ЖІТІ ЖӘНЕ СОЗЫЛМАЛЫ ЦЕРЕБРАЛДЫ ИШЕМИЯ КЕЗІНДЕГІ ЭПИЛЕПСИЯ
Кіріспе. Эпилепсия жүйке жүйесінің ең таралған ауруларының бірі болып табылады. Бас ишемиясы эпилептикалық ұстамалардың даму қаупінің ең жиі факторларының бірі болып табылады.
Зерттеу мақсаты: бастың жіті және созылмалы ишемиясы фонында эпилептикалық ұстамалармен науқастардағы клиникалық, нейровизуализициялық, функционалдық және гемодинамикалық ерекшеліктерін зерттеу.
Материалдар және әдістер: зерттеу проспективтікогортты бақыланатын. Эпилептикалық ұстамалардың дамуымен бас ишемиясымен 772 пациент кешенді тексерілді: эпилептикалық ұстамалардың дамуымен ишемиялық инсултпен 265 науқас негізгі топты құрады және 174 пациент - бастың созылмалы ишемиясы фонында манифестілеумен алғашқы эпилептикалық ұстамалардың шығуымен; бақылау тобы – ишемиялық инсультпен 203 адам және эпилептикалық ұстамаларсыз бастың созылмалы ишемиясымен 130 пациент. Бақылау тобы пациенттері негізгі топ науқастарымен жас шамасына, клиникалық сипаттамаларына, инсульттің патогенетикалық кіші түрлеріне қарай және дисциркуляторлы энцефалопатия (бастың созылмалы ишемиясы) кезеңіне қарай салыстырылады.
Неврологиялық тексеру жалпықабылданған әдістеме бойынша өткізілді. 1,5 Тесл кернеуімен магнитті-резонансты томография (МРТ) құрылғысы көмегімен бас құрылымын визуализациялау жүргізіледі. Электроэнцефалограммалар (ЭЭГ) бойынша үлкен мидың жарты шарларының қызметтік жағдайы бағаланды. Содан басқа, стеноздың және цереброваскулярлы реактивтіліктің деңгейі мен дәрежесін бағалаумен мидың тамырларын дуплексті экстракраниалды және транскраниалды зерттеуі орындалды.
Нәтижелері: ишемиялық инсультпен науқастардағыдай, сол сияқты мидың созылмалы ишемиясымен науқастарда 50 – 69 жастағы науқастарда олардың дамуының ең үлкен жиілігімен фокалды ұстамалары басым болды. Эпилептикалық ұстамалармен науқастарда артқы айналмадағы қанайналымының негізделген бұзылыстарымен симптоматиканың нақты басымдылығы анықталған. ЭЭГ –де патологиялық белсенділік ошақтары самай ауданында және сол жақ мидың жарты шарларында басым болды. Эпилептикалық ұстамалармен науқастардағы мидың МРТ мәліметтері бойынша ишемияның қабыршақтық және субкортикалды ошақтары, ликворлық кеңістіктердің кеңеюі басым болды. Ұстамалармен науқастар тобында сол сияқты мидың магистралды артерияларының стенозды үрдісі жиі кездесті.
Қорытындылары. Зерттеу нәтижесінде церебралды ишемиямен науқастарда эпилептикалық ұстамалардың даму қаупі факторлары анықталды.
Дина Р. Хасанова 1, 2, http://orcid.org/0000-0002-8825-2346
Татьяна В. Данилова 1, 2, http://orcid.org/0000-0001-6926-6155
1 Ресей Федерациясы денсаулық сақтау Министрлігінің «Қазан мемлекеттік медициналық университеті» ЖКБ МББМ, БАФ және ПОҚ неврология және нейрохирургия кафедрасы, Қазан, Ресей
2 МАДМ «Аймақаралық клиникалық-диагностикалық орталық», ми қанайналымының жіті бұзылыстарымен неврологиялық бөлімі, Қазан, Ресей
1. Аванцини Дж. Эпилепсия – медико-социальные аспекты, диагностика и лечение: материалы международной конференции // Журн. неврологии и психиатрии. 2005. № 8. С.57-59.
2. Визило Т.Л., Михайлов В.П., Власова И.В. Клиническое значение оценки церебрального кровотока при дисциркуляторной атеросклеротической энцефалопатии // Бюллетень академии медицинских наук СО РАН. 2002. Вып.11. С.16—20.
3. Генералов В.О., Федин А.И., Садыков Т.Р. Клинико-энцефалографический анализ парциальных вторично-генерализованных приступов // Эпилепсия: прил. к журн. неврология и психиатрия. 2009. № 11. С.65-68.
4. Генералов В.О. Эпилепсия и структурные повреждения мозга: автореф. дис. … д-ра мед. наук. Москва, 2010. 43с.
5. Гехт А.Б., Куркина И.В., Локшина О.Б., Лаврова Д.И., Шпак А.А., Гагаева Т.Ю., Тлашпокова Л.Б., Пьяных С.Е., Лебедева А.В. Эпидемиологическое исследование эпилепсии в Москве // Журнал неврологии и психиатрии. 1999. №10. С. 4-8.
