ШАҢЫМЕН ҚАТЫНАСТА БОЛҒАН ЖҰМЫСШЫЛАРДАҒЫИММУНДЫ МЕХАНИЗМДЕРДІҢЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Автор (лар): Фишман Б.Б, Артамонова В.Г, Хайбуллин Т. Н., Мякишева С.Н.

DOI: 10.34689/SH.2016.18.2.006

Кіріспе. Әдеби мәліметтерге сүйенсек, тыныс алу ағзаларының шаң бөліктерінен бірінші тазару механизмі алдыңғы қатардағы иммунды қорғаныстың моноцитарды-макрофагальды жүйе жасушаларымен байланысты. Метаболикалық қалдық өнімдерінің жиналуы шаңнан болған өкпе ауруларының аутоиммунды және аллергиялық даму механизмі мен анықталатын күшті антигенді стимул болып табылады.

Осы зерттеудің мақсаты – өндірістегі муллиттік шаңдардың адам ағзасындағы иммунды статустың әсерін зерттеуде, бронхо өкпелік патологияның ерте иммунологиялық критерийлерінің қалыптасуын анықтау болып табылады.

Әдістері - иммундық жүйенің негізгі мінездемелік өлшемдері проспективті, тұтас, экспериментальды клиникалық-лабораториялық әдістер кешенін қолдана отырып Санкт-Петербург және Ұлы Новгород қалаларындағы клиникалық орталықтарының базасы ААҚ «Боровикалық отқа төзімді заттар комбинаты» жұмыскерлерінің барлығының иммундық статусына зерттеу жүргізу. Хабарланған зерттеуге жұмыскерлерден келісім алынды.

Нәтиже. Муллит шаңы аймағы жұмысының жоғарышаң – тозаңдық жағдайы жұмысшылар иммунитетінің жасушалық және гумаралдық деңгейдегі зерттеу өзгерістері ұсынылған. Жасушалық перифериялыққан зерттеудегі СД3 салыстырмалы тығыздығының төмендеуі, СД4 және СД8 жасушалық дифицитті бір уақытта жоғары дәрежедегі жұмысшыларда СД16 киллерлимфоцит құрамы жоғарылаған. Сарысулық иммуноглобулин негізгі класы концентрациясының дисбалансы анықталған.

Қорытынды: Иммуноглобулин А классының гиперпродукциясы өкпенің осы шаңтозаңдық ауруларының дамуына тән. Әртүрлі бағыттағы аурулар Ig G концентрациясының қалыпты мәнімен және оның төмендеуі, бұл класстың анти денесі жұмысшылардың ағзасына созылмалы аллергендердің әсері маңызды рөл атқарады.

Борис Б. Фишман ¹, http://orcid.org/0000-0002-2211-5998

Воля Г. Артамонова ²

Талгат Н. Хайбуллин ³, http://orcid.org/0000-0003-1886-0538

Светлана Н. Мякишева ^1,4, http://orcid.org/0000-0001-9702-3759

¹ Ярослав Мудрый атындағы Новгород Мемелекеттік Университеті,

Великий Новгород қ., Ресей

²И.И. Мечников атындағы Солтүстік-Батыс Мемлекеттік Медицина Университеті, Санкт-Петербург қ., Ресей

³Семей қаласының Мемлекеттік Медицина Университеті, Семей қ., Қазақстан

^4,Санкт-Петербург бойынша тұтынушылар құқықтарын және адам саулығын қорғау саласындағы қадағалау бойынша Федералды қызмет Басқармасы, Санкт-Петербург қ., Ресей

1. Авербах М.М. Иммунологические аспекты легочной патологии. Москва, «Медицина», 1980. 280 с.

2. Артамонова В.Г., Фишман Б.Б. Силикатозы (особенности медицины труда, этиопатогенеза, клиника, диагностика, терапия, профилактика). СПб. 2003. Издательство Медицинская пресса. 328 с.

3. Артамонова В.Г., Фишман Б.Б., Величковский Б.Т. Новое в учении о пылевой болезни при воздействии муллита // Медицинский академический журнал. 2001. Tом 1. № 1., С. 99 -106.

4. Величковский Б.Т. Патогенетическая классификация профессиональных заболеваний органов дыхания, вызываемых воздействием фиброгенной пыли // Пульмонология. 2008. №4. С. 93 – 101

5. Величковский Б.Т. Экологическая пульмонология (Роль свободнорадикальных процессов) / Екатеринбург: изд. МНЦ, 2003, 2-е переработанное и дополненное, 140 с.

