 21). P. 2709-2716.
14. Lohsoonthorn V., Jiamjarasrungsi W., Williams M.A. Association of hematological parameters with clustered components of metabolic syndrome among professional and office workers in Bangkok, Thailand // Diabetes Metab. Clin. Res. Rev. 2007. Vol.1(3). P. 143–149.
15. Mardi T., Toker S., Melamed S., Shirom A., Zeltser D., Shapira I., Berliner S., Rogowski O. Increased erythropoiesis and subclinical inflammation as part of the metabolic syndrome // Diabetes Res. Clin. Pract. 2005. Vol. 69(3). P. 249–255.
16. Miyagawa S., Kobayashi M., Konishi N., Sato T., Ueda K. Insulin and insulinlike growth factor I support the proliferation of erythroid progenitor cells in bone marrow through the sharing of receptors // Br. J. Haematol. 2000. Vol. 109(3). P. 555–562.
17. Nebeck K., Gelaye B., Lemma S., Berhane Y., Bekele T., Khali A., Haddis Y., Williams M.A. Hematological parameters and metabolic syndrome: Findings from an occupational cohort in Ethiopia // Diabetes Metab. Clin. Res. Rev. 2012. Vol. 6(1). P. 22–27
18. Park B.J., Shim J.Y., Lee H.R., Jung D.H., Lee J.H., Lee Y.J. The relationship of platelet count, mean platelet volume with metabolic syndrome according to the criteria of the American Association of Clinical Endocrinologists: a focus on gender differences // Platelets. 2012. Vol. 23(1). P. 45-50.
19. Qiao Q. The DECODE Study Group. Comparison of different definitions of the metabolic syndrome in relation to cardiovascular mortality in European men and women // Diabetologia. 2006. Vol. 49. P. 2837–2846.
20. Ross R. Atherosclerosis - an inflammatory disease // N. Engl J. Med. 1999. Vol. 340. P. 115–26.
21. Tabara Y., et al. Association of hematological parameters with insulin resistance, insulin sensitivity, and asymptomatic cerebrovascular damage: the J-SHIP and Toon Health Study // Clin. Hemorheol. Microcirc. 2013. Vol. 55(3). P. 297-311.
22. Tamariz L.J., Young J.H., Pankow J.S., Yeh H.C., Schmidt M.I., Astor B., Brancati F.L. Blood viscosity and hematocrit as risk factors for type 2 diabetes mellitus: the atherosclerosis risk in communities (ARIC) study // Am. J. Epidemiol. 2008. Vol. 168(10). P. 1153-60.
23. Tao L.X., Li X., Zhu H.P., Huo D., Zhou T., Pan L., Luo Y.X., Wang W., Wang Z.P., Chen D.N., Wu L.J., Guo X.H. Association of hematological parameters with metabolic syndrome in Beijing adult population: a longitudinal study // Endocrine. 2014. Vol. 46(3). P. 485-95.
24. Wang Y.Y., Lin S.Y., Liu P.H., Cheung B.M.H., Lai W. A. Association between hematological parameters and metabolic syndrome components in a Chinese population // J. Diabetes Complications. 2004. Vol. 18(6). P. 322–327.
25. Wei Y., Liu G., Yang J., Zheng R., Jiang L., Bao P. The association between metabolic syndrome and vascular endothelial dysfunction in adolescents // Exp. Ther. Med. 2013. Vol. 5(6). P. 1663–1666.
26. Wu S., Lin H., Zhang C., Zhang Q., Zhang D., Zhang Y., Meng W., Zhu Z., Tang F., Xue F, LiuY. Association between erythrocyte parameters and metabolic syndrome in urban Han Chinese: a longitudinal cohort study // BMC Public Health. 2013. Vol. 21. P. 13-989.
27. Zaccardi F., Rocca B., Pitocco D., Tanese L., Rizzi A., Ghirlanda G. Platelet mean volume, distribution width, and count in type 2 diabetes, impaired fasting glucose, and metabolicsyndrome: a meta-analysis // Diabetes Metab. Res. Rev. 2015. Vol. 31(4). P. 402-10.