6. Гехт А.Б., Лебедева А.В., Рулева З.С., Локшина О.Б., Тлапшокова Л.Б., Митрохина Т.В. Эпилепсия у больных инсультом // Российский медицинский журнал. 2000. №2. С. 14-17.
7. Гехт А.Б. Эпилепсия у пожилых // Журнал неврологии и психиатрии. 2005. №11. С. 66-67.
8. Карлов В.А. Эпилепсия у детей и взрослых женщин и мужчин. М: Медицина. 2010. 720 с.
9. Шнайдер Н.А., Чацкая А.В., Дмитренко Д.В., Шевченко О.И. Постинсультная эпилепсия // Международный неврологический журнал. 2007. № 4. С.3-7.
10. Alberti A, Paciaroni M, Caso V, Venti M, Palmerini F, Agnelli G. Early seizures in patients with acute stroke: Frequency, predictive factors, and effect on clinical outcome. Vascular Health and Risk Management 2008: 4(3) 715 – 720.
11. Arboix A., Comes E., Massons J. et al. Prognostic value of very early seizure for in-hospitality mortality in atherotrombotic infarction. Eur Neurol. 2003; 50: 350 – 355.
12. Barolin G.S., Sherzer E. Epileptische Anfalle bei Apoplektikern // Wein Nervenh. 1962. №20. P. 35-4714.
13. Bladin C.F., Alexandrov A.V., Bellavance A., Bornstein N., Chambers B., Cote R., Lebrun L., Pirisi A., Norris J.W. Seizures after stroke: a prospective multicenter study. Arch Neurol. 2000; 57: 1617 – 1622.
14. Bryniarska D. Etiological spectrum of symptomatic epilepsy in adults / D. Bryniarska, E. Zakrzewska // Przegl. Lek. 2001. Vol.58, № 9. Р.839-335.
15. Camilo O., Darry D., Goldstein B. Seizures and Epilepsy after Ischemic Stroke // Stroke. – 2004. №7 Р.1769-1775.
16. Giroud M., Gras P., Fayolle H., Andre N., Soichot P., Dumas R. Early seizures after acute stroke: a study of 1640 cases. Epilepsia. 1994; 35: 959 – 964.
17. Kilpatrick C.J., Davis S.M., Tress B.M., Rossiter S.C., Hopper J.L., Vandendriesen M.L. Epileptic seizures in acute stroke. Arch Neurol. 1990; 47: 157 – 160.
18. Knake S. Status epilepticus after stroke in associated with increased long-term fatality / S. Knake, J. Rochon, S. Fleischer // Epilepsia. 2006. Vol.47. P.2020—2026.
19. Lami C., Domigo V., Semah F., Arquizan C., Trystram, Coste J., Mas J.L. Early and late sizures after cryptogenic ischemic stroke in young adults. Neurology 2003; 60: 400 – 404.
20. Reuck J, Van Maele G. Acute ischemic stroke treatment and the occurrence of seizures. Clinical neurology and neurosurgery. 2010; 112(4): 328 – 331.
21. Sander J.W. The epidemiology of epilepsy revisited / J.W. Sander // Current Opinion in Neurology. 2003. Vol.16. P.165—170.
22. Siddiqi S.A., Hashmi M., Khan F., Siddiqui K.A. Clinical spectrum of post-stroke seizures. J. Coll. Physicians Sung Pak. 2011; 21(4): 214-218.
References:
1. Avantsini Dzh. Epilepsiya – mediko-sotsial'nye aspekty, diagnostika i lechenie: materialy mezhdunar. konf. [Epilepsy - medical and social aspects, diagnosis and treatment: Proceedings of the International Conference]. Zhurn. nevrologii i psikhiatrii [Journal of Neurology and Psychiatry]. 2005. № 8. pp.57-59. [in Russian].
2. Vizilo T.L., Mikhailov V.P., Vlasova I.V. Klinicheskoe znachenie otsenki tserebral'nogo krovotoka pri distsirkulyatornoi ateroskleroticheskoi entsefalopatii [The clinical significance of cerebral blood flow assessment in dyscirculatory atherosclerotic encephalopathy]. Byulleten' akademii meditsinskikh nauk SO RAN [Bulletin of the Academy of Medical Sciences of the SB RAS.]. 2002. № 11. pp.16-20. [in Russian].
3. Generalov V.O., Fedin A.I., Sadykov T.R. Kliniko-entsefalograficheskii analiz partsial'nykh vtorichno-generalizovannykh pristupov [Clinical and Electroencephalographic analysis of partial secondary generalized seizures]. Epilepsiya: pril. k zhurn. nevrologiya i psikhiatriya [Epilepsy: adj. to Journal of neurology and psychiatry]. 2009. № 11. pp.65-68. [in Russian].