6. Величковский Б.Т., Фишман Б.Б. Каталитические свойства пыли как критерии ее профессиональной опасности. // Гигиена и санитария, 2000. № 3. С. 25-28.

7. Величковский Б.Т., Фишман Б.Б. Фиброгенность пыли высокоглиноземистых муллитовых огнеупоров. // Медицина труда и промышленная экология. 2000. № 10. С.13-17

8. Возрастные нормы показателей реактивности. Метод радиальной иммунодиффузии по G. Manchini et al., 1965 (imm.org.ua›sprav/norm_01.htm).

9. Измеров Н.Ф., Дуева Л.А., Милишникова В.В. Иммунологические аспекты современных форм пневмокониозов // Медицина труда и промышленная экология. 2000. № 6. С. 1-5.

10. Петров Р.В. Иммунология. Москва. “Медицина”. 1987. 416 с.

11. Профессиональные заболевания органов дыхания. Национальное руководство. Под редакцией акад. РАН Н.Ф. Измерова, акад. РАН А.Г. Чучалина, научной редакции профессора Фишмана Б.Б. М.: ГЭОТАР-МЕДИА. 2015. 792 с.

12. Стандартизация методов иммунофено-типирования // Медицинская иммунология. 1999. Т.1. №5. С. 3-15.

13. Фишман Б.Б. Особенности хронических заболеваний легких у рабочих на производстве высокоглиноземистых муллитовых огнеупор-ных изделий // Медицина труда и промышленная экология. 2003. №7. С. 25-29.

14. Фишман Б.Б., Артамонова В.Г., Величковский Б.Т. Муллитоз. 1998. Том 2 (клиника, патогенез, профилактика). Изд. НовГУ им. Ярослава Мудрого. 203 с.

15. Фишман Б.Б., Артамонова В. Г., Лашина Е.Л., Вебер В.Р. Клинические особенности заболеваний органов дыхания при воздействии муллитовой пыли // Медицина труда и промышленная экология. 2000. №10. С.17-21.

16. Фишман Б.Б., Лашина Е.Л. Клинико-патогенетические аспекты воздействия муллитовой пыли на органы дыхания работающих на производствах огнеупорных материалов // Тезисы докладов I Всероссийского съезда профпатологов, Тольятти, 24 - 26 октября 2000 г. С.216.

17. Gell PGH, Coombs RRA, eds. Clinical Aspects of Immunology. 1st ed. Classification of hypersensitivity. Oxford, England: Blackwell. 1963.

References:

1. Averbakh M.M. Immunologicheskie aspekty legochnoi patologii [Immunological as-pects of pulmonary pathology]. Moskva, «Meditsina». 1980. 280 p.

2. Artamonova V. G., Fishman B.B. Silikatozy (osobennosti meditsiny truda, etiopa-togeneza, klinika, diagnostika, terapiya, profilaktika) [Asbestosis (especially occupational medi-cine, etiology and pathogenesis, clinical picture, diagnosis, therapy, prevention)]. SPb, Izd. Meditsinskaya pressa [Medical press], 2003. 328p.

3. Artamonova V.G., Fishman B.B., Velichkovskii B.T. Novoe v uchenii o pylevoi bolezni pri vozdeistvii mullita [New in the study of the dust disease when exposed to mullit]. Meditsinskii akademicheskii zhurnal [Medical Academic Journal]. 2001. T. 1. №1. pp. 99-106 [in Russian].

4. Velichkovskii B.T. Patogeneticheskaya klassifikatsiya professionalnykh zabolevanii organov dyhaniya, vyzyvaemykh vozdeystviem fibrogennoy pyili [Pathogenetic classification of occupational diseases of the respiratory system caused by exposure to fibrogenic dust]. Pulmonologiya. [Pulmonology]. 2008. №4. pp. 93-101 [in Russian].

5. Velichkovskii B.T. Ekologicheskaya pulmonologiya (Rol svobodnoradikalnyih protsessov) [Ecological pulmonology (The role of free radical processes)]. Ekaterinburg: izd. MNTs, 2003, 2-e pererabotannoe i dopolnennoe. 140 p.

6. Velichkovskii B.T., Fishman B.B. Kataliticheskie svoystva pyili kak kriterii ee pro-fessionalnoy opasnosti [The catalytic properties of the dust as the criteria for its occupational hazard]. Gigiena i sanitariya [Hygiene and Sanitation]. 2000. №3. pp. 25-28 [in Russian].