References:
1. Abseitova S.R. Sovremennoe sostoyanie problemy serdechno-sosudistykh zabolevanii v Yuzhno-Kazakhstanskoi oblasti. Materialy III s#ezda vrachei i provizorov Respubliki Kazakhstan [Current status of cardiovascular diseases in the South Kazakhstan region. Proceedings of the III Congress of doctors and pharmacists of the Republic of Kazakhstan]. 2007, pp. 21-23. [in Kazakstan]
2. Ionova V. G. i dr. Gemoreologija i gemostaz u bol'nyh s ishemicheskimi insul'tami na fone metabolicheskogo sindroma [Hemorheology and hemostasis in patients suffering from ischemic cerebral stroke and metabolic syndrome]. Klinicheskaja medicina [Clinical medicine]. 2007, 1. pp. 40–44. [in Russian]
3. Sadykova K.Zh., Shalharova Zh.S., Shalharova Zh.N., Nuskabaeva G.O., Sadykova A.D., Zhunisova M.B., Madenbai K. M., Grjibovski A.M. Rasprostranennost' anemii, ee sotsial'no-demograficheskie determinanty i vozmozhnaya svyaz' s metabolicheskim sindromom u zhitelej g. Turkestan, Yuzhnyi Kazakhstan [Prevalence of anemia, its socio-demographic determinants and potential association with metabolic syndrome in Turkestan, Southern Kazakhstan]. Ekologiya cheloveka [Human Ecology]. 2015, 8, pp. 58-64. [in Russian]
4. Shalharova Zh.S. Metabolicheskij sindrom jepidemiologija, diagnostika, klinika i lechenie [Metabolic syndrome: epidemiology, diagnosis, clinic and treatment]. Almaty, 2006. 258 р. [in Russian]
5. Aderibigbe O.R., Pisa P.T., Vorster H.H., Kruger S.H. The relationship between iron status and adiposity in women from developing countries: a review. Crit. Rev. Food. Sci. Nutr. 2014, 54(5), pp. 553-60.
6. Ervin R.B. Prevalence of metabolic syndrome among adults 20 years of age and over, by sex, age, race and ethnicity, and body mass index: United States, 2003-2006 . Natl. Health Stat. Report. 2009, 5(13), pp. 1-7.
7. Gami A.S., Witt B.J., Howard D.E. et al. Metabolic syndrome and risk of incident cardiovascular events and death: a systematic review and meta-analysis of longitudinal studies. J. Am. Coll. Cardiol. 2007, 49(4), pp. 403-414.
8. International Diabetes Federation. The IDF consensus worldwide definition of the metabolic syndrome. Available at: http://www.idf.org/webdata/docs/IDF_Metasyndrome_definition.pdf (accessed 24.08.2005).
9. Kawamoto R., Tabara Y., Kohara K., Miki T., Kusunoki T., Abe M., Katoh T. Hematological parameters are associatd with metabolic syndrome in Japanese community-dwelling persons. Endocrine. 2013, 43(2), pp. 334–341.
10. Kim J. A., Choi Y.S., Hong J.I., Kim S.H., Jung H.H., Kim S.M. Association of metabolic syndrome with white blood cell subtype and red blood cells. Endocr. J. 2006, 53(1), pp.133–139.
11. Kim J. H., Bae H.Y., Kim S.Y. Clinical marker of platelet hyperreactivity in diabetes mellitus. Diabetes Metab. J. 2013, 37(6), pp. 423-8.
12. Kotani K., Sakane N., Kurozawa Y. Increased Red Blood Cells in Patients with Metabolic Syndrome. Endocr. J. 2006, 53, pp. 713–714.
13. Lakka M.H., Laaksonen D. E., Lakka T.A. et al. The metabolic syndrome and total cardiovascular disease mortality in middle-aged men. JAMA. 2002, 288 ( 21), pp. 2709-2716.
14. Lohsoonthorn V., Jiamjarasrungsi W., Williams M.A. Association of hematological parameters with clustered components of metabolic syndrome among professional and office workers in Bangkok, Thailand. Diabetes Metab. Clin. Res. Rev. 2007, 1(3), pp. 143–149.