4. Generalov V.O. Epilepsiya i strukturnye povrezhdeniya mozga: avtoref. dis. … d-ra med. nauk. [Epilepsy and structural damage of the brain: Author. Dis. ... Dr. med. Sciences]. Moskva, 2010. 43p. [in Russian].
5. Gekht A.B., Kurkina I.V., Lokshina O.B., Lavrova D.I., Shpak A.A., Gagaeva T.Yu., Tlashpokova L.B., P'yanykh S.E., Lebedeva A.V. Epidemiologicheskoe issledovanie epilepsii v Moskve [Epidemiological survey of epilepsy in Moscow]. Zhurnal nevrologii i psikhiatrii [Journal of Neurology and Psychiatry]. 1999. №10. pp. 4-8. [in Russian].
6. Gekht A.B., Lebedeva A.V., Ruleva Z.S., Lokshina O.B., Tlapshokova L.B., Mitrokhina T.V. Epilepsiya u bol'nykh insul'tom [Epilepsy in stroke patients]. Rossiiskii meditsinskii zhurnal [Russian Medical Journal]. 2000. №2. pp. 14-17. [in Russian].
7. Gekht A.B. Epilepsiya u pozhilykh [Epilepsy in elderly]. Zhurnal nevrologii i psikhiatrii [Journal of Neurology and Psychiatry]. 2005, 11. pp. 66-67. [in Russian].
8. Karlov V.A. Epilepsiya u detei i vzroslykh zhenshchin i muzhchin [Epilepsy in children and adult women and men]. M: Medicine , 2010, 720 p. [in Russian].
9. Shnaider N.A., Chatskaya A.V., Dmitrenko D.V., Shevchenko O.I. Postinsul'tnaya epilepsiya [Post-stroke epilepsy]. Mezhdunarodnyi nevrologicheskii zhurnal [International Journal of Neurology]. 2007. № 4. pp.3-7. [in Russian].
10. Alberti A, Paciaroni M, Caso V, Venti M, Palmerini F, Agnelli G. Early seizures in patients with acute stroke: Frequency, predictive factors, and effect on clinical outcome. Vascular Health and Risk Management. 2008: 4(3) 715 – 720.
11. Arboix A., Comes E., Massons J. et al. Prognostic value of very early seizure for in-hospitality mortality in atherotrombotic infarction. Eur Neurol. 2003; 50: 350 – 355.
12. Barolin G.S., Sherzer E. Epileptische Anfalle bei Apoplektikern // Wein Nervenh. 1962. №20. P. 35-4714.
13. Bladin C.F., Alexandrov A.V., Bellavance A., Bornstein N., Chambers B., Cote R., Lebrun L., Pirisi A., Norris J.W. Seizures after stroke: a prospective multicenter study. Arch Neurol. 2000; 57: 1617 – 1622.
14. Bryniarska, D. Etiological spectrum of symptomatic epilepsy in adults / D. Bryniarska, E. Zakrzewska. Przegl. Lek. 2001. Vol.58, № 9. Р.839-335.
15. Camilo O., Darry D., Goldstein B. Seizures and Epilepsy after Ischemic Stroke. Stroke. – 2004. №7 Р.1769-1775.
16. Giroud M., Gras P., Fayolle H., Andre N., Soichot P., Dumas R. Early seizures after acute stroke: a study of 1640 cases. Epilepsia. 1994; 35: 959 – 964.
17. Kilpatrick C.J., Davis S.M., Tress B.M., Rossiter S.C., Hopper J.L., Vandendriesen M.L. Epileptic seizures in acute stroke. Arch Neurol. 1990; 47: 157 – 160.
18. Knake, S. Status epilepticus after stroke in associated with increased long-term fatality / S. Knake, J. Rochon, S. Fleischer. Epilepsia. 2006. Vol.47. P.2020-2026.
19. Lami C., Domigo V., Semah F., Arquizan C., Trystram, Coste J., Mas JL. Early and late sizures after cryptogenic ischemic stroke in young adults. Neurology 2003; 60: 400 – 404.
20. Reuck J, Van Maele G. Acute ischemic stroke treatment and the occurrence of seizures. Clinical neurology and neurosurgery. 2010; 112(4): 328 – 331.
21. Sander, J.W. The epidemiology of epilepsy revisited. Current Opinion in Neurology. 2003. Vol.16. P.165—170.
22. Siddiqi S.A., Hashmi M., Khan F., Siddiqui K.A. Clinical spectrum of post-stroke seizures. J. Coll. Physicians Sung Pak. 2011; 21(4): 214-218.
Библиографиялық сілтемелер
Хасанова Д.Р., Данилова Т.В. Эпилепсия при острой и хронической церебральной ишемии / / Наука и Здравоохранение. 2016. №2. С. 70-83.
Khasanova D.R., Danilova T.V. Epilepsy in patients with acute and chronic cerebral ischemia. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2016, 2, pp. 70-83.
Хасанова Д.Р., Данилова Т.В. Жіті және созылмалы церебралды ишемия кезіндегі эпилепсия / / Ғылым және Денсаулық сақтау. 2016. №2. Б. 70-83.