7. Velichkovskii B.T., Fishman B.B. Fibrogennost pyili vyisokoglinozemistyih mul-litovyih ogneuporov [Fibrogenic dust of high-mullite refractories]. Meditsina truda i promyish-lennaya ekologiya [Occupational Medicine and Industrial Ecology]. 2000. №10. pp. 13-17 [in Russian].

8. Vozrastnyie normy pokazateley reaktivnosti. Metod radialnoy immunodiffuzii po G. Manchini et al [Age norms reactivity indicators. The method of radial immunodiffusion by G. Manchini et al.]. 1965 Elektr. resurs/ imm.org.ua›sprav/norm_01.htm/

9. Izmerov N.F., Dueva L.A., Milishnikova V.V. Immunologicheskie aspektyi sov-remennyih form pnevmokoniozov [Immunological aspects of contemporary forms of pneumoco-niosis]. Meditsina truda i promyishlennaya ekologiya [Occupational Medicine and Industrial Ecology]. 2000. №6. pp. 1-5 [in Russian].

10. Petrov R.V. Immunologiya [Immunology]. Moskva. “Meditsina”. 1987. 416 p.

11. Professionalnyie zabolevaniya organov dyihaniya. Natsionalnoe rukovodstvo. Pod redaktsiey akad. RAN N.F. Izmerova, akad. RAN A.G. Chuchalina, nauchnoi redaktsii professora Fishmana B.B. [Occupational diseases of the respiratory system. National leadership. Edited by Acad. N.F.Izmerov RAS, Acad. RAS A.G.Chuchalin, scientific edition by Professor Fishman BB]. – M.: GEOTAR-MEDIA, 2015. 792p.

12. Petrov R.V. Standartizatsiya metodov immunofenotipirovaniya [Standardization of methods immunophenotyping]. Meditsinskaya immunologiya [Medical Immunology]. 1999. T.1. №5. pp. 3-15 [in Russian].

13. Fishman B.B. Osobennosti hronicheskikh zabolevanii legkikh u rabochikh na proizvodstve vysokoglinozemistykh mullitovykh ogneupornykh izdelii [Features of chronic lung disease in workers in the production of high-mullite refractory products]. Meditsina truda i promyishlennaya ekologiya [Occupational Medicine and Industrial Ecology]. 2003. №7. pp. 25-29 [in Russian].

14. Fishman B.B., Artamonova V. G., Velichkovskii B.T. Mullitoz [Mullitoz], Tom 2 (klinika, patogenez, profilaktika), izd. NovGU im. Yaroslava Mudrogo, 1998. 203 p.

15. Fishman B.B., Artamonova V. G., Lashina E.L., Veber V.R. Klinicheskie osobennosti zabolevanii organov dykhaniya pri vozdeystvii mullitovoy pyli [The clinical features of respiratory diseases when exposed to dust mullite]. Meditsina truda i promyishlennaya ekologiya [Occupational Medicine and Industrial Ecology]. 2000. №10. pp. 17-21 [in Russian].

16. Fishman B.B., Lashina E.L. Kliniko-patogeneticheskie aspektyi vozdeystviya mullitovoi pyili na organyi dykhaniya rabotayuschikh na proizvodstvakh ogneupornykh materialov [Clinico-pathogenetic aspects of the impact of mullite dust on the respiratory system working on the manufacture of refractory materials]. Tezisy dokladov I Vserossiyskogo s'ezda profpatologov, Tolyatti, 24 - 26 oktyabrya 2000. p. 216.

17. Gell PGH, Coombs RRA, eds. Clinical Aspects of Immunology. 1st ed. Classification of hypersensitivity. Oxford, England: Blackwell. 1963.

Көрген адамдардың саны: 932

Түйенді сөздер: Жұмыс орны ауасының шаң тозаңдылығы, гуморальді және жасушалық иммунитет, муллитоз.

Мақалалар санаты: Біртума зерттеулер

Библиографиялық сілтемелер

Фишман Б.Б., Артамонова В.Г., Хайбуллин Т.Н., Мякишева С.Н. Особенности иммунных механизмов у рабочих при их контакте с пылью муллита / / Наука и Здравоохранение. 2016. №2. С. 84-92.

Fishman B.B., Artamonova V.G., Khaibullin T.N., Myakisheva S.N. Features of the immune mechanisms of the workers in their contact with the dust of mullite. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2016, 2, pp. 84-92.

Фишман Б.Б., Артамонова В.Г., Хайбуллин Т.Н., Мякишева С.Н. Шаңымен қатынаста болған жұмысшылардағы иммунды механизмдердің ерекшеліктері / / Ғылым және Денсаулық сақтау. 2016. №2. Б. 84-92.