15. Mardi T., Toker S., Melamed S., Shirom A., Zeltser D., Shapira I., Berliner S., Rogowski O. Increased erythropoiesis and subclinical inflammation as part of the metabolic syndrome. Diabetes Res. Clin. Pract. 2005, 69(3), pp. 249–255.
16. Miyagawa S., Kobayashi M., Konishi N., Sato T., Ueda K. Insulin and insulinlike growth factor I support the proliferation of erythroid progenitor cells in bone marrow through the sharing of receptors. Br. J. Haematol. 2000, 109(3), pp. 555–562.
17. Nebeck K., Gelaye B., Lemma S., Berhane Y., Bekele T., Khali A., Haddis Y., Williams M.A. Hematological parameters and metabolic syndrome: findings from an occupational cohort in Ethiopia. Diabetes Metab. Clin. Res. Rev. 2012, 6(1), pp. 22–27.
18. Park B.J., Shim J.Y., Lee H.R., Jung D.H., Lee J.H., Lee Y.J. The relationship of platelet count, mean platelet volume with metabolic syndrome according to the criteria of the American Association of Clinical Endocrinologists: a focus on gender differences. Platelets. 2012, 23(1), pp. 45-50.
19. Qiao Q. The DECODE Study Group. Comparison of different definitions of the metabolic syndrome in relation to cardiovascular mortality in European men and women. Diabetologia. 2006, 49, pp. 2837–2846.
20. Ross R. Atherosclerosis - an inflammatory disease. N. Engl J. Med. 1999, 340, pp. 115–26.
21. Tabara Y., et al. Association of hematological parameters with insulin resistance, insulin sensitivity, and asymptomatic cerebrovascular damage: the J-SHIP and Toon Health Study. Clin. Hemorheol. Microcirc. 2013, 55(3), pp. 297-311.
22. Tamariz L.J., Young J.H., Pankow J.S., Yeh H.C., Schmidt M.I., Astor B., Brancati F.L. Blood viscosity and hematocrit as risk factors for type 2 diabetes mellitus: the atherosclerosis risk in communities (ARIC) study. Am. J. Epidemiol. 2008, 168(10), pp. 1153-60.
23. Tao L.X., Li X., Zhu H.P., Huo D., Zhou T., Pan L., Luo Y.X., Wang W., Wang Z.P.,Chen D.N., Wu L.J., Guo X.H. Association of hematological parameters with metabolic syndrome in Beijing adult population: a longitudinal study. Endocrine. 2014, 46(3), pp. 485-95.
24. Wang Y.Y., Lin S.Y., Liu P.H., Cheung B.M.H., Lai W.A. Association between hematological parameters and metabolic syndrome components in a Chinese population. J. Diabetes Complications. 2004, 18(6), pp. 322–327.
25. Wei Y., Liu G., Yang J., Zheng R., Jiang L., Bao P. The association between metabolic syndrome and vascular endothelial dysfunction in adolescents. Exp. Ther. Med. 2013, 5(6), pp. 1663–1666.
26. Wu S., Lin H., Zhang C., Zhang Q., Zhang D., Zhang Y., Meng W., Zhu Z., Tang F., Xue F, Liu Y. Association between erythrocyte parameters and metabolic syndrome in urban Han Chinese a longitudinal cohort study. BMC Public Health. 2013, 21, pp. 13-989.
27. Zaccardi F., Rocca B., Pitocco D., Tanese L., Rizzi A., Ghirlanda G. Platelet mean volume, distribution width, and count in type 2 diabetes, impaired fasting glucose, and metabolic syndrome: a meta-analysis. Diabetes Metab. Res. Rev. 2015, 31(4), pp. 402-10.
Көрген адамдардың саны: 600
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Садыкова К. Ж., Шалхарова Ж. С., Шалхарова Ж. Н., Нускабаева Г. О., Гржибовский А. М. Гематологиялық көрсеткіштері және метаболизмдік синдром / / Ғылым және Денсаулық сақтау. 2015. № 6. Б. 42-54.Